Je hebt een NAS gekocht, samen met een aantal geschikte NAS-schijven. Die moet je natuurlijk nog in het apparaat plaatsen en dan begint het pas. Hoe configureer je de opslagruimte, hoe maak je accounts aan en met welke machtigingen, en hoe krijg je bestanden in de gewenste mappen? Een NAS installeren is gelukkig niet ingewikkeld.

Een NAS koop je doorgaans leeg en moet je vervolgens zelf installeren. In deze basiscursus leggen we je zo nauwkeurig mogelijk uit hoe je je NAS klaarmaakt voor gebruik. We doen dat aan de hand van zowel een Synology- als een QNAP-NAS, aangezien dat toch wel de meestgebruikte modellen zijn. Heel concreet beschrijven we de installatie op basis van twee courante modellen die prima geschikt zijn voor thuisgebruik: een populaire Synology DS220+ en een krachtige quadcore QNAP TS-253D-4G. Wij vullen beide modellen met de IronWolf Pro NAS-schijven (4 TB) van Seagate.

Heb je zelf een ander model: geen nood, je zult ongetwijfeld merken dat de installatie-instructies goed vergelijkbaar zijn.

01 Opslagruimte vullen

Geen NAS zonder opslagruimte natuurlijk en dus moet je eerst de schijven in de NAS-behuizing stoppen. Wellicht vertelt een meegeleverde mini-handleiding hoe je dat het beste aanpakt. Of als je googelt naar iets als insert drives NAS <model> is de kans groot dat je een stapsgewijze handleiding of een YouTube-instructievideo vindt.

Doorgaans zijn de compartimenten voor de schijven (in NAS-jargon meestal ‘bays’ genoemd) makkelijk bereikbaar door het frontpaneel weg te halen. Je kunt de (meestal plastic) beugels waar de schijven in vast horen te zitten (in NAS-jargon: de ‘trays’) er nu uit halen via een knop of kleine hefboom. Om de schijven in die trays te plaatsen, moet je wellicht eerst twee plastic plaatjes aan de zijkant verwijderen. Zodra de schijf in de tray zit, klik je die plastic plaatjes weer terug. Die plastic plaatjes hebben een paar uitstulpingen die in de schroefgaten van de schijven steken om ze op hun plek te houden. Je kunt de schijf soms ook nog met schroeven vastzetten, maar meestal hoeft dat niet. Ten slotte stop je de gevulde trays terug in de schijfcompartimenten.

Je verbindt de NAS met een netwerkkabel (sommige professionelere NAS’en hebben zelfs twee netwerkaansluitingen) met een switch in je thuisnetwerk, waarna je het apparaat van stroom voorziet en hem inschakelt. De leds van de schijven en het netwerk kleuren waarschijnlijk groen, en de statusled oranje. Dat laatste is logisch, want je moet nog wel het een en ander configureren. We leggen eerst uit hoe je dat bij Synology doet en daarna bij QNAP.

©PXimport

02 NAS-detectie

We gaan ervan uit dat je Synology-NAS succesvol met je thuisnetwerk verbonden is en dat (op je router) een DHCP-server in je netwerk actief is, zodat je NAS een ip-adres krijgt binnen jouw subnet. Als je wilt weten welk ip-adres het is, gebruik dan een eenvoudige tool als Angry IP Scanner op je pc of de app Fing op je smartphone.

Start een browser op een pc in je thuisnetwerk en start via http://find.synology.com de Synology Web Assistant. Als het goed is, detecteert die al snel je nieuwe NAS en krijg je de volgende informatie: Servernaam, IP-adres, MAC adres, Serienummer, DSM-versie, Modelnaam en Status. Druk op de knop Verbinding maken en een paar keer op Doorgaan tot de knop Installeren verschijnt. Of je surft meteen naar http://synologynas:5000, of je gebruikt de mobiele app DS finder waar je Nieuwe nas instellen kiest (en vervolgens een paar keer Overslaan). Eventueel kun je ook het ip-adres van je NAS in je browser tikken.

