ID.nl logo
Blueprints voor Home Assistant: nog gemakkelijker je huis automatiseren
© Mohammad - stock.adobe.com
Huis

Blueprints voor Home Assistant: nog gemakkelijker je huis automatiseren

Automatiseringen die je maakt in Home Assistant kunnen soms erg complex worden. Een zogeheten blueprint kan enorm helpen, zeker voor geavanceerdere automatiseringen. Daar gaan we in dit artikel mee werken. We laten zien wat je ermee kunt, hoe je ze toevoegt aan Home Assistant en hoe je zelf een blueprint maakt.

Vind je Home Assistant interessant, maar lijkt het je nog wat lastig? Dan heb je wat aan blueprints. Die hoef je alleen nog maar te configureren, het moeilijke werk is al gedaan. In dit artikel laten we zien hoe je er zelf mee aan de slag kunt gaan.

  • Blueprints zoeken en importeren
  • Voorbeeld: Activeer slimme apparaten of zet scènes in gang met de Aquara Cube
  • Voorbeeld: Ga aan de slag met cameradetectie
  • En we laten ook zien hoe je zelf een blueprint kunt maken

Ook interessant om te lezen: Zo zet je het Home Assistant-dashboard helemaal naar je hand

Home Assistant is een zeer flexibel platform voor thuisautomatisering. Die flexibiliteit zie je ook terug bij het maken van automatiseringen. Hoewel je die vrij gemakkelijk zelf kunt opstellen, kent Home Assistant sinds 2021 ook de zogenoemde blueprints. De letterlijke vertaling is blauwdruk. Hiermee wordt een uitgewerkt plan of concept bedoeld. Je zou ook de term template of workflow kunnen gebruiken. Ze verbergen de achterliggende logica en vragen alleen wat configuratie. Je wijst bijvoorbeeld een sensor aan, enkele condities of uitzonderingen, en de gewenste acties.

Een voordeel van blueprints is dat ze zijn bedacht, gemaakt en getest door gevorderde gebruikers. Je hoeft dus niet zelf het wiel uit te vinden. Blueprints zijn heel doelgericht. Ze zijn vaak gemaakt voor een specifiek apparaat of specifieke toepassing. Je krijgt er ook dingen mee voor elkaar die erg uitdagend kunnen zijn als je zelf gaat knutselen. Genoeg redenen dus om ze te verkennen en gebruiken!

1 Automatiseringen

In Home Assistant is een trigger nodig om een automatisering te starten. Dat kan bijvoorbeeld een bepaald tijdstip zijn, een tijdpatroon (zoals elke vijf minuten), een statusverandering (zoals het indrukken van een knop of de detectie van beweging), het ondergaan van de zon, het overschrijden van een bepaalde temperatuur, een inkomende webhook, het verlaten of bereiken van een bepaalde zone of het scannen van een NFC-tag.

Verder kunnen er extra voorwaarden zijn die worden geëvalueerd. Zo kun je beperken wanneer een automatisering wordt gestart. Denk aan het aanzetten van een lamp bij beweging, maar alleen als het donker is. De acties die je definieert kunnen óók weer voorwaardelijk zijn. Die lamp kun je bijvoorbeeld 's nachts een lagere helderheid geven dan in de vroege avond. Er valt dus enorm veel logica in één automatisering te stoppen (zie kader ‘Veel logica in één regel’).

Ook het scannen van een NFC-tag kun je als trigger in een automatisering gebruiken.

Veel logica in één regel Met alle uitbreidingen van de laatste jaren kun je in Home Assistant heel flexibele en uitgebreide automatiseringen maken. Zo kun je om te beginnen meerdere triggers toevoegen. Elke trigger zal de automatisering starten. Ook kun je meerdere (optionele) voorwaarden opgeven die allemaal worden geëvalueerd. Tot slot kun je een of meerdere acties opgeven.

In elke actie kun je eventueel weer een keuze inbouwen of een als/dan/anders-constructie maken. Een actie kan óók weer een of meerdere voorwaarden hebben waaraan moet worden voldaan. Zijn er meerdere triggers, dan kun je in een actie herkennen welke trigger werd geactiveerd, door een trigger-ID aan triggers toe te voegen. Het trigger-ID kun je dan als voorwaarde gebruiken in een actie. Een van de voordelen is dat je veel minder automatiseringsregels nodig zult hebben.

Wil je bijvoorbeeld een vlieringverlichting aan- en weer uitzetten bij het openen en sluiten van een luik? Dan voeg je een trigger voor zowel openen als sluiten toe, met elk een eigen trigger-ID. Je kunt nu acties voor openen en sluiten toevoegen met elk een trigger-ID als voorwaarde.

Een combinatie van triggers, voorwaarden en acties kan al snel ingewikkeld worden.

2 YAML-code

Je kunt automatiseringen via de gebruikersinterface maken, waarbij je in menu’s (die je via de drie puntjes bereikt) diverse handigheidjes vindt, zoals het herschikken of knippen en plakken van onderdelen, en het uitvoeren van acties. Ook is er een optie om te wisselen tussen de visuele editor en YAML.

Het is handig om wat ervaring met YAML-code op te doen, door minimaal af en toe te spieken. Bij de automatiseringen die in forums worden gedeeld, zie je ook altijd zulke YAML-code. Wil je zelf een blueprint maken of de werking van een blueprint controleren, dan krijg je hier ook weer mee te maken.

Het is heel praktisch als je wat ervaring met YAML hebt.

3 Mogelijkheden blueprints

Net als in een automatisering, kan ook in een enkele blueprint heel veel worden afgehandeld. Een blueprint heeft feitelijk ook een automatisering als basis. Daarom kun je vaak de trigger, voorwaarden en acties herkennen. Het verschil is dat via invoer- en selectievelden alleen wat configuratie nodig is, zoals het aanwijzen van een sensor of lamp, het kiezen van een tijd en definiëren van de acties.

