ID.nl logo
NAS te duur? Met TrueNAS Core zet je je pc in als NAS
Huis

NAS te duur? Met TrueNAS Core zet je je pc in als NAS

Hoe handig zou het zijn om alle gegevens van je toestellen op een gedeelde netwerklocatie te bewaren, bij voorkeur in een veilige RAID-configuratie. Met het gratis TrueNAS Core kun je dit perfect realiseren, ook op een wat oudere pc.

TrueNAS Core is een softwarematige netwerkopslag die je vanaf verschillende netwerk-apparaten kunnen benaderen. Na het lezen van dit artikel weet je hoe je dit programma installeert, configureert en gebruikt. In het kort nemen we de volgende stappen:

  • Opstartbare usb-stick maken
  • Installatie TrueNAS Core
  • Schijven configureren
  • Gebruikers aanmaken en rechten toekennen
  • Gedeelde netwerkmap (share) aanmaken

Ga je liever voor een echte NAS, dan lees je in dit artikel hoe het back-uppen werkt: Goed voor je gemoed: zo back-up je je gegevens naar een NAS

Tip 01: NAS

NAS staat voor Network Attached Storage en verwijst naar een slimme opslagruimte die toegankelijk is vanuit je hele thuisnetwerk en mogelijk zelfs van buitenaf. Bekende fabrikanten van dergelijke NAS-apparaten zijn onder andere QNAP en Synology. Deze apparaten bestaan uit een behuizing met twee of meer schijven in een RAID-configuratie (Redundant Array of Independent Disks) en draaien op een aangepast Linux-besturingssysteem.

Inmiddels is een NAS veel meer dan alleen maar netwerkopslag met gedetailleerde machtigingen. Het biedt ook toegang tot tientallen applicaties, zoals antivirussoftware, (open)VPN en mediaservers.

Helaas is een NAS behoorlijk prijzig: reken op circa 700 euro inclusief twee schijven. Daarom is een softwarematig alternatief zoals TrueNAS Core zo aantrekkelijk. Deze applicatie bestaat al enkele jaren (het is een voortzetting van FreeNAS), is zeer stabiel en flexibel, volledig gratis, kan zelfs op oudere computers worden geïnstalleerd en eenvoudig worden uitgebreid met talloze plug-ins. Houd er wel rekening mee dat een TrueNAS-server over het algemeen meer energie verbruikt dan een fysiek NAS-apparaat. Ook de installatie vergt wat inspanning, maar daar heb je nou juist dit artikel voor.

Tip 02: Systeemvereisten

TrueNAS is beschikbaar in verschillende edities, maar wij kiezen voor TrueNAS Core omdat deze gratis is en geschikt voor thuisgebruik. Om hiermee aan de slag te gaan, heb je een extra computer nodig, tenzij je overweegt om een virtuele installatie uit te voeren (zie kader ‘Virtueel’).

Gelukkig zijn de hardware- en systeemvereisten redelijk bescheiden. Je hebt een 64bit-processor nodig en de makers raden aan om minstens 8 GB geheugen te hebben. Wat minder kan ook, maar dit kan de prestaties beïnvloeden. Daarnaast heb je minimaal twee opslagmedia nodig op de pc. Eén schijf of ssd wordt gebruikt voor de daadwerkelijke opslag van gegevens, maar nog beter is het om twee of drie fysieke schijven te hebben, zodat je ze in een redundante RAID-configuratie kunt plaatsen.

Verder heb je een installatiemedium nodig voor TrueNAS, maar dit hoeft niet meer dan 8 GB te zijn. Hoewel je een usb-stick kunt gebruiken, is het voor de snelheid beter om een ssd of harde schijf te gebruiken.

Virtueel Als je TrueNAS niet meteen op een fysieke machine wilt installeren, kan het ook virtueel. Wij nemen VMWare Workstation Player als voorbeeld (voor Linux en Windows, gratis voor persoonlijk gebruik). Start de tool na installatie op en zorg dat je het iso-schijfkopiebestand van TrueNAS Core hebt gedownload (zie tip 3). Klik op Create a New Virtual Machine en selecteer I will install the operating system later. Druk op Next, selecteer Other en kies FreeBSD 11 bij Version. Bevestig met Next en geef bijvoorbeeld TrueNAS-Core op als naam voor de virtuele machine, waarmee ook het veld Location wordt aangepast. Klik nogmaals op Next en selecteer bijvoorbeeld 20 GB bij Maximum disk size (GB). Klik op Next en op Customize Hardware.