Bevestig met Nu installeren om de nieuwste versie van DSM (Disk Station Manager, het besturingssysteem van Synology) op je NAS te zetten. Besef wel dat hierdoor alle data op de NAS-schijven worden verwijderd. Het hele proces duurt maximaal tien minuten; onderbreek dit absoluut niet. Op het moment dat we dit artikel schrijven is DSM 6.2 nog de nieuwste versie, maar Synology is al heel ver met DSM 7.0. Wellicht is versie 7 net gelanceerd als je dit leest.

©PXimport

03 Administrator

Meteen na de installatie maak je een administratoraccount voor je NAS. Naast een Servernaam (de naam van je NAS-naam, zeg maar) vul je hiervoor ook een gebruikersnaam en twee keer een stevig wachtwoord in. In het volgende venster krijg je de gelegenheid een QuickConnect-account te maken. Dat maakt het makkelijker om vanaf het internet diensten op je NAS te bereiken zonder in je router poorten te moeten doorsturen. Deze functie kunnen we later eventueel nog inschakelen, dus mag je hier klikken op Deze stap overslaan / Ja. Eventueel plaats je een vinkje bij de optie om de netwerklocatie van je NAS te delen zodat je die via http://find.synology.com kunt lokaliseren. Druk ten slotte op Start om een eerste blik te werpen op de webinterface van DSM.

©PXimport

04 RAID-opslag

Een NAS bevat typisch twee of meer schijven, zodat de NAS voor extra veilige schijfopslag kan zorgen door die schijven in een RAID-opstelling te plaatsen (Redundant Array of Inexpensive/Independent Disks). Het komt erop neer dat gegevens op een of andere manier redundant worden opgeslagen zodat je geen data hoeft te verliezen als een schijf crasht.

Hoe die dataopslag precies gebeurt, hangt af van het gekozen RAID-type en dat leg je vast via de knop Hoofdmenu (linksboven) waarna je Opslagbeheer selecteert. Als je hier HDD/SSD opent, zie je dat je schijven al geïnitialiseerd zijn, maar ze zijn nog niet meteen bruikbaar. Dat regel je vanuit de rubriek Opslagpool. Klik hier op Maken en selecteer bij voorkeur Hogere flexibiliteit. Immers, in bij deze optie kun je naast de types als JBOD, RAID 0 en RAID 1 ook nog SHR selecteren (zie kader ‘Enkele RAID-types’). Dit laatste type is specifiek voor Synology en maakt het mogelijk dat je ook naderhand extra schijven met een verschillende opslaggrootte combineert, indien er voldoende bays beschikbaar zijn. Klik op Volgende, selecteer beide schijven en klik nogmaals op Volgende. Bevestig met OK, waarna alle schijfdata worden verwijderd. Bij nieuwe schijven laat je nu bij voorkeur een schijfcontrole uitvoeren. In het volgende venster rond je af met Toepassen.

©PXimport

05 Volume maken

De fysieke opslagpool is klaar, maar daar moet je nu nog een of meer logische volumes voor maken. Open hiervoor de rubriek Volume in het Opslagbeheer en klik op Maken.

Kies Aangepast / Volgende en selecteer Kies een bestaande opslagpool. Druk nogmaals op Volgende. Selecteer de beschikbare pool en druk alweer op Volgende. Je moet nu een technische beslissing nemen: afhankelijk van de gebruikte NAS kies je voor het bestandssysteem Btrfs of ext4. Dat is vooral toch een afweging tussen iets meer veiligheid enerzijds (Btrfs), en iets meer snelheid en (terugwaartse) compatibiliteit anderzijds (ext4). Via www.tiny.cc/synfs lees je meer over beide systemen.

Een venster verder geef je het volume een naam en kies je tevens de gewenste grootte. Neem je niet de volledige capaciteit in beslag, dan kun je eventueel nog extra volumes maken. Bevestig je keuzes met Toepassen. De rubriek Overzicht geeft mooi de geconfigureerde opslagruimte weer.

