Terwijl de rekenkracht van de pc eigenlijk al jaren nauwelijks verandert, biedt elke nieuwe NAS-serie meer rekenkracht, meer geheugen en vooral meer mogelijkheden. In dit artikel komen de beste toepassingen aan bod voor jouw NAS.

De naam van deze productgroep is misschien wel grootste misser in de geschiedenis van de NAS. De aanduiding Network Attached Storage (een met het netwerk verbonden opslag) wekt namelijk de indruk dat een NAS vooral bedoeld is om bestanden op te slaan en misschien zelfs niet veel meer dan dat. Hoewel het opslaan en veilig bewaren van veel bestanden absoluut een van de grote krachten van een NAS is, het is zeker niet het enige dat een NAS kan. De laatste jaren nemen de hardwarespecificaties gestaag toe, en laten die extra rekenkracht en hoeveelheid geheugen genoeg ruimte voor aanvullende taken.

Wij gebruiken een Synology-NAS om de verschillende mogelijkheden toe te lichten, maar in het kader ‘QNAP en Asustor’ noemen we de NAS-apps waarmee je op een NAS van QNAP en Asustor min of meer hetzelfde bereikt.

Functionaliteit toevoegen

Functionaliteit toevoegen aan een NAS gaat bijna altijd door een software-uitbreiding te installeren. Hiervoor is er op de NAS een appstore aanwezig waar je deze software selecteert, installeert en daarna configureert. Als voorbeeld nemen we Synology Drive, hét antwoord van Synology op cloudopslag als Google Drive en Microsoft OneDrive. Met Synology Drive kun je bestanden opslaan, delen en zelfs bewerken, vanaf elk apparaat en als je wilt ook van elke plek op aarde. Om deze (of andere) functionaliteit aan de NAS toe te voegen, open je Package Center. Blader naar Synology Drive Server of gebruik de zoekfunctie bovenin het scherm. Druk op de knop Installeren om de functionaliteit toe te voegen.

Zeker ook interessant om te lezen: NAS te duur? Met TrueNAS Core zet je je pc in als NAS

Private cloud opzetten

Voor Synology Drive is het eigenlijk noodzakelijk dat alle NAS-gebruikers een eigen map hebben voor hun bestanden. Laat het venster waarmee je Synology Drive configureert gerust open (de Synology Drive Admin Console), maar open daarnaast Configuratiescherm en ga naar Gebruiker en groep / Geavanceerd. Schakel de Gebruiker basismapservice in. Ga terug naar het venster Synology Drive Admin Console en ververs het scherm om te zien dat de waarschuwing over de ontbrekende gebruikersmappen nu weg is.

Synology Drive Server ondersteunt versiebeheer: van elk bestand behoudt het ook een aantal eerdere versies. Het aantal kun je instellen in Synology Drive Admin Console / Teammap, selecteer daar de map en kies Instellingen / Versiebeheer en vul het gewenste aantal in. Let wel, elke versie kost extra opslag.

Synology Drive is nu in de basis klaar. Om deze app te gebruiken, dubbelklik je op het bureaublad van de NAS op Synology Drive. Dit is de webversie van de software en je bent meteen ingelogd in jouw Drive. Er is nu nog niet veel te zien, maar je kunt eenvoudig mappen en bestanden maken of uploaden. Om een bestand vanaf een andere computer of mobiel apparaat te bekijken, installeer je daar de Synology Drive-client. De mobiele versies vind je in de appwinkels van iOS en Android. De desktopversies voor Windows, macOS en Linux download je via de Synology-website (klik rechtsboven op de knop Client downloaden).

Delen via Synology Drive

Na het installeren van de mobiele app of desktopclient, maak je verbinding met jouw documenten of foto’s door het ip-adres en de accountgegevens van de NAS in te voeren. Heel spannend is het nog niet. Dat wordt het wel als je ook gaat samenwerken en delen. Synology Drive kent teammappen: mappen waarin je met andere Drive-gebruikers kunt samenwerken. Ga terug naar de webinterface van de NAS en open File Station. Maak een gedeelde map aan en geef de andere gebruikers leesrechten en zo nodig ook schrijfrechten op de map. Ga naar Teammap in de Synology Drive Admin Console, selecteer de gedeelde map en klik op Inschakelen.