De documentatie en beschrijvingen helpen daarbij. Met een blueprint kun je ook zaken automatiseren die erg uitdagend kunnen zijn zonder zo’n blueprint. Een voorbeeld is een Zigbee-afstandsbediening, waarbij je veelal naar specifieke gebeurtenissen ofwel events zult moeten luisteren. Dat wordt nog veel complexer als je ook bijvoorbeeld iets met een dubbelklik wilt doen of een vertraging wilt inbouwen om te voorkomen dat acties onbedoeld meermaals worden uitgevoerd. Met de blueprint hoef je alleen de afstandsbediening te selecteren. Daarna kies je per knop welke acties bij de verschillende handelingen passen.

Deze blueprint waarschuwt als de batterij van een willekeurige sensor bijna leeg is. 

4 Blueprints ontdekken

Blueprints kun je beheren door via Instellingen / Automatiseringen en scènes naar het tabblad Blueprints te gaan. Je ziet hier enkele ingebouwde blueprints (zie kader ‘Handige ingebouwde blueprints’) die je direct kunt gebruiken.

Je kunt ook nieuwe blueprints importeren. Een handig startpunt om deze te vinden, is het Home Assistant-forum. Om de populairste te zien, kun je sorteren op het aantal weergaven.

Je zou voor het vinden van blueprints ook een zoekopdracht in Google kunnen proberen. Merk op dat er verschillende versies van een blueprint kunnen zijn. Het is dan raadzaam de meest recente versie te achterhalen. Vaak kun je daarvoor op een GitHub-pagina terecht.

Op het forum van Home Assistant vind je de blueprints.

Handige ingebouwde blueprints Home Assistant kent enkele handige ingebouwde blueprints, we geven wat voorbeelden:

  • Voor het controleren van alle accu’s en batterijen in apparaten: er wordt een waarschuwing gegeven als een batterij bijna leeg is. Je hoeft alleen enkele uitzonderingen op te geven met apparaten waarvoor geen waarschuwing nodig is, bijvoorbeeld je smartphone.
  • Voor het versturen van een notificatie naar een smartphone: dit script kun je vanuit elke automatisering aanroepen. De notificatie kun je voorzien van knoppen voor bevestigen en afwijzen. Bij deze blueprint hoef je alleen de smartphone te selecteren, een titel en bericht in te voeren, en acties voor bevestigen en afwijzen te kiezen.
  • Om een lamp aan te zetten bij beweging: kies hoelang de lamp moet blijven branden na de laatste detectie.
  • Om een notificatie naar een toestel te sturen als een bepaalde persoon een bepaalde zone verlaat. Gebruik het bijvoorbeeld om te weten wanneer je partner van zijn of haar werk vertrekt.

Home Assistant heeft ook een aantal ingebouwde blueprints. 

Automatisch licht aan en uit?

Lampen zijn eenvoudig te automatiseren

5 Blueprint importeren

Als je een blueprint opzoekt via het forum, zie je een button om deze te importeren in Home Assistant. Als alternatief kun je via Instellingen / Automatiseringen en scènes op het tabblad Blueprints een blueprint handmatig importeren door de link naar het topic in te voeren of de link naar Github Gist. Die laatste link kun je in dat geval ook in het topic vinden.

Het topic zelf geeft een beschrijving van de blueprint en reacties van gebruikers. Vanuit het overzicht met blueprints kun je nu een nieuwe automatisering met die blueprint maken. Ook als je een nieuwe automatisering toevoegt, kun je een blueprint als basis gebruiken en die uiteraard meerdere keren gebruiken. Vaak bouw je daarom een verzameling op met blueprints die je handig vindt.

Een blueprint kun je eenvoudig importeren en meerdere keren gebruiken. 

6 Voorbeeld Zigbee

Een blueprint is heel nuttig om het werken met afstandsbedieningen en dimmers voor Zigbee of Z-Wave te vereenvoudigen. Je hoeft doorgaans alleen de afstandsbediening te selecteren. Daarna kun je per knop kiezen welke acties uitgevoerd moeten worden voor de verschillende handelingen, zoals een enkele of dubbele klik.

We nemen de Aqara Cube T1 Pro en IKEA Styrbar als voorbeeld. Beide werken op basis van Zigbee 3.0. We koppelen ze via Zigbee2MQTT. De afstandsbedieningen zet je in de koppelmodus door een verborgen knopje vijf seconden in te drukken. We geven ze daarna een vriendelijke naam. Je kunt de apparaten overigens ook via Zigbee Home Automation (ZHA) koppelen. Op de integratiepagina van Home Assistant spoor je de gekoppelde apparaten op via de MQTT-integratie. Je kunt ook de status aflezen om te zien of ze werken.

De slimme kubus van Aqara na integratie in Home Assistant via Zigbee2MQTT.

Aqara Cube T1 Pro Deze kubus van Aqara kun je zien als een soort slimme dobbelsteen. Met elke zijde kun je slimme apparaten bedienen of scènes activeren. Met dank aan de ingebouwde snelheidsmeter en gyroscoop zijn ook alternatieve commando’s te gebruiken, zoals het schuiven, schudden of draaien van de kubus. Dit geeft, naast acties als het aanraken of dubbelklikken, vrijwel eindeloze mogelijkheden.

De kubus werkt met Zigbee 3.0 en kun je in Home Assistant koppelen via Zigbee2MQTT of ZHA. Het kan wel een uitdaging zijn om acties te programmeren. De blueprint is daarom een enorme hulp voor dit accessoire. Met de blueprint kun je uit meer dan 58 unieke commando’s kiezen welke acties moeten worden uitgevoerd. Op elke zijde van de kubus staat overigens alleen een nummer. Het kan daarom zinvol zijn om hier stickers op te plakken die laten zien welke toepassing je zelf voor die zijde van de kubus hebt bedacht.

