Wil je meer inzicht en controle over het energieverbruik van je huis? Met de juiste set aan hardware en software kun je energie besparen en apparaten beter onder controle houden. Wil je nog een stap verder, dan maak je je apparaten slim zodat ze met elkaar kunnen communiceren. We nemen je mee door de verschillende mogelijkheden.

Tip 01: Altijd inzicht

Heb je een slimme elektriciteitsmeter in de meterkast, dan hoef je niet per se aanvullende apparatuur aan te schaffen om inzicht te krijgen in je energieverbruik. De gegevens van een slimme meter zijn voor consumenten (of eindgebruikers in het algemeen) namelijk deels openbaar. De netbeheerder en energieleverancier krijgen meer te zien, maar voor ons blijft er genoeg bruikbaars over. Via www.slimmemeterportal.nl kun je deze gegevens opvragen. Klik op de knop Inschrijven en geef je gegevens op. Je geeft hiermee toestemming aan de makers om de database met informatie van je slimme meter te raadplegen. Eenmaal aangemeld, vind je de gegevens terug in het dashboard. Boven in het venster zie je een knoppenbalk waarmee je schakelt tussen het overzicht per dag, maand en jaar. Direct ernaast kun je het verbruik tonen in kilowattuur of in kosten. Standaard tonen de grafieken ook het sluimerverbruik: het verbruik van alle apparaten die continu zijn ingeschakeld of op stand-by staan, zoals televisies en koelkasten. Hoef je het sluimerverbruik niet te zien, klik dan op het pictogram van het sluimerverbruik om de weergave uit te schakelen. Je vindt deze knop, Sluimerverbruik verbergen, boven aan de eerste grafiek. De tweede grafiek in het scherm toont het gasverbruik.

©PXimport

Onder de motorkap

Tip 02: Andere informatie

Onder elke grafiek vind je een knop waarmee je de gegevens kunt exporteren als Excel-bestand. Rechts vind je de gedetailleerde informatie van het elektriciteits- en gasverbruik. Heb je een dubbele meter, dan worden de gesplitste gegevens getoond. De kostenindicatie is overigens gebaseerd op de prijs die je zelf kunt instellen. Klik op je naam en kies voor Aansluitingen en tarieven, waarna je de gegevens invoert. In het geval van een dubbeltarief vul je beide waarden in. Maak je gebruik van zonnepanelen of andere onderdelen waarmee je energie teruglevert, dan kies je bij Teruglevering voor Ja en geef je de bijbehorende gegevens op in het vak Zonnepanelen. Geef de aanvullende informatie ook op bij Woonsituatie, zoals het type woning en bouwjaar. Bij de sectie SlimmemeterPortal instellingen kun je bovendien doelstellingen opgeven, zoals het aantal procent energie dat je wilt besparen op basis van het huidige jaarverbruik. Interessant is de tab Vergelijken, waarop je het verbruik kunt vergelijken met de omgeving of het huistype (dat je eerder hebt opgegeven bij Woonsituatie).

©PXimport

Tip 03: Handmatig bijhouden

Heb je nog geen slimme meter, maar wil je wel de meterstanden bijhouden? Dan kun je gebruikmaken van een apparaat dat de meter uitleest (zie tip 6), maar verplicht is dat niet. Je kunt ook de meterstanden handmatig bijhouden in een Excel-overzicht. Zelf maken is niet nodig: op www.tiny.cc/excelenergie vind je een sjabloon waarin je de meterstanden kunt bijhouden.

©PXimport

Tip 04: Verbruik monitoren

Met een verbruiksmanager kun je het energieverbruik in het oog houden. Hoewel de eerder besproken SlimmemeterPortal zonder aanvullende apparatuur informatie geeft over je energieverbruik, kent de opzet als nadeel dat de informatie niet realtime is. Lijkt het je wel wat om live-informatie over je energieverbruik in te kunnen zien, dan kun je een meetset aanschaffen, zoals Huisbaasje (www.huisbaasje.nl). Zo’n set bestaat uit een meetstekker, een aantal kabels en een app. De set werkt op zowel slimme meters als traditionele meters. Je sluit een sensor aan op de elektriciteits- en gasmeter of verbindt een kabel met de slimme meter. In dat laatste geval verbind je de P1-poort van de slimme meter met de meetstekker van Huisbaasje.

