Automatiseringen die je maakt in Home Assistant kunnen soms erg complex worden. Een zogeheten blueprint kan enorm helpen, zeker voor geavanceerdere automatiseringen. Daar gaan we in dit artikel mee werken. We laten zien wat je ermee kunt, hoe je ze toevoegt aan Home Assistant en hoe je zelf een blueprint maakt.

Home Assistant is een zeer flexibel platform voor thuisautomatisering. Die flexibiliteit zie je ook terug bij het maken van automatiseringen. Hoewel je die vrij gemakkelijk zelf kunt opstellen, kent Home Assistant sinds 2021 ook de zogenoemde blueprints. De letterlijke vertaling is blauwdruk. Hiermee wordt een uitgewerkt plan of concept bedoeld. Je zou ook de term template of workflow kunnen gebruiken. Ze verbergen de achterliggende logica en vragen alleen wat configuratie. Je wijst bijvoorbeeld een sensor aan, enkele condities of uitzonderingen, en de gewenste acties.

Een voordeel van blueprints is dat ze zijn bedacht, gemaakt en getest door gevorderde gebruikers. Je hoeft dus niet zelf het wiel uit te vinden. Blueprints zijn heel doelgericht. Ze zijn vaak gemaakt voor een specifiek apparaat of specifieke toepassing. Je krijgt er ook dingen mee voor elkaar die erg uitdagend kunnen zijn als je zelf gaat knutselen. Genoeg redenen dus om ze te verkennen en gebruiken!

1 Automatiseringen

In Home Assistant is een trigger nodig om een automatisering te starten. Dat kan bijvoorbeeld een bepaald tijdstip zijn, een tijdpatroon (zoals elke vijf minuten), een statusverandering (zoals het indrukken van een knop of de detectie van beweging), het ondergaan van de zon, het overschrijden van een bepaalde temperatuur, een inkomende webhook, het verlaten of bereiken van een bepaalde zone of het scannen van een NFC-tag.

Verder kunnen er extra voorwaarden zijn die worden geëvalueerd. Zo kun je beperken wanneer een automatisering wordt gestart. Denk aan het aanzetten van een lamp bij beweging, maar alleen als het donker is. De acties die je definieert kunnen óók weer voorwaardelijk zijn. Die lamp kun je bijvoorbeeld 's nachts een lagere helderheid geven dan in de vroege avond. Er valt dus enorm veel logica in één automatisering te stoppen (zie kader ‘Veel logica in één regel’).

2 YAML-code

Je kunt automatiseringen via de gebruikersinterface maken, waarbij je in menu’s (die je via de drie puntjes bereikt) diverse handigheidjes vindt, zoals het herschikken of knippen en plakken van onderdelen, en het uitvoeren van acties. Ook is er een optie om te wisselen tussen de visuele editor en YAML.

Het is handig om wat ervaring met YAML-code op te doen, door minimaal af en toe te spieken. Bij de automatiseringen die in forums worden gedeeld, zie je ook altijd zulke YAML-code. Wil je zelf een blueprint maken of de werking van een blueprint controleren, dan krijg je hier ook weer mee te maken.

3 Mogelijkheden blueprints

Net als in een automatisering, kan ook in een enkele blueprint heel veel worden afgehandeld. Een blueprint heeft feitelijk ook een automatisering als basis. Daarom kun je vaak de trigger, voorwaarden en acties herkennen. Het verschil is dat via invoer- en selectievelden alleen wat configuratie nodig is, zoals het aanwijzen van een sensor of lamp, het kiezen van een tijd en definiëren van de acties.

De documentatie en beschrijvingen helpen daarbij. Met een blueprint kun je ook zaken automatiseren die erg uitdagend kunnen zijn zonder zo’n blueprint. Een voorbeeld is een Zigbee-afstandsbediening, waarbij je veelal naar specifieke gebeurtenissen ofwel events zult moeten luisteren. Dat wordt nog veel complexer als je ook bijvoorbeeld iets met een dubbelklik wilt doen of een vertraging wilt inbouwen om te voorkomen dat acties onbedoeld meermaals worden uitgevoerd. Met de blueprint hoef je alleen de afstandsbediening te selecteren. Daarna kies je per knop welke acties bij de verschillende handelingen passen.

4 Blueprints ontdekken

Blueprints kun je beheren door via Instellingen / Automatiseringen en scènes naar het tabblad Blueprints te gaan. Je ziet hier enkele ingebouwde blueprints (zie kader ‘Handige ingebouwde blueprints’) die je direct kunt gebruiken.

Je kunt ook nieuwe blueprints importeren. Een handig startpunt om deze te vinden, is het Home Assistant-forum. Om de populairste te zien, kun je sorteren op het aantal weergaven.

Je zou voor het vinden van blueprints ook een zoekopdracht in Google kunnen proberen. Merk op dat er verschillende versies van een blueprint kunnen zijn. Het is dan raadzaam de meest recente versie te achterhalen. Vaak kun je daarvoor op een GitHub-pagina terecht.

5 Blueprint importeren

Als je een blueprint opzoekt via het forum, zie je een button om deze te importeren in Home Assistant. Als alternatief kun je via Instellingen / Automatiseringen en scènes op het tabblad Blueprints een blueprint handmatig importeren door de link naar het topic in te voeren of de link naar Github Gist. Die laatste link kun je in dat geval ook in het topic vinden.

Het topic zelf geeft een beschrijving van de blueprint en reacties van gebruikers. Vanuit het overzicht met blueprints kun je nu een nieuwe automatisering met die blueprint maken. Ook als je een nieuwe automatisering toevoegt, kun je een blueprint als basis gebruiken en die uiteraard meerdere keren gebruiken. Vaak bouw je daarom een verzameling op met blueprints die je handig vindt.

6 Voorbeeld Zigbee

Een blueprint is heel nuttig om het werken met afstandsbedieningen en dimmers voor Zigbee of Z-Wave te vereenvoudigen. Je hoeft doorgaans alleen de afstandsbediening te selecteren. Daarna kun je per knop kiezen welke acties uitgevoerd moeten worden voor de verschillende handelingen, zoals een enkele of dubbele klik.

We nemen de Aqara Cube T1 Pro en IKEA Styrbar als voorbeeld. Beide werken op basis van Zigbee 3.0. We koppelen ze via Zigbee2MQTT. De afstandsbedieningen zet je in de koppelmodus door een verborgen knopje vijf seconden in te drukken. We geven ze daarna een vriendelijke naam. Je kunt de apparaten overigens ook via Zigbee Home Automation (ZHA) koppelen. Op de integratiepagina van Home Assistant spoor je de gekoppelde apparaten op via de MQTT-integratie. Je kunt ook de status aflezen om te zien of ze werken.

7 Gebruik blueprint

De slimme kubus van Aqara ondersteunt enorm veel handelingen (zie het kader ‘Aqara Cube T1 Pro’) en leent zich daarom heel goed voor het gebruik van een blueprint. Let er wel op dat je de juiste blueprint kiest: er zijn aparte blueprints voor Zigbee2MQTT en ZHA.

Na het importeren en openen van de blueprint wordt om de naam van het MQTT-topic gevraagd voor het apparaat. Er zijn aparte secties voor twee werkstanden (actie en scène) van de kubus. Je kunt direct automatiseringen maken voor bijvoorbeeld het schuiven of roteren van de kubus met een bepaalde zijde boven, het flippen van een bepaalde zijde naar een andere zijde, maar ook het oppakken of schudden van de kubus. Een typisch voorbeeld is het aanpassen van de helderheid van een lamp door de kubus linksom of rechtsom te roteren.

Bij de IKEA Styrbar is er één blueprint voor zowel Zigbee2MQTT als ZHA. Je kunt de afstandsbediening als schakelaar of dimmer voor lampen gebruiken. Zelf gebruiken we hem om muziek af te spelen op een luidspreker, waarbij twee knoppen voor een volumeregeling worden gebruikt.

8 Cameradetectie

Voor cameradetectie zijn ook nuttige blueprints. Zo is er een blueprint die bij detectie van beweging een notificatie naar je smartphone stuurt met het beeld van de camera. Voor de software Frigate, dat je op ID.nl vindt via deze link, bestaat een zeer uitgebreide blueprint.

De bewuste software kan personen herkennen, maar ook bijvoorbeeld dieren of objecten. Om de blueprint te gebruiken, is ook de integratie van Frigate nodig. Daarmee bedoelen we niet Frigate zelf (dat eventueel wel als add-on in Home Assistant is te installeren), maar een aparte component die ervoor zorgt dat informatie van Frigate beschikbaar komt binnen Home Assistant. Als je HACS (Home Assistant Community Store) hebt geïnstalleerd, is de component in een handomdraai toegevoegd.