Stel het geheugen bij voorkeur in op 8 GB, maar het kan ook met minder (bijvoorbeeld 4 GB). Selecteer New CD/DVD (IDE), kies Use ISO image file en ga via Browse naar het gedownloade iso-bestand van TrueNAS Core. Via Hard Disk (IDE) / Add voeg je nog extra virtuele schijven toe voor de eigenlijke gegevensopslag. Selecteer Network Adapter, kies Bridged: Connected directly to the physical network, druk op Configure Adapters en plaats alleen een vinkje bij je actieve netwerkadapter. Bevestig met Close en Finish.

Start de virtuele machine met Play virtual machine. Selecteer 1. Boot TrueNAS Installer en vervolgens 1 Install/Upgrade. Het vervolg van het installatieproces staat beschreven in het artikel.

Tip 03: Voorbereiding

Nu gaan we verder met de eigenlijke software. Ga naar de downloadpagina van TrueNAS en klik op No Thank you, I have already signed up. Je wordt nu naar een pagina geleid met links naar documentatie en forums, maar ook met een downloadknop waarmee je het iso-bestand van TrueNAS Core kunt downloaden (ca. 1 GB). In ons geval was dit de stabiele versie 13.0-U5.3.

Nu is het tijd om met dit schijfkopiebestand een opstartbare usb-stick te maken. Wij hebben dit zelf succesvol uitgevoerd met de gratis tool Win32 Disk Imager. Na installatie start je de app op, selecteer je een (lege) usb-stick bij Doelapparaat en kies je het gedownloade iso-bestand bij Image Bestand. Laat de overige opties zoals ze zijn, bevestig met Schrijven en Yes. Even later is je opstartbare usb-stick klaar.

Gebruik deze om de pc op te starten waarop je TrueNAS Core wilt installeren. Raadpleeg zo nodig de systeemhandleiding. Als het opstarten niet lukt, probeer dan eerst een andere usb-stick (dit kan helpen). Controleer ook de status van Secure Boot in het BIOS en schakel deze functie eventueel tijdelijk uit. Desnoods stel je het UEFI-BIOS in op Legacy Bios-mode of csm-boot.

Tip 04: Installatie

Na verloop van tijd zou een keuzemenu moeten verschijnen. Kies hier de bovenste optie Boot TrueNAS Installer, gevolgd door 1 Install/Upgrade. Bevestig met Yes als je minder dan de aanbevolen 8 GB RAM hebt.

Vervolgens duid je met een sterretje (door te selecteren via de spatiebalk) de schijf aan waarop je TrueNAS Core wilt installeren. Zoals gezegd kan dit een schijf (of desnoods een andere usb-stick) met beperkte capaciteit zijn. Bevestig met OK en Yes. Stel een stevig beheerwachtwoord in voor je TrueNAS Core-installatie (2x). Klik op OK en kies Boot via BIOS, tenzij je een modern apparaat hebt dat met UEFI kan omgaan.

De eigenlijke installatie begint. Het kan soms lijken alsof de installatie vastloopt, maar na zo’n tien minuten zou deze klaar moeten zijn. Druk na afloop op OK en kies bij voorkeur de optie 4 Shutdown system. Hierdoor kun je de installatiestick verwijderen voordat je de pc opnieuw opstart.

In het opstartmenu kies je deze keer Boot TrueNAS en enige tijd later verschijnt een uitgebreid menu met elf opties. Onderaan dit menu zou je, als alles goed is, het interne ip-adres van je TrueNAS-machine moeten zien.

 Tip 05: Basisconfiguratie

Je zou je TrueNAS-installatie nu zonder problemen vanaf een andere machine binnen je netwerk moeten kunnen bereiken. Typ het vermelde ip-adres in de adresbalk van je browser (bijvoorbeeld http://192.168.0.113).

