Sinds Windows Live Mail 2012 geen e-mailaccounts van Microsoft meer accepteert, zoek je wellicht naar een alternatief. Mozilla Thunderbird is de uitgebreidste e-mailclient van dit moment en daarom een logische keuze. Maar ook wanneer je geen Windows Live Mail gebruikte, is Thunderbird een waardevol programma om je e-mail mee af te handelen. Kortom, genoeg reden om eens nader kennis te maken met deze fraaie freeware.

1 Installatie

Thunderbird is beschikbaar voor meerdere besturingssystemen, namelijk Windows, OS X en Linux. Surf hiernaartoe om de juiste versie te downloaden en voer de installatie uit. Laat hierbij het vinkje staan voor Thunderbird als mijn standaard e-mailtoepassing gebruiken. Hierdoor opent het programma voortaan automatisch zodra je ergens op een e-mailadres klikt. Je kunt gerust kiezen voor de standaardinstallatie. Via Volgende en Installeren rond je de installatie af. Start de freeware vervolgens op. Lees ook: Zo voeg je extra e-mailaccounts toe in Windows 10 Mail.

©PXimport

2 Eerste keer

Als je Thunderbird voor de eerste keer opent, verschijnt er een dialoogvenster waarin je diverse zaken instelt. Geef aan of je e-mails door de zoekfunctie van Windows wilt laten indexeren, zodat je je mailberichten ook buiten het programmavenster kunt vinden. Kies voor Als standaard instellen. Je krijgt in het volgende scherm de gelegenheid om een nieuw e-mailadres aan te maken. Via Dit overslaan en mijn bestaande e-mailadres gebruiken vul je je bestaande e-mailadres in, bijvoorbeeld een hotmail.com- of outlook.com-adres. Vergeet niet om het juiste wachtwoord op te geven en bevestig met Doorgaan.

3 POP3 of IMAP?

Thunderbird benadert een online database om de servergegevens van je e-mailaccount te importeren. Je hebt meestal keuze om berichten via een POP3- of IMAP-server op te halen. Bij POP3 importeert Thunderbird alle berichten van de mailserver en bewaart ze lokaal op de schijf. Wanneer je met een ander apparaat de mailserver nogmaals benadert, zijn de berichten verdwenen. Om die reden kies je het beste voor IMAP. Dit protocol is in staat om verschillende apparaten met de mailserver te synchroniseren, zodat je overal toegang hebt tot dezelfde e-mails.

©PXimport

4 Serverinstellingen

De meeste e-maildiensten en internetproviders ondersteunen tegenwoordig zowel POP3 als IMAP, zoals Gmail, Ziggo, KPN, Outlook.com en Telfort. Helaas kiest Thunderbird niet in alle gevallen automatisch de juiste servers. Zo is het bij e-mailadressen van internetproviders soms nodig de juiste serveradressen zelf in te voeren. Kies voor Handmatige Configuratie, waarna je de inkomende en uitgaande server naar eigen inzicht aanpast. De juiste gegevens vraag je desnoods op bij de internetprovider. Je past daarnaast indien nodig de poortnummers aan. Let goed op of je digitale post via POP3 of IMAP wilt ophalen en bevestig met Gereed.

5 E-mail lezen

Als je een nieuw e-mailaccount hebt geconfigureerd, verschijnen alle berichten in Thunderbird. Klik maar eens op Postvak IN. Ongelezen berichten zijn vetgedrukt. Alle e-mails staan standaard op chronologische volgorde (van oud naar nieuw). Wil je recente berichten liever bovenaan weergeven. Klik dan bovenaan de kolom op Datum om de berichten van nieuw naar oud te sorteren. Klik op een onderwerpregel om de inhoud in het onderste deelvenster te bekijken. Wanneer je dubbelklikt, verschijnt de e-mail op een nieuw tabblad. Thunderbird blokkeert vanwege veiligheidsredenen afbeeldingen van externe weblocaties. Indien je de afzender vertrouwt, klik je achtereenvolgens op Opties / Externe inhoud in dit bericht tonen.