Met de Aqara Cube T1 Pro kun je een veelvoud aan handelingen automatiseren.

De bekendste kubus?

Rubik's cube natuurlijk!

7 Gebruik blueprint

De slimme kubus van Aqara ondersteunt enorm veel handelingen (zie het kader ‘Aqara Cube T1 Pro’) en leent zich daarom heel goed voor het gebruik van een blueprint. Let er wel op dat je de juiste blueprint kiest: er zijn aparte blueprints voor Zigbee2MQTT en ZHA.

Na het importeren en openen van de blueprint wordt om de naam van het MQTT-topic gevraagd voor het apparaat. Er zijn aparte secties voor twee werkstanden (actie en scène) van de kubus. Je kunt direct automatiseringen maken voor bijvoorbeeld het schuiven of roteren van de kubus met een bepaalde zijde boven, het flippen van een bepaalde zijde naar een andere zijde, maar ook het oppakken of schudden van de kubus. Een typisch voorbeeld is het aanpassen van de helderheid van een lamp door de kubus linksom of rechtsom te roteren.

Bij de IKEA Styrbar is er één blueprint voor zowel Zigbee2MQTT als ZHA. Je kunt de afstandsbediening als schakelaar of dimmer voor lampen gebruiken. Zelf gebruiken we hem om muziek af te spelen op een luidspreker, waarbij twee knoppen voor een volumeregeling worden gebruikt.

Werken met de kubus is heel eenvoudig dankzij de blueprint.

8 Cameradetectie

Voor cameradetectie zijn ook nuttige blueprints. Zo is er een blueprint die bij detectie van beweging een notificatie naar je smartphone stuurt met het beeld van de camera. Voor de software Frigate, dat je op ID.nl vindt via deze link, bestaat een zeer uitgebreide blueprint.

De bewuste software kan personen herkennen, maar ook bijvoorbeeld dieren of objecten. Om de blueprint te gebruiken, is ook de integratie van Frigate nodig. Daarmee bedoelen we niet Frigate zelf (dat eventueel wel als add-on in Home Assistant is te installeren), maar een aparte component die ervoor zorgt dat informatie van Frigate beschikbaar komt binnen Home Assistant. Als je HACS (Home Assistant Community Store) hebt geïnstalleerd, is de component in een handomdraai toegevoegd.

Wordt er beweging gedetecteerd, dan kan de blueprint een snapshot of clip naar je smartphone of een Android-televisie sturen. Je kunt daardoor op afstand meekijken hoe bijvoorbeeld de post wordt bezorgd.

Als je Frigate goed hebt afgesteld, krijg je zelden valse meldingen. Via filters kun je enkele voorwaarden opgeven. Je kunt bijvoorbeeld filteren op zones of objecten of het aantal notificaties beperken. Ook kun je de notificaties uitzetten als je zelf thuis bent.

Heb je Frigate, dan laat je met deze blueprint eenvoudig notificaties versturen bij detecties.

9 Blueprint maken

Je kunt vrij eenvoudig zelf een blueprint maken. Hiervoor maak je eerst een automatisering. Daarna kopieer je de YAML-code voor deze automatisering in een nieuw bestand. Dit bestand kun je maken met bijvoorbeeld File editor, een add-on voor het bewerken van bestanden.

Bewaar het bestand in je config-map onder blueprints/automation, eventueel in een eigen map daar weer onder. Je zult nu wat aanpassingen moeten maken. Als eerste voeg je bovenaan enkele regels toe onder blueprint: die de blueprint omschrijven. Ze worden ook wel metagegevens genoemd. Overal in de automatisering waar iemand iets kan invoeren of selecteren, moet je dat aangeven met !input.

Het onderstaande voorbeeld is een blueprint voor een automatische dagelijkse back-up waarin alleen om een tijdstip voor de back-up wordt gevraagd met !input tijd. Bij de metagegevens stellen we bij selector: in dat in het veld om een tijdstip wordt gevraagd.

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Deze blueprint maakt een automatische back-up van Home Assistant op een instelbaar tijdstip.

10 Eigen blueprint gebruiken

Gebruik je de blueprint, dan hoef je slechts het gewenste tijdstip voor de back-up in te voeren. Wil je geavanceerdere blueprints maken, dan is de basis hetzelfde.

Het is wel nuttig om de documentatie of de blueprints van anderen te bestuderen. Je eigen blueprints kun je desgewenst delen via het Home Assistant-forum. Het is overigens prima als een blueprint maar een deel van het werk oplost. Je zult er dan zelf wat logica omheen moeten bouwen.

Gebruik je bijvoorbeeld een blueprint om een notificatie naar een smartphone te sturen als het oud papier aan de weg moet worden gezet? Dan zul je nog voor een sensor moeten zorgen die aangeeft of dat vandaag moet gebeuren. En je hebt wellicht een helper nodig om bij te houden of je de folderverzameling aan de weg hebt gezet. Je hoeft dan geen verdere notificaties meer te versturen, tot aan de volgende ophaaldag natuurlijk.

Als je deze blueprint gebruikt, kun je direct het gewenste tijdstip invoeren.

▼ Volgende artikel
Zo sluit je het best een receiver aan
© JBL
Huis

Zo sluit je het best een receiver aan

De achterzijde van een doorsnee receiver telt al gauw tientallen aansluitingen. Bij duurdere modellen loopt dat aantal vaak op tot bijna honderd. Voor het aansluiten van audiovisuele apparaten bestaan er dan ook meestal meerdere opties. In dit artikel lees je welke poorten je het best kunt gebruiken.

