Koopgids: Welke NAS is de beste keuze voor jou?
Er bestaan genoeg opties om bestanden en back-ups te bewaren en te delen. Centrale opslag op een NAS biedt een aantal specifieke voordelen die geen van de andere opties biedt. Denk aan de enorme opslagcapaciteit, de snelheid, de totale controle over toegang en beveiliging. De keuze neemt nog elk jaar toe en maatwerk wordt daardoor steeds beter mogelijk.
Er is veel keuze in soorten NAS'en. Met dit artikel vind je precies de NAS die aansluit bij jouw wensen. Denk aan:
- De soorten aansluitingen en de snelheden
- Welke processor past bij jouw doel?
- Hoeveel schijven heb je nodig?
- Welke software past bij jou?
Zo kun je bijvoorbeeld van je NAS een mediaserver maken.Stappenplan: zelf een mediaserver maken op je pc of NAS met Jellyfin
Tip 01: In het netwerk
NAS is de afkorting van Network Attached Storage. Vertaald betekent het ‘op het netwerk aangesloten opslagruimte’. Wat ermee wordt bedoeld is een losse behuizing met één of meer harde schijven of ssd’s, direct aangesloten op het netwerk, en zonder aansluiting van een muis, toetsenbord of beeldscherm.
Het is dus duidelijk geen pc, het apparaat is niet gemaakt om op te werken of mee op het internet te surfen. Een NAS is specifiek gemaakt én ingericht om de andere apparaten in het netwerk (aanvullend op de eigen opslagcapaciteit) extra ruimte te geven voor het bewaren van bestanden of het delen van bestanden met andere gebruikers.
Van de kleinste tot de grootste, er is voor iedere wens een NAS op maat.
Tip 02: Netwerk
Geen NAS zonder vaste netwerkaansluiting. Hoewel er zeker NAS-apparaten zijn die wifi ondersteunen, zijn het er maar weinig. Een NAS komt beter tot zijn recht wanneer ze met een netwerkkabel is aangesloten op het netwerk. De verbinding met een NAS moet namelijk vooral stabiel én snel zijn, en op deze punten scoort een netwerkkabel nog altijd beter dan een draadloos netwerk.
Is er geen mogelijkheid de NAS met een kabel aan te sluiten, dan kan draadloos een optie zijn. De meeste NAS-apparaten ondersteunen geen wifi, daarvoor is minimaal een uitbreidingsmogelijkheid nodig. Goedkoop zijn deze niet, een investering in een extra switch en een netwerkkabel is al snel een betere investering. Controleer voor aankoop of het specifieke merk én model wifi-module door de NAS wordt ondersteund. Houd er rekening mee dat NAS-fabrikanten de ondersteuning voor losse wifi-modules flink aan het beperken zijn, Synology ondersteunt deze al helemaal niet meer.
NAS-fabrikanten ondersteunen steeds minder losse wifi-modules, Synology is er zelfs al helemaal mee gestopt.
Tip 03: Aansluitingen
Een NAS heeft dus minimaal altijd één netwerkaansluiting, maar soms ook meer. De NAS kan dan met meerdere netwerken verbonden worden en de gebruikers in elk van die netwerken directe toegang op topsnelheid bieden. Een ander voordeel van meerdere netwerkpoorten is ‘port trunking’: hierbij worden in de software van de NAS maximaal vier poorten gecombineerd tot een veel snellere poort. Dit werkt alleen als ook de switch waarop de NAS is aangesloten, dit ondersteunt. Het biedt vooral winst als het gigabit-netwerkpoorten zijn, dus met een maximale snelheid van 1 Gbit/s elk. Door de poorten te combineren, neemt de snelheid toe, maar nooit zo snel als bij een echte netwerkpoort van 2,5, 5 of 10 Gbit/s. Vooral poorten met een snelheid van 2,5 en 5 Gbit/s komen steeds vaker voor, maar ook hier geldt dat de snelheid alleen wordt gehaald als ook de switch het ondersteunt.
Behalve netwerkpoorten zijn er bijna altijd ook nog andere aansluitingen op een NAS aanwezig. Allereerst usb-poorten: vaak usb-a (vaak het type 2, maar steeds vaker type 3, herkenbaar aan de blauwe-kleurcodering) en soms usb-c. Tot slot zijn er soms ook nog eSATA- en HDMI-poorten. De eerste specifiek om extra opslag aan te sluiten, de tweede voor het aansluiten van de NAS op een monitor of beeldscherm waarbij de NAS gebruikt wordt als mediaspeler.
De aansluitingen zitten bij een NAS vooral aan de achterzijde, zoals hier (van boven naar beneden) één HDMI-aansluiting, twee netwerkpoorten en drie usb-poorten.
Tip 04: Aantal schijven
Elke NAS heeft harde schijven (of ssd’s), alleen het aantal verschilt. De vuistregel is, hoe meer schijven, hoe meer opslagcapaciteit, en hoe meer zekerheid er is dat er geen gegevens verloren gaan. Eén schijf is eigenlijk te weinig, twee het minimum, drie is een vreemd aantal, vier is ideaal voor thuis, vijf is perfect en meer is zelfs nog beter. De keuze is afhankelijk van het budget, maar ook afhankelijk van het beoogde gebruik van de NAS. Harde schijven zijn er al met opslag van 20 TB en meer per schijf, hierdoor kun je zelfs met twee schijven al een heel grote opslagcapaciteit bereiken.
Goedkoop zijn deze grote schijven niet en dat is wel iets om rekening mee te houden als je er al snel enkele tegelijk moet kopen om de NAS te vullen. Wordt de NAS echt dé plek om al jouw data en die van het hele gezin te bewaren, dan heb je niet alleen voldoende opslagcapaciteit nodig, maar is het ook zeer verstandig de NAS zo in te richten dat wanneer een schijf stuk gaat, niet alle data verloren is. Hiervoor is RAID nodig en dat werkt pas vanaf twee of meer schijven. Vier of vijf schijven met minder opslag, bieden dan samen al snel meer opslag én zekerheid voor minder geld dan twee heel grote schijven.
Vier of vijf schijven is voor de meeste gebruikers ruim voldoende, zowel wat opslag als zekerheid (RAID) betreft.
Ssd’s in plaats van harde schijven? In de pc heeft de ssd inmiddels de harde schijf volledig vervangen, in de NAS zeker nog niet. Hoewel de ssd sneller is dan de harde schijf, en ook stiller is én minder energie verbruikt, deze voordelen zijn in een NAS minder relevant. In een NAS is vooral de opslagcapaciteit relevant en daarin is de harde schijf nog altijd onovertroffen. De nieuwste ssd’s voor gebruik in een NAS bieden maximaal 4 TB opslagruimte, die van de harde schijf zijn zeker een factor vijf hoger en liggen momenteel op 22 TB.
Deze IronWolf Pro van Seagate biedt 22 TB, vele malen meer dan welke ssd ook.
Meer schijven nodig?
Je wilt natuurlijk geen gegevens kwijtrakenTip 05: RAID voor zekerheid
Nog belangrijker dan de snelheid en de centrale opslag (waardoor het makkelijk wordt bestanden te delen), is bij een NAS de zekerheid die de opslag geeft. Door de schijven in een NAS slim te combineren, wordt het mogelijk de gegevens op de schijven te beschermen tegen dataverlies. Hoe groot die bescherming is, hangt af van het aantal schijven én het gekozen RAID-niveau. Het laagste niveau biedt RAID 1, waarvoor minimaal twee schijven nodig zijn. De NAS schrijft alle gegevens dan twee keer weg, één keer op elke schijf. De schijven zijn dus elkaars kopie, de opslagcapaciteit halveert. Vanaf drie schijven is het mogelijk RAID 5 te gebruiken, vanaf vier schijven ook RAID 6 en RAID 10. Hoe meer schijven, hoe minder gegevens je relatief kwijt bent aan de extra beveiliging.
De keuze van het juiste RAID-niveau moet al bij het in gebruik nemen van de NAS worden gemaakt. Synology biedt ook SHR, een slimme vorm van RAID waarbij de NAS automatisch de RAID met de maximale beveiliging kiest.
Vanaf twee schijven is het mogelijk met RAID de gegevens op de NAS tegen uitval van een van de schijven te beschermen.
Tip 06: Processor
Net als bij de pc wordt ook bij een NAS de snelheid voor een groot deel bepaald door de processor. Dit kan een Intel- of AMD-processor zijn, maar ook een ARM-processor. De vuistregel is nog altijd dat Intel duur is, maar snel en alles kan. Ook AMD is snel, maar soms minder goed in multimediafuncties. De populaire ARM-processors worden steeds sneller en zijn steeds vaker ook goed in multimediafuncties, zoals het afspelen van films en muziek op mobiele apparaten.
Daarbij zijn ARM-processors zoals van Marvell en Realtek erg energiezuinig en belasten ze de elektriciteitsrekening minder. Ook is een NAS met een ARM-processor vaak stiller doordat er minder koeling nodig is. Op dit vlak is Intel flink bijgetrokken, maar zeker de AMD Ryzen-processors kunnen op dit vlak nog wat verbetering gebruiken.
Behalve voor de rekenkracht is bij een NAS de processor nog om een tweede reden belangrijk en dat is de beschikbaarheid van software voor de NAS. Elke NAS biedt wel de mogelijkheid extra functies te installeren, maar welke beschikbaar zijn, hangt sterk af van de processorarchitectuur. Hierbij geldt dat voor Intel en AMD eigenlijk alle uitbreidingen beschikbaar zijn, voor ARM iets minder. Dit betreft zelden de belangrijkste uitbreidingen, die zijn er namelijk zeker wel ook voor de NAS met een ARM-processor. Uitzondering is de Plex Mediaserver, daarvoor is eigenlijk alleen een Intel-processor een goede keuze.
Door te filteren op specifieke wensen, waaronder de processor, kun je de juiste NAS vinden.
De processor-extra’s Behalve snelheid en beschikbare software, zijn er bij de keuze van de processor in een NAS nog drie zaken om rekening mee te houden.
- Wil je de gegevens op de NAS beveiligen door de schijven te versleutelen, dan is vanaf vier schijven een processor met een encryptie-engine aan te bevelen.
- Wil je de NAS ook gebruiken als mediaspeler of om virtuele machines te hosten, neem dan een processor met een geïntegreerde grafische-processor. De NAS kan dan zelf beeld genereren, zoals ook een pc dat doet.
- Gebruik je de NAS om videobeelden en films te streamen naar een televisie of mobiel apparaat, dan is hardwarematige transcodering aan te bevelen. De processor kan dan razendsnel de resolutie van videobeelden aanpassen aan die van het scherm waarop de film wordt bekeken.
Tip 07: Geheugen
Afhankelijk van het gebruik van de NAS is het handig wat meer geheugen te hebben. De meeste NAS-modellen voor thuisgebruik en kleinere omgevingen hebben 1 of 2 GB geheugen. Dat kan voldoende zijn, maar zeker wanneer je iets meer uitbreidingen wilt gaan installeren en gebruiken, werkt 2 of 4 GB geheugen net wat beter.
Wil je echt virtuele machines gaan hosten of zware applicaties als mediaservers draaien, dan is 4 GB wel echt aan te bevelen (en is meer nog beter). Het is niet anders dan bij de pc: meer geheugen is altijd beter. Anders dan bij een pc is het bij een NAS vaak niet of slechts beperkt mogelijk het geheugen uit te breiden. Twijfel je, koop dan meteen een NAS met voldoende geheugen of controleer dat er minimaal één geheugenmodule bijgeplaatst kan worden zonder het huidige geheugen te moeten vervangen. In geval van een NAS met 2 GB RAM moet er dan één geheugenmodule van 2 GB zijn met ernaast nog een vrij geheugenslot.
Denk je erover het geheugen uit te breiden, houd er dan rekening mee dat geheugenmodules voor NAS’en weleens beperkt of na enige tijd zelfs niet meer beschikbaar zijn, omdat ze vaak al een wat ouder soort geheugenchip gebruiken of een afwijkende vormfactor hebben. Het is ook belangrijk alleen identieke geheugenmodules in de NAS te hebben.
Controleer uiteraard voor de aankoop of het merk en type compatibel zijn met het merk en model NAS.
Ook een NAS heeft voordeel van meer geheugen, 2 of 4 GB is doorgaans voldoende om het wisselgeheugen op nul te houden.
Tip 08: NAS-software
Een belangrijke factor om rekening mee te houden, is de software van de NAS. Hierbij gaat het om drie belangrijke onderdelen: het besturingssysteem van de NAS, de functionele uitbreidingen voor de NAS (packages) én de (mobiele) apps voor gebruik op smartphone, tablet en computers met Windows en macOS.
Het besturingssysteem bepaalt de belangrijkste functionaliteit van de NAS en is het liefst Nederlandstalig. Vooral DSM van Synology, QTS van QNAP en ADM van Asustor zijn voldoende volwassen.
Bij de apps geldt eigenlijk hetzelfde, het grootste aanbod is er bij QNAP en Asustor, het beste is dat van Synology. Die laatste stelt de hoogste eisen en biedt vooral eigen apps die uitgebreid getest zijn.
Tot slot zijn er de apps, vooral belangrijk wanneer je ook mobiele apparaten zoals smartphones en tablets met de NAS wilt verbinden. Check hiervoor het aanbod in de appstore van de fabrikant. Synology en QNAP bieden veel apps, de andere fabrikanten duidelijk minder.
Synology, Asustor en QNAP zijn prominent aanwezig met hun mobiele apps in de appstores van smartphone en tablet.
Tip 09: Persoonlijke cloud
Behalve in het eigen netwerk laat een NAS zich ook wereldwijd gebruiken. De NAS is dan bereikbaar via internet, beveiligd via een app of clouddienst van de NAS-fabrikant. Recent zijn er problemen geweest met de beveiliging hiervan, vooral QNAP en WD werden erdoor getroffen. Ben je veel onderweg en wil je jouw persoonlijke bestanden niet in de cloud van Microsoft, Google of andere publieke serviceaanbieders zetten, dan is het instellen van zo’n eigen cloud met een NAS het overwegen waard. Vrijwel elke NAS kan hiervoor gebruikt worden, het verschil zit 'm in de veiligheid en de kwaliteit van de geboden oplossing. Echt onderscheiden doet geen enkel systeem zich, het trackrecord wat betreft beveiliging is het beste bij Synology.
Behalve opslag binnen het thuisnetwerk kun je met elke NAS inmiddels ook een persoonlijke cloud maken voor wereldwijde toegang tot al jouw bestanden.
Tip 10: HDMI en mediaspeler
Ben je een filmliefhebber, dan wil je de NAS misschien gebruiken als mediaspeler om films of series af te spelen op je eigen tv. Hiervoor beschikt bijna iedere NAS over een of meerdere mediaspeler-apps die je op de NAS kunt installeren. Voor de verbinding met de tv kun je – afhankelijk van de hardware – het netwerk gebruiken of de tv met een HDMI-kabel aansluiten op de NAS.
Synology biedt geen HDMI-aansluiting op zijn NAS-apparaten en dus is streamen via het netwerk de enige optie. QNAP en Asustor bieden vaak wel een HDMI-aansluiting. Dit werkt vaak beter dan streamen via het netwerk en maakt het ook mogelijk een afstandsbediening te gebruiken om de NAS te bedienen.
Media afspelen via de NAS?
Een HDMI-kabel is dan eigenlijk een mustHet nadeel is dat de NAS dan in de woonkamer bij de tv komt te staan en enig lawaai van de koeling met zich meebrengt. QNAP biedt daarom ook enkele passief gekoelde NAS’en, geoptimaliseerd voor gebruik in een woonomgeving.
Wil je de films ook afspelen op mobiele apparaten, dan is een processor met hardwarematige transcoderen een vereiste.
De HDMI-poort laat zich bij Asustor en QNAP ook gebruiken om met de NAS te browsen of Netflix af te spelen.
Heb je een NAS gekocht, let dan hierop als je hem gaat instellen