Heb je een traditionele meter? Dan plak je de meegeleverde plaksensoren op de glaasjes van de meter. Op basis van een visuele indicatie – bijvoorbeeld de draaiende schijf van de elektriciteitsmeter of een knipperende led – berekent de meetstekker het verbruik. In de app vind je instructies om de kabels aan te sluiten en om de kenmerken van de meter aan de app door te geven. De meetstekker maakt verbinding met internet en stuurt de gegevens door naar een externe server voor opslag. De gegevens vraag je op via de app. Op basis van het actuele verbruik vertelt de app je ook of je hoger of juist lager uitkomt aan het einde van het jaar, zodat je je verbruik hier eventueel op kunt aanpassen.

©PXimport

Tip 05: Aanbieders

Naast Huisbaasje zijn er nog vele andere aanbieders op deze markt actief. Een handig overzicht van de meeste aanbieders vind je op www.energieverbruiksmanagers.nl. Op deze website kun je sorteren op het type meter dat je hebt, welke energiecontracten zijn afgesloten en of je bijvoorbeeld gebruikmaakt van zonnepanelen. Handig zijn de klantwaarderingen: zo lees je eerlijke meningen over de ervaringen met de verschillende meetsets.

Ben je een knutselaar, dan kun je in plaats van een kant-en-klare meter ook een eigen meter maken. Lees hiervoor tip 7 en verder.

©PXimport

Tip 06: Energie inzichtelijk

De bijbehorende app van zo’n meetset geeft je een flinke hoeveelheid informatie. Zo zien we in de app van Huisbaasje verschillende tegels met data. Elke tegel vertegenwoordigt een energiegebied, zoals Elektriciteit, Gas en Zon. Klik op een tegel voor uitgebreidere informatie over het verbruik. Zo kun je het verbruik zien per uur, maar ook overzichten van een dag, week of maand opvragen. Met een tik op Voorgaande (bijvoorbeeld Voorgaande weken) kun je perioden met elkaar vergelijken. Op het hoofdscherm vind je ook de tegel Jaarnota. Open je deze tegel, dan zie je bij Verwachte jaarnota wat het geschatte eindverbruik is, op basis van het huidige verbruik. Deze informatie wordt alleen getoond als je de gegevens en contracten hebt ingevoerd. Tik daarvoor op het tandwiel rechtsboven om het instellingenvenster te openen. Geef de juiste gegevens op bij Woonsituatie, Jaarnota en Energiecontract. Ook interessant is het rustverbruik te bekijken en dit te vergelijken met vergelijkbare huishoudens. Tik op de tegel Rustverbruik en lees het rustverbruik af op de gelijknamige tab. Klik op de tab Kosten om een vergelijking met vergelijkbare huishoudens op te vragen.

©PXimport

Overstappen

Tip 07: Zelf maken

Een kant-en-klare meetset biedt behoorlijk wat gemak, maar leuker is het om een eigen meetset te maken. Dat kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld met de Raspberry Pi. Prettig is dat de Raspberry Pi relatief weinig stroom verbruikt en over voldoende rekenkracht bezit om het energieverbruik te meten. Je kunt een starterkit aanschaffen, zodat je in één keer over alle benodigde onderdelen beschikt. Een goed voorbeeld hiervan is de Slimme Meter Domoticz Starter Kit met Raspberry Pi 3B, die je voor circa 80 euro aanschaft bij SOS Solutions (www.sossolutions.nl). Zoek even online naar de beste deal. Een kit bestaat meestal uit de Raspberry Pi met behuizing en voeding, een geheugenkaart, netwerkkabel en slimmemeter-kabel. Voor het uitlezen van de slimme meter op de eerdergenoemde P1-poort (tip 4) maak je gebruik van een slimmemeter-kabel. Je betaalt voor de kabel los zo’n 20 euro. Controleer wel altijd nog bij de leverancier of de kabel geschikt is voor het type meter dat je gebruikt.

