Terwijl de rekenkracht van de pc eigenlijk al jaren nauwelijks verandert, biedt elke nieuwe NAS-serie meer rekenkracht, meer geheugen en vooral meer mogelijkheden. In dit artikel komen de beste toepassingen aan bod voor jouw NAS.

De naam van deze productgroep is misschien wel grootste misser in de geschiedenis van de NAS. De aanduiding Network Attached Storage (een met het netwerk verbonden opslag) wekt namelijk de indruk dat een NAS vooral bedoeld is om bestanden op te slaan en misschien zelfs niet veel meer dan dat. Hoewel het opslaan en veilig bewaren van veel bestanden absoluut een van de grote krachten van een NAS is, het is zeker niet het enige dat een NAS kan. De laatste jaren nemen de hardwarespecificaties gestaag toe, en laten die extra rekenkracht en hoeveelheid geheugen genoeg ruimte voor aanvullende taken.

Wij gebruiken een Synology-NAS om de verschillende mogelijkheden toe te lichten, maar in het kader ‘QNAP en Asustor’ noemen we de NAS-apps waarmee je op een NAS van QNAP en Asustor min of meer hetzelfde bereikt.

Functionaliteit toevoegen

Functionaliteit toevoegen aan een NAS gaat bijna altijd door een software-uitbreiding te installeren. Hiervoor is er op de NAS een appstore aanwezig waar je deze software selecteert, installeert en daarna configureert. Als voorbeeld nemen we Synology Drive, hét antwoord van Synology op cloudopslag als Google Drive en Microsoft OneDrive. Met Synology Drive kun je bestanden opslaan, delen en zelfs bewerken, vanaf elk apparaat en als je wilt ook van elke plek op aarde. Om deze (of andere) functionaliteit aan de NAS toe te voegen, open je Package Center. Blader naar Synology Drive Server of gebruik de zoekfunctie bovenin het scherm. Druk op de knop Installeren om de functionaliteit toe te voegen.

Zeker ook interessant om te lezen: NAS te duur? Met TrueNAS Core zet je je pc in als NAS

Private cloud opzetten

Voor Synology Drive is het eigenlijk noodzakelijk dat alle NAS-gebruikers een eigen map hebben voor hun bestanden. Laat het venster waarmee je Synology Drive configureert gerust open (de Synology Drive Admin Console), maar open daarnaast Configuratiescherm en ga naar Gebruiker en groep / Geavanceerd. Schakel de Gebruiker basismapservice in. Ga terug naar het venster Synology Drive Admin Console en ververs het scherm om te zien dat de waarschuwing over de ontbrekende gebruikersmappen nu weg is.

Synology Drive Server ondersteunt versiebeheer: van elk bestand behoudt het ook een aantal eerdere versies. Het aantal kun je instellen in Synology Drive Admin Console / Teammap, selecteer daar de map en kies Instellingen / Versiebeheer en vul het gewenste aantal in. Let wel, elke versie kost extra opslag.

Synology Drive is nu in de basis klaar. Om deze app te gebruiken, dubbelklik je op het bureaublad van de NAS op Synology Drive. Dit is de webversie van de software en je bent meteen ingelogd in jouw Drive. Er is nu nog niet veel te zien, maar je kunt eenvoudig mappen en bestanden maken of uploaden. Om een bestand vanaf een andere computer of mobiel apparaat te bekijken, installeer je daar de Synology Drive-client. De mobiele versies vind je in de appwinkels van iOS en Android. De desktopversies voor Windows, macOS en Linux download je via de Synology-website (klik rechtsboven op de knop Client downloaden).

Delen via Synology Drive

Na het installeren van de mobiele app of desktopclient, maak je verbinding met jouw documenten of foto’s door het ip-adres en de accountgegevens van de NAS in te voeren. Heel spannend is het nog niet. Dat wordt het wel als je ook gaat samenwerken en delen. Synology Drive kent teammappen: mappen waarin je met andere Drive-gebruikers kunt samenwerken. Ga terug naar de webinterface van de NAS en open File Station. Maak een gedeelde map aan en geef de andere gebruikers leesrechten en zo nodig ook schrijfrechten op de map. Ga naar Teammap in de Synology Drive Admin Console, selecteer de gedeelde map en klik op Inschakelen.

Kijk je nu in de Drive-app, dan zie je dat er een teammap is bijgekomen en dat deze meerdere leden heeft die allemaal bestanden kunnen maken, bewerken en verwijderen. Zodra meerdere gebruikers bestanden uploaden, zul je deze allemaal in de teammap terugvinden.

Creatief met Synology Office

Synology Drive beperkt zich vooral tot het uploaden en delen van bestanden. Wil je de bestanden ook echt kunnen bewerken en zelfs samen bewerken, dan is Synology Office nodig. Dit is een gratis uitbreiding van Synology met een eigen tekstverwerker, spreadsheet en presentatieprogramma. Het werkt net als andere Office-pakketten en integreert naadloos met Synology Drive. Log in op de webinterface van de NAS en installeer Synology Office vanuit het Package Center.

Na de installatie lijkt er weinig veranderd, maar ga je nu naar jouw persoonlijke Synology Drive, dan zijn er bij Maken ineens de documenttypen Document, Spreadsheet en Dia’s bijgekomen. Maak je zo’n document, dan opent de Synology-versie van Word, Excel of PowerPoint zich in de browser. Maak je het document in een teammap, dan kunnen ook anderen het bestand openen en bewerken. De wijzigingen zijn voor iedereen zichtbaar en via de knop Geschiedenis tonen kun je eerdere versies zien en ook wijzigingen ongedaan maken. En dat werkt zowel in de browser als via een van de client-apps op iOS, Android, Windows, Linux of Mac.

Chat maakt het compleet

Een andere uitbreiding is Synology Chat. Hiermee kun je behalve samenwerken aan een document ook nog met andere gebruikers chatten. Hiervoor installeer je de Synology Chat Server op de NAS en op alle apparaten de Synology Chat-clientsoftware. De werking is verder gelijk aan die van Drive en Office: je geeft het serveradres op, plus de inloggegevens en het werkt. Vergeet niet op de NAS de gebruikers rechten te geven op de map Chat én via Configuratiescherm / Toepassingsrechten op het gebruik van de Chat-service.

Downloaden of synchroniseren

Gebruik je de desktopsoftware van Synology Drive, dan is er naast de mogelijkheid een back-up te maken naar de Drive-server ook de optie om bestanden te synchroniseren. Dit gaat zeker binnen het lokale netwerk razendsnel en voorkomt dat je telkens van alles moet downloaden. Kies je voor synchronisatie, dan krijg je eenzelfde ervaring als bij de publieke clouddiensten.

Optie 1: je hebt bestanden alleen beschikbaar als je apparaat online is. Optie 2: je kunt zelf kiezen of je individuele bestanden of mappen offline beschikbaar wilt hebben. Optie 3: je hebt alle bestanden en mappen altijd offline beschikbaar. De laatste optie kost de meeste opslagruimte op de client, de andere opties zijn zuiniger met de lokale opslag.

Foto’s opslaan

De opslagcapaciteit maakt een NAS zeer geschikt voor het beheren van foto’s. Synology Photos bestaat net als Synology Drive uit een serverdeel dat je vanuit het Package Center op de NAS installeert en uit bijbehorende mobiele apps voor iOS en Android. Open je na de installatie Synology Photos op de NAS, dan opent de webinterface. Deze is nu nog leeg, maar via het plusteken maak je mappen en upload je foto’s.

Het uploaden kan per foto, maar het is handiger door eerst een map met foto’s te openen en dan met Ctrl+A alle foto’s te selecteren en deze in één keer te uploaden. Een andere optie is om foto’s direct naar het Photos-venster te slepen.

Gebruik je een smartphone of tablet, dan gebruik je de Photos Mobile-app voor iOS, iPadOS of Android. Geef het adres van de NAS en de inloggegevens om de verbinding te maken. Daarna heb je toegang tot jouw foto’s op de NAS en kun je de foto’s op het mobiele apparaat individueel of automatisch uploaden naar de NAS. Via Meer / Instellingen in de app stel je dit allemaal naar eigen voorkeur in.

Foto’s ordenen en delen

Om de foto’s te ordenen, kun je zelf mappen maken en daar foto’s in slepen, maar eigenlijk doet de NAS dit al zelf. Photos labelt de foto’s automatisch op basis van de plaats waar een foto is genomen, en op basis van datum/tijd, personen en objecten.

Voor de labels van personen klik je nadat je een reeks foto’s hebt geüpload op de knop Albums / Mensen. Hier zie je de gezichten die zijn herkend. Klik op Wie is dit? en typ de naam van die persoon. Doe dit voor alle stapels. Wordt dezelfde persoon meerdere keren herkend, selecteer dan die persoon uit de lijst met al eerder herkende personen. De foto’s met die persoon worden dan samengevoegd en de NAS leert diezelfde persoon volgende keren beter te herkennen.

Ook in de app vind je bij Albums deze optie om mensen te labelen. Wil je een foto delen met anderen, dan kan dat via de knop Delen in zowel de app als de webinterface. Je ziet welke foto’s anderen met jou hebben gedeeld en je kunt zelf ook foto’s delen. Open een foto, klik op het symbool voor Delen en kies uit een van de opties. Wil je delen met een andere gebruiker van de NAS, kies dan de persoon uit de Lijst van genodigden en daarna of hij/zij deze foto alleen mag bekijken, downloaden of zelfs weer delen met anderen.

Back-ups maken

Synology biedt meerdere mogelijkheden voor back-ups, maar niet allemaal zijn ze bedoeld voor de back-up van bestanden op een computer met Windows, Linux of macOS. Er zijn ook Synology back-uptoepassingen die bijvoorbeeld een NAS back-uppen naar een andere NAS of naar de cloud.

Voor het back-uppen van gewone bestanden op de pc zijn er twee opties: Synology Drive en Active Backup for Business. De eerste maakt een kopie in meerdere versies of kan een map synchroniseren. Dat is inderdaad een back-up, maar de nadruk ligt bij Synology Drive toch meer op het openen en bewerken van die bestanden, dan het beschermen tegen wijzigingen.

Wil je juist wel zo’n veilige back-up, gebruik dan Active Backup for Business. Na installatie van die app op de NAS, klik je op Pc/Mac/Apparaat toevoegen. Selecteer de juiste clientsoftware en installeer deze op de pc of Mac. Meer is niet nodig, de rest gebeurt vanuit de NAS, waar je nu het apparaat in kwestie ziet staan.

Via Bewerken stel je de back-up in, bijvoorbeeld welke schijven je hoe vaak wilt back-uppen en het aantal versies dat je wilt bewaren. Je kunt de back-up daarbij handmatig of automatisch laten uitvoeren. Om de eerste back-up te maken, klik je op Back-up en even later zul je op de pc of Mac zien dat de back-up is gestart. Herstel gaat via de herstelportal, die je opent vanuit de software op de pc of Mac.

Veiligheid controleren

Een NAS neem je voor de functionaliteit, maar ook de veiligheid. Bestanden en informatie die je op het apparaat zet, moet wel veilig zijn. Security Advisor is een handig hulpmiddel dat de belangrijkste veiligheidsinstellingen controleert en adviseert als die beter kunnen. Bij de eerste keer opstarten, kies je het relevante profiel (thuisgebruiker of zakelijk) en daarna laat je de tool het apparaat scannen. Dit resulteert in een score en waar mogelijk in een advies om de beveiliging verder op te schroeven.

Standaard voert de NAS de Security Advisor één keer per week uit, maar via de optie Geavanceerd kun je dit ook vaker doen of op een andere dag en moment in de week.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!