In dit artikel bespreken we:

• Welke aansluitingen een receiver heeft • Hoe je speakers aan de juiste uitgangen koppelt • Hoe je een televisie, cd-speler, draaitafel, tv-ontvanger en andere apparaten het beste kunt aansluiten

Ook interessant: Receiver kopen? Let op deze aandachtspunten

Bekende audiomerken als Denon, Onkyo, Marantz en Yamaha brengen geregeld uitgebreide receivers op de markt. Dat resulteert in een nogal drukke achterkant met een heleboel in- en uitgangen. Gelukkig helpen de fabrikanten je alvast een handje. Zo staat bij vrijwel alle aansluitingen vermeld waarvoor je de bewuste poort kunt gebruiken. Toch is een nadere uitleg geen overbodige luxe. Kijken we bijvoorbeeld naar het koppelen van een cd-speler, dan zijn er doorgaans drie mogelijkheden. En zo stuit je wellicht op nog meer aansluitdilemma's.

©Onkyo

In de witte vlakken zie je welke apparaten en luidsprekers je allemaal op de receiver kunt aansluiten. Tip: klik op de afbeelding om hem te vergroten.

Speakers aansluiten

Afhankelijk van hoeveel audiokanalen de receiver ondersteunt, zijn er meerdere speakeruitgangen beschikbaar. Sluit op Front de twee voorste luidsprekers aan. Het is hierbij belangrijk dat je de linker en rechter speaker aan de overeenkomstige uitgangen koppelt. Fabrikanten duiden dat doorgaans aan met L en R. Let bovendien op de plus- en min-aansluiting. Die zijn respectievelijk rood en zwart.

In een klassieke 5.1-kanaals surroundopstelling bevindt zich onder de televisie een middenspeaker. Koppel die aan de rode en zwarte uitgang bij Center. Daarnaast heb je als het goed is ook nog twee speakers achter de zitpositie opgesteld. Die verbind je met de Surround-uitgangen van de receiver. Verder kun je een subwoofer op Sub, Sub out of Subwoofer out aansluiten. In tegenstelling tot reguliere luidsprekers gebruik je voor deze basspeaker slechts één stekker.

Ondersteunt jouw receiver nog meer kanalen, dan zie je vermoedelijk namen als Back, Surround Back en/of Height. Hierop kun je optioneel extra speakers aansluiten. Bij gebruik van een geschikte receiver en de juiste luidsprekers creëer je daarmee een driedimensionaal geluid (Dolby Atmos/DTS:X). Houd er rekening mee dat fabrikanten van receivers geen luidsprekerkabels meeleveren. Voor een goed geluid loont het de moeite om in kwalitatieve kabels te investeren.

©Maikel Dijkhuizen

Er lopen vanaf elke luidspreker normaliter twee (verbonden) kabels naar de receiver.

Televisie aansluiten

Uiteraard wil je het (surround)geluid van tv-zenders en video-apps via de receiver afspelen. Verbind de televisie bij voorkeur met de HDMI-ARC-uitgang van het audiosysteem. Op hedendaagse beeldbuizen vind je zo'n zelfde HDMI-ARC-aansluiting. Bijzonder aan deze poort is dat het beeld en geluid in tegengestelde richting kan transporteren. De afkorting ARC staat dan ook voor Audio Return Channel. Open je op de smart-tv bijvoorbeeld Netflix, Videoland of een andere app, dan nemen de receiver en aangesloten luidsprekers het audiospoor voor hun rekening.

Heeft jouw televisie geen HDMI-ARC-poort? Geen probleem, want je kunt het tv-geluid waarschijnlijk alsnog via je receiver afspelen. Check eerst of de beeldbuis een optische uitgang heeft. Dit staat aan de achterzijde van de televisie bijvoorbeeld aangeduid met Optical digital audio out of een soortgelijke benaming. Heeft de receiver eveneens een digitale optische poort, dan luister je naar een mooi surroundgeluid.

Als je nog een hele oude televisie hebt, kun je die wellicht analoog aansluiten. Gebruik hiervoor een witte en rode tulpingang achterop de receiver. Overigens luister je bij een analoge verbinding uitsluitend naar stereogeluid.

©Pioneer

Let op dat je een televisie aan een HDMI-poort met ARC-ondersteuning koppelt.

Videobronnen aansluiten

Voor het koppelen van videobronnen heeft vrijwel elke recente receiver meerdere HDMI-inputs. Sluit hierop bijvoorbeeld een tv-ontvanger, blu-ray-speler, spelcomputer en/of mediaspeler aan. De receiver verwerkt het audiospoor van de gekozen videobron en geeft het beeldsignaal door aan de televisie. Dat laatste gebeurt via de HDMI-ARC-uitgang (zie vorige paragraaf).

Bij iedere HDMI-poort op de receiver staat doorgaans de naam van een bepaalde videobron vermeld. Het is verstandig om je daaraan te houden. Je kunt dan met aparte knoppen op de afstandsbediening simpel naar de juiste videobron schakelen. Sommige receivers hebben ook nog analoge video-ingangen, zoals component (groen/blauw/rood), composiet (geel) en s-video. Die zijn met name nuttig voor het geval je oude videoapparatuur wilt aansluiten.

Cd-speler aansluiten

Als je een cd-speler wilt aansluiten, heb je meestal keuze uit drie mogelijkheden. Veel receivers hebben twee verschillende digitale ingangen, namelijk optisch en coaxiaal. Wanneer jouw cd-speler over een van deze uitgangen beschikt, kun je de audiobron digitaal aansluiten. In dat geval zet de receiver het digitale signaal om naar een analoog signaal, waarna het geluid wordt verwerkt door de aangesloten speakers. Dit gebeurt door de digitaal/analoog-converter (dac) van de receiver.