©PXimport

Tip 08 Installeren

Beschik je over de benodigde componenten, dan kun je aan de slag met de software. Met P1 Monitor kun je het stroomverbruik van je slimme meter in de gaten houden. Op de website www.ztatz.nl/p1-monitor vind je meer informatie, inclusief een link naar de nieuwste versie van de software om deze te downloaden. Zodra je de nieuwste versie hebt gedownload, pak je de inhoud van het zip-bestand uit en plaats je de bestanden in een aparte map. Ga vervolgens naar www.alexpage.de/usb-image-tool/download en haal de USB Image Tool binnen. Met dit programma kun je P1 Monitor naar de geheugenkaart kopiëren. Plaats hierna de geheugenkaart in de Raspberry Pi, koppel het apparaat via de netwerkkabel aan je thuisnetwerk en verbind de P1-kabel via een usb-poort van de Raspberry Pi met de slimme meter. Sluit op het laatst de voeding op de Raspberry Pi aan, zodat deze wordt ingeschakeld. Achterhaal het ip-adres dat aan de Raspberry Pi is toegekend (vaak vind je dit terug via het dashboard van de netwerkrouter). Open nu je browser en geef het ip-adres op in de adresbalk zodat het dashboard van P1 Monitor verschijnt.

©PXimport

Tip 09: If This Then That

Met If This Then That (kortweg IFTTT) kun je nog meer controle uitoefenen op de apparaten in huis en daarmee dus ook op het energieverbruik. Met IFTTT kun je gebeurtenissen maken die een bepaalde actie tot gevolg hebben. Bijvoorbeeld: je verlaat je huis en de slimme verlichting schakelt hierdoor automatisch uit. Of je komt thuis en de thermostaat schakelt automatisch een aantal graden bij. Prettig is dat IFTTT met een groot aantal verschillende apparaten en diensten werkt. Het fungeert hierbij als koppelaar: je kunt door middel van ‘recepten’ verbindingen leggen tussen apparaten en diensten van verschillende leveranciers. Ga eerst naar www.ifttt.com en maak een account. Klik op Sign up. Ben je aangemeld, klik dan eerst op Explore om een overzicht van mogelijke recepten te bekijken.

©PXimport

Tip 10: Automatisch aan

We kiezen ervoor om IFTTT te gebruiken om een van onze energieverbruikers, de Hue-lampen, automatisch in te schakelen wanneer we thuiskomen. Gebruik de zoekbalk bovenin en zoek op Hue. In het overzicht van alle beschikbare recepten voor Hue zoeken we naar het recept dat de verlichting inschakelt zodra wij thuiskomen: Turn your lights on automatically as you arrive home. Klik vervolgens op Connect en geef de locatie van je woning zo nauwkeurig mogelijk aan op de kaart. Voor sommige recepten – waaronder dit voorbeeld – heb je de app van IFTTT nodig. In dit geval geeft de app op de telefoon een signaal aan IFTTT zodra je in de buurt van de woning komt. In het scherm erna zie je de koppeling waarmee je de app op je telefoon plaatst. Klik op Save. Je kunt IFTTT ook gebruiken om de lampen op automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld wanneer je het huis verlaat of wanneer de zon opkomt.

©PXimport

Tip 11: Slimme stopcontacten

Slimme stekkers zijn een goede manier om meer controle uit te oefenen op het energieverbruik binnen je woning. Je kunt hiermee namelijk een grote hoeveelheid apparaten ‘slim’ maken en ze op afstand in- en uitschakelen. Steek de slimme stekker in het stopcontact en sluit hier een apparaat op aan. De stekker wordt via een draadloze verbinding aangestuurd, bijvoorbeeld via je draadloze netwerk. Het gebruikte protocol is afhankelijk van de fabrikant. Het voordeel van wifi-stekkers is dat je gebruik kunt maken van je bestaande netwerk en geen extra hubs hoeft te installeren. Wil je gebruikmaken van meerdere stekkers in je huis, gebruik dan het liefst stekkers van dezelfde fabrikant. Neem bijvoorbeeld de Kasa Wi-Fi Smart Plug van TP-Link. De stekker werkt via wifi en wordt geleverd met de Kasa-app waarmee je de plug bedient. Deze is beschikbaar via Google Play en Apple App Store. Klik op het plusteken (+) om een apparaat toe te voegen en kies voor Device. Vervolgens kun je het type apparaat toevoegen, in ons geval Smart Plug. Plaats de slimme stekker in het stopcontact en volg de instructies van de wizard om hem toe te voegen. Vervolgens kun je schema’s maken. Open de detailpagina van de stekker en tik op Schedule. Je bepaalt hier de actie (aan of uit), op welk moment (een bepaald uur of zonsopkomst of -ondergang) en op welke dagen (bijvoorbeeld doordeweeks).