Meld je aan bij TrueNAS met root als gebruikersnaam en met het eerder ingestelde wachtwoord. Hiermee kom je op het dashboard terecht, waar je nuttige systeeminformatie en verschillende secties zoals Accounts, Network, Storage en Plugins vindt.

Gebruik de Power-knop rechtsboven om je af te melden. Druk ook af en toe op de blauwe knop Check for updates of ga naar System / Update om ervoor te zorgen dat je installatie up-to-date blijft.

Bij System / General kun je zowel de tijdzone instellen (bijvoorbeeld Europe/Amsterdam) als de interfacetaal (bijvoorbeeld Dutch). Helaas bleek de taalwijziging geen effect te hebben, maar dit vonden wij eigenlijk niet zo erg, omdat bijna alle documentatie en forums verwijzen naar een Engelstalige interface.

Vergeet niet om je wijzigingen op te slaan met Save. Je kunt ook via Save config de configuratie naar een afzonderlijk bestand back-uppen en deze zo nodig weer herstellen met Upload config.

Tip 06: Schijfconfiguratie

Naast de schijf waarop de TrueNAS-installatie staat, heb je minimaal één andere schijf nodig voor de eigenlijke gegevensopslag. Deze moet je eerst voorbereiden. Open Storage en selecteer Pools (vergelijkbaar met volumes). Klik op Add / Create pool. Bedenk een geschikte naam (bij voorkeur in kleine letters) en laat de optie Encryption zoals deze is (hier lees je meer informatie).

Plaats een vinkje bij de schijven die je voor gegevensopslag wilt gebruiken en klik op de blauwe pijlknop om ze naar de sectie Data VDevs te verplaatsen. Of nog handiger, klik gewoon op Suggest Layout om TrueNAS de optimale schijfconfiguratie te laten kiezen, wat vooral handig is bij twee of meer schijven met het oog op RAID-configuratie.

Afhankelijk van je schijfopstelling moet je nu een of meerdere keren bevestigen door op knoppen als Create, Confirm en Create pool te klikken. De toegevoegde schijven worden nu geformatteerd en je opslagruimte verschijnt onder Pools met de status Online.

Ga ook naar Storage / Disks. Selecteer de schijven voor je gegevensopslag en klik op Edit disk(s). Indien gewenst kun je hier HDD Standby instellen op bijvoorbeeld 20, zodat je schijven na twintig minuten inactiviteit in de slaapmodus gaan. Om extra energie te besparen kun je ook de optie Advanced Power Management instellen op Level 1 - Minimum power usage with Standby (spindown). Zorg tot slot dat Enable S.M.A.R.T is ingeschakeld en bevestig met Submit.

Tip 07: Gebruikers

Het is waarschijnlijk niet wenselijk dat alle gebruikers zomaar toegang hebben tot alle gegevens op je NAS, daarom maak je gebruikersaccounts aan. Open hiervoor Accounts / Users, klik op Add, en vul de velden Full Name, Username en Password (2x). Het veld Username bij voorkeur in kleine letters invullen.

Het kan handig zijn om dezelfde gebruikersnaam en wachtwoord te gebruiken als die van een Windows-account op een apparaat waarmee je gegevens op je NAS wilt benaderen. Hierdoor kan de gebruiker zich gemakkelijker bij TrueNAS authenticeren. Plaats dan wel ook een vinkje bij Microsoft Account rechtsonder. Bevestig je aanpassingen met Submit.

Je kunt nu op een vergelijkbare manier extra gebruikers aanmaken, bewerken (Edit) of verwijderen (Delete) door op het pijlknopje rechts van een gebruiker te klikken.

Tip 08: Machtigingen

Hierna is het een kwestie van het toekennen van de gewenste machtigingen aan de accounts van de toegevoegde gebruikers. Ga terug naar Storage / Pools en klik in het overzicht rechts van je pool op het knopje met de drie stippen. Kies Add Dataset en geef deze een naam (bijvoorbeeld mijndata). Laat de andere opties zoals ze zijn en bevestig met Submit.

In het pooloverzicht klik je naast de nieuw gecreëerde dataset op het knopje met de drie stippen en selecteer je Edit Permissions. Bij User kies je het zojuist toegevoegde gebruikersaccount en zet je een vinkje bij Apply user, zodat de gebruiker de hier aangevinkte rechten (standaard Read, Write en Execute) krijgt toegewezen. Bevestig met Save.

