ID.nl logo
15 gratis audio- en videotools voor Windows
Huis

15 gratis audio- en videotools voor Windows

Windows zelf heeft niet zoveel in huis wat video en audio monteren betreft. Gelukkig zijn er allerlei leuke en gratis tools die zich prima in Windows en soms ook andere besturingssystemen laten installeren. ID.nl heeft er vijftien voor je verzameld.

Wat gaan we behandelen?

De ingebouwde audio en video programma's van Windows schieten voor de veeleisende gebruiker al snel tekort. Gelukkig zijn er allerlei gratis alternatieven. In dit artikel maakt ID.nl jou bekend met vijftien van deze tools. We behandelen onder andere:

Er zijn weliswaar apps als Mediaspeler en Video-editor, maar veel meer heeft Windows of Microsoft standaard niet te bieden op het vlak van multimedia. Je moet dus op zoek naar externe tools, en de apps uit dit artikel bewijzen dat gratis ook gewoon goed kan zijn. Laten we beginnen met enkele specifieke audiotools. 

 

Boosten 

Windows heeft weliswaar een tool om het geluid in te stellen – klik met rechts op het luidsprekericoon en kies Geluidsinstellingen (klik zeker ook even op Meer geluidsinstellingen in de rubriek Geavanceerd) – maar met de app FxSound kan het nog beter. Je selecteert je geluidskaart, je stelt Clarity, Ambiance, Surround Sound, Dynamic Boost en Bass Boost optimaal in en je legt deze instellingen vast. Of je kiest een van de beschikbare voorinstellingen, zoals Gaming, Movies en Music. Op www.fxsound.com/presents vind je een dozijn of wat extra presets. Je kunt op de site trouwens ook terecht voor een ‘learning center’ met allerlei (troubleshooting)tips.

www.fxsound.com 

Geef de geluidskwaliteit van je Windows-pc een boost. 

 

Creatief bewerken 

Een heuse audio-editor mag natuurlijk niet ontbreken. De allerbekendste is Audacity, maar we stellen je hier graag een interessant alternatief voor: Ocenaudio. De app ondersteunt zowat alle bekende audioformaten en vanuit een heldere interface kun je uiteenlopende audiobewerkingen uitvoeren, met een royaal aanbod aan filters. De app ondersteunt VST-plug-ins, en een spectogram toont je de geluidsgolven, zodat je de verschillende geluidsniveaus nauwgezet kunt optimaliseren. Zowat alle mogelijke functies laten zich tevens aansturen door (instelbare) sneltoetsen.

www.ocenaudio.com (ook portable, macOS en Linux) 

Een spectogram en een fraai effectenaanbod: hier kun je je creativiteit wel kwijt! 

 

Taggen 

Heb je veel muziekbestanden geript of gedownload, dan wil je die natuurlijk snel terugvinden en dan kun je eigenlijk niet zonder audiotags. TagScanner is hiervoor uitstekend uitgerust. De app kan met tags van uiteenlopende audioformaten overweg, zoals id3, Vorbis, ape, wma en mp4. Je ook zelf albumhoezen en songteksten toevoegen. Je kunt probleemloos meerdere songs tegelijk van tags voorzien. Hebben je audiobestanden al duidelijke bestandsnamen, dan kun je TagScanner automatisch en in batch tags op basis van die namen laten genereren. Je beslist hierbij zelf welke onderdelen je wilt opnemen, zoals titel, album, artiest enzovoort. 

www.xdlab.ru (ook portable) 

Je kunt ook audiobestanden in batch taggen, op basis van bestandsnamen. 

 

Radio opnemen 

Je kunt audio ook opnemen met een tool als het eerder genoemde Audacity, maar als je specifiek naar muziekgenres zoekt, is dit nogal bewerkelijk en ben je beter af met NexusRadio. Je vindt hier bijna veertig genres, waaronder 90s, Blues, Jazz, Metal enzovoort. Zodra je een genre hebt geselecteerd, verschijnen de bijbehorende internetradiostations, die je op diverse criteria kunt sorteren. Dubbelklik op een station om het live te beluisteren (hoewel lang niet alle stations altijd beschikbaar zijn). Vanuit het contextmenu kun je zo’n station opnemen, inclusief audiotags, en je kunt zulke opnames bovendien inplannen.

 

www.nexusradio.com

Sorteer internetradio’s volgens genre en plan eventueel opnames in. 