©PXimport

Tip 12: In de smiezen

Steeds meer huishoudelijke apparaten worden als slimme uitvoering uitgebracht, wat betekent dat ze in het draadloze thuisnetwerk kunnen worden opgenomen. Dit geeft je de mogelijkheid om het gebruik hiervan onder controle te houden. Maak bijvoorbeeld schema’s om apparaten op gezette tijden in- en uit te schakelen en zo minder last te hebben van sluipverbruik. Of krijg meer inzicht in het verbruik, bijvoorbeeld door in een Excel-sheet automatisch te laten bijhouden op welke momenten het apparaat wordt ingeschakeld en voor hoe lang. Vaak kun je hiervoor gebruikmaken van het in tip 9 en 10 besproken If This Then That. Zo bieden een aantal fabrikanten van wasmachines, waaronder Bosch, Siemens en Gaggenau, het slimme programma Home Connect (www.home-connect.com/nl/nl), dat ondersteuning biedt voor IFTTT. Bij elke wasbeurt wordt er dan een nieuwe regel weggeschreven naar het Excel-sheet. Een vergelijkbare functionaliteit is ook beschikbaar voor airconditioningsystemen, bijvoorbeeld van Daikin.

©PXimport

De Netatmo Binnencamera Advance is een slimme beveiligingscamera voor in huis en heeft een adviesprijs van 330 euro. Het apparaat is echter al te koop voor zo'n 250 euro, zien we op de website. Hoe bevalt het product in de praktijk en is-ie dat geld waard?

In de basis is de Netatmo Binnencamera Advance een product volgens het Netatmo-boekje: het apparaat combineert geavanceerde beveiligingstechnologie met een sterke nadruk op privacy en gebruiksvriendelijkheid. Deze binnencamera gaat zelfs nog een stapje verder met de introductie van een mechanische privacysluiter. De implementatie van de sluiter is niet uniek, maar de toepassing wel.

Nu bestaan er wel meer beveiligingscamera’s die zo'n sluiter hebben. Die kun je soms via een schakelaar op het apparaat omzetten, en anders via de app. Een fysieke knop hiervoor is de meest veilige optie, aangezien die niet kan worden 'gehackt'. In het geval van deze Netatmo kunnen we de sluiter alleen via de app omhoog en omlaag doen. Dat kun je ook automatisch laten doen, bijvoorbeeld wanneer de camera een gezicht herkent. Dan schakelt de camera zichzelf als het ware uit op het moment dat je zelf binnen bent, waardoor er ook geen opnamen gemaakt (hoeven te) worden.

©Wesley Akkerman

De achterkant van het apparaat.

Meer gemoedsrust

Door de sluiter een automatische functie te geven, hoopt Netatmo meer gemoedsrust te kunnen bieden. Er zijn namelijk mensen die zich nog steeds zorgen maken om hun privacy en de opnamen die van hen gemaakt worden zodra ze ergens binnenstappen. Bij bedrijven en horecagelegenheden heb je daar weinig invloed op, maar bij jezelf, vrienden of familieleden thuis dus iets meer. Het systeem mag dan wel niets opnemen met de sluiter omlaag, maar technisch gezien kan die nog wel meeluisteren. De microfoon wordt namelijk niet afgedekt.