Tip 09: Shares

Om de opslagruimte toegankelijk te maken vanaf een willekeurige pc in je netwerk, moet je eerst een gedeelde map, ofwel share, aanmaken. Ga naar het gedeelte Sharing en selecteer Windows Shares (SMB). Je treft hier ook andere opties aan, zoals Apple Shares (AFP) en WebDAV Shares, maar wij beperken ons hier tot SMB.

Klik op Add en vervolgens op de pijlknop naast /mnt om verder in de opslaghiërarchie te navigeren totdat je het volledige pad naar je dataset ziet (in ons voorbeeld: mnt/tvd_nasdata/mijndata). Geef een geschikte naam op bij Name.

Je kunt ook Advanced Options openen, maar wijzig hier alleen iets als je precies weet wat je doet. Bevestig je aanpassingen met Submit. Je krijgt een vraag of je de SMB-service wilt activeren. Bevestig dit met Enable service en klik op Close. Je kunt de vraag over het instellen van machtigingen voor deze dataset (voorlopig) negeren met Cancel.

Controleer voor de zekerheid of de SMB-service daadwerkelijk actief is. Ga naar het gedeelte Services. Als het goed is, staat SMB op Running, en is Start Automatically geactiveerd.

Er zijn hier ook andere interessante services beschikbaar, zoals Dynamic DNS, FTP, SSH en OpenVPN (Client en Server), maar we hebben helaas niet de ruimte om hier verder op in te gaan.

Tip 10: Windows-pc

Nu zou alles gereed moeten zijn om gegevens op de gedeelde map te plaatsen en te benaderen. Je kunt dit als volgt testen op een willekeurige Windows-pc binnen je thuisnetwerk.

Druk op Windows-toets+R en typ \\<ip-adres-truenas-server> in. Bij ons was dit bijvoorbeeld \\192.168.0.113. Bevestig met OK. Je zou nu een verzoek moeten krijgen om je netwerkreferenties in te voeren.

Vul de juiste gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in. Als je wilt, kun je een vinkje plaatsen bij Mijn referenties onthouden als je je op dit systeem liever niet telkens opnieuw wilt aanmelden bij je NAS.

Enige tijd later zou je in Verkenner de zojuist gecreëerde share moeten zien. Als je correct bent aangemeld, kun je hier bestanden maken, wijzigen, verwijderen enzovoort.

Als je per ongeluk een foutieve referentie hebt opgeslagen, tik dan configuratiescherm in de Windows-zoekbalk en open Configuratiescherm. Kies vervolgens Gebruikersaccounts / Referentiebeheer / Windows-referenties. Selecteer het betreffende item, en kies voor Bewerken of Verwijderen.

Tip 11: Netwerkverbinding

Om frequent gebruik van je NAS-map te vergemakkelijken, kun je een permanente netwerkverbinding instellen. Open Verkenner en open onderaan het navigatievenster het gedeelte Netwerk. Daal af tot bij je share, klik erop met de rechtermuisknop en selecteer Netwerkverbinding maken. Kies een beschikbare stationsletter en controleer het pad (bij ons was dit: \\192.168.0.113\toonsdata). Laat het vakje bij Opnieuw verbinding maken bij aanmelden aangevinkt en klik op Voltooien.

Tip 12: Plug-ins en meer

TrueNAS is zeer flexibel en dit blijkt ook uit de talrijke secties en opties in het dashboard. We kunnen hier helaas niet dieper op ingaan, maar we willen wel graag heel kort het gedeelte Plugins introduceren.

Wanneer je dit voor de eerste keer opent, moet je aangeven in welke pool je plug-ins wilt opslaan via Choose. TrueNAS kiest standaard voor de iXsystems-collectie met bekende exemplaren zoals Nextcloud, Plex Media Server en Syncthing. In het uitklapmenu kun je ook Community kiezen. Deze bevat tientallen plug-ins, waaronder AdGuardHome, ClamAV, Drupal8, Duplicati, Emby Server, JellyFin, MariaDB Server, n8n, NxFilter, OpenVPN Server, qbittorrent, Sabnzbd en meer.

Het installeren van een plug-in is in principe eenvoudig: selecteer een plug-in, klik op Install en volg de instructies. Na de installatie vind je de plug-in in het Plugins-gedeelte. Klik op Manage om deze verder te configureren. Op internet vind je hiervoor de nodige instructies en nuttige tips.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Hybride warmtepompen: monoblock of split?
Energie

Hybride warmtepompen: monoblock of split?

Je hebt besloten om je huis duurzamer te verwarmen met een hybride warmtepomp. Een uitstekende keuze die je energierekening flink kan verlagen. Nu sta je voor een volgende beslissing: wordt het een monoblock- of een split-warmtepomp? In dit artikel leggen we de verschillen uit.

Partnerbijdrage: in samenwerking met Intergas

Voordat we de verschillen bespreken, is het goed om te begrijpen hoe een warmtepomp werkt. In essentie haalt een warmtepomp energie uit de buitenlucht en zet deze om in bruikbare warmte voor je huis. Dit proces is enorm efficiënt en kan daarom een forse besparing op je verwarmingskosten opleveren. De twee hoofdtypes die we hier bespreken zijn de monoblock- en de split-warmtepomp.

Wat is een monoblock-warmtepomp?

Een monoblock-warmtepomp is een alles-in-één oplossing. Zoals de naam al suggereert, bestaat deze uit een grote unit die buiten wordt geplaatst. Deze robuuste unit bevat alle technologie die nodig is om warmte uit de buitenlucht te halen en door te geven aan je verwarmingssysteem. De behuizing is stevig gebouwd om weersinvloeden te weerstaan, wat resulteert in een relatief zwaar apparaat – vaak meer dan 80 kilo. Ondanks zijn omvang wordt een monoblock-warmtepomp direct aangesloten op je bestaande verwarmingssysteem, wat de installatie in zekere zin vereenvoudigt.

©Intergas

Wat is een split-warmtepomp?

In tegenstelling tot de monoblock bestaat een split-warmtepomp uit twee afzonderlijke delen: een buiten- en een binnenunit. Deze twee units werken samen om je huis te verwarmen. De buitenunit haalt warmte uit de lucht, waarna deze via speciale leidingen naar de binnenunit wordt getransporteerd. Vervolgens geeft de binnenunit de warmte af aan je verwarmingssysteem.

De buitenunit van een split-systeem is kleiner dan een monoblock, maar even robuust gebouwd. De binnenunit is compact en stil, en wordt meestal op zolder of in een bijkeuken geplaatst. Een belangrijk detail is dat de installatie vanwege het speciale koudemiddel in de leidingen tussen de twee units door een erkende vakman moet gebeuren.

Voor- en nadelen van een monoblock-warmtepomp

Een monoblock-warmtepomp, zoals de Intergas Xtend Monoblock, blinkt uit in efficiëntie. Hij kan meer warmte uit de lucht halen en hogere temperaturen bereiken, waardoor je cv-ketel minder vaak hoeft bij te springen. De grote ventilator van een monoblock produceert doorgaans minder geluid dan de kleinere ventilator van een split-systeem. Ook is de installatie vaak eenvoudiger, omdat er alleen waterleidingen op je cv-systeem aangesloten hoeven worden.

Er zijn echter ook uitdagingen. Een monoblock neemt meer ruimte in beslag en is zwaarder, wat een stevige ondergrond vereist. De waterleidingen naar je huis moeten goed worden beschermd tegen vorst. Tot slot is een monoblock meestal duurder in aanschaf dan een split-systeem.

©Intergas

Voor- en nadelen van een split-warmtepomp

Split-warmtepompen hebben als groot voordeel dat ze goedkoper zijn in aanschaf. Ze zijn ook compacter, wat handig is als je weinig buitenruimte hebt. Je kunt de buitenunit bijvoorbeeld aan de gevel van een appartement hangen. Een ander pluspunt is dat je de buiten- en binnenunit verder uit elkaar kunt plaatsen dan bij een monoblock mogelijk is.

Daar staat tegenover dat de kleinere ventilator van de buitenunit sneller moet draaien en daardoor meer geluid maakt. Een split-systeem haalt doorgaans ook iets minder warmte uit de lucht, waardoor je cv-ketel vaker moet bijspringen. De installatie is ingewikkelder vanwege de speciale leidingen die tussen de binnen- en buitenunit moeten komen.

Zowel monoblocks als split-systemen hebben dus hun voor- en nadelen. Wil je een keuze maken die bij jou past? Neem dan contact op met Intergas. De experts helpen je graag verder.

▼ Volgende artikel
Review LG 65QNED91T6A - Kan hij  tippen aan de concurrentie?
Huis

Review LG 65QNED91T6A - Kan hij tippen aan de concurrentie?

QNED, het antwoord van LG op quantum dots, wordt toegepast in deze miniled lcd-tv. Dit type televisie is inmiddels erg populair geworden, ook in het subtop- en middensegment van het tv-aanbod. Heeft deze LG 65QNED91T6A genoeg in huis om de concurrentie de baas te blijven?

Uitstekend
Conclusie

De 65QNED91T6A kan zijn miniled-beloftes niet echt waarmaken. Het aantal zones in de achtergrondverlichting is vrij laag, waardoor er maar een beperkte verbetering van het contrast is. Ook op het gebied van piekhelderheid scoort hij niet overdreven goed. Als we naar concurrenten in deze categorie kijken, zoals Hisense of TCL, dan bieden die meer zones, beter contrast en meer piekhelderheid. LG slaat de plank verder ook mis door reclame op het Home-scherm toe te laten, dat zetten we onverbiddelijk uit. Ondanks die beperking levert de tv nog voldoende contrast en piekhelderheid, en gecombineerd met een ruim kleurbereik en zeer goede beeldverwerking levert dat alsnog erg mooie beelden. De tv is op zijn best in verlichtte woonkamer. Hij ondersteunt Dolby Vision, maar geen HDR10+. LG vangt dat uitstekend op door zijn eigen dynamische tonemapping. Dat illustreert dat goede beeldverwerking net zo belangrijk als puur contrast of piekhelderheid. WebOS is een prima smart tv-systeem met ruim aanbod apps en functies en nu ook met de garantie voor vijf jaar nieuwe versies voor het OS. De prijs is wat ons betreft echter nog iets te hoog.

Plus- en minpunten
  • Voldoende piekhelderheid en goed contrast
  • Mooie HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Te weinig zones voor een miniled
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Beperkte kijkhoek

OVER DIT TOESTEL

  • Adviesprijs: 1.799 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 120 Hz Full Array miniled QNED LCD-tv met lokale dimming
  • Schermformaat: 65 inch (164 cm)
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, QMS), 2x USB, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, WiFi 5 (802.11ac), ethernet, Bluetooth 5.1, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, WebOS 24, AirPlay 2, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 8 processor
  • Afmetingen: 1452 x 907 x 285 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 35,0 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 84 kWh (E) / HDR 167 kWh (G)

ENERGIELABEL

MEER INFORMATIE

Deze LG-televisie past perfect in het rijtje van moderne, prima afgewerkte televisies die we dit jaar al vaker voorbij zagen komen. Het toestel is vrij slank dankzij het profiel van slechts 45mm, heeft een mooie metaalkleurige rand rondom en een vlakke rug. Aan de zijdes is de rug zoals bij de meeste toestellen wat afgeschuind. De centrale voet biedt geen verschillende draaiposities, maar het scherm staat desondanks toch 7cm hoog boven het tv-meubel, zodat een soundbar goed onder het scherm past. Het enige echt opvallende kenmerk? Het toestel is relatief zwaar, namelijk 35kg inclusief voet.

De tv beschikt over vier HDMI-poorten die allemaal de maximale HDMI 2.1-bandbreedte van 48Gbps bieden. Dat is nog steeds vrij zeldzaam, maar is wel goed nieuws voor gamers met meerdere high-end gaming-bronnen. Er is ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync) en op één poort kun je ARC/eARC gebruiken. De input-lag is iets hoger dan bij de oled-modellen, maar blijft zeer goed, 17,0ms (4K60) en 7,6ms (2K120). Wie de tv wil uitbreiden met draadloze luidsprekers, kan gebruik maken van het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association). Je bent wel beperkt tot 2.1-configuraties, een WiSA surround-opstelling is dan helaas niet mogelijk.

Niet alle minileds zijn gelijk

Het gebruik van minileds voor de achtergrondverlichting is iets waar fabrikanten graag mee uitpakken, maar het resultaat per merk en model kan sterk uiteenlopen. Minileds verdelen de achtergrondverlichting in meer segmenten dan wanneer er gewone leds worden toegepast. Het aantal zones kan sterk verschillen, van 100 tot meer dan 1.000. Dat heeft uiteraard impact op de prestaties wat betreft contrast en helderheid.

Deze LG heeft een achtergrondverlichting met 16x10 (160) zones, en dat is vandaag de dag toch redelijk weinig. Concurrenten zitten in dit segment al op 1.500 zones. Het eigen contrast van het VA-paneel is goed, 4.800:1, maar met dat beperkt aantal zones stijgt dat nauwelijks naar 5.000:1, en dat is vooral ook omdat LG erg voorzichtig is met de dimming. Op eenvoudigere testen kan dit wel naar 35.000:1 stijgen. Naar een reden hoeven we niet ver te zoeken, agressief dimmen met zo weinig zones maakt de zonegrenzen zichtbaar, ook omdat ze soms wat traag reageren. Dat stoort erg en hierdoor is een vage halo rond heldere voorwerpen op een donkere achtergrond dan ook onvermijdelijk.

©LG Electronics

Ook op het vlak van helderheid doet de LG op veel vlakken onder voor de concurrentie. Op een 10% venster meten we in de goed gekalibreerde HDR Filmmaker mode 1.099 nits, en op het volledig wit beeld haalt hij nog 644 nits. Dat was twee jaar geleden weliswaar nog acceptabel, maar nu concurrenten vlot over de 2.000 nits gaan, is dat toch wat te beperkt. Het kleurbereik scoort wel uitstekend, daar meten we 95% P3.

Toch heeft LG nog een sterke troef in handen, namelijk de uitstekende kalibratie af fabriek. De Filmmaker mode is zowel in SDR als HDR bijzonder goed gekalibreerd. Dat betekent dat je kunt rekenen op veel schaduwnuances, een neutrale grijsschaal en mooie, natuurlijke kleurweergave. Met HDR10-beeld kan LG’s dynamische tone mapping prachtige resultaten opleveren en daarmee maakt de tv het beste van zijn kleurbereik en helderheid. Witnuances en intense kleuren worden uitstekend bewaard. Alleen heel donkere HDR10-scènes lijden wat onder het beperkte aantal zones, die beelden worden iets té donker. De QNED91 ondersteunt ook Dolby Vision, maar geen Dolby Vision IQ zoals bij de oled-modellen.

Uitstekende beeldverwerking

Naast een uitstekende kalibratie toont deze LG ook sterke prestaties voor beeldverwerking. Dat dankt de tv aan zijn Alpha 8-processor die verbeterd werd met eigenschappen en functies die vorig jaar nog exclusief voor de Alpha 9-processor waren. We kunnen zelfs zeggen dat de LG geen echte zwakke plekken meer heeft. Deinterlacen van 1080i-beelden zoals die van live tv, doet hij prima zodat je zelden nog een gekartelde rand ziet. Upscaling en ruisonderdrukking maken van oudere content mooie 4K-beelden, al kun je van oudere videocontent zoals dvd’s geen wonderen verwachten. Via een superresolutie-bewerking kan de tv wat fijn extra detail toevoegen, dat werkt goed voor HD-materiaal, maar kan bij dvd’s bijvoorbeeld wel voor een wat overbewerkt resultaat zorgen. De ruisonderdrukking kan ook kleurstroken in zachte gradiënten wegnemen.

©LG Electronics

Een lcd-paneel heeft minder bewegingsscherpte dan een oled-paneel, en dus maskeert het fijn detail in snelle actiescènes. Bewegende voorwerpen hebben soms een wazige rand of tonen een beperkt sleepspoor. LG biedt met Motion Pro verschillende opties om dat te elimineren, maar introduceren op hun beurt juist weer andere problemen, dus deze functie kun je beter uit laten staan. Heb je een hekel aan schokken in het beeld wanneer de camera snel beweegt, activeer dan de Trumotion-functie. Zeker voor sport is dat prettig, maar voor film blijft het vaak een kwestie van smaak.

Degelijke audio

De QNED91 is uitgerust met een 2.2-systeem van 40 watt, en ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X. Onze filmfragmenten klonken prima met een aangename warme klank en een vleugje ruimtelijkheid. Die echte surround sound-ervaring kan je uit dit soort systeem niet halen, zelfs niet met ondersteuning voor de modernste audioformaten. Dat AI niet altijd de juiste resultaten geeft, werd hier bevestigd. De tv heeft een AI-Pro mode voor geluid, maar die klonk erg slecht, zeker voor muziek. In de muziek audiomode konden we het resultaat wél waarderingen, als loop je daar wel tegen beperkingen aan wanneer je voor hardere muziekgenres zoals metal kiest. Met het volume op ongeveer driekwart hoor je de woofer trillen in het chassis en gaat de bas uit de bocht. Al bij al een degelijk resultaat, in lijn met deze categorie. 

WebOS 24, helaas met reclame

De smart tv-omgeving van LG, WebOS, heeft veel goede punten. Zo vind je nagenoeg alle streaming-apps op dit platform, zowel internationaal als lokaal. Daarnaast heeft LG op de 2024-versie van webOS naast Airplay 2 ook Google Cast geïmplementeerd zodat je vanaf je smartphone, Android of iOS, moeiteloos content naar de tv kunt streamen. Apps en andere functies zijn gegroepeerd in zogeheten Quick Cards, zodat je gemakkelijk bepaalde functies kunt terugvinden.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Er zijn Quick Cards voor Thuis-hub, Sport, Thuiskantoor, Games, Muziek, Toegankelijkheid en sinds kort ook voor Leren en Groeien. De lay-out van WebOS zelf is vrij eenvoudig en ook redelijk compact zodat je niet nodeloos hoeft te scrollen om iets te vinden. De Magic Remote van LG waarmee je een cursor bestuurt door naar het scherm te wijzen blijft ook een belangrijke factor in het gebruiksgemak. Aangezien smart tv-platformen nog steeds evolueren is het ook erg fijn om te weten dat LG nu vijf jaar lang de nieuwste versie van WebOS op je tv belooft te plaatsen. In dit overzichtsartikel vind je alle info over webOS.

Toch heeft LG wat ons betreft een foute beslissing genomen. De fabrikant toont namelijk nu reclame op het Home-scherm, en die reclame is in tegenstelling tot bij andere fabrikanten niet beperkt tot content, maar kan bijvoorbeeld ook een sportwinkel of automerk tonen. Dat is echt wel het laatste wat we willen. Zelfs de screensaver kan reclame tonen (al zagen daar gelukkig alleen LG’s eigen LG Channel-dienst). Je kunt de reclame uitschakelen via de instellingen, iets dat we dan ook van harte aanraden.

Conclusie

De 65QNED91T6A kan zijn miniled-beloftes niet echt waarmaken. Het aantal zones in de achtergrondverlichting is vrij laag, waardoor er maar een beperkte verbetering van het contrast is. Ook op het gebied van piekhelderheid scoort hij niet overdreven goed. Als we naar concurrenten in deze categorie kijken, zoals Hisense of TCL, dan bieden die meer zones, beter contrast en meer piekhelderheid. LG slaat de plank verder ook mis door reclame op het Home-scherm toe te laten, dat zetten we onverbiddelijk uit.

Ondanks die beperking levert de tv nog voldoende contrast en piekhelderheid, en gecombineerd met een ruim kleurbereik en zeer goede beeldverwerking levert dat alsnog erg mooie beelden. De tv is op zijn best in verlichtte woonkamer. Hij ondersteunt Dolby Vision, maar geen HDR10+. LG vangt dat uitstekend op door zijn eigen dynamische tone mapping. Dat illustreert dat goede beeldverwerking net zo belangrijk als puur contrast of piekhelderheid. WebOS is een prima smart tv-systeem met ruim aanbod apps en functies en nu ook met de garantie voor vijf jaar nieuwe versies voor het OS. De prijs is wat ons betreft echter nog iets te hoog.