Foto’s die je met een digitale camera maakt bevatten allerlei persoonlijk informatie en dat geldt nog meer voor kiekjes die je met een smartphone of tablet schiet. Informatie die automatisch aan de foto wordt toegevoegd ligt uiteraard privacygevoelig, maar tags die je zelf toevoegt zijn vaak juist nuttig om foto’s snel te sorteren, te groeperen of om je copyright te beschermen. Wij geven 14 tips voor metadata in je foto's.

Tip 01: Metadata

Bij elke foto die je neemt met een digitaal toestel legt de camera niet alleen de afbeelding vast, maar voegt hij aan het bestand ook een heleboel randinformatie over die foto toe. Deze metadata, wat zoveel betekent als ‘gegevens over gegevens’, vormen als het ware de ingesloten informatiefiche van de foto. Metadata worden gegenereerd en opgeslagen bij digitale fototoestellen, maar ook bij geïntegreerde camera’s, zoals die in je smartphone of tablet.

©PXimport

Tip 02: Exif-gegevens

Metadata zijn niet echt verborgen, maar je moet ze wel opvragen om ze te kunnen zien. Er zijn verschillende soorten metadata. Dat komt doordat deze gegevens niet gestandaardiseerd zijn. De meest bekende zijn de exif-tags, wat staat voor ‘exchangeable image format’. Hierin staan de datum en tijd van de opname, het merk en het model van het toestel, een miniatuurafbeelding, de programmastand en een overzicht van alle instellingen (iso, diafragma, sluitertijd, brandpuntsafstand, flits, enzovoort).

Tip 03: Gps-locatie

Wanneer je toestel geolocalisatie ondersteunt, voegt het systeem in je camera of smartphone de coördinaten toe van de plaats waar je de foto hebt genomen. Dat is interessant wanneer je de foto later automatisch op een landkaart wilt weergeven. Deel je deze foto via het internet, dan moet je wel weten dat de hele wereld hierdoor kan achterhalen in welk speeltuintje je kleuters vaak spelen en op welk adres je de prachtige interieurfoto’s hebt genomen. Wil je al die privacygevoelige informatie niet delen, dan kun je de gegevens gelukkig verwijderen.

Locatie achterhalen

©PXimport

Tip 04: Verkenner

Wil je in Windows de exif-informatie uit een fotobestand bekijken en verwijderen, dan kun je dat eenvoudig doen via Windows Verkenner. Het nadeel van deze manier is dat je alleen de basisgegevens stript: je kunt niet álle exif-gegevens wissen. Open Windows Verkenner door op de combinatie Windows-toets+E te drukken en navigeer naar het fotobestand. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Vervolgens open je het tabblad Details. Daar vind je de exif-informatie. Klik op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen om de exif-data te wijzigen.

Mythes

Tip 05: Android

Neem je de meeste foto’s met je mobieltje, dan loont het de moeite een app te installeren om onderweg de exif-gegevens al te wissen. Op die manier moet je de foto’s niet eerst op de pc inladen om daar het poetswerk te doen. Er zijn tientallen Android-apps op Google Play die exif-informatie strippen. Photo Exif Editor van Banana Studio gebruik je om deze informatie te bekijken en te wijzigen. Klopt de opgeslagen tijd, datum of sluitertijd niet? Je past het gemakkelijk aan. Erg handig is de applicatie voor het wijzigen van de locatie. Als je gebruikmaakt van geotagging wil dit nog weleens fout gaan. Ten slotte kun je deze gratis app ook gewoon gebruiken als exif-stripper.

Tip 06: iOS

Ook voor iOS-toestellen bestaan er uitstekende exif-wissers. TrashExif is gratis. Je kunt metagegevens die je wilt verwijderen vastleggen in verschillende presets. Op die manier bepaal je wat wel en wat niet moet worden gewist. Vervolgens kies je een preset en daarna selecteer je de foto’s waarvan je deze extra informatie kwijt wilt. De app heeft zelfs een QuickRemove-functie om razendsnel de metadata te wissen van de laatste foto’s die je hebt genomen, door simpelweg de app te starten.

©PXimport

De zaak Facebook

©PXimport

Tip 07: iPhone

Wie een iPhone of iPad heeft en absoluut wil vermijden dat de gps-gegevens worden gekoppeld aan de kiekjes die hij met dit toestel neemt, kan beter de locatiegegevens voor de app Camera uit zetten. Ga naar Instellingen en kies Privacy. Daarna selecteer je Locatievoorzieningen en kies je Camera. Je merkt hier dat je de locatievoorzieningen helemaal kunt uitschakelen door de optie Nooit te kiezen, maar dat is zelden zinvol. Je kunt beter per app aangeven welke de locatiegegevens mogen gebruiken.

Tip 08: Online verwijderen

Exif-info bekijken en verwijderen lukt ook met behulp van deze online tool VerExif. Het uploaden van een fotobestand verloopt snel; vervolgens klik je op de knop Remove Exif en de download van het nieuwe bestand vindt gelijk plaats. Je kunt ook het internetadres van een foto ingeven, maar als het gaat om een website waar je moet inloggen, zul je de foto toch eerst moeten downloaden. De maximumgrootte van de afbeelding die je kunt uploaden bedraagt 20 MB.

Tip 09: Iptc

Naast de exif-gegevens maken ook de iptc-gegevens (international press telecommunications council) deel uit van de metadata. In tegenstelling tot exif geeft iptc geen technische maar inhoudelijke informatie over de foto. Denk hierbij aan de naam van de fotograaf, tref- en zoekwoorden waarop je de foto kunt terugvinden, enzovoort. Een aantal van deze iptc-gegevens kun je via je camera instellen, maar de meeste informatie voeg je later toe via specifieke software (bijvoorbeeld Adobe Camera Raw of Adobe Lightroom) of enkele interessante freeware tools.

©PXimport

Copyright-bescherming

Tip 10: QuickImageComment

Wie aan zijn foto’s graag interne informatie toevoegt in de vorm van tags maar geen duur fotobeheerprogramma wil aanschaffen, kan de freeware QuickImageComment hier downloaden. Alle metadata komen snel in beeld, opgedeeld in vier kolommen: exif, iptc, xmp en others. Een aantal van deze metadata kun je rechtstreeks in het programma aanpassen. Zo is het mogelijk om iptc-sleutelwoorden toe te voegen, je kunt de auteursgegevens aanpassen, opmerkingen ingeven en de datum en tijd van opname wijzigen.

©PXimport

Tip 11: Batch

De gewijzigde of toegevoegde informatie die je met QuickImageComment aanbrengt, kun je achteraf uiteraard ook in andere programma’s bekijken, bijvoorbeeld in Windows Verkenner. Het programma ondersteunt bovendien ook het raw-formaat, waar eigenaars van spiegelreflexcamera’s graag mee werken. Het is een bijzonder veelzijdige tool waarmee je naast gps-coördinaten zelfs de metatags van videobestanden aanpast. Handig is dat je de bestandsnamen van een reeks foto’s in batch kunt aanpassen op basis van bepaalde metadata. En wie het nodig heeft, kan alle of specifieke metadata van foto’s naar een tekstbestand exporteren.

©PXimport

Tip 12: Exif Pilot 5.1

Wie geen geld wil uitgeven en wie met Windows werkt, kan ook Exif Pilot 5.1 gebruiken. In de linkerbalk van dit programma navigeer je door de harde schijf. In het midden verschijnen de namen van de fotobestanden. In de rechterbalk krijg je het miniatuurtje te zien en lees je de metagegevens. Om heel snel de exif-informatie of de iptc-info met daarin de gps-gegevens te verwijderen, kies je het menu Edit EXIF/IPTC/XMP en dan selecteer je Clear EXIF Info, Clear IPTC Info of Clear EXIF/IPTC/ XMP Info.

©PXimport

Plug-in

Tip 13: 360° panoramisch

Veronderstel dat je één bepaald element, of enkele elementen, in de metadata wilt wijzigen. Selecteer dan de foto en klik rechts onderaan op de knop Edit EXIF/IPTC/XMP. Hierdoor krijg je alle informatie in tabbladen. Wil je bijvoorbeeld de gps-gegevens lezen, invullen of wijzigen, dan gebruik je de tab EXIF GPS. Om een beschrijving, bijschrift, naam van de fotograaf en contactgegevens in te vullen, gebruik je dan weer het tabblad IPTC. Het is zelfs mogelijk metadata in te vullen voor sferische panoramische foto’s in het tabblad Photosphere.

Tip 14: Van en naar Excel

Onder het menu Import/Export zitten de opdrachten om de exif- en iptc-gegevens te exporteren naar Excel-werkbladen. Op die manier krijg je alle metagegevens in een rekenblad. Met Create Template for Export bepaal je welke velden in welke volgorde het programma moet exporteren. Op dezelfde manier is het mogelijk om vanuit een Exel-bestand veldinformatie te importeren. Hierdoor hoef je bijvoorbeeld al je persoonlijke informatie en contactinformatie niet iedere keer over te typen, maar kun je die rustig importeren vanuit een klaargemaakt Excel-document.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.