 

Afspelen 

Windows Mediaspeler werkt op zich prima, maar qua flexibiliteit en functionaliteit doet die duidelijk onder voor VLC media player. Niet alleen kan deze met zowat alle mogelijke videoformaten overweg, je kunt bovendien netwerkstreams afspelen of de videobeelden streamen naar diverse apparaten, zoals een Chromecast. Verder kun je beeld, geluid en ondertitels synchroniseren en de media van allerlei effecten voorzien. De app laat zich gedetailleerd instellen, zowel wat betreft de interface (via talrijke online thema’s), de mediaweergave als de bediening (via sneltoetsen). 

www.videolan.org

VLC media player slikt zowat alle mogelijke videoformaten en laat je allerlei afspeeleffecten toevoegen. 

 

Converteren 

Het kan gebeuren dat je pc of afspeelapparaat niet goed met een mediabestand overweg kan vanwege niet-ondersteunde codecs. Converteren naar een ander formaat biedt vaak een uitweg, en dat is precies wat je met Any Video Converter kunt doen. Je voegt een of meer video’s (of audiobestanden) toe en je kiest een doelformaat. Dit kan een preset zijn, maar je kunt ook zelf alle audio- en videoparameters instellen. Het is tevens mogelijk een verschillende uitvoer voor de diverse bronbestanden te kiezen. Een video bijknippen, roteren, optimaliseren of een logo toevoegen, is eveneens mogelijk.

www.any-video-converter.com

Kies het gewenste uitvoerformaat en bewerk de beelden desgewenst voor je ze converteert. 

 

Opnemen 

Sommige online video’s kun je direct downloaden, maar bij veel sites is dit niet zomaar mogelijk. De app Any Video Recorder biedt een even simpele als doeltreffende uitweg: je laat de app het videobeeld detecteren of je trekt op je scherm zelf een kader rond het beeld dat je wilt opnemen. De tool laat je zelf het aantal frames per seconde (fps) evenals de video bitrate (Kbps) instellen, maar daarmee heb je de instelopties wel gehad. Het standaard uitvoerformaat is mp4. 

www.any-video-recorder.com

Any Video Recorder is rechttoe rechtaan: videogebied selecteren en opnemen maar. 

 

Knippen 

Om fragmenten uit een video te knippen en die eventueel als afzonderlijke bestanden te bewaren, is LossLessCut prima geschikt, temeer er geen kwaliteitsverlies optreedt. Je hoeft slechts de begin- en eindpunten aan te duiden, waarna je de geselecteerde fragmenten afzonderlijk bewaart of tot één video aan elkaar rijgt. Standaard is het uitvoerformaat mp4, maar je kunt ook mov of mkv kiezen. Deze tool is ook in te zetten als je meerdere audiosporen aan een video wilt koppelen, en het is eveneens mogelijk een audiospoor als een afzonderlijk m4a-bestand te bewaren. 

www.videohelp.com (ook portable, macOS en Linux)

Knip netjes de gewenste fragmenten uit je video en bewaar ze eventueel in afzonderlijke bestanden. 

 

Miniaturen 

Je hebt een reeks video’s gemaakt en daar had je graag een aantal representatieve miniatuurfoto’s van gehad. Je kunt dit handmatig doen, maar het kan ook volautomatisch met Auto Movie Thumbnailer. Logischerwijze voeg je eerst je videomap(pen) toe en na een druk op de knop levert dit voor elke toegevoegde video een jpg-bestand met een reeks miniatuurfoto’s op. Je bepaalt zelf hoeveel er dat precies moeten zijn. Het aantal kan eventueel ook afhankelijk zijn van de lengte van de video. Verder kun je ook nog lettertype, achtergrondkleur, afbeeldingskwaliteit, tijdstempels enzovoort instellen. 

funk.eu/amt/

Presenteer je video’s mooi als een reeks opeenvolgende plaatjes. 

 

Downloaden 

We kunnen ons best voorstellen dat je sommige video’s van streamingsites graag ook offline wilt bekijken. Dat betekent downloaden, en dat doet de opdrachtregeltool YT-DLP als geen ander. De mogelijkheden zijn legio, maar je moet dus wel de syntax kennen. Een overzicht van de parameters krijg je met het commando: yt-dlp --help. We beperken ons hier tot twee basale voorbeelden: zo krijg je een overzicht van de audio- en videoformaten waarin je de clip kunt downloaden inclusief een id met yt-dlp.exe -F <url_van_video>. Om het vervolgens te downloaden volstaat: yt-dlp.exe -f <id> <url_van_video>. Let wel, de parameters zijn hoofdlettergevoelig. 

https://github.com/yt-dlp/yt-dlp

De lijst met ondersteunde parameters van YT-DLP is indrukwekkend lang. 