Kijk je nu in de Drive-app, dan zie je dat er een teammap is bijgekomen en dat deze meerdere leden heeft die allemaal bestanden kunnen maken, bewerken en verwijderen. Zodra meerdere gebruikers bestanden uploaden, zul je deze allemaal in de teammap terugvinden.

Creatief met Synology Office

Synology Drive beperkt zich vooral tot het uploaden en delen van bestanden. Wil je de bestanden ook echt kunnen bewerken en zelfs samen bewerken, dan is Synology Office nodig. Dit is een gratis uitbreiding van Synology met een eigen tekstverwerker, spreadsheet en presentatieprogramma. Het werkt net als andere Office-pakketten en integreert naadloos met Synology Drive. Log in op de webinterface van de NAS en installeer Synology Office vanuit het Package Center.

Na de installatie lijkt er weinig veranderd, maar ga je nu naar jouw persoonlijke Synology Drive, dan zijn er bij Maken ineens de documenttypen Document, Spreadsheet en Dia’s bijgekomen. Maak je zo’n document, dan opent de Synology-versie van Word, Excel of PowerPoint zich in de browser. Maak je het document in een teammap, dan kunnen ook anderen het bestand openen en bewerken. De wijzigingen zijn voor iedereen zichtbaar en via de knop Geschiedenis tonen kun je eerdere versies zien en ook wijzigingen ongedaan maken. En dat werkt zowel in de browser als via een van de client-apps op iOS, Android, Windows, Linux of Mac.

Chat maakt het compleet

Een andere uitbreiding is Synology Chat. Hiermee kun je behalve samenwerken aan een document ook nog met andere gebruikers chatten. Hiervoor installeer je de Synology Chat Server op de NAS en op alle apparaten de Synology Chat-clientsoftware. De werking is verder gelijk aan die van Drive en Office: je geeft het serveradres op, plus de inloggegevens en het werkt. Vergeet niet op de NAS de gebruikers rechten te geven op de map Chat én via Configuratiescherm / Toepassingsrechten op het gebruik van de Chat-service.

Downloaden of synchroniseren

Gebruik je de desktopsoftware van Synology Drive, dan is er naast de mogelijkheid een back-up te maken naar de Drive-server ook de optie om bestanden te synchroniseren. Dit gaat zeker binnen het lokale netwerk razendsnel en voorkomt dat je telkens van alles moet downloaden. Kies je voor synchronisatie, dan krijg je eenzelfde ervaring als bij de publieke clouddiensten.

Optie 1: je hebt bestanden alleen beschikbaar als je apparaat online is. Optie 2: je kunt zelf kiezen of je individuele bestanden of mappen offline beschikbaar wilt hebben. Optie 3: je hebt alle bestanden en mappen altijd offline beschikbaar. De laatste optie kost de meeste opslagruimte op de client, de andere opties zijn zuiniger met de lokale opslag.

Foto’s opslaan

De opslagcapaciteit maakt een NAS zeer geschikt voor het beheren van foto’s. Synology Photos bestaat net als Synology Drive uit een serverdeel dat je vanuit het Package Center op de NAS installeert en uit bijbehorende mobiele apps voor iOS en Android. Open je na de installatie Synology Photos op de NAS, dan opent de webinterface. Deze is nu nog leeg, maar via het plusteken maak je mappen en upload je foto’s.

Het uploaden kan per foto, maar het is handiger door eerst een map met foto’s te openen en dan met Ctrl+A alle foto’s te selecteren en deze in één keer te uploaden. Een andere optie is om foto’s direct naar het Photos-venster te slepen.