Vrijwel alle cd-spelers hebben zelf óók een digitaal/analoog-converter. Deze route kun je als alternatief kiezen. Het digitale geluid van de cd wordt dan meteen omgezet naar een analoog signaal. Via een witte en rode tulpuitgang bereikt dit signaal vervolgens jouw audiosysteem, waarna je geluid uit de speakers hoort.

De hamvraag is natuurlijk of je een cd-speler nou het beste digitaal of analoog kunt aansluiten. Het antwoord daarop heeft alles met de kwaliteit van de gebruikte digitaal/analoog-converter te maken. Ga je een goedkope cd-speler op een prijzige receiver aansluiten? Hoogstwaarschijnlijk doet de digitaal/analoog-converter van de receiver deze taak met meer precisie, waardoor je luistert naar een gedetailleerder geluid. In dit voorbeeld sluit je de cd-speler dus bij voorkeur digitaal aan. Overigens zijn er ook prijzige cd-spelers met een hoogwaardige digitaal/analoog-converter verkrijgbaar. Zo'n apparaat leent zich goed voor een analoge verbinding.

©Marantz

De Marantz CD6007 kun je zowel digitaal (optisch en coaxiaal) als analoog aansluiten.

Platenspeler aansluiten

Plaatjes draaien is tegenwoordig weer helemaal hip. Misschien wil je daarom wel een mooie draaitafel aansluiten. Zie je achterop de receiver een rode en witte tulpingang met een Phono-aanduiding? Goed nieuws, want in dat geval is er al een phono-voorversterker ingebouwd. Je kunt elke platenspeler hierop aansluiten. Als de receiver niet over dit onderdeel beschikt, gebruik je een andere analoge tulpingang. Je hebt dan wel een platenspeler met een geïntegreerde voorversterker of een losse voorversterker nodig. Zo'n laatstgenoemd kastje is vanaf enkele tientjes te koop.

Netwerktoegang

Tegenwoordig hebben veel recente receivers ook een netwerkfunctie. Je kunt dan muziek streamen vanaf online diensten en overige netwerkbronnen – zoals Spotify, Tidal of een NAS. Sluit een receiver bij voorkeur op een bekabeld netwerk aan. Dankzij een hogere bandbreedte is de verbinding stabieler. Bovendien voorkom je daarmee dat naburige wifi-netwerken de draadloze verbinding negatief beïnvloeden (interferentie). Is er geen bekabelde verbinding voorhanden, dan meld je de receiver alsnog aan op wifi.

©Denon

De Denon AVC-X4800H heeft twee antennes voor het oppikken van een wifi-signaal.

Cd-speler aangesloten op je receiver?

Kies uit honderdduizenden schijfjes

▼ Volgende artikel
De beste 11-inch tablets van nu: welke past bij jou?
© metamorworks - stock.adobe.com
Huis

De beste 11-inch tablets van nu: welke past bij jou?

Hoewel de markt voor tablets redelijk op z’n gat ligt, komen we zo nu en dan toch nog interessante modellen tegen, vaak voor een schappelijke prijs. Voor de meeste mensen geldt dat een scherm van tien tot twaalf inch meer dan genoeg ruimte biedt voor zowel werk als entertainment. Dat is dan ook waar ID.nl zich in deze test op richt.

Op zoek naar een tablet? Na het lezen van dit artikel weet jij welke tablet precies bij jouw wensen past. We hebben de volgende modellen getest:

  • Samsung Galaxy Tab S9
  • Apple iPad Air 11-inch (2024)
  • Google Pixel Tablet
  • OnePlus Pad 2
  • Apple iPad (tiende generatie)

Lees ook: Zo gaat je tablet (véél) langer mee!

In deze test nemen we vijf tablets onder de loep. Drie van deze tablets zijn in het afgelopen jaar uitgekomen. Dat zijn die van Samsung, OnePlus en Apple. Daarnaast nemen we ook de tiende generatie iPad en de Google Pixel Tablet mee, aangezien die een schermformaat van tien tot twaalf inch hebben en vergelijkbaar geprijsd zijn. Bovendien heeft de laatstgenoemde een unieke troef in handen.

De Pixel Tablet is een van de oudere tablets in deze test …

Hoe we testen

Tijdens het testen van de tablets in deze vergelijking letten we op een aantal speerpunten. Hoe bevalt het scherm? Daarbij letten we op het contrast, de kijkhoek en meer. Hoe zit het met de bouwkwaliteit? Hoe snel laadt de tablet op en wat voor unieke mogelijkheden biedt hij aan? Omdat we de kwaliteit van de camera’s minder belangrijk vinden, tillen we daar niet te zwaar aan. We nemen immers doorgaans geen foto’s met een tablet als we ook gewoon een smartphone op zak hebben.

Ook letten we op de accessoires die meegeleverd worden en die los beschikbaar zijn; dat laatste zegt iets over de potentie, maar helaas ook over de extra benodigde investering. Tot slot letten we op de software: op welke versie van het beschikbare besturingssysteem draait het apparaat en hoelang krijgt de tablet nog updates? De verkoopprijs die bij elke tablet vermeld staat, is de prijs aangetroffen bij een of meerdere bekende (web)winkels op het moment van schrijven.

… terwijl de iPad Air 11-inch één van de jongste is.

Niet altijd de nieuwste Android-versie

Als je in 2025 een tablet koopt die op Android draait, let er dan op dat daar minimaal Android 14 op staat. Over het algemeen zijn tabletfabrikanten niet heel snel als het om tabletupdates gaat, maar aangezien die versie nu al meer dan een jaar op de markt is, vinden we dat wel een vereiste. Vooral omdat Android 15 al eind 2024 uitgebracht is. Maar houd er rekening mee dat het nog maanden kan duren voordat tablets die versie ontvangen, al is de ene fabrikant natuurlijk sneller daarin dan de andere.

