Automatiseringen die je maakt in Home Assistant kunnen soms erg complex worden. Een zogeheten blueprint kan enorm helpen, zeker voor geavanceerdere automatiseringen. Daar gaan we in dit artikel mee werken. We laten zien wat je ermee kunt, hoe je ze toevoegt aan Home Assistant en hoe je zelf een blueprint maakt.

Home Assistant is een zeer flexibel platform voor thuisautomatisering. Die flexibiliteit zie je ook terug bij het maken van automatiseringen. Hoewel je die vrij gemakkelijk zelf kunt opstellen, kent Home Assistant sinds 2021 ook de zogenoemde blueprints. De letterlijke vertaling is blauwdruk. Hiermee wordt een uitgewerkt plan of concept bedoeld. Je zou ook de term template of workflow kunnen gebruiken. Ze verbergen de achterliggende logica en vragen alleen wat configuratie. Je wijst bijvoorbeeld een sensor aan, enkele condities of uitzonderingen, en de gewenste acties.

Een voordeel van blueprints is dat ze zijn bedacht, gemaakt en getest door gevorderde gebruikers. Je hoeft dus niet zelf het wiel uit te vinden. Blueprints zijn heel doelgericht. Ze zijn vaak gemaakt voor een specifiek apparaat of specifieke toepassing. Je krijgt er ook dingen mee voor elkaar die erg uitdagend kunnen zijn als je zelf gaat knutselen. Genoeg redenen dus om ze te verkennen en gebruiken!

1 Automatiseringen

In Home Assistant is een trigger nodig om een automatisering te starten. Dat kan bijvoorbeeld een bepaald tijdstip zijn, een tijdpatroon (zoals elke vijf minuten), een statusverandering (zoals het indrukken van een knop of de detectie van beweging), het ondergaan van de zon, het overschrijden van een bepaalde temperatuur, een inkomende webhook, het verlaten of bereiken van een bepaalde zone of het scannen van een NFC-tag.

Verder kunnen er extra voorwaarden zijn die worden geëvalueerd. Zo kun je beperken wanneer een automatisering wordt gestart. Denk aan het aanzetten van een lamp bij beweging, maar alleen als het donker is. De acties die je definieert kunnen óók weer voorwaardelijk zijn. Die lamp kun je bijvoorbeeld 's nachts een lagere helderheid geven dan in de vroege avond. Er valt dus enorm veel logica in één automatisering te stoppen (zie kader ‘Veel logica in één regel’).

2 YAML-code

Je kunt automatiseringen via de gebruikersinterface maken, waarbij je in menu’s (die je via de drie puntjes bereikt) diverse handigheidjes vindt, zoals het herschikken of knippen en plakken van onderdelen, en het uitvoeren van acties. Ook is er een optie om te wisselen tussen de visuele editor en YAML.

Het is handig om wat ervaring met YAML-code op te doen, door minimaal af en toe te spieken. Bij de automatiseringen die in forums worden gedeeld, zie je ook altijd zulke YAML-code. Wil je zelf een blueprint maken of de werking van een blueprint controleren, dan krijg je hier ook weer mee te maken.

3 Mogelijkheden blueprints

Net als in een automatisering, kan ook in een enkele blueprint heel veel worden afgehandeld. Een blueprint heeft feitelijk ook een automatisering als basis. Daarom kun je vaak de trigger, voorwaarden en acties herkennen. Het verschil is dat via invoer- en selectievelden alleen wat configuratie nodig is, zoals het aanwijzen van een sensor of lamp, het kiezen van een tijd en definiëren van de acties.

De documentatie en beschrijvingen helpen daarbij. Met een blueprint kun je ook zaken automatiseren die erg uitdagend kunnen zijn zonder zo’n blueprint. Een voorbeeld is een Zigbee-afstandsbediening, waarbij je veelal naar specifieke gebeurtenissen ofwel events zult moeten luisteren. Dat wordt nog veel complexer als je ook bijvoorbeeld iets met een dubbelklik wilt doen of een vertraging wilt inbouwen om te voorkomen dat acties onbedoeld meermaals worden uitgevoerd. Met de blueprint hoef je alleen de afstandsbediening te selecteren. Daarna kies je per knop welke acties bij de verschillende handelingen passen.

4 Blueprints ontdekken

Blueprints kun je beheren door via Instellingen / Automatiseringen en scènes naar het tabblad Blueprints te gaan. Je ziet hier enkele ingebouwde blueprints (zie kader ‘Handige ingebouwde blueprints’) die je direct kunt gebruiken.

Je kunt ook nieuwe blueprints importeren. Een handig startpunt om deze te vinden, is het Home Assistant-forum. Om de populairste te zien, kun je sorteren op het aantal weergaven.

Je zou voor het vinden van blueprints ook een zoekopdracht in Google kunnen proberen. Merk op dat er verschillende versies van een blueprint kunnen zijn. Het is dan raadzaam de meest recente versie te achterhalen. Vaak kun je daarvoor op een GitHub-pagina terecht.

5 Blueprint importeren

Als je een blueprint opzoekt via het forum, zie je een button om deze te importeren in Home Assistant. Als alternatief kun je via Instellingen / Automatiseringen en scènes op het tabblad Blueprints een blueprint handmatig importeren door de link naar het topic in te voeren of de link naar Github Gist. Die laatste link kun je in dat geval ook in het topic vinden.

Het topic zelf geeft een beschrijving van de blueprint en reacties van gebruikers. Vanuit het overzicht met blueprints kun je nu een nieuwe automatisering met die blueprint maken. Ook als je een nieuwe automatisering toevoegt, kun je een blueprint als basis gebruiken en die uiteraard meerdere keren gebruiken. Vaak bouw je daarom een verzameling op met blueprints die je handig vindt.

6 Voorbeeld Zigbee

Een blueprint is heel nuttig om het werken met afstandsbedieningen en dimmers voor Zigbee of Z-Wave te vereenvoudigen. Je hoeft doorgaans alleen de afstandsbediening te selecteren. Daarna kun je per knop kiezen welke acties uitgevoerd moeten worden voor de verschillende handelingen, zoals een enkele of dubbele klik.

We nemen de Aqara Cube T1 Pro en IKEA Styrbar als voorbeeld. Beide werken op basis van Zigbee 3.0. We koppelen ze via Zigbee2MQTT. De afstandsbedieningen zet je in de koppelmodus door een verborgen knopje vijf seconden in te drukken. We geven ze daarna een vriendelijke naam. Je kunt de apparaten overigens ook via Zigbee Home Automation (ZHA) koppelen. Op de integratiepagina van Home Assistant spoor je de gekoppelde apparaten op via de MQTT-integratie. Je kunt ook de status aflezen om te zien of ze werken.

7 Gebruik blueprint

De slimme kubus van Aqara ondersteunt enorm veel handelingen (zie het kader ‘Aqara Cube T1 Pro’) en leent zich daarom heel goed voor het gebruik van een blueprint. Let er wel op dat je de juiste blueprint kiest: er zijn aparte blueprints voor Zigbee2MQTT en ZHA.

Na het importeren en openen van de blueprint wordt om de naam van het MQTT-topic gevraagd voor het apparaat. Er zijn aparte secties voor twee werkstanden (actie en scène) van de kubus. Je kunt direct automatiseringen maken voor bijvoorbeeld het schuiven of roteren van de kubus met een bepaalde zijde boven, het flippen van een bepaalde zijde naar een andere zijde, maar ook het oppakken of schudden van de kubus. Een typisch voorbeeld is het aanpassen van de helderheid van een lamp door de kubus linksom of rechtsom te roteren.

Bij de IKEA Styrbar is er één blueprint voor zowel Zigbee2MQTT als ZHA. Je kunt de afstandsbediening als schakelaar of dimmer voor lampen gebruiken. Zelf gebruiken we hem om muziek af te spelen op een luidspreker, waarbij twee knoppen voor een volumeregeling worden gebruikt.

8 Cameradetectie

Voor cameradetectie zijn ook nuttige blueprints. Zo is er een blueprint die bij detectie van beweging een notificatie naar je smartphone stuurt met het beeld van de camera. Voor de software Frigate, dat je op ID.nl vindt via deze link, bestaat een zeer uitgebreide blueprint.

De bewuste software kan personen herkennen, maar ook bijvoorbeeld dieren of objecten. Om de blueprint te gebruiken, is ook de integratie van Frigate nodig. Daarmee bedoelen we niet Frigate zelf (dat eventueel wel als add-on in Home Assistant is te installeren), maar een aparte component die ervoor zorgt dat informatie van Frigate beschikbaar komt binnen Home Assistant. Als je HACS (Home Assistant Community Store) hebt geïnstalleerd, is de component in een handomdraai toegevoegd.

Wordt er beweging gedetecteerd, dan kan de blueprint een snapshot of clip naar je smartphone of een Android-televisie sturen. Je kunt daardoor op afstand meekijken hoe bijvoorbeeld de post wordt bezorgd.

Als je Frigate goed hebt afgesteld, krijg je zelden valse meldingen. Via filters kun je enkele voorwaarden opgeven. Je kunt bijvoorbeeld filteren op zones of objecten of het aantal notificaties beperken. Ook kun je de notificaties uitzetten als je zelf thuis bent.

9 Blueprint maken

Je kunt vrij eenvoudig zelf een blueprint maken. Hiervoor maak je eerst een automatisering. Daarna kopieer je de YAML-code voor deze automatisering in een nieuw bestand. Dit bestand kun je maken met bijvoorbeeld File editor, een add-on voor het bewerken van bestanden.

Bewaar het bestand in je config-map onder blueprints/automation, eventueel in een eigen map daar weer onder. Je zult nu wat aanpassingen moeten maken. Als eerste voeg je bovenaan enkele regels toe onder blueprint: die de blueprint omschrijven. Ze worden ook wel metagegevens genoemd. Overal in de automatisering waar iemand iets kan invoeren of selecteren, moet je dat aangeven met !input.

Het onderstaande voorbeeld is een blueprint voor een automatische dagelijkse back-up waarin alleen om een tijdstip voor de back-up wordt gevraagd met !input tijd. Bij de metagegevens stellen we bij selector: in dat in het veld om een tijdstip wordt gevraagd.

10 Eigen blueprint gebruiken

Gebruik je de blueprint, dan hoef je slechts het gewenste tijdstip voor de back-up in te voeren. Wil je geavanceerdere blueprints maken, dan is de basis hetzelfde.

Het is wel nuttig om de documentatie of de blueprints van anderen te bestuderen. Je eigen blueprints kun je desgewenst delen via het Home Assistant-forum. Het is overigens prima als een blueprint maar een deel van het werk oplost. Je zult er dan zelf wat logica omheen moeten bouwen.

Gebruik je bijvoorbeeld een blueprint om een notificatie naar een smartphone te sturen als het oud papier aan de weg moet worden gezet? Dan zul je nog voor een sensor moeten zorgen die aangeeft of dat vandaag moet gebeuren. En je hebt wellicht een helper nodig om bij te houden of je de folderverzameling aan de weg hebt gezet. Je hoeft dan geen verdere notificaties meer te versturen, tot aan de volgende ophaaldag natuurlijk.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.