E-books kopen kan rechtstreeks vanaf een e-reader. Alleen, waarom zou je je laten beperken tot die ene winkel waar je e-reader jou naartoe probeert te lokken? Wij laten zien waar je nog meer e-books vandaan haalt en hoe je ze in een oogwenk naar een e-reader kopieert.

Er bestaan allerlei leuke webshops waar je op je gemak kunt rondsnuffelen in het assortiment digitale boeken. Winkelen gaat niet anders dan wanneer je op een willekeurige andere webshop een aankoop doet. Je plaatst iets in een winkelmandje en even later reken je af.

Alleen stopt er de volgende dag geen pakketbezorger voor de deur, maar kun je het e-book meteen binnenhalen na het afrekenen. Overigens hoef je boeken niet altijd te kopen. Er zijn namelijk ook websites met een ruim assortiment aan gratis e-books. Volledig legaal. Ook daar valt veel moois te halen. Na het downloaden hoef je de boeken alleen nog maar naar de e-reader over te zetten en dat werkt best eenvoudig.

©PXimport

Er bestaan allerlei webshops waar je talloze leuke e-books vindt.

Shoppen naar e-books

Boeken kopen kan allereerst gewoon via de website van bekende boekhandelaren. Zoals www.bol.com, www.ako.nl en www.bruna.nl. In zo'n webshop vind je altijd een afdeling die volledig is gevuld met e-books. Verder bestaan er allerlei grote en kleine websites die gespecialiseerd zijn in e-books, zoals www.ebook.nl.

Kijk op je gemak rond in zo'n webshop, plaats de gewenste digitale boeken in het winkelmandje en reken af. Afhankelijk van de winkel krijg je daarna een e-mail met een downloadlink of kun je de boeken meteen vanaf de website downloaden. Bij Bol.com bijvoorbeeld kun je zolang als je met jouw account op de website bent aangemeld bovenin op Mijn account / Mijn ebooks klikken. Daar zie je dan niet alleen de zojuist gekochte boeken, maar ook alle eerder aangeschafte e-books. Via een muisklik zijn ze eenvoudig te downloaden.

©PXimport

Via je Bol-account kun je e-books meteen na aanschaf en ook later nog downloaden.

Gratis e-books

Niet voor alle e-books hoeft te worden betaald. Er bestaan diverse websites waar je zomaar gratis boeken kunt downloaden. Soms zijn dat oudere werken waar de auteursrechten inmiddels van verlopen zijn, maar er zijn ook gloednieuwe boeken te vinden die (al dan niet tijdelijk) ter promotie worden aangeboden.

Verder kent ons land talrijke schrijvers die hun verhalen en informatieve boeken maar wat graag gratis beschikbaar stellen. Daar kun je je voordeel mee doen. Voorbeelden van dit soort websites zijn www.gratisepub.nl, www.gratispdf.nl en www.ebook.gratis-downloaden.nu. Project Gutenberg is een bijna onuitputtelijke bron van voornamelijk Engelstalige boeken. Hier vind je studieboeken. Lenen van e-books kan bij je eigen bibliotheek of via het landelijke bibliotheek-aanbod op www.bibliotheek.nl. Ook zonder lidmaatschap is daar een aantal boeken verkrijgbaar.

©PXimport

Vergeet niet bij je eigen bibliotheek (fysiek of website) en in het landelijke aanbod te kijken.

©PXimport

Voor boeken hoef je niet altijd te betalen.

Boeken met kopieerbeveiliging

Behalve betaalde en gratis boeken, is er nog een belangrijk onderscheid te maken. Want naast onbeveiligde boeken bestaan er ook nog beveiligde boeken. Met name bij de betaalde e-books kun je er gerust van uitgaan dat er vaak een beveiliging opzit. Er bestaan grofweg twee soorten beveiligingen.

Allereerst is dat Adobe DRM (Digital Rights Management). Boeken met deze kopieerbeveiliging kun je niet zomaar naar je e-reader kopiëren en gaan lezen. De tweede soort beveiliging bestaat uit een digitaal watermerk. In dat geval wordt bijvoorbeeld je naam zichtbaar en onzichtbaar in het boek verwerkt. Als het boek gaat rondzwerven, is zo direct bekend waar het vandaan komt. Dit type beveiliging wordt daarom ook wel Social DRM genoemd.

©PXimport

Een met Adobe DRM beveiligd boek is niet zomaar te lezen.

In webshops staat altijd vermeld welk type beveiliging bij een e-book is toegepast, of dat het een onbeveiligd boek betreft. Onbeveiligde boeken en die met een watermerk kun je zonder extra maatregelen zo naar je e-reader kopiëren. Zit er echter Adobe DRM op een e-book, dan heb je een extra programma nodig waarmee je aantoont dat jij de boeken gekocht hebt.

©PXimport

Webshops vermelden altijd het soort beveiliging.