Wordt er beweging gedetecteerd, dan kan de blueprint een snapshot of clip naar je smartphone of een Android-televisie sturen. Je kunt daardoor op afstand meekijken hoe bijvoorbeeld de post wordt bezorgd.

Als je Frigate goed hebt afgesteld, krijg je zelden valse meldingen. Via filters kun je enkele voorwaarden opgeven. Je kunt bijvoorbeeld filteren op zones of objecten of het aantal notificaties beperken. Ook kun je de notificaties uitzetten als je zelf thuis bent.

9 Blueprint maken

Je kunt vrij eenvoudig zelf een blueprint maken. Hiervoor maak je eerst een automatisering. Daarna kopieer je de YAML-code voor deze automatisering in een nieuw bestand. Dit bestand kun je maken met bijvoorbeeld File editor, een add-on voor het bewerken van bestanden.

Bewaar het bestand in je config-map onder blueprints/automation, eventueel in een eigen map daar weer onder. Je zult nu wat aanpassingen moeten maken. Als eerste voeg je bovenaan enkele regels toe onder blueprint: die de blueprint omschrijven. Ze worden ook wel metagegevens genoemd. Overal in de automatisering waar iemand iets kan invoeren of selecteren, moet je dat aangeven met !input.

Het onderstaande voorbeeld is een blueprint voor een automatische dagelijkse back-up waarin alleen om een tijdstip voor de back-up wordt gevraagd met !input tijd. Bij de metagegevens stellen we bij selector: in dat in het veld om een tijdstip wordt gevraagd.

10 Eigen blueprint gebruiken

Gebruik je de blueprint, dan hoef je slechts het gewenste tijdstip voor de back-up in te voeren. Wil je geavanceerdere blueprints maken, dan is de basis hetzelfde.

Het is wel nuttig om de documentatie of de blueprints van anderen te bestuderen. Je eigen blueprints kun je desgewenst delen via het Home Assistant-forum. Het is overigens prima als een blueprint maar een deel van het werk oplost. Je zult er dan zelf wat logica omheen moeten bouwen.

Gebruik je bijvoorbeeld een blueprint om een notificatie naar een smartphone te sturen als het oud papier aan de weg moet worden gezet? Dan zul je nog voor een sensor moeten zorgen die aangeeft of dat vandaag moet gebeuren. En je hebt wellicht een helper nodig om bij te houden of je de folderverzameling aan de weg hebt gezet. Je hoeft dan geen verdere notificaties meer te versturen, tot aan de volgende ophaaldag natuurlijk.

Aan merken die producten voor je smarthome aanbieden hebben we tegenwoordig geen gebrek. Maar hoe scheid je het kaf van het koren? In dit artikel geven we vijf aspecten waar je op moet letten bij de keuze voor een voordelig merk, waardoor je hopelijk geen miskoop (meer) begaat.

De laatste jaren zijn er flink wat merken bijgekomen die allemaal nagenoeg dezelfde smarthomeproducten aanbieden. Dit soort producten noemen we ook wel whitelabelproducten: dergelijke apparaten worden geproduceerd door een derde partij, en door een aanbieder aangeboden met een eigen logo en soms ook een eigen app. In veel gevallen biedt zo'n verstrekker geen extra's of unieke elementen, maar in een zeldzaam geval gebeurt dat wèl. Daar kom je achter wanneer je onderzoek doet naar zo'n merk, door op de volgende zaken te letten.

1- De mobiele app wordt goed beoordeeld, door echte mensen

Als een merk echt een slechte app aanbiedt, dan zie je dat vanzelf terug in de beoordelingen. Het is dan zaak om door de cijfers van bots (digitale systemen die automatisch reviews plaatsen) en betaalde influencers te kijken – maar op een gegeven moment herken je een bepaald soort taalgebruik waardoor je dat moeiteloos doet. Bovendien lijken veel neppe reviews op elkaar, zowel in boodschap als taalgebruik. Lees alle beoordelingen goed door en let op die van echte mensen of gebruikers. Hoe meer je er daar van vindt, hoe beter de app in kwestie is.