De automatische stand kun je op twee manieren activeren: via gezichtsherkenning en middels geofencing. Op basis van een geregistreerd gezicht of je locatie kan de camera de beeldopnamen dus uitschakelen. Nu kun je via de app 'handmatig' de sluiter openen op het moment dat je van huis gaat, maar ook dat kun je op basis van geofencing regelen. Zodra je het huis verlaat, gaat de sluiter omhoog en houdt de Netatmo Binnencamera Advance alles voor je in de gaten. Uit onze praktijktests blijkt dat allemaal prettig en snel te werken.

©Wesley Akkerman

De binnencamera met het klepje dicht...

©Wesley Akkerman

...en vervolgens met het klepje open.

Veel mogelijkheden

Verder beschikt het systeem over allerlei zaken die we elders ook zien. Dat is geen kritiek, want het is alleen maar goed als er een soort basis van je persoonlijke beveiliging bestaat. De Advance beschikt over een kijkhoek van 130 graden, een 2K-resolutie en HDR-beeldkwaliteit. Daardoor film je niet alleen een groot deel van de omgeving, ook staat alles er haarscherp en kleurrijk op. Je kunt de Binnencamera Advance koppelen aan 2,4- en 5GHz-netwerken en kunt hem aan het stroomnet aansluiten via een stekker of de Power over Ethernet-kabel.

Je kunt hem op een kast neerzetten of aan de muur of het plafond bevestigen. Het product beschikt daarnaast over beam forming-technologie, waardoor mensen aan de andere kant goed verstaanbaar zijn. Dat is niet zozeer handig voor het kunnen verstaan van dieven, maar je zou een camera bij een baby of bejaarde in de kamer kunnen plaatsen en diegene kunnen verstaan of horen als er iets gebeurt. De audio klinkt goed verstaanbaar binnen de app, en aan de andere kant hebben we ook geen klachten ontvangen over de speakerkwaliteit.

©Wesley Akkerman

Meldingsmogelijkheden

Het is daarnaast de bedoeling dat de Netatmo Binnencamera Advance je zo min mogelijk stoort. De fabrikant probeert om die reden een minimum aan meldingen te versturen. Aanvankelijk viel dat nog best tegen, maar dat kwam doordat het apparaat nog niet alle gezichten in huis herkende. Toen we dat eenmaal hadden ingesteld, daalde het aantal notificaties dat we binnenkregen aanzienlijk. Daar moeten we bij vermelden dat het soms maar net aan de hoek van de camera ligt of hij je herkent of niet, maar binnen de app kun je zelf instellen wie wie is om het aantal meldingen terug te brengen.

Via de overzichtelijke en nette applicatie is het daarnaast verder mogelijk de notificaties op je voorkeuren in te stellen. Zo kun je zelf bepalen of je ook meldingen van huisdieren, onbekende gezichten of mensen in het algemeen wilt hebben. Je kunt bovendien de sluiter altijd handmatig omlaag zetten als je die meldingen zat bent. Tot slot is het mogelijk meldingen samen te voegen. Als een reeds bekend gezicht binnenkomt met een onbekend persoon, krijg je daar maar één melding van (in plaats van twee). Dat soort mogelijkheden kunnen we alleen maar waarderen.

Een andere functie die ons bevalt, is de opslag. Je slaat de beelden lokaal op, op een microSD-kaartje. Je krijgt er standaard een kaartje van 8 GB bij. Daardoor word je niet meteen op extra kosten gejaagd. Wat wel een beetje tegenvalt, is het gebrek aan een melding als je het kaartje verwijdert. Als iemand dus binnen is en die haalt de kaart eruit, dan weet je dat niet. Lijkt ons een enorme vergissing, maar ondertussen is het ook iets wat je mogelijk later kunt toevoegen als fabrikant. Daar hopen wij in elk geval op.

Netatmo Binnencamera Advance kopen?

Een gemakkelijke installatie, een overzichtelijke app en een grote nadruk op privacy: dat is wat de Netatmo Binnencamera Advance biedt. Het systeem laat weinig te wensen over als het gaat om die aspecten, evenals beeld- en audiokwaliteit. We missen wel een melding wanneer iemand de SD-kaart verwijdert en zouden een volgende keer een fysieke schakelaar voor de mechanische privacysluiter waarderen, maar dat betekent niet dat de Advance geen aanbeveling verdient. Want het product werkt heel goed, maar is wel flink aan de prijs.