©PXimport

06 Gebruikers en machtigingen

We tonen nog even hoe je gebruikersaccounts maakt die bijvoorbeeld elk toegang hebben tot hun eigen map. Open daarvoor het Configuratiescherm van je NAS en kies Gebruiker. Naast (de uitgeschakelde) accounts Admin en Guest zie je hier alleen je eigen account staan. Klik op Maken en vul de benodigde gegevens van de nieuwe gebruiker in (zoals Naam en Wachtwoord). Druk een aantal keer op Volgende en zie dat je in deze vensters onder meer de toepassingsmachtigingen kunt toewijzen, voor services als FTP, rsync enzovoort) en bevestig tot slot met Toepassen.

Ga nu naar de rubriek Gedeelde map en kies Maken (2x). Geef een naam op en druk op Volgende. Eventueel kies je ervoor om de data in deze map te versleutelen. Druk op Volgende (2x) en rond af met Toepassen. Plaats een vinkje in de kolom Lezen/schrijven, Alleen-lezen of Geen toegang bij de gewenste gebruiker(s), en druk op OK.

Open Windows Verkenner en tik in de adresbalk het UNC-pad \\<nas_ip_of_naam>\<gedeeldemap_naam> in. Als het goed is, zie je een venster waarin om de nodige referenties wordt gevraagd. Plaats een vinkje bij Mijn referenties onthouden als je die niet telkens opnieuw wilt intikken. Of je maakt er een (semipermanent) netwerkstation van, bijvoorbeeld door op de Opdrachtprompt het volgende commando uit te voeren waarbij je x: vervangt door een vrije stationsletter:

net use x: \\<nas_ip_of_naam>\<gedeeldemap_naam> /u:<gebruikersnaam> <wachtwoord> /persistent:yes

©PXimport

Enkele RAID-types

©PXimport

07 NAS-detectie

Net als bij de Synology-NAS gaan we er ook hier van uit dat je NAS met je thuisnetwerk verbonden is en via een DHCP-server op je router een ip-adres heeft gekregen. Vervolgens ga je op een netwerk-pc naar http://install.qnap.com/?lang=nl-nl, waar je op de knop Opnieuw scannen drukt. Als het goed is, detecteert deze tool het QNAP-model, evenals het interne en externe ip-adres, het MAC-adres en de firmware-versie.

Lukt het zo niet, dan kun je nog altijd het hulpje Qfinder Pro downloaden en installeren (beschikbaar voor Windows, macOS en Linux), waarna je de tool opstart en die met de knop Vernieuwen je NAS laat detecteren. Hier kun je dan de vraag of je je door een ‘slimme installatiegids’ wilt laten bijstaan met Ja beantwoorden. De NAS is ook via het ip-adres bereikbaar.

©PXimport

08 Initialisatie

We gaan ervan uit dat de browser je NAS inderdaad heeft gevonden en dan klik je hier op de knop Initialiseren. QNAP probeert je over te halen een QNAP ID-account te maken, maar dat kan altijd later nog. Klik in dit geval op create later zodat je in de webinterface van je NAS terechtkomt, met als standaardadres <intern-ip-adres>:8080. In het volgende browservenster stel je de taal desgewenst in op Nederlands, en selecteer je Start Slimme Installatie voor de schijfconfiguratie.

Eventueel druk je op de knop Controleren om direct na te gaan of je NAS over de recentste firmware beschikt, maar dat kan gerust ook later. Klik in dat geval op Overslaan en tik een NAS-naam en een twee keer stevig wachtwoord in voor het admin-account. Bevestig met Volgende, selecteer je tijdzone en geef bij voorkeur aan dat de NAS de tijd met een internet-timeserver, zoals pool.ntp.org, mag synchroniseren. Met de Test-knop controleer je de goede werking. Klik hier weer op Volgende, selecteer bij voorkeur de optie Use static IP adres en vul de benodigde netwerkgegevens in: interface, ip-adres, subnetmasker en gateway. Druk alweer op Volgende en geef deze keer aan voor welke besturingssystemen je de NAS beschikbaar wilt maken: Windows, Mac en/of Linux – wij houden het hier bij Windows. Klik op Volgende / Toepassen. Met de knop Initialiseren geef je aan dat alle eventuele schijfgegevens op je NAS verwijderd mogen worden.