Niet dat Android 15 ontzettend spannende onderdelen aanbiedt die je nergens anders aantreft. Want zoiets als ‘betere multitasking’ horen we al jaren. Maar privéruimtes (waar je gevoelige apps en data in op kunt slaan), eenmalige wachtwoorden (voor verbeterde privacy en online bescherming) en antidiefstalbeveiliging klinken ons wel als muziek in de oren. Verder is het gewoon handig om altijd de meest recente Android-versie te hebben in het kader van algemene online beveiliging.

Android is nog steeds in ontwikkeling, zo kun je in Android 15 gevoelige apps afschermen in een privéruimte.

Niet alle iPadOS-functies

Dat laatste geldt natuurlijk ook voor iedereen die gebruikmaakt van iPadOS, het besturingssysteem beschikbaar voor iPads. Op het moment van schrijven is iPadOS 18 beschikbaar voor een grote groep iPad-modellen. Apple is een stuk beter in het onderhouden van zijn software, omdat het natuurlijk de enige fabrikant is die hiermee werkt. Maar zo blijven je apparaten wel lang veilig en snel.

Met iPadOS 18 aan boord van je tablet krijg je toegang tot veel meer personalisatie dan voorheen. Je bepaalt hoe je thuisscherm eruitziet, geeft iconen andere kleuren mee en kunt zelf het Bedieningspaneel aanpassen. Daarnaast krijg je voor het eerst toegang tot de rekenmachine- en wachtwoordenapps van Apple.

Waar we in Europa voorlopig nog op moeten wachten, is Apple Intelligence. Dat is een verzameling AI-functies die werken op basis van generatieve kunstmatige intelligentie. De slimme hulp kan helpen bij het schrijven en bewerken van foto’s, en geeft Siri ook wat extra wapens in het arsenaal. Daarnaast is er een diepe integratie met ChatGPT.

De Apple Intelligence-functies in iPadOS 18, zoals Schrijfhulp, krijgen we vooralsnog niet in Europa.

Handig om te weten! Bezorgd om je privacy? Zo beveilig je jouw tablet

Samsung Galaxy Tab S9

Ook al is de Samsung Galaxy Tab S9 het instapmodel van de Tab S9-reeks die in medio 2023 op de markt kwam, hij doet niet onder voor zijn duurdere broers en zussen.

De verschillen zitten hem voornamelijk in de grootte van het scherm, het aantal camera’s en de hoeveelheid werkgeheugen en opslagruimte. De processor is in elke variant gelijk, namelijk een Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2. Dat is een enorm capabele cpu uit 2022, die nog lang niet doet snakken naar zijn opvolgers.

De Samsung Galaxy Tab S9 heeft een prachtig en levendig amoledscherm van 11 inch en een verversingssnelheid van 120 hertz. Daardoor scrolt alles heel soepel over het scherm en kun je het gros van de beschikbare games in de hoogste framerates spelen.

De genoemde prijs in dit artikel geldt voor het model met 8 GB aan werkgeheugen en 128 GB aan opslagruimte. Dat laatste is een beetje weinig anno nu, maar het werkgeheugen is meer dan voldoende. Helemaal als dit gewoon een tablet voor dagelijks gebruik wordt, waar je het nieuws op leest, mails op beheert of af en toe een spelletje op speelt. Maar ook wanneer dit een werkstation wordt. De Tab S9 beschikt namelijk, net als veel andere moderne Samsung-toestellen, over een omgeving genaamd Samsung Dex.

Met Dex tover je de tablet om tot een mobiel werkstation waar je u tegen zegt. Je downloadt populaire apps als Microsoft Word, of doet alles in de cloud, en kunt zodoende veel werk gedaan krijgen. Je kunt hiervoor investeren in allerlei officiële accessoires (zoals een toetsenbord en beschermhoes), maar kunt ook gewoon via bluetooth 5.3 of een usb-hub de nodige accessoires aansluiten. De stylus krijg je erbij.

Dit is momenteel één van de meest veelzijdige tablets die je kunt kopen op één van de meest veelomvattende besturingssystemen van dit moment. Op de Tab S9 draait Android 13, en je krijgt in totaal vier jaar aan updates.

Met een accu van 8400 mAh houd je het bovendien met gemak een dag uit op het (thuis)kantoor. En anders kun je het apparaat opladen met de 45watt-oplader. Laden gaat dus niet supersnel – maar als je hem tijdens het werk oplaadt wanneer nodig, hoeft dat geen probleem te zijn.

Pluspunten

  • Prachtig amoledscherm

  • Voor werk en entertainment

  • Duurzaamheid en updatebeleid

  • Stylus meegeleverd

Minpunten

  • Geen grote stap vooruit

  • Verplaatsing vingerafdrukscanner

Apple iPad Air 11-inch (2024)

We moeten dit er even eerlijk bij vermelden: het had niet veel gescheeld, of we hadden de iPad Air 11-inch als best getest voorgesteld. Maar in vergelijking met de Galaxy Tab S9 zijn er wat zaken die ons net tegenvallen.

Zo heeft dit model geen oled-, maar een lcd-scherm. Daardoor ogen de kleuren minder diep en levendig dan je zou willen voor deze prijs. Dat neemt niet weg dat de weergave nog steeds heel prettig is, maar je kunt het dus beter treffen. Dat de kleuren wat fletser ogen, valt overigens alleen op wanneer je hem direct vergelijkt met een oled-tablet. Daarom willen we daar niet te streng over zijn.

Daarnaast is de tablet niet heel spannend als je hem vergelijkt met eerdere iPad-modellen. Sterker nog: je zou kunnen stellen dat dit een soort iPad Pro uit 2022 is, maar dan met een lager prijskaartje en een iets minder fijn scherm. Dat is wel een belangrijke kanttekening, met het risico dat we wellicht iets te negatief klinken over de lichte en meer betaalbare iPad Air-modellen van Apple.