Adobe DRM

Koop je een boek dat beveiligd is met Adobe DRM, dan is het niet een kwestie van downloaden en het e-boek naar je e-reader kopiëren, om vervolgens heerlijk aan het lezen te slaan. Nee, voor dit type beveiliging moet dat op een specifieke manier gebeuren. Het gaat namelijk om een kopieerbeveiliging. Dus om te voorkomen dat het door jouw gekochte e-boek zich 'zomaar' verspreidt, moet je eerst aantonen dat het boek van jou is.

Dit betekent dat voor je een beveiligd boek naar een e-reader kunt overzetten, je eerst een aantal stappen moet doorlopen (zie paragraaf 'Adobe Digital Editions'). Het hoeft gelukkig maar één keer gedaan te worden, maar het is wel echt nodig. Doe het daarom meteen, om te voorkomen dat jij je zelf gekochte boeken niet kunt lezen. Bij onbeveiligde boeken speelt dit uiteraard niet. Dan is het een kwestie van downloaden, naar de e-reader kopiëren en lezen maar. Er zijn methodes om DRM van een e-book te verwijderen, maar ondanks dat je een e-book bezit is het illegaal om dit te verwijderen.

Adobe Digital Editions

Voordat je voor het eerst een met Adobe DRM beveiligd e-book naar jouw e-reader probeert te kopiëren, is het noodzakelijk om een extra programma op de computer te installeren. Dit programma heet Adobe Digital Editions, is geheel gratis en beschikbaar voor zowel Windows als Mac. Je kunt het programma meteen als een digitale boekenkast gebruiken om al je e-books te beheren.

Zodra je het programma hebt geïnstalleerd, komt elk boek dat je download, voortaan automatisch in Adobe Digital Editions (vanaf nu ADE genoemd) terecht. Met hetzelfde programma zet je ze over naar je e-reader. Wil je dit niet, dan kun je dit uitschakelen, maar moet je elk beveiligd boek handmatig aan ADE toevoegen.

©PXimport

Standaard openen alle e-books automatisch in Adobe Digital Editions.

Computer autoriseren

Zodra je ADE met de standaardinstellingen hebt geïnstalleerd, moet zowel jouw computer als de e-reader eenmalig geautoriseerd worden. We beginnen met de pc. Hier heb je een Adobe ID voor nodig. Dat is een gratis account dat je bij Adobe aanmaakt en waarmee je de e-books onder jouw eigen naam registreert.

Als je nog geen Adobe ID hebt, kunt je die eenvoudig vanuit het programma aanmaken. Start ADE dus op en ga naar Help / Computer autoriseren. Controleer dat eBook-leverancier op Adobe ID staat, vul jouw Adobe ID en het wachtwoord in en klik op Autoriseren. Heb je nog geen Adobe ID, klik dan eerst op de link Adobe-id maken en volg de instructies. Zodra dit is gebeurd, kun je met een browser naar jouw favoriete webwinkel gaan en leuke e-books kopen.

©PXimport

Eenmalig moet je de computer autoriseren in Adobe Digital Editions.

Epub en acsm

Zodra je nu een boek downloadt, start Adobe Digital Editions vanzelf op. Schotelt de browser je een keuze voor tussen Openen en Opslaan, kies dan voor Openen. Krijg je die keuze niet en start ADE ook niet op, sla het boek dan gewoon op in een map. Start ADE daarna zelf op en voeg het boek handmatig toe via Bestand / Toevoegen aan bibliotheek. E-books hebben normaalgesproken .epub als achtervoegsel, maar bij met Adobe DRM beveiligde boeken zie je bestanden die eindigen op .acsm. Die kun je dus gewoon openen in ADE.

Verder hebben e-books vaak geen herkenbare namen, maar bestaan ze uit een reeks cijfers, letters en streepjes. Geen nood, eenmaal toegevoegd aan ADE verschijnt vanzelf de juiste boek- en schrijversnaam. Ook onbeveiligde boeken kun je gerust aan ADE toevoegen. Het is immers een grote digitale boekenkast en dan heb je alles netjes bij elkaar staan.

©PXimport

Kies Openen om een e-book meteen in Adobe Digital Editions te laden.

Bestandsformaten

E-books bestaan in diverse formaten. Het meest bekend zijn boeken met .pdf als achtervoegsel. Het voordeel van pdf-bestanden is dat de opmaak volledig bepaald is door de uitgever. Het boek ziet er altijd precies uit zoals bedoeld. Dat is meteen ook het nadeel. De pagina-indeling ligt vast, of je het boek op een computerscherm, e-reader, tablet of smartphone leest. De lay-out past zich niet aan de schermgrootte aan. Deze boeken lees je daarom het makkelijkst op een groot scherm.

Is er voor het epub-formaat gekozen, dan passen de pagina's zich wel automatisch aan. Ook als je zelf voor een groter of kleiner lettertype kiest. Dat leest erg fijn op tablets, smartphones en e-readers. Nadeel is dat de boeken niet zo mooi opgemaakt kunnen worden als pdf-bestanden. Dan bestaan er nog mobi-bestanden. Voornamelijk Engelstalige boeken van Amazon bedoeld voor de Kindle.

