Hoe handig zou het zijn om alle gegevens van je toestellen op een gedeelde netwerklocatie te bewaren, bij voorkeur in een veilige RAID-configuratie. Met het gratis TrueNAS Core kun je dit perfect realiseren, ook op een wat oudere pc.

Tip 01: NAS

NAS staat voor Network Attached Storage en verwijst naar een slimme opslagruimte die toegankelijk is vanuit je hele thuisnetwerk en mogelijk zelfs van buitenaf. Bekende fabrikanten van dergelijke NAS-apparaten zijn onder andere QNAP en Synology. Deze apparaten bestaan uit een behuizing met twee of meer schijven in een RAID-configuratie (Redundant Array of Independent Disks) en draaien op een aangepast Linux-besturingssysteem.

Inmiddels is een NAS veel meer dan alleen maar netwerkopslag met gedetailleerde machtigingen. Het biedt ook toegang tot tientallen applicaties, zoals antivirussoftware, (open)VPN en mediaservers.

Helaas is een NAS behoorlijk prijzig: reken op circa 700 euro inclusief twee schijven. Daarom is een softwarematig alternatief zoals TrueNAS Core zo aantrekkelijk. Deze applicatie bestaat al enkele jaren (het is een voortzetting van FreeNAS), is zeer stabiel en flexibel, volledig gratis, kan zelfs op oudere computers worden geïnstalleerd en eenvoudig worden uitgebreid met talloze plug-ins. Houd er wel rekening mee dat een TrueNAS-server over het algemeen meer energie verbruikt dan een fysiek NAS-apparaat. Ook de installatie vergt wat inspanning, maar daar heb je nou juist dit artikel voor.

Een typische NAS voor thuisgebruik (Synology DS224+, circa 370 euro zonder schijven).

Tip 02: Systeemvereisten

TrueNAS is beschikbaar in verschillende edities, maar wij kiezen voor TrueNAS Core omdat deze gratis is en geschikt voor thuisgebruik. Om hiermee aan de slag te gaan, heb je een extra computer nodig, tenzij je overweegt om een virtuele installatie uit te voeren (zie kader ‘Virtueel’).

Gelukkig zijn de hardware- en systeemvereisten redelijk bescheiden. Je hebt een 64bit-processor nodig en de makers raden aan om minstens 8 GB geheugen te hebben. Wat minder kan ook, maar dit kan de prestaties beïnvloeden. Daarnaast heb je minimaal twee opslagmedia nodig op de pc. Eén schijf of ssd wordt gebruikt voor de daadwerkelijke opslag van gegevens, maar nog beter is het om twee of drie fysieke schijven te hebben, zodat je ze in een redundante RAID-configuratie kunt plaatsen.

Verder heb je een installatiemedium nodig voor TrueNAS, maar dit hoeft niet meer dan 8 GB te zijn. Hoewel je een usb-stick kunt gebruiken, is het voor de snelheid beter om een ssd of harde schijf te gebruiken.

De gratis TrueNAS Core-editie voldoet prima voor de meeste thuisgebruikers. 

Je kunt TrueNAS ook (eerst) virtueel installeren en uitproberen.

Tip 03: Voorbereiding

Nu gaan we verder met de eigenlijke software. Ga naar de downloadpagina van TrueNAS en klik op No Thank you, I have already signed up. Je wordt nu naar een pagina geleid met links naar documentatie en forums, maar ook met een downloadknop waarmee je het iso-bestand van TrueNAS Core kunt downloaden (ca. 1 GB). In ons geval was dit de stabiele versie 13.0-U5.3.

Nu is het tijd om met dit schijfkopiebestand een opstartbare usb-stick te maken. Wij hebben dit zelf succesvol uitgevoerd met de gratis tool Win32 Disk Imager. Na installatie start je de app op, selecteer je een (lege) usb-stick bij Doelapparaat en kies je het gedownloade iso-bestand bij Image Bestand. Laat de overige opties zoals ze zijn, bevestig met Schrijven en Yes. Even later is je opstartbare usb-stick klaar.