©PXimport

6 E-mail exporteren

Windows Live Mail slaat e-mails lokaal op. Gebruikte je altijd Live Mail als mailprogramma, dan wil je uiteraard alle bestaande berichten graag overhevelen naar Thunderbird om alles bij elkaar in één programma te hebben. Je regelt dat door de e-mails te exporteren. Ga in Windows Live Mail naar Bestand / E-mail exporteren / E-mailberichten. Je selecteert Microsoft Windows Live Mail en klikt op Volgende. Via Bladeren selecteer je een locatie op de harde schijf. Belangrijk is dat je een lege map kiest, dus maak die zo nodig eerst even aan. Klik op Volgende en bepaal welke mappen je wilt overzetten. Vanzelfsprekend selecteer je in ieder geval Postvak IN. Bevestig met Volgende en Voltooien.

Hoe verder?

©PXimport

7 E-mail importeren

In stap 6 heb je een lading eml-bestanden opgeslagen. Die ga je nu toevoegen aan Thunderbird. Open deze e-mailclient en blader op je systeem naar de map met eml-bestanden. Druk op Ctrl+A om alle mails te selecteren. Sleep de selectie vervolgens naar je postvak binnen Thunderbird en merk op dat de berichten in het overzicht verschijnen. Houd er rekening mee dat het even duurt voordat het programma alle gegevens heeft ingelezen.

8 Adresboek exporteren

Het adresboek van Windows Live Mail zet je eveneens eenvoudig naar Thunderbird over. Klik in Microsofts afgedankte e-mailprogramma linksonder op Contactpersonen. Kies daarna voor Exporteren / Bestand met door komma’s gescheiden waarden (.CSV). Je selecteert via Bladeren een plek op de harde schijf om het databestand te bewaren, waarna je klikt op Opslaan / Volgende. Selecteer de gegevens die je wilt exporteren, zoals de achternaam, het e-mailadres en het mobiele nummer. Bevestig met Voltooien. Er bevindt zich nu een csv-bestand op je harde schijf. Je opent dit bestand eventueel in Excel om te controleren of de contactgegevens daadwerkelijk aanwezig zijn.

©PXimport

9 Adresboek importeren

In Thunderbird klik je bovenaan op Adresboek en kies je achtereenvolgens voor Extra / Importeren. Je kiest in de wizard daarna voor Adresboeken. Als bestandstype selecteer je de optie Tekstbestand (LDIF, .tab, .csv, .txt). Wijs in het volgende scherm de locatie aan waar je het csv-bestand hebt opgeslagen. Om het opgeslagen csv-bestand te zien, selecteer je in het uitrolmenu achter Bestandsnaam de optie Kommagescheiden (*.csv). Via Openen bekijk je of de adresboekgegevens met de velden van Thunderbird overeenkomen. Gebruik zo nodig de knoppen Omhoog verplaatsen en Omlaag verplaatsen om alle velden goed te zetten. Klik als laatste op OK en Voltooien.

10 Labels

Bij een bomvolle mailbox zijn labels wel zo praktisch. Je geeft belangrijke of zakelijke e-mails hiermee een kleurtje, zodat je ze snel in het postvak terugvindt. Selecteer één of meerdere berichten. Klik bovenaan op Labels en maak een keuze. Met de standaardinstellingen kies je tussen Belangrijk, Werk, Persoonlijk, Nog te doen en Later. Via Nieuw label creëer je desgewenst een nieuw exemplaar. Bedenk een geschikte naam en koppel aan het label een kleur. Via de snelfilteropties aan de bovenzijde van Postvak IN sorteer je de inbox eenvoudig op de aanwezigheid van labels.

©PXimport

11 Zoekfunctie

Thunderbird heeft een krachtige zoekfunctie in huis om vliegensvlug gewenste e-mails op te sporen. Niet alleen de onderwerpregel maakt deel uit van de zoekactie, want de freeware controleert ook de inhoud van berichten. Typ in het zoekveld bovenaan een trefwoord en druk op Enter. De zoekresultaten verschijnen in een nieuw tabblad. Merk op dat je de resultaten middels het linkermenu kunt filteren op persoon, label en map. Klik bovenaan op het grafieklogo om te zien uit welke kalenderjaren de berichten afkomstig zijn.