Overzetten naar de e-reader

Nu de computer is geautoriseerd en de boeken aan ADE zijn toegevoegd, is het tijd om je aankopen over te zetten naar de e-reader. Sluit hem met een usb-kabel op de computer aan en start ADE als deze niet al draait. Je e-reader moet nu vanzelf herkend worden en je krijgt de vraag of deze geautoriseerd moet worden. Zodra dit gebeurd is, verschijnt de e-reader onder het kopje Apparaten.

Vervolgens kun je de boeken naar de e-reader slepen. Niet alle e-readers worden trouwens door ADE herkend. Hier vind je alle ondersteunde apparaten. Staat jouw e-reader niet op de lijst, dan heb je de door de leverancier meegeleverde software nodig om beveiligde boeken naar de e-reader te kopiëren. Volg in dat geval de instructies (handleiding) van de e-reader.

©PXimport

Soms is de software van de leverancier nodig voor een e-reader.

Calibre

Onbeveiligde boeken kun je gewoon naar een e-reader kopiëren zonder dat daar Adobe Digital Editions voor nodig is, laat staan het autoriseren van de computer en de e-reader. In het eenvoudigste geval kun je de e-books zelfs gewoon rechtstreeks vanuit een map naar de e-reader slepen met bijvoorbeeld Windows Verkenner.

Een nettere methode is door het gratis programma Calibre te gebruiken. Net als ADE is dit een digitale boekenplank. Alleen ditmaal eentje waarmee je onbeveiligde boeken beheert. Dat is met name handig als je nooit boeken koopt die met Adobe DRM zijn beveiligd. Dan is ADE niet langer nodig en twee beheerprogramma's gebruiken is dan wat te ingewikkeld.

Lezen op een iPad of iPhone

Een e-reader heeft een scherm dat geoptimaliseerd is voor het lezen van (tekst)boeken. Maar aangezien we nagenoeg allemaal ook een tablet en een smartphone hebben, wordt ook daar veel op gelezen. Een e-book kan met een dienst als Dropbox eenvoudig naar zo'n mobiele apparaat worden overgezet.

Op een iPad of iPhone is het daarna een kwestie van het boek (in de Dropbox-app) selecteren, kiezen voor Open in / Open in iBooks en het boek kan gelezen worden met de gratis app iBooks van Apple. Dit werkt alleen met boeken zonder Adobe DRM. Om ook die te kunnen lezen biedt de gratis app Bluefire Reader uitkomst. Hiermee kun je een e-book zelfs rechtstreeks vanaf de webshop inladen. Op bijvoorbeeld Bol.com ga je weer naar je account toe en zodra je op de download-knop van een gekocht boek tikt, krijg je vanzelf de optie Open met Bluefire te zien.

©PXimport

Via Open in / Open in iBooks open je een e-book op een iPad of iPhone.

Boeken toevoegen aan Calibre

Tijdens het installeren van Calibre kun je aangeven welke e-reader je gebruikt. Vervolgens kun je de boeken rechtstreeks vanuit het programma naar de e-reader kopiëren. Boeken toevoegen aan de digitale boekenplank van Calibre doe je via Boeken toevoegen links bovenin. Vervolgens selecteer je één of meerdere boeken. Klik je op het pijltje achter Boeken toevoegen dan zie je nog meer opties.

Zo kun je onder meer hele mappen met e-books tegelijk aan het programma toevoegen. Handig als je een grote boekencollectie hebt. Is de e-reader met een kabel aan de computer gekoppeld, dan kan via Apparaat rechts bovenin ook daar de inhoud van bekeken worden. Met Bibliotheek spring je weer terug naar de boekenplank van Calibre. Om boeken naar de e-reader te kopiëren, maak je eerst een selectie en klik je vervolgens op Naar apparaat sturen.

©PXimport

Calibre is een digitale bibliotheek voor je boeken.

Lezen met een Android-apparaat

Ook op een Android-apparaat zijn e-books prima te lezen. Het overzetten gaat veel eenvoudiger dan met een Apple-apparaat, omdat dit een open platform is. Uiteraard mag je ook nu weer Dropbox gebruiken om een e-book draadloos over te zetten. Je kunt het boek daarna in een map op de tablet of smartphone zetten, om het vervolgens met een geschikte app weer op te pikken.

Daarnaast kan overzetten via een usb-kabel en meestal ook via een microSD-kaartje. De app Bluefire Reader die wij daarnet bespraken voor de iPad en de iPhone, is ook beschikbaar voor Android. Naast onbeveiligde boeken, kun je er dus ook met Adobe DRM beveiligde e-books op een mobiel Android-apparaat mee lezen. Uiteraard moet je je wel eerst even in de app aanmelden met een Adobe ID. Ook de handige app Aldiko Book Reader kan zowel beveiligde en onbeveiligde e-books aan.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.