Veel zaken gaan namelijk ook goed. Zo beschikt dit model over de M2-processor, die Apple zelf ontwikkeld heeft. Ja, die is inmiddels ingehaald, maar voor het dagelijkse gebruik is de processor meer dan degelijk te noemen.

Apps starten snel op, games laten zich nog steeds prettig spelen en het besturingssysteem vertoont nergens kuren. Daarnaast is het goed om te weten dat de iPad Air 11 inch uit 2024 een goed werkpaard is. Niet alleen vanwege de grote hoeveelheid productiviteitsapps, maar ook omdat de cpu daar nog altijd capabel genoeg voor is. Vooral creatievelingen doen er goed aan te kijken naar het Apple-aanbod.

Verder is er een goede accuduur van tien uur en ondersteunt de Air zowel de drukgevoelige Apple Pencil Pro (een Apple-stylus) als het Magic Keyboard. Die moet je er dan nog wel los bijkopen, als je ze nog niet had. Ze kosten respectievelijk 150 en 109 euro. Handig is dat de pen door de tablet wordt opgeladen als je deze er magnetisch op plakt.

Het apparaat draait inmiddels op iPadOS 18, en je kunt daarna nog enkele jaren rekenen op beveiligingsupdates en software-upgrades (dus naar latere versies van iPadOS).

Pluspunten

  • Prima scherm

  • Ondersteunt Pencil Pro

  • Updatebeleid

Minpunten

  • Prijzige accessoires

  • Niet heel spannend

Google Pixel Tablet

Met een lcd-scherm van net geen 11 inch biedt ook de Google Pixel-tablet een interessante propositie aan. Net als bij de iPad zit het wel goed met contrast, kijkhoek en kleurenbereik. Maar de schermkwaliteit evenaart het niveau van een amoleddisplay niet.

Dit is de eerste tablet die Google onder de Pixel-naam uitbrengt. De Pixel-reeks is een serie producten die Google helemaal zelf vanaf de grond af aan ontwikkeld heeft. Pixel-smartphones en -tablets beschikken allemaal over Googles zelfontworpen processor, namelijk de Tensor-chip. In de Tablet zit een Tensor G2-cpu, die – net als de cpu’s in de Galaxy Tab S9 en iPad Air 11 inch – prima geschikt is voor dagelijkse taken. Het grote verschil tussen Googles chipset en die van de concurrentie is dat deze wel érg warm kan worden, waardoor de prestaties een klap kunnen oplopen. Het beeld stottert dan even, en anders merk je dat de interface trager reageert.

Dit alles is volledig afhankelijk van wat je op dit model doet. Ben je gewoon aan het browsen, muziek aan het luisteren of iets aan het lezen, dan hoef je je nergens zorgen om te maken. En ondanks het feit dat de Pixel Tablet prima dienstdoet als gamemachine, raden we dat toch af vanwege die warmteontwikkeling. Qua cpu kan Google zich – in elk geval op technisch vlak – niet meten met het aanbod van Qualcomm.

Maar de Google Pixel Tablet heeft wel een aantal troeven in handen. Zo krijg je toegang tot allerlei softwarefuncties die Google direct in zijn apps bouwt, zoals de magische gum voor foto’s en meer. Daarmee haal je moeiteloos objecten weg uit foto’s.

De genoemde prijs in dit artikel is overigens gekoppeld aan een pakket: de Pixel Tablet is leverbaar met een speakerstand die hem ook constant opgeladen houdt. Onderschat dat laatste niet: de tablet is altijd paraat wanneer je hem gebruiken wilt.

Dankzij die stand transformeer je de tablet in een slim beeldscherm, waarmee je je smarthome aanstuurt. Dat werkt nog gemakkelijker als je Google Home gebruikt, het smarthomeplatform van het Amerikaanse bedrijf. Ook kun je de speaker gebruiken om naar muziek en podcast te luisteren.

Op dit moment draait de Pixel Tablet op Android 14, maar hij kan tot juni 2026 nog updates verwachten. Dat is korter dan we zouden willen zien.

Pluspunten

  • Fungeert als smarthome-hub

  • Meest pure Android-ervaring

  • Is altijd opgeladen

Minpunten

  • Prestaties lopen soms een klap op

  • Geen 3,5mm-aansluiting

OnePlus Pad 2

Op papier heeft de OnePlus Pad 2 een hoop eigenschappen waar we blij van worden. Een aluminium body, groot scherm van 12,1 inch (het grootste scherm in deze test), een razendsnelle Snapdragon 8 Gen 3-processor, genoeg werkgeheugen en een accu van 9500 mAh.

Maar in de praktijk merk je dat er voor veel voordelen helaas ook nadelen bestaan. Zo ben je in staat de accu snel op te laden, maar alleen als je dan nog los een oplader koopt (van minimaal 40 euro). Het scherm heeft een mooi kleurbereik, contrast en fijne kijkhoek, maar heeft ook een zichtbare ruimte tussen het glas en het scherm. Dat zorgt voor een schaduw bij de randen die je niet weg kunt denken. Plus: het scherm reflecteert als een malle.

En die Snapdragon-processor wordt soms flink bekneld, met als doel de batterijduur te verlengen en het systeem koel te houden. Het zou fijner zijn als je hier als gebruiker meer controle over zou hebben. Nu bepaalt OnePlus voor je hoe het systeem presteert en reageert, en dat vinden we jammer.