Gebruik je een smartphone of tablet, dan gebruik je de Photos Mobile-app voor iOS, iPadOS of Android. Geef het adres van de NAS en de inloggegevens om de verbinding te maken. Daarna heb je toegang tot jouw foto’s op de NAS en kun je de foto’s op het mobiele apparaat individueel of automatisch uploaden naar de NAS. Via Meer / Instellingen in de app stel je dit allemaal naar eigen voorkeur in.

Foto’s ordenen en delen

Om de foto’s te ordenen, kun je zelf mappen maken en daar foto’s in slepen, maar eigenlijk doet de NAS dit al zelf. Photos labelt de foto’s automatisch op basis van de plaats waar een foto is genomen, en op basis van datum/tijd, personen en objecten.

Voor de labels van personen klik je nadat je een reeks foto’s hebt geüpload op de knop Albums / Mensen. Hier zie je de gezichten die zijn herkend. Klik op Wie is dit? en typ de naam van die persoon. Doe dit voor alle stapels. Wordt dezelfde persoon meerdere keren herkend, selecteer dan die persoon uit de lijst met al eerder herkende personen. De foto’s met die persoon worden dan samengevoegd en de NAS leert diezelfde persoon volgende keren beter te herkennen.

Ook in de app vind je bij Albums deze optie om mensen te labelen. Wil je een foto delen met anderen, dan kan dat via de knop Delen in zowel de app als de webinterface. Je ziet welke foto’s anderen met jou hebben gedeeld en je kunt zelf ook foto’s delen. Open een foto, klik op het symbool voor Delen en kies uit een van de opties. Wil je delen met een andere gebruiker van de NAS, kies dan de persoon uit de Lijst van genodigden en daarna of hij/zij deze foto alleen mag bekijken, downloaden of zelfs weer delen met anderen.

Back-ups maken

Synology biedt meerdere mogelijkheden voor back-ups, maar niet allemaal zijn ze bedoeld voor de back-up van bestanden op een computer met Windows, Linux of macOS. Er zijn ook Synology back-uptoepassingen die bijvoorbeeld een NAS back-uppen naar een andere NAS of naar de cloud.

Voor het back-uppen van gewone bestanden op de pc zijn er twee opties: Synology Drive en Active Backup for Business. De eerste maakt een kopie in meerdere versies of kan een map synchroniseren. Dat is inderdaad een back-up, maar de nadruk ligt bij Synology Drive toch meer op het openen en bewerken van die bestanden, dan het beschermen tegen wijzigingen.

Wil je juist wel zo’n veilige back-up, gebruik dan Active Backup for Business. Na installatie van die app op de NAS, klik je op Pc/Mac/Apparaat toevoegen. Selecteer de juiste clientsoftware en installeer deze op de pc of Mac. Meer is niet nodig, de rest gebeurt vanuit de NAS, waar je nu het apparaat in kwestie ziet staan.

Via Bewerken stel je de back-up in, bijvoorbeeld welke schijven je hoe vaak wilt back-uppen en het aantal versies dat je wilt bewaren. Je kunt de back-up daarbij handmatig of automatisch laten uitvoeren. Om de eerste back-up te maken, klik je op Back-up en even later zul je op de pc of Mac zien dat de back-up is gestart. Herstel gaat via de herstelportal, die je opent vanuit de software op de pc of Mac.

Veiligheid controleren

Een NAS neem je voor de functionaliteit, maar ook de veiligheid. Bestanden en informatie die je op het apparaat zet, moet wel veilig zijn. Security Advisor is een handig hulpmiddel dat de belangrijkste veiligheidsinstellingen controleert en adviseert als die beter kunnen. Bij de eerste keer opstarten, kies je het relevante profiel (thuisgebruiker of zakelijk) en daarna laat je de tool het apparaat scannen. Dit resulteert in een score en waar mogelijk in een advies om de beveiliging verder op te schroeven.

Standaard voert de NAS de Security Advisor één keer per week uit, maar via de optie Geavanceerd kun je dit ook vaker doen of op een andere dag en moment in de week.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.