©Hombli

2- Brede compatibiliteit met de grote spelers

In je onderzoek is het ook verstandig om informatie op te zoeken over de brede compatibiliteit van het merk in kwestie. Ga naar de winkelpagina of officiële website om te zien of er bijvoorbeeld ondersteuning is voor Google Home of Apple Homekit. En anders is Matter, Homey, Fibaro of een ander smarthomeprotocol de moeite waard. Hoe breder de support, hoe breder de inzetbaarheid en hoe beter de ervaring. Check ook meteen of je het product offline kunt gebruiken binnen je eigen netwerk, eventueel via een zelf opgezet smarthomeplatform.

Lees ook: Wat is Matter? Smarthome-standaard uitgelegd

3- Je komt online positieve reviews tegen op betrouwbare sites

Onderschat daarnaast de kracht van een positieve recensie niet. Niet dat je zomaar elke review kunt vertrouwen die je online tegenkomt. Maar als het geluid overwegend positief is en je vertrouwt de platformen of recensenten, dan heb je weinig redenen om te twijfelen aan een merk. Als een specifiek merk genegeerd wordt door een publicatie, of je komt er simpelweg geen recensies over tegen, dan kan het zijn dat het niet bijzonder genoeg is. Hopelijk is een website transparant over de werkwijze bij het selecteren van de artikelen die worden besproken, zodat je het ontbreken van de review in de juiste context kunt plaatsen.

©Lidl

4- Recensenten die je vertrouwt zijn positief over het merk (niet alleen influencers)

Over recensenten gesproken: let ook in het bijzonder op wie zo'n product test en of diegene een grote staat van dienst heeft. Probeer te achterhalen of die persoon in het verleden vaker positief is geweest over het merk. Wees ook scherp op het beroep van zo'n recensent. Lees je een tekst van een expert, reviewer of journalist, dan kun je de argumenten veel beter plaatsen en op waarde schatten dan wanneer een influencer schreeuwt dat je maar gewoon iets moet kopen omdat het vet is. Diegene wordt daar grof voor betaald – echte redacteuren zijn niet zo gemakkelijk te beïnvloeden. Je kunt bijvoorbeeld opzoeken via LinkedIn of iemand een echte journalist is, of is verbonden aan een bepaald merk.

5- Heb voor jezelf helder wat je belangrijk vindt

Als je eenmaal de basale informatie opgezocht hebt en je hebt wat onderzoek gedaan naar wie wat precies recenseert, dan is het tijd om naar de inhoud te kijken. Niet alle kritiek hoeft voor jou een probleem te zijn. Zeker niet als je begrijpt waar je op moet letten of als je weet wat voor jou belangrijk is. Een goede prijs-kwaliteitverhouding geeft vaak alle context die je nodig hebt. Dan kun je genoegen nemen met iets minder, zonder er te veel voor te betalen. Let in de teksten vooral ook op het updatebeleid; hoe breder die is, hoe langer je met de producten doet. Hier op ID.nl vind je ook veel reviews, misschien zit jou gewenste artikel er ook wel bij?

☃️Deze winter zit je niet in de kou:

In 2050 moet het volledige energieverbruik van Nederland afkomstig zijn uit duurzame bronnen. Dat is een mooi streven, maar op dit moment is dat slechts het geval voor 17 procent van de gebruikte energie. Om het doel te halen, moeten we er met z'n allen de schouders onder zetten. Jij kunt daarbij helpen, en dat levert je onder de streep ook nog eens geld op!

Partnerbijdrage - In samenwerking met Zonneplan.

Vol elektriciteitsnet

Bedrijven en huishoudens stappen steeds vaker over op het gebruik van stroom in plaats van gas. Dat is natuurlijk goed, maar het heeft wel als gevolg dat het elektriciteitsnet snel volloopt. Dat is op dit moment al een probleem, en in de toekomst wordt dat probleem alleen maar groter. Er moet namelijk ontzettend veel extra duurzame opwekcapaciteit worden bijgebouwd om de vraag naar stroom met het aanbod te kunnen matchen.

Met de noodzakelijke toename van duurzame stroom op het ene moment (vooral overdag) en de toename van de vraag (vooral 's avonds) wordt een probleem gecreëerd, waarbij stroomopslag de enige manier is om die duurzame energie op een ander moment beschikbaar te stellen. Zonder opslagcapaciteit gaan we op steeds meer momenten duurzame energie 'weggooien', doordat windmolens en/of zonnepanelen uitgeschakeld moeten worden (en wordt het dus ook minder interessant om in dit soort projecten te investeren). Dat is natuurlijk zonde, maar gelukkig is er een oplossing.