Dat gezegd hebbende, biedt het Chinese merk wel een interessant product aan. Als we puur naar de specificaties kijken, dan krijg je voorlopig niet veel meer voor dezelfde prijs of minder. De Gen 3-processor is relatief nieuw en reageert over het algemeen heel snel, waardoor die met name voor dagelijkse taken, werkgerelateerde opdrachten en gaming zeer geschikt. Eigenlijk alles wat je in een tablet zoekt. Ook zijn er genoeg werkgeheugen en opslagruimte beschikbaar.

Hoewel we niet altijd te spreken zijn over de geassimileerde software van OnePlus-producten (ze lijken nu te veel op die van zusterbedrijf Oppo), zijn we wel erg blij met de snelheid en overzichtelijkheid van de software. Daar speelt de Open Canvas een belangrijke rol in. Dit is intuïtieve multitaskingsoftware dat het bedrijf zelf ontwikkelde, waarmee je drie apps tegelijkertijd opent en gebruikt.

De tablet draait op Android 14 en ontvangt helaas maar drie jaar aan upgrades en vier jaar aan beveiligingsupdates. Dat is aan de lage kant, net als bij de Pixel Tablet.

Voor ongeveer 160 euro bestel je er ook een toetsenbord en stylus bij. Hierin is OnePlus niet de duurste, maar het totaalpakket kan daarom dus wel wat oplopen in prijs.

Pluspunten

  • Zeer goede prestaties

  • Open Canvas (voor multitasking)

  • Aluminium behuizing

Minpunten

  • Processor wordt soms bekneld

  • Matig updatebeleid

Apple iPad (tiende generatie)

Daar waar we niet zo onder de indruk zijn van de wijzigingen van de iPad Air-lijn, zijn we dat juist wel over de normale iPad die in 2022 op de markt verscheen. De tiende-generatie iPad heeft sindsdien geen opvolger gekregen, maar is daarom nog steeds een overweging waard als je in het ecosysteem van het Amerikaanse bedrijf zit.

Apple heeft het apparaat, met een scherm van 10,9 inch, namelijk de nodige verbeteringen gegeven die hem toekomstbestendig gemaakt hebben.

De dikke schermranden, de lightningpoort en de thuisknop zijn verdwenen en maken plaats voor een moderne en strakker ontwerp en de vanuit de Europese Unie verplichte usb-c-poort. Je kunt bovendien nog steeds inloggen met Touch ID, aangezien die technologie nu in de powerknop verwerkt zit.

Qua ontwerp heeft het instapmodel iets meer weg van een iPad Air, en dat spreekt ons erg aan. De processor heeft met de A14 Bionic-chipset eveneens een flinke upgrade gekregen, waardoor je hier moeiteloos op kunt werken, scrollen en gamen.

Al die mooie toevoegingen en aanpassingen hebben er wel voor gezorgd dat de goedkopere iPad duurder is dan ooit, al blijft de prijs inmiddels gestaag zakken. Online kun je hem al tegenkomen voor meer dan 50 euro onder de introductieprijs.

Wat we daarnaast vreemd vinden, is het feit dat deze iPad als je een drukgevoelige stylus wilt gebruiken, alleen ondersteuning heeft voor de eerste generatie Apple Pencil, die nog niet voorzien is van een usb-c-aansluiting. Daardoor heb je een verloopstukje nodig voor het aansluiten en opladen van de pen. De iPad is daarnaast ook compatibel met de Apple Pencil usb-c, maar die is niet drukgevoelig.

Over accessoires gesproken: voor nog eens 299 euro kun je de Magic Keyboard Folio aanschaffen en de iPad als laptop gebruiken. Hoe fijn dat toetsenbord ook is: hij is inmiddels bijna even duur als de tablet en dat vinden we een brug te ver.

Daarnaast is het zo dat een geliefde iPadOS-functie, Stage Manager, niet werkt op deze iPad. Daardoor is multitasken een grotere uitdaging op dit model dan op andere iPads.

De 20watt-oplader is ook niet de snelste in deze test, waardoor het uren kan duren voordat de accu volledig opgeladen is. Gelukkig gaat de accu wel een (werk)dag mee, waardoor je je tablet tot het einde van de dag van stroom kunt voorzien.

Pluspunten

  • Strak ontwerp

  • Krachtige processor

  • Prima accuduur

Minpunten

  • Geen Stage Manager

  • Duurder dan voorgangers

Resultaten

Op onderstaande afbeelding vind je de testresultaten van de geteste tablets.

Conclusie

Omdat we ons in deze test geconcentreerd hebben op tablets met vergelijkbare schermgroottes, valt op dat de prijzen ontzettend uiteenlopen. Maar dat laat ook zien dat er tegenwoordig weer iets te kiezen valt. Het lijkt erop dat veel smartphonemakers oog hebben voor tablets. Dat zien we ook aan andere tablets die recentelijk op de markt verschenen zijn, zoals die van Huawei, Lenovo en Xiaomi. Daarnaast maakt HMD (tot voorkort Nokia) ook nog kleine tablets, maar die fabrikant zet vooral een race naar de bodem in.

De keuze voor een tablet is wat ons betreft afhankelijk van twee belangrijke factoren: wat is je budget en in welk ecosysteem zit je al? Als Apple-gebruiker kan het handiger zijn te investeren in een iPad – dan lijkt de iPad Air 11-inch de betere optie te zijn.

Maar als je een Android- of Windows-gebruiker bent, dan staat de Samsung Galaxy Tab S9 fier bovenaan. We hebben voor deze test het basismodel meegenomen, vanwege de schermgrootte, maar voor honderden euro’s meer kun je gaan voor varianten met grotere schermen. Ze hebben overigens allemaal dezelfde kwaliteiten: mooie amoledschermen, krachtige processors en een acceptabel updatebeleid.

De Google Pixel Tablet verdient een aparte aanbeveling, voor iedereen die niet kan kiezen tussen een tablet en een slim scherm, of voor degene die zijn tablet altijd opgeladen en paraat wil hebben.