12 Agenda

Net als je misschien wel van Windows Live Mail gewend bent, heeft ook Thunderbird een eigen agenda in huis. Zo bekijk je in het rechterdeelvenster welke afspraken er vandaag op de planning staan. Is er geen agenda te zien? Klik rechtsonder dan op Venster Vandaag om dit deelvenster te openen. Via Nieuwe gebeurtenis noteer je eenvoudig een nieuwe afspraak of activiteit. Vul hierbij alle details in, zoals de datum, het tijdstip en de locatie. Handig is om een herinnering in te stellen, zodat je de afspraak niet vergeet. Via Genodigden uitnodigen verstuur je een mailtje met alle agendadetails naar de betreffende contactpersonen. Klik op OK / Opslaan en sluiten.

©PXimport

13 Offline modus

In de offline modus werk je eenvoudig door terwijl je even niet verbonden bent met internet. Klik linksonder op het pictogram met de twee beeldschermen. Er verschijnt een melding of je berichten wilt downloaden voordat je definitief offline gaat. Op die manier zijn alle e-mails gewoon nog beschikbaar. Kies voor Nu downloaden wanneer je daarmee instemt. Ook het maken van nieuwe e-mails is zonder actieve internetverbinding geen enkel probleem. Klik in de menubalk op Opstellen en typ het mailtje. Na afloop kies je voor Later verzenden. Zodra je weer online bent, verstuurt Thunderbird direct de mails die je in de periode dat je offline was hebt aangemaakt.

14 Berichtenfilters

Wanneer je graag orde houdt binnen je inbox, maak je simpel berichtenfilters aan. E-mails die aan de opgegeven criteria voldoen, plaats je daarmee automatisch in een specifieke map. Open rechtsboven het menu (knop met drie horizontale streepjes) en navigeer naar Berichtenfilters / Berichtenfilters. Via Nieuw maak je een filter aan. Bedenk hiervoor een naam en bepaal aan welke regel(s) het berichtenfilter moet voldoen. Onder Deze acties uitvoeren geef je aan in welke map je de berichten wilt plaatsen. Sluit het dialoogvenster met OK.

©PXimport

Chatten

15 Add-ons

Dankzij de ondersteuning van add-ons voeg je eenvoudig extra functies toe. Ben je benieuwd naar het aanbod? Klik rechtsboven op de menuknop en kies voor Add-ons. Zoals je wellicht al gemerkt hebt, is er onder de naam Lightning al een extensie actief. Deze uitbreiding is verantwoordelijk voor de agenda binnen Thunderbird. Ga naar het onderdeel Add-ons verkrijgen en snuffel door het aanbod. Indien je vaak irritante reclame in je mailbox tegenkomt, is de add-on Adblock Plus interessant. Verder is het onder meer mogelijk om een alternatief adresboek, digitaal kladblok en talloze kleine handigheidjes te installeren. Open de bijbehorende pagina van een add-on en bevestig met Toevoegen aan Thunderbird / Nu installeren.

16 Thema’s

Net als iedere e-mailclient oogt de interface van Thunderbird ietwat saai. Je doet daar iets aan door een kleurrijk thema te installeren. Ga in het menu naar Add-ons / Add-ons verkrijgen. Helemaal rechtsonder kies je voor Alle volledige thema’s. De keuze is enorm! Rangschik het aanbod desgewenst op best beoordeelde thema’s. Heb je een fraai exemplaar gevonden? Klik op de naam en controleer of het thema ook voor jouw Thunderbird-versie beschikbaar is. Bekijk daarnaast nauwkeurig de afbeeldingen om te zien of de interface bevalt. Kies als laatste voor Toevoegen aan Thunderbird / Nu installeren. Herstart het programma om het gekozen thema te activeren.

©PXimport

Dagelijks hoor en lees je over artificiële intelligentie (AI). Daarbij worden vaak termen als neuraal netwerk en deep learning gebruikt. In dit artikel vertellen je hier meer over en gaan we ook zelf met AI aan de slag. We doen dit via TensorFlow Playground en Google Teachable Machine.

Het begrip artificiële intelligentie verwijst naar de mogelijkheid om zelfstandig kennis op te nemen, problemen op te lossen en beslissingen te nemen, net zoals een mens. Het woord ‘artificieel’ duidt erop dat deze vorm van intelligentie door mensen is ontworpen en door computers of machines wordt uitgevoerd en dus niet door een biologisch brein.

Veel AI-toepassingen, zoals beeld- en spraakherkenning en taalverwerking, maken hierbij gebruik van zogenoemde neurale netwerken. Deze zijn namelijk uitstekend geschikt voor het herkennen van complexe patronen in grote hoeveelheden ongestructureerde data.