Als je geen robotstofzuiger wil, maar je wil het jezelf wel gemakkelijk maken, dan kom je al snel uit op een nat-droogstofzuiger. Dat is een traditionele stofzuiger met een dweilfunctie. Omdat dit soort apparaten nog redelijk nieuw zijn, maken veel mensen dezelfde fouten.

Hoewel het technisch gezien mogelijk is een nat-droogstofzuiger op alle typen houtvloeren te gebruiken, is het toch af te raden als het gaat om onbewerkt of onafgewerkt hout. Dat komt doordat een onafgewerkte houten vloer geen beschermende afdichtingslaag heeft. Als die onbehandeld blijft, absorbeert het hout gemakkelijk water of vocht van een nat- en droogzuiger. Dat kan ervoor zorgen dat de vloer kromtrekt of na verloop van tijd zelfs splijt.

Verkeerde dingen opzuigen

Daarnaast is het belangrijk om te voorkomen dat je met een nat-droogstofzuiger dingen opzuigt waar het apparaat niet goed mee overweg kan. Denk aan grotere objecten die nog weleens op de vloer liggen, zoals hondenbrokken. Als je tegelijkertijd dweilt en stofzuigt, kan zo'n object klem komen te zitten bij de dweilkop, een filter of verderop in het systeem. Gebeurt dat regelmatig, dan is het verstandig om voortaan eerst even op te ruimen voordat je de stofzuiger aanzet.

In dezelfde lijn geldt: glasscherven of andere scherpe voorwerpen kun je beter eerst handmatig opvegen met een stoffer en blik. Ook gewone en robotstofzuigers zijn hier niet tegen bestand – de kans op schade aan interne onderdelen is groot. Vermijd bovendien altijd het opzuigen van brandbare vloeistoffen, want die kunnen bij contact met elektrische onderdelen ontbranden.

©Wesley Akkerman

Leeg de vuilwatertank regelmatig.

Tot slot nog even over het opzuigen van verf. Het kan verleidelijk zijn om verfspetters weg te halen met de dweilkop van bijvoorbeeld de Dreame H15 Pro, maar dat is echt geen goed idee. Zowel natte als droge verf kan het systeem verstoppen, waardoor vuil zich ophoopt en filters beschadigd raken. Kom je verf op de vloer tegen, pak dan liever een emmer met warm sop en een doek of spons. Daarmee voorkom je problemen én krijg je het meestal ook gewoon beter schoon.

Van modus wisselen en meer

Het is ook slim om de nat-droogstofzuiger af en toe in een andere modus te gebruiken, zodat hij altijd optimaal blijft presteren. Bij tests op de redactie gebruiken we standaard de automatische stand, waarbij het apparaat zelf de zuig- en dweilintensiteit aanpast aan de situatie. Maar schakel gerust de dweilfunctie eens uit als je alleen wat stof wilt verwijderen. Dat ontlast het systeem en kan de levensduur van het apparaat flink verlengen.

Besteed daarnaast voldoende aandacht aan het onderhoud van de verschillende onderdelen. Tijdens het gebruik zie je vaak vanzelf dat de vuilwatertank volloopt. Leeg deze regelmatig – bij voorkeur na elke schoonmaakbeurt – om te voorkomen dat de zuigkracht afneemt. Dweil je vaak, dan is dat nog belangrijker: je wilt natuurlijk voorkomen dat je bij het legen vervuild water morst.

Controleer ook regelmatig de staat van de filters. In sommige gevallen kun je dat zelfs via de app doen. Zit er te veel stof in, dan gaat dat ten koste van de zuigkracht. En tot slot: zet de nat-droogstofzuiger altijd netjes rechtop in het oplaadstation. Zo kan het systeem zichzelf opladen én onderhouden – denk aan het automatisch drogen van de borstel, wat nare geurtjes helpt voorkomen. Kleine moeite, groot effect!