©PXimport

09 RAID-configuratie

Na afloop van de initialisatie meld je je bij de NAS aan met het ingebouwde admin-account, waarna je in de grafische QTS-besturingsomgeving belandt. We gaan nu een opslagpool met een geschikt RAID-type maken, met het oog op een logisch volume waarna je ook mappen kunt maken en delen.

In QTS kies je daarvoor Opslag en Snapshots en open je de rubriek Opslag. De fysieke schijven zouden hier zichtbaar moeten zijn en je kunt erop klikken om de S.M.A.R.T-status te controleren. Klik rechts op het knopje boven Geen opslagpool. Druk op Volgende in het venster van de Wizard ‘Opslagpool maken’. Plaats een vinkje naast de NAS-schijven en selecteer een geschikt RAID-type in het uitklapmenu. We raden met het oog op een veilige en redundante opslag meestal aan om voor twee schijven RAID 1 te selecteren, voor drie schijven RAID 5 en voor vier schijven RAID 6 of RAID 10 (zie ook tekstkader ‘Enkele RAID-types’). Druk op Volgende (2x) / Maken / OK.

©PXimport

10 Volume maken

Zodra de opslagpool gereed is, stelt QTS voor een logisch volume te maken. Hiervoor klik je op Nieuw volume, selecteer je de opslagpool en duid je het gewenste volume-type aan: Statisch, Thick of Thin. Via www.tiny.cc/qnvol vind je meer informatie over de verschillen. In een notendop is statisch het snelst (vooral voor ‘random’ schrijfoperaties), maar ondersteunt dat geen geavanceerde functies zoals snapshots. Thick is een goede balans tussen prestaties en flexibiliteit. En thin is vooral bedoeld voor wie flexibiliteit beoogt en de opslagruimte zo efficiënt mogelijk wil inzetten. Wij kiezen voor Thick volume, maar dat is een afweging die je echt zelf moet maken. Bevestig je keuze met Volgende, laat de voorgestelde instellingen gerust ongewijzigd, druk nogmaals op Volgende en rond af met Voltooien.

Na afloop open je in QTS de rubriek File Station. Selecteer hier het volume en kies Creëer map / Gedeelde map. Vul het veld Mapnaam in en bevestig met Maken: de map wordt aan je volume toegevoegd.

©PXimport

11 Gebruikers en machtigingen

Laten we nu een extra gebruiker maken en die bepaalde machtigingen toekennen op die gedeelde map. Open het Configuratiescherm van je NAS en kies Gebruikers (overigens is Gebruikersgroepen ook een optie). Selecteer Maken / Een gebruiker maken en vul de vereiste velden in, zoals Gebruiksnaam en Wachtwoord (2x). Druk vervolgens op de knop Bewerken bij Machtiging gedeelde map. Standaard heeft elke nieuwe gebruiker leesrechten op de gedeelde map Public en geen toegang tot andere gedeelde mappen. Om lees- en schrijfrechten op een specifieke map toe te kennen, volstaat het een vinkje te plaatsen naast die map in de kolom RW (Read/Write). Bevestig met Maken. Via de knopjes in het Gebruikers-paneel kun je altijd nog wijzigingen aanbrengen.

Test de toegang tot de gedeelde map door bijvoorbeeld in Windows Verkenner van een netwerk-pc het UNC-pad \\<nas_ip_of_naam>\<gedeeldemap_naam> in te tikken. Zodra je de juiste referenties invult hoor je met dat account daadwerkelijk toegang te krijgen.

©PXimport

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.