Thuisbatterijen kunnen tijdelijk overtollige energie opslaan, energie die op een later moment weer kan worden ingezet. Deze opslagcapaciteit is de enige manier om wind- en zonnestroom over tijd te verplaatsen, waardoor het dus veel efficiënter kan worden gebruikt. Dat zorgt ervoor dat het stroomnet tijdens piekmomenten minder hoeft te worden belast. Op die manier hoeft er minder energie uit gascentrales te komen, en dat is weer goed voor het milieu.

Wat levert een thuisbatterij op?

Een thuisbatterij kan je op dit moment al aardig wat geld opleveren. Dat heeft te maken met de onbalansmarkt. Die zorgt ervoor dat de stroomprijs automatisch omhoog gaat als er een tekort is, en juist lager wordt op momenten van een stroomoverschot. Gedurende een gewone dag kunnen zo grote verschillen ontstaan.

Als particulier kun je in principe niet bij die onbalansmarkt, maar met een thuisbatterij en Powerplay van Zonneplan kan dat wel! Je thuisbatterij wordt opgeladen als er een stroomoverschot is en levert weer stroom terug als er een tekort op het landelijke stroomnet dreigt. Zou er niet op deze onbalans gereageerd worden, dan ontstaat er schade aan apparaten of kan de stroom zelfs volledig uitvallen. Jouw bijdrage aan een stabiel net is dus enorm belangrijk en levert daardoor ook flinke vergoedingen op.

Netcongestie oplossen

Los van het stabiliseren van het landelijke net kunnen batterijen ook worden ingezet voor het oplossen van lokale druk, ook wel netcongestie genoemd. Dat komt voor wanneer zonnepanelen in één wijk massaal tegelijk energie terugleveren, of als bijvoorbeeld elektrische auto's en warmtepompen allemaal op hetzelfde moment stroom proberen af te nemen. Thuisbatterijen kunnen op die momenten tegenwicht bieden om de druk van het net te halen.

Op dit moment is daar nog geen markt voor, maar Zonneplan is onlangs wel al een eerste pilot gestart met netbeheerder Liander die daar een oplossing voor kan zijn.

Zonneplan Nexus-thuisbatterij

Een van de populaire thuisbatterijen is de Zonneplan Nexus. Dat is niet zomaar een accu die even wordt opgeladen en weer wordt leeggetrokken. Nee, het is een van de meest geavanceerde batterijen die er op de markt zijn. De opslagcapaciteit van de Nexus ligt tussen de 10 en wel 20 kWh – dat is bijna drie keer het dagelijks verbruik van een gemiddeld gezin.

Ook gaat het opladen en ontladen van de accu razendsnel en op vol vermogen. Daardoor maak je maximaal gebruik van de fluctuerende energieprijzen en haal je zo veel mogelijk rendement uit het op- en ontladen van de accu.

De thuisbatterij wordt volledig voor je geïnstalleerd en updates met nieuwe functies en opties ontvang je gewoon over 4G. Tel daarbij de slimme AI-gestuurde software op en de Zonneplan Nexus is de ideale thuisbatterij, voor nu én voor de toekomst.

©Zonnneplan

Conclusie

De voordelen van een thuisbatterij zijn tweeledig. Enerzijds kun je nu al geld verdienen door een thuisbatterij aan te schaffen. Je voorkomt ermee dat je een duurdere aansluiting nodig hebt, en je kunt meehelpen om het stroomnet in balans te houden, waardoor je je energierekening flink verlaagt of zelfs geld terugkrijgt. Als het voordeel van saldering wegvalt, kun je met een thuisbatterij je eigen stroom opslaan en op een later moment weer gebruiken, bijvoorbeeld als de stroomprijs tijdelijk relatief hoog is.

Met de Nexus-thuisbatterij van Zonneplan en automatische Powerplay-aansturing help je nu al om het stroomnet in balans te houden, en voorzie je je volledige huishouden in de nabije toekomst van jouw zelf opgewekte stroom.

Kijk voor meer informatie over de Zonneplan Nexus op de website van Zonneplan.