Zo’n digitaal neuraal netwerk (DNN) is gebaseerd op de werking en structuur van het menselijke brein, maar het blijft niet meer dan een abstracte vereenvoudiging. Het menselijke brein is tenslotte (vooralsnog) aanzienlijk complexer, flexibeler en vooral ook energiezuiniger met een maximaal verbruik van circa 20 watt. Ons brein is bovendien superieur in creativiteit, contextueel begrip en emotionele verwerking. 

Digitaal neuraal netwerk

Een digitaal neuraal netwerk (DNN) werkt net als het biologisch brein met neuronen (zie bovenstaand tekstkader). Alleen in een DNN gaat het hierbij om wiskundige rekeneenheden die informatie verwerken. Elk neuron ontvangt invoer, vermenigvuldigt deze met een gewicht om de relevantie te bepalen en telt daar een compensatiewaarde, de zogeheten bias, bij op. Samen vormen deze gewichten en biases de ‘parameters’. GPT-4 bevat er naar schatting 1,7 biljoen.

De informatie stroomt door een of meer verborgen lagen tussen de invoer- en uitvoerlaag. Elke verborgen laag verwerkt de gegevens verder, waardoor complexere patronen worden herkend. Hiervoor gebruikt elk neuron een zogeheten activatiefunctie, die bepaalt of en in welke mate de uitvoer wordt doorgegeven. Zonder activatiefuncties zou het netwerk alleen eenvoudige wiskundige verbanden leren, zoals rechte lijnen, terwijl het nu ook met complexe, gebogen of gelaagde patronen overweg kan.

Een eenvoudig digitaal neuraal netwerk, met één verborgen laag.

Sturing en zelflering

Mensen sturen het DNN indirect aan door het bepalen van het aantal lagen, het aantal neuronen per laag en het type activatiefunctie. Verder kiezen ze hoe het netwerk moet leren, bijvoorbeeld door te bepalen hoeveel data het ziet en hoe complex de gegevens zijn, hoe vaak het leert en hoe groot de aanpassingen mogen zijn. Tijdens deze training worden de parameters automatisch aangepast door het netwerk om optimaal patronen te herkennen en voorspellingen te doen.

Vereenvoudigd komt het hierop neer: nadat het netwerk een voorspelling heeft gedaan, wordt berekend hoe ver deze afwijkt van de juiste waarde, waartoe het netwerk tijdens de training toegang heeft. Deze afwijking wordt vervolgens teruggestuurd door het netwerk, van de uitvoer- naar de invoerlaag. Onderweg berekent het netwerk hoeveel elke verbinding (gewicht) en extra waarde (bias) heeft bijgedragen aan de fout. Daarop past het netwerk de parameters aan om de fout kleiner te maken. Dit proces herhaalt zich vele malen, zodat het netwerk steeds accurater wordt. Dit principe wordt ‘backpropagation’ genoemd (letterlijk: achterwaartse terugkoppeling) en maakt dat het netwerk grotendeels zelflerend is.

©Vallabh soni - stock.adobe.com

Backpropagation: het netwerk stuurt zelf bij op basis van de vastgestelde afwijking.

TensorFlow Playground

Spelen met werking DNN

Het wordt interessanter wanneer je zelf experimenteert met de principes en werking van een DNN. Ga naar https://playground.tensorflow.org. Hier herken je de lagen met neuronen: een invoerlaag, twee verborgen lagen en een uitvoerlaag. Bij DATA is al een specifieke dataset geselecteerd. Zodra je op Run (het pijltje) klikt, probeert het netwerk het patroon in de gekozen dataset te herkennen. Het resultaat verschijnt onder Output.

Hoe langer je het proces laat lopen, hoe hoger het aantal trainingscycli (hier epochs genoemd) en hoe accurater de ruimte-indeling of dataclassificatie in de output: blauwe achtergrond voor blauwe punten en oranje achtergrond voor oranje punten. Omdat het standaard om een eenvoudig datapatroon gaat, zal de Training loss waarschijnlijk 0.000 zijn. Dit betekent dat het netwerk het patroon vrijwel meteen correct herkent op basis van de ingestelde parameters, zodat er nauwelijks of geen backpropagation nodig is.

Met de standaardinstellingen kan dit neurale netwerk moeiteloos overweg.

Verdere aansturing

Je kunt het netwerk flink uitdagen door enkele instellingen aan te passen. We geven je enkele mogelijkheden die zeker leerzaam kunnen zijn. Activeer in de invoerlaag bijvoorbeeld alleen de bovenste eigenschap X1. Het netwerk classificeert dan uitsluitend op basis van de horizontale posities van de punten. Voor de derde dataset (linksonder) kan dit voldoende zijn, maar voor andere niet. Probeer het gerust zelf uit. Je zult ook merken dat hoe meer features je inschakelt, hoe meer informatie het netwerk gebruikt en hoe beter het complexe patronen kan herkennen.

Verhoog eens Noise (ruis) met de schuifknop om het leerproces te bemoeilijken. De datapunten worden hierdoor minder gestructureerd, wat je meteen terugziet in de Output. Verminder nu eens het aantal neuronen (via de minknop boven elke laag) om het netwerk minder complexe beslissingen te laten nemen. Minder verborgen lagen verlaagt eveneens de capaciteit om diepere datapatronen te leren.

Nog steeds te makkelijk? Verlaag dan de Learning rate naar bijvoorbeeld 0.0001. Een lagere leerratio betekent tenslotte kleinere stappen bij het aanpassen van de gewichten (wat zich hier visueel vertaalt als minder snel aangepaste lijndiktes tussen de neuronen), waardoor het netwerk langzamer leert.

Experimenteer gerust verder met andere, ook meer geavanceerde instellingen om het netwerk – en jezelf – uit te dagen.

Met deze instellingen wordt de training van het neurale netwerk nagenoeg onmogelijk.

Deep learning

Een DNN is een van de meest effectieve methoden of algoritmen binnen machine learning (ML), waarbij computers leren van data zonder ze expliciet te moeten programmeren. Het is vooral geschikt voor complexe taken zoals beeldherkenning, spraakherkenning en taalverwerking.

Eenvoudige ML-modellen hebben meestal een of enkele verborgen lagen. Bij een complexere architectuur met meerdere verborgen lagen, die in staat is complexere patronen en relaties te herkennen, spreekt men van deep learning (DL). Deep learning is daarmee een subonderdeel van machine learning, al is het onderscheid niet altijd scherp te maken.

Bij DL gebruikt het neurale netwerk logischerwijze meer parameters, wat meteen ook een grotere hoeveelheid data vereist om het effectief te kunnen trainen. Meer data en parameters vereisen uiteraard ook meer rekenkracht, waarvoor vaak talrijke gpu’s (Graphics Processing Units) of gespecialiseerde processors als Googles TPU’s (Tensor Processing Units) nodig zijn.

Een Google TPU op een PCIe-kaart.

Google Teachable Machine

Experimenten met AI

Het zal je nauwelijks verbazen dat je, behalve geavanceerde kennis, frameworks als TensorFlow of PyTorch nodig hebt om een DL-model te ontwikkelen. Wil je hier desondanks toch mee experimenteren, dan biedt Googles Teachable Machine een uitstekende omgeving. Dit project heeft namelijk een interface waarmee je zonder technische expertise toch een AI-model kunt trainen.

Het platform is gebaseerd op DL-technieken en gebruikt neurale netwerken om patronen en kenmerken in diverse datasets te herkennen. Het werkt met voorgetrainde modellen, maar je kunt ook eigen gegevens toevoegen om een aangepast model te trainen. Na training kun je het model exporteren in verschillende formaten en inzetten in een web-app, mobiele app of op toestellen als Raspberry Pi, Arduino of IoT-apparaten.

Via deze GitHub-pagina vind je talrijke leuke projecten met Teachable Machine (van Bananameter tot Snake Game), evenals tutorials. Maar laten we nu vooral zelf aan de slag gaan met een bescheiden project.

Dit model heeft meteen door dat deze banaan overrijp is.

Starten met project

Surf naar https://teachablemachine.withgoogle.com. Hier leer je een computer trainen om je eigen afbeeldingen, geluiden en houdingen te herkennen. Klik op Aan de slag om een nieuw project te starten en kies uit drie modelopties: Projectafbeelding, Audioproject of Project met houdingen.

Wij nemen het eerste model als voorbeeld. Dit opent een venster waarin je kunt kiezen tussen een Model voor standaard afbeelding (kleur, 224 × 224 pixels) of een Model voor ingesloten afbeelding (grijswaarden, 96 × 96 pixels). Dit laatste, een embedded model, is geschikt voor microcontrollers. Wij kiezen hier voor het wat grotere standaardmodel.

Teachable Machine laat je uit drie grote trainingsmodellen kiezen.

Dataset en klassen aanmaken

Je komt nu terecht op een webpagina waar je eerst je dataset moet aanmaken. In dit geval bestaat deze uit afbeeldingen. Je deelt deze op in twee of meer categorieën, die je ook labelt. Teachable Machine heeft standaard twee categorieën (klassen), maar via +Een klasse toevoegen kun je eenvoudig meer klassen toevoegen.

Het aantal klassen dat je nodig hebt, hangt af van je project. Voor het onderscheiden van bijvoorbeeld QR-codes en zebrapatronen volstaan twee klassen (QR en Zebra). Wil je echter overrijpe, rijpe en rauwe bananen classificeren, dan heb je er minstens drie nodig. Zorg eerst dat het juiste aantal klassen beschikbaar is. Via de knop met drie stippen verwijder je desnoods overtollige klassen. Klik bij elke klasse op het potloodicoon en geef de categorie een zinvolle naam.

Daarna voeg je data toe aan elke klasse via de knop Uploaden of Webcam. Bij gebruik van de webcam moet je de pagina toegang geven tot de aangekoppelde camera. Door op Ingedrukt houden om op te nemen te klikken, stuur je continu snapshots naar Teachable Machine. De afbeeldingen verschijnen vervolgens in de betreffende klasse.

Vul je dataset met voldoende en gevarieerde afbeeldingen, via webcam en/of uploads.

Trainen en testen

Zodra je voldoende en gevarieerde data hebt toegevoegd, kun je het AI-model trainen. Klik op Model trainen om direct te starten of pas eerst enkele instellingen aan via het pijlknopje bij Geavanceerd. Hier kun je Tijdvakken, Batchgrootte en Leersnelheid aanpassen, vergelijkbaar met Epochs, Batch size en Learning rate in TensorFlow Playground. Klik op het vraagteken voor meer uitleg. Bij Geavanceerde opties kun je in een apart venster interessante statistieken over het trainingsproces bekijken. Na afloop verschijnt de melding Model getraind.

Klik rechts op Voorbeeld bekijken, zet Invoer op AAN en kies of je via Webcam of Bestand data wilt aanleveren. Wij kozen voor Webcam en testten met verschillende afbeeldingen van QR-codes en zebra’s. Bij Uitvoer toont Teachable Machine een percentage dat de zekerheid van de classificatie weergeeft.

Een QR-code op de rug van een zebra: daar heeft Teachable Machine niet van terug.

Export

Als alles goed werkt en je het model buiten de Teachable Machine-omgeving wilt gebruiken, klik je op Model exporteren. Kies voor Tensorflow.js, selecteer Downloaden en klik op Mijn model downloaden. Pak het gedownloade zip-bestand uit in een lege submap \my_model. Deze bevat een drietal bestanden, maar niet je trainingsdata. Dit komt doordat de neurale netwerkarchitectuur, geoptimaliseerde gewichten en modelconfiguratie kunnen volstaan voor nieuwe voorspellingen.

Ga vervolgens naar het tabblad Javascript, klik op Kopiëren en plak de code in een teksteditor, zoals Kladblok of Notepad++. Sla dit op als een html-bestand in de map net boven de submap \my_model.

Om lokaal te kunnen testen zonder browserfoutmeldingen zet je eerst een eenvoudige webserver op. Wij gebruikten de gratis Abyss Web Server (voor Windows, macOS en Linux). Plaats het html-bestand samen met de submap \my_model in de standaardmap C:\Abyss Web Server\htdocs. Dubbelklik erop om het in je browser te starten. Als het goed is, kun je nu meteen je AI-model testen. Succes.

Je kunt het model bijvoorbeeld testen via een lokale webserver.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goede bluetooth-speaker voor mee op vakantie? Wij zochten vijf modellen voor je uit voor minder dan 90 euro.

Een draagbare bluetooth-speaker is superhandig als je graag muziek luistert, waar je ook bent. Je koppelt ze in een paar seconden aan je telefoon of tablet, en je kunt meteen je favoriete playlist afspelen – zonder gedoe met kabels of ingewikkelde installatie. Gewoon aanzetten, verbinden en gaan met die beat. Wij zochten vijf modellen voor buiten voor je op, voor minder dan 90 euro.

JBL FLIP 6

Deze Flip 6 van JBL neem je makkelijk overal mee naartoe, maar produceert ondanks zijn compacte formaat toch flink wat geluid. Hij is klein genoeg om in je tas te gooien, maar als je hem aanzet, komt er verrassend veel bas en helderheid uit. Perfect voor op het strand, in het park of gewoon thuis op de keukentafel. Hij kan tegen een stootje – letterlijk – en is helemaal waterdicht. Dus regen of zwembad? Geen probleem. De batterij gaat zo'n 12 uur mee, dus je komt wel een dagje door. En heb je een vriend die ook een JBL-speaker heeft? Dan kun je ze koppelen voor dubbel zoveel geluid.

💪 Gewicht: 941 gram
🌊 Waterdicht: IP67
🔊 RMS-vermogen: 10 watt
🔋 Speelduur: 12 uur

Marshall Willen

De Marshall Willen valt op: niet alleen qua geluid, maar ook door z'n iconische rock-'n-roll-uiterlijk. Hij past makkelijk in je jaszak en maakt indruk met z'n kraakheldere geluid. Ondanks z'n formaat krijg je verrassend veel punch. De accu gaat gerust een hele dag mee en je kunt 'm gewoon meenemen onder de douche of in de regen – hij is namelijk waterdicht. Wat ook fijn is: hij heeft een handige clip waarmee je 'm ergens aan kunt hangen. Ideaal voor onderweg of op de fiets.

💪 Gewicht: 476 gram
🌊 Waterdicht: IP67
🔊 RMS-vermogen: 10 Watt
🔋 Speelduur: 15 uur

Sony ULT Field 1

De Sony ULT Field 1 is compact, makkelijk te dragen en zit verrassend goed in elkaar. Wat echt opvalt is de bas: lekker diep en vol. En als je dat niet genoeg vindt, zet je gewoon de ULT-knop aan voor nog wat extra power. Hij is water- én stofdicht, dus je hoeft 'm niet te sparen. De batterij houdt het een uur of 12 vol, wat prima is voor een dagje buiten. Gewoon een fijne, robuuste speaker die doet wat je nodig hebt.

💪 Gewicht: 650 gram
🌊 Waterdicht: IP67
🔊 RMS-Vermogen: 30 Watt
🔋 Speelduur: 12 uur

Ultimate Ears WONDERBOOM 4

De WONDERBOOM 4 is klein, rond en vrolijk, maar klinkt alsof-ie twee keer zo groot is. Zet hem in het midden van de kamer of je picknickkleed en iedereen hoort even goed wat er speelt, dankzij 360° geluid – en dat werkt verrassend goed. Hij is waterdicht én kan drijven, dus hij mag mee in bad of op een bootje, zolang je 'm maar niet lang onder water houdt. De batterij gaat ongeveer 14 uur mee, en als je er twee hebt, kun je stereo afspelen. Kortom: klein ding, groot geluid, nul zorgen.

💪 Gewicht: 420 gram
🌊 Waterdicht: IP67
🔊 RMS-Vermogen: niet opgegeven
🔋 Speelduur: 14 uur

Denver BTG-615

Denver is misschien nog niet zo bekend als de grote merken, maar deze 15 Watt BTG-615 verrast zeker. Voor een speaker onder de 50 euro krijg je een stevig geluid en een leuke lichtshow dankzij de ingebouwde leds. Perfect voor feestjes in je woonkamer of buiten op het balkon. Hij is spatwaterdicht, dus een beetje regen overleeft-ie wel. De batterij gaat zo'n 5 uur mee - dat is wel een stuk minder dan de andere hier besproken modellen, maar in principe voldoende voor een middagje muziek. En met een handvat bovenop neem je hem zo mee. Geen poespas, gewoon een leuke speaker die doet wat je verwacht.

💪 Gewicht: 2 kg
🌊 Waterdicht: IPX5
🔊 RMS-Vermogen: 15 Watt
🔋 Speelduur: 5 uur