 

Screencasts opnemen 

Of je nu screencasts wilt opnemen of je wilt je opnames live naar een videoplatform streamen, met OBS Studio zit je gebeiteld. Het is niet het makkelijkste programma maar je inspanningen worden beloond. Zo kun je probleemloos een video opnemen waarin je tegelijk een programmavenster, een logo en een miniatuur-webcambeeld toont. Je beelden bijknippen, schalen en verplaatsen vormt evenmin een probleem. Er zijn diverse effecten beschikbaar, waaronder chromakey, evenals filters voor bijvoorbeeld kleurcorrectie of transparantie. Rechtstreeks streamen kan ook, en OBS Studio ondersteunt heel wat diensten, waaronder YouTube en Twitch. 

www.obsproject.com (ook macOS en Linux) 

OBS Studio kan met tal van mediabronnen overweg: van bureaublad en browser tot webcam en meer. 

 

Ondertitelen 

Om video’s te ondertitelen, kun je handmatig de ondertitels met eventuele tijdcodes in een tekstbestand intikken, maar het werkt veel handiger met een desktop-tool als Subtitle Edit. Met kleurcodes geeft de tool aan als een ondertitel bijvoorbeeld te lang wordt. Je kunt deze dan eventueel opsplitsen. Het is ook mogelijk allerlei opmaakcodes in je titels op te nemen, maar weet dat niet alle videospelers die codes ondersteunen. De app geeft je eveneens de mogelijkheid om een ondertitelbestand te openen en dat automatisch in de gewenste doeltaal om te zetten. 

www.nikse.dk/subtitleedit (ook portable) 

Je kunt ondertitels ook formatteren in Subtitle Edit, maar niet alle videospelers ondersteunen dit. 

Snel bewerken 

Gaat het je niet zozeer om subtiele videobewerkingen, maar wil je vooral snel resultaat bij ingrepen als het bijknippen, opsplitsen, combineren of het toevoegen van audio of tekst, dan dient de opensource-app Avidemux zich aan. Je kunt uit talrijke filters kiezen met rubrieken als Transform, Colors, Noise, Subtitles en Artistic en het resultaat meteen bekijken. Het is mogelijk meerdere filters op dezelfde video toe te passen. Je kunt het resultaat in diverse bestandscontainers bewaren, waaronder mkv, flv, mov en webm. 

https://sourceforge.net/projects/avidemux/ (ook macOS) 

Het effectenarsenaal van Avidemux is behoorlijk imposant. 

 

Bewerken (beginners) 

Met Avidemux kun je weliswaar filters en effecten op je video’s loslaten, maar een echte video-editor, met tijdlijn, meerdere videosporen enzovoort, is het niet. OpenShot is wel een heuse editor en bovendien gebruiksvriendelijk. Je kunt je video op allerlei manieren aanpassen, zoals bijsnijden, roteren, schalen enzovoort. Dankzij een onbeperkt aantal audio- en videosporen kun je heel creatief uit de hoek komen. Verder zijn er talloze transities beschikbaar evenals een fraaie reeks effecten, onder meer voor animatie (zoals het Ken Burns-effect) en een ChromaKey-effect (groen scherm). Je kunt het resultaat bovendien naar verschillende formaten exporteren.

www.openshot.org 

Aan effecten en overgangen geen gebrek in het toegankelijke OpenShot. 

 

Bewerken (pro’s) 

Ben je op zoek naar een semiprofessionele video-editor, dan zit je goed met DaVinci Resolve – het exe-bestand van 3 GB geeft al aan dat het niet zomaar een tool is en bovendien worden nog extra onderdelen geïnstalleerd. De leercurve is behoorlijk steil, vooral vanwege de wat onconventionele workflow, maar je inspanningen worden beloond met onder meer prima synchronisatiemogelijkheden voor video en audio, een uitstekend kleurbeheer en krachtige animatie-opties. Het zal je niet verbazen dat dit een ferm systeem vereist, graag een quadcore met 16 GB RAM en 4 GB videogeheugen. 

https://www.blackmagicdesign.com/products/davinciresolve (ook macOS, Linux) 

Als je systeem het redt en je durft het aan, dan biedt DaVinci Resolve professionele mogelijkheden. 

▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus