ID.nl logo
Dit zijn de beste m.2-ssd's van nu
© PXimport
Huis

Dit zijn de beste m.2-ssd's van nu

Jarenlang hamerden wij op het feit dat een ssd de grootste upgrade is die je voor je pc kunt wensen. Dat je een ssd in je pc of laptop wilt hebben, is inmiddels gelukkig wel algemeen bekend en het wordt zelfs met de dag lastiger om computers zonder ssd te kopen. Maar wat als je zelf een nieuwe ssd zoekt, voor een nieuwe pc of als extra opslag, welke moet je dan hebben? In dit artikel praten we je bij over de ontwikkelingen op gebied van ssd’s en testen we 25 verschillende m.2-ssd’s.

Het staat niet ter discussie dat de komst van de ssd de grootste impact heeft gehad op het snelheidsgevoel van onze bekende huis-tuin-en-keukencomputer of -laptop, flink groter dan welk ander onderdeel dan ook. Met een ssd start de pc veel sneller op, reageert hij veel sneller op alles wat je van hem vraagt en is de kans op storingen ook nog eens kleiner dan met een ouderwetse mechanische harde schijf met bewegende en kwetsbare onderdelen.

Ook de prijs is al jaren geen argument meer om geen ssd te hebben. Voor een paar tientjes tik je al een exemplaar van 250 GB op de kop die voor velen ruimschoots zal voldoen als primaire schijf in de pc of laptop en voor zo’n 100 euro koop je al een hele terabyte aan rappe ssd-opslag.

©PXimport

Verschillende soorten ssd’s

Ssd’s komen in verschillende soorten en maten. Te beginnen met de fysieke aansluiting waarmee je een ssd aansluit. Een ssd sluit je normaliter aan op een sata- of m.2-aansluiting op je moederbord. Tegenwoordig lopen de meeste ssd’s tegen de beperkingen van de sata-poort aan, daarom leggen we de nadruk vooral op de zogeheten m.2-ssd. De m.2-aansluiting is aantrekkelijker om meerdere redenen. Zo zit deze direct op het moederbord van je pc of laptop, waardoor kabels overbodig zijn en de ssd’s zelf compacter en lichter zijn dan de sata-varianten. Daarbij zijn m.2-ssd’s tegenwoordig nauwelijks duurder dan sata-ssd’s.

M.2-ssd’s zijn nagenoeg altijd een behoorlijk stuk sneller, al hangt dat wel af van het protocol. De maximale leessnelheid van een sata-ssd ligt rond de 560 MB/s, maar zelfs de langzaamste nvme-schijf in deze vergelijking is al zo’n drie keer sneller dan dat. De snelste ssd’s in de test benaderen zelfs de 7000 MB/s, grofweg tien keer sneller dus.

Recente laptops en de betere desktop-pc’s van de afgelopen vier à vijf jaar hebben meestal wel een m.2-slot, maar het is zeker geen vast gegeven.

©PXimport

Welk protocol?

Heeft jouw systeem een m.2-aansluiting, dan moet je nog wel even op het communicatieprotocol letten. Praktisch alle m.2-aansluitingen ondersteunen zogeheten nvme-ssd’s. Deze zijn flink sneller dan sata-ssd’s. Er zijn echter ook m.2-aansluitingen waar je enkel m.2-sata-ssd’s op kwijt kunt. Die zijn weliswaar vrij zeldzaam en meer bedoeld voor het upgraden van apparaten met een m.2-slot dat alleen sata accepteert. Alle m.2-ssd’s in deze test zijn daarom ook nvme-ssd’s.

©PXimport

Gen4-ssd’s

De meeste nvme-ssd’s zijn Gen3-varianten. Dat betekent dat ze gebruikmaken van de pci-express 3.0-interface. Klinkt complex, maar dat valt wel mee: het is de interface die alle vandaag de dag nog relevante systemen gebruiken. Sinds 2019 bestaan er echter ook systemen met pci-express 4.0, met als gevolg dat er tegenwoordig ook Gen4-nvme-ssd’s bestaan. Gen3-ssd’s zijn beperkt tot grofweg 3.500 MB/s, Gen4-ssd’s kunnen bijna twee keer zo snel data doorvoeren, althans in theorie.

In de praktijk zijn de twee technieken compatibel, Gen3-ssd’s werken ook in Gen4-sloten en andersom. Maar aangezien Gen4-ssd’s in de regel duurder zijn, is het meestal zonde van je geld als je geen Gen4-systeem hebt. Het aantal systemen met Gen4-ondersteuning is beperkt: AMD-systemen met een B550- of X570-moederbord, en Intel-systemen met een moederbord uit de Z590-serie. Slechts voor deze bescheiden doelgroep zijn de Gen4-ssd’s in deze test bedoeld, en daarom bespreken we deze categorie los.

Hoe beoordelen we een ssd?

Een ssd kun je op meerdere manieren testen en beoordelen. Daarbij is het vooral belangrijk om na te denken over het gebruiksdoel, want iedere ssd heeft zijn eigen voor- en nadelen. Zo is de ene ssd beter geschikt voor licht gebruik of als extra ssd om bijvoorbeeld games mee te spelen, terwijl andere ssd’s beter zijn als primaire schijf voor je besturingssysteem of om zware taken als foto- en videobewerking mee uit te voeren.

We hebben onze test dan ook bewust gericht op enkele duidelijke praktijksituaties, die het best worden gesimuleerd door de PC Mark 10-test. Hoe gaat de ssd om met kortdurig intensief gebruik (Quick Test), hoe gaat de ssd om met actief gebruik als OS-schijf (Full Test) en hoe gaat de ssd om met een extreem intensief scenario (Consistency Test)? Die praktische scenario’s geven niet dezelfde extreme getallen van de sequentiële tests die fabrikanten graag gebruiken in hun marketing, maar geven wel een beter beeld van welke ssd in de praktijk nu echt beter is. Voor de aardigheid nemen we de sequentiële test (ATTO Benchmark 2M Test) wel mee, zo kunnen we controleren of eventuele claims wel juist zijn, maar de scores zijn gebaseerd op de zinvollere testen.

En betrouwbaarheid?

Idealiter zouden we de betrouwbaarheid het zwaarst wegen, maar dit is nagenoeg onmogelijk om te testen. Zelfs instap-ssd’s kun je jarenlang op een pijnbank leggen zonder dat ze een krimp geven, dus tegen de tijd dat we daarvan de resultaten hebben, zijn die producten al lang niet meer te koop. Baseren we ons op de specificaties van de fabrikanten, dan moeten we vaststellen dat je daar in de praktijk gewoon nooit aan gaat komen. Geen goed onderscheid kunnen maken in duurzaamheid is vervelend voor testers, maar eigenlijk goed nieuws voor de consument: de levensduur van alle ssd’s in deze test is simpelweg geen echt relevante overweging meer.

SLC-, MLC-, TLC- en QLC-flashgeheugen

Lange tijd was het aantal bits aan data per cell de beste graadmeter voor kwaliteit en duurzaamheid. Ssd’s die één bit per cell opsloegen (SLC) waren duurzamer dan ssd’s die twee of drie bits per cell opsloegen. Minder data per cel betekende evenredig minder slijtage. Tegenwoordig bestaan SLC-ssd’s voor consumenten niet meer vanwege de onredelijk hoge kosten, en zelfs 2bit-mlc-ssd’s zijn extreem zeldzaam. Het gros van de moderne ssd’s slaat drie bits data per cell op (3bit-MLC of -TLC) of vier bits (4bit-MLC of -QLC). In de basis is een lager aantal bits beter, bij meer bit per cell moeten er meer spanningen van elkaar onderscheiden kunnen worden en dat wordt door slijtage als gevolg van schrijfacties steeds lastiger, totdat onderscheid onmogelijk is geworden en de cell kapot is. Een cell met minder bit is ook sneller, maar let op: sommige ssd’s passen handige technieken toe om ze in de praktijk alsnog sneller te maken. Staar je hier dus niet blind op.

Welke capaciteit?

Een bekend fenomeen is dat grotere ssd’s sneller zijn dan kleinere varianten. Vooral de echt kleine ssd’s tot aan 256 GB zijn beduidend minder snel. Althans, in de benchmarks, want vlot je pc starten kan elke ssd wel. Een grotere capaciteit biedt ook een betere duurzaamheid vanwege een groter aantal geheugencellen en bovendien zijn ze vaak per gigabyte nog een stuk goedkoper ook.

Het is niet zinnig om extreem veel opslag te kopen als je die niet nodig hebt, maar het loont absoluut om niet té zuinig te zijn. Voor een tientje of twee meer van een 256GB-ssd naar een snellere, duurzamere 512GB-ssd overstappen en daarmee ook ruim extra capaciteit krijgen voor de toekomst is geen slechte investering.

©PXimport

Een OS-ssd die je gebruikt om je Windows (of macOS, Linux, etc.) op te installeren, wordt normaliter gemiddeld intensief, maar vooral vrij consequent belast. We gaan ervan uit dat je de pc actief gebruikt door applicaties op te starten, games te spelen en foto’s en video’s te bekijken. We zoeken daarom naar een goede prestatie in een gemiddeld intensieve praktijktest (PC Mark 10 Full Disk Test) door een bij voorkeur ssd met 3bit-MLC-geheugen voor een iets hogere theoretische duurzaamheid dan een 4bit-ssd.

De beste instap-OS-ssd

Voor een instap-OS-ssd vragen we niet veel meer dan we hierboven aangaven en verder vooral een lekker scherpe prijs. Kleine prestatieverschillen in testscores zijn in de praktijk eigenlijk gewoon niet te merken. Aangezien de prijzen van ssd’s van dag tot dag schommelen, is het beste advies dan ook om de dagprijzen goed in de gaten te houden. Zo zijn zowel de Seagate FireCuda 510 en de Sandisk Extreme Pro beide eigenlijk high-end-ssd’s die op het moment van schrijven dankzij aanbiedingen nauwelijks meer kosten dan onze adviezen bij de high-end OS-(Gen4-)ssd’s.

Eigenlijk kunnen we stellen dat elk van de 25 ssd’s in de tabel bij de juiste prijs een uitstekende instap-OS-ssd is. Maar voor onze adviezen hebben we ook naar de prijshistorie gekeken. Twee modellen springen daarbij in het oog: de Kingston A2000, op de voet gevolgd door de WD Blue SN550. Beide ssd’s hebben 3bit-TLC-geheugen, een goede score in de praktijktest en zijn over een langere periode de goedkoopste ssd’s in deze test geweest. De A2000 is technisch gezien iets beter en in de regel nog iets goedkoper, maar als je liever 2 TB aan opslag wilt, is de WD Blue SN550 je beste optie.

©PXimport

De beste high-end OS-ssd

Let je naast de prijs-prestatieverhouding ook op de prestaties, dan moet je bij OS-ssd’s zoeken naar de toevoeging van DRAM-cache. De ssd die dan het meest in het oog springt, is de Kingston KC2500. Deze scoort in zowel de OS-test als de nog intensievere test echt uitstekend zonder dat de prijs het extreme bereikt.

Interessante alternatieven zijn de Sabrent Rocket NVMe 4, een Gen4-ssd, en de Corsair MP510. Hoewel Sabrent niet de allersnelste Gen4-ssd is, is het wel een van de goedkopere. Soms nog goedkoper zelfs dan de praktisch grofweg even snelle KC2500. Sabrents enige nadeel is dat ze alleen maar via Amazon te koop zijn, terwijl je Kingston via menig populaire webshop kunt vinden. De Corsair MP510 lijkt nergens écht op te vallen, maar is wel heel goedkoop voor een ssd met DRAM-cache en is tevens beschikbaar in een 4TB-variant.

©PXimport

De beste high-end Gen4-OS-ssd

Heb je een computer met pci-express 4.0, dan is eerdergenoemde Sabrent Rocket NVMe 4 een vlotte ssd met een goede prijs. Desondanks zien we dat enkele andere Gen4-ssd’s sneller zijn. Het is de WD Black SN850 die de leiding pakt in de meeste benchmarks en daarmee de snelste Gen4-ssd in de meeste praktijkscenario’s is. Maar om daar te komen, pusht WD de ssd echter wel tot in extremis, met even extreme temperaturen als gevolg; we zagen de ssd maar liefst 100 graden worden in korte tijd. Nu worden de meeste Gen4-ssd’s vrij warm en zijn ze niet aan te raden voor bijvoorbeeld gebruik in laptops, maar dit was echt uitzonderlijk. Overweeg je de WD Black SN850, zorg er dan voor dat je deze gebruikt met minimaal een koelblok en wat actieve koeling. Een even goed alternatief is de Samsung 980 PRO. De SN850 is in de iets gangbaardere tests iets sneller, maar de Samsung is sneller wanneer het de ssd echt lastig wordt gemaakt met extreme belastingen. Let wel op: beide ssd’s zijn in theorie de beste, maar zijn erg prijzig en eigenlijk pas interessant wanneer je op elk ander vlak al het maximale uit je computer weet te halen. Denk aan een high-end-cpu, -gpu et cetera.

©PXimport

©PXimport

Zoek je een ssd voor extra opslag, dan verleggen we onze focus ietwat. In tegenstelling tot een OS-ssd die constant wordt gebruikt, wordt extra opslag alleen maar gebruikt wanneer je bestanden, zoals games, foto’s of video’s, laadt die op die extra opslag staan. Daarom vinden we het voor deze ssd’s niet zo belangrijk of er gebruik wordt gemaakt van 3bit- of 4bit-geheugen. Het is vooral belangrijk dat de ssd heel snel kan leveren wat er gevraagd wordt, niet hoe langdurig die prestaties vastgehouden kunnen worden.

De beste betaalbare extra opslag

Net als bij de OS-ssd’s willen we opmerken dat een goede aanbieding hét verschil kan maken. Op basis van de prijshistorie zien we één ssd opvallen voor dit gebruiksdoel: de Sabrent Rocket Q NVMe. Voor OS-gebruik vinden we 4 bit lastig aan te raden, maar dankzij de snelle cache is deze ssd in de praktijk erg rap. Eigenlijk net zo snel als veel duurdere high-end-ssd’s, zeker bij korte, intensieve acties. Plus, het 4bit-ontwerp maakt het makkelijker om ssd’s met een grotere capaciteit te maken. Wat maakt dat deze ssd ook in een 4TB-variant leverbaar is. Dat, gecombineerd met een goede prijs, maakt deze ssd een uitstekend model voor betaalbare extra opslag.

©PXimport

De beste high-end extra opslag

Meer betalen voor een ssd die als extra opslag functioneert, is lastig aan te bevelen. Je kunt in onze optiek dan namelijk beter kiezen voor meer in plaats van snellere opslag, bijvoorbeeld een extra grote Sabrent Rocket Q NVMe. De enige uitzondering is wanneer je jouw extra opslag daadwerkelijk heel intensief gebruikt, bijvoorbeeld als videobewerkings-scratchschijf. Dan kun je beter onze adviezen voor OS-ssd’s overnemen: de Kingston KC2500 of de Sabrent Rocket NVMe 4. De WD Black SN850 of Samsung 980 PRO zijn ook reële opties als je een Gen4-ssd kunt gebruiken en geen bezwaar hebt tegen de prijs.

De beste ssd voor non-stop gebruik

Nu belanden we in een niche, want de meeste gebruikers zullen hun systeem nooit 24/7 belasten. Maar wil je een ssd gebruiken in een server of nas, dan zijn de resultaten van de consistency test waarin een ssd tientallen uren non-stop wordt belast cruciaal. De Samsung 980 PRO behaalt het meest overtuigende resultaat en is, mits goed gekoeld, een uitstekende schijf voor extreme homeserver-scenario’s.

In een nas is de Seagate IronWolf 510 de meest logische keuze: een nas heeft namelijk zelden ruimte voor afdoende koeling en profiteert ook niet van Gen4-ssd’s. De IronWolf weet goed te presteren zonder ontzettend heet te worden, bovendien heeft hij wat extra eigenschappen die specifiek voor nas-gebruik wenselijk zijn. Zo kun je deze ssd vijf jaar lang elke dag helemaal vol schrijven zonder dat de garantie verloopt vanwege excessief gebruik.

©PXimport

Conclusie

Op basis van onze testen en met een oog op de prijzen in de afgelopen maanden zien we een paar duidelijke hoogvliegers. De Kingston A2000, op de voet gevolgd door de WD Blue SN550 als je een betaalbare ssd zoekt als primaire schijf. Wil je een snellere ssd als primaire schijf, dan zijn de Kingston KC2500 of de Sabrent Rocket NVMe 4 goede keuzes. En wil je de allerbeste prestaties in de vorm van de ultieme Gen4-ssd, dan raden we de Samsung 980 PRO of de WD Black SN850 aan. Zoek je een snelle ssd voor erbij, dan is de Sabrent Rocket Q NVMe de beste.

We herhalen: het beste advies dat we kunnen geven, is scherp op de prijzen te letten. We hebben enkele ssd’s bij naam genoemd, maar de rode draad door de verschillende adviezen is absoluut een stabiele, scherpe prijshistorie. We zouden kunnen stellen dat er eigenlijk geen slechte ssd’s in deze test zitten (let op: er bestaan wel degelijk echt slechte ssd’s), maar dat er enkel ssd’s tussen zitten die voor typisch consumentengebruik te duur zijn. Kortom, een leuke aanbieding kan iedere geteste ssd een goede deal maken.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade
© MG | ID.nl
Huis

Windows 11 installeren zonder Microsoft-account? Zo omzeil je de blokkade

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Microsoft vraagt in Windows 11 standaard om een Microsoft-account.

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

Via een opdrachtprompt tijdens de installatieproductie van Windows 11 kunnen we de blokkade voor het aanmaken van een gewoon account omzeilen.

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Met behulp van de opdracht start ms-cxh:localonly kunnen we toch een normaal account.

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt iedere accountnaam gebruiken die je wenst, en een wachtwoord opgeven hoeft nu nog niet.

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Via het Startmenu vraag je de eigenschappen van je account op.

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Klik op het onderdeel Wachtwoord om een wachtwoord toe te voegen aan je account.

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Hier geef je je wachtwoord op. De wachtwoordhint (geheugensteun) mag niet ook je wachtwoord.

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

▼ Volgende artikel
Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?
© AK | ID.nl
Huis

Wat is doomscrolling en hoe kom je ervan af?

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

In dit artikel lees je:

☠️ Wat doomscrolling is ☠️ Waarom je maar blijft scrollen ☠️ Hoe je weet of jij een doomscroller bent ☠️ Wat je tegen doomscrollen kunt doen

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.

📵 Verveel je je zonder smartphone?

📘 Door een boek kun je urenlang scrollen!