Gebruik deze om de pc op te starten waarop je TrueNAS Core wilt installeren. Raadpleeg zo nodig de systeemhandleiding. Als het opstarten niet lukt, probeer dan eerst een andere usb-stick (dit kan helpen). Controleer ook de status van Secure Boot in het BIOS en schakel deze functie eventueel tijdelijk uit. Desnoods stel je het UEFI-BIOS in op Legacy Bios-mode of csm-boot.

Een live usb-stick met TrueNAS Core-installer samenstellen duurt maar enkele ogenblikken.

Tip 04: Installatie

Na verloop van tijd zou een keuzemenu moeten verschijnen. Kies hier de bovenste optie Boot TrueNAS Installer, gevolgd door 1 Install/Upgrade. Bevestig met Yes als je minder dan de aanbevolen 8 GB RAM hebt.

Vervolgens duid je met een sterretje (door te selecteren via de spatiebalk) de schijf aan waarop je TrueNAS Core wilt installeren. Zoals gezegd kan dit een schijf (of desnoods een andere usb-stick) met beperkte capaciteit zijn. Bevestig met OK en Yes. Stel een stevig beheerwachtwoord in voor je TrueNAS Core-installatie (2x). Klik op OK en kies Boot via BIOS, tenzij je een modern apparaat hebt dat met UEFI kan omgaan.

De eigenlijke installatie begint. Het kan soms lijken alsof de installatie vastloopt, maar na zo’n tien minuten zou deze klaar moeten zijn. Druk na afloop op OK en kies bij voorkeur de optie 4 Shutdown system. Hierdoor kun je de installatiestick verwijderen voordat je de pc opnieuw opstart.

In het opstartmenu kies je deze keer Boot TrueNAS en enige tijd later verschijnt een uitgebreid menu met elf opties. Onderaan dit menu zou je, als alles goed is, het interne ip-adres van je TrueNAS-machine moeten zien.

Het console-menu van een vers geïnstalleerde TrueNAS, met onderaan het ip-adres van de webinterface.

 Tip 05: Basisconfiguratie

Je zou je TrueNAS-installatie nu zonder problemen vanaf een andere machine binnen je netwerk moeten kunnen bereiken. Typ het vermelde ip-adres in de adresbalk van je browser (bijvoorbeeld http://192.168.0.113).

Meld je aan bij TrueNAS met root als gebruikersnaam en met het eerder ingestelde wachtwoord. Hiermee kom je op het dashboard terecht, waar je nuttige systeeminformatie en verschillende secties zoals Accounts, Network, Storage en Plugins vindt.

Gebruik de Power-knop rechtsboven om je af te melden. Druk ook af en toe op de blauwe knop Check for updates of ga naar System / Update om ervoor te zorgen dat je installatie up-to-date blijft.

Bij System / General kun je zowel de tijdzone instellen (bijvoorbeeld Europe/Amsterdam) als de interfacetaal (bijvoorbeeld Dutch). Helaas bleek de taalwijziging geen effect te hebben, maar dit vonden wij eigenlijk niet zo erg, omdat bijna alle documentatie en forums verwijzen naar een Engelstalige interface.

Vergeet niet om je wijzigingen op te slaan met Save. Je kunt ook via Save config de configuratie naar een afzonderlijk bestand back-uppen en deze zo nodig weer herstellen met Upload config.

In je dashboard vind je nuttige systeeminformatie en allerlei configuratierubrieken.

Tip 06: Schijfconfiguratie

Naast de schijf waarop de TrueNAS-installatie staat, heb je minimaal één andere schijf nodig voor de eigenlijke gegevensopslag. Deze moet je eerst voorbereiden. Open Storage en selecteer Pools (vergelijkbaar met volumes). Klik op Add / Create pool. Bedenk een geschikte naam (bij voorkeur in kleine letters) en laat de optie Encryption zoals deze is (hier lees je meer informatie).

Plaats een vinkje bij de schijven die je voor gegevensopslag wilt gebruiken en klik op de blauwe pijlknop om ze naar de sectie Data VDevs te verplaatsen. Of nog handiger, klik gewoon op Suggest Layout om TrueNAS de optimale schijfconfiguratie te laten kiezen, wat vooral handig is bij twee of meer schijven met het oog op RAID-configuratie.

Afhankelijk van je schijfopstelling moet je nu een of meerdere keren bevestigen door op knoppen als Create, Confirm en Create pool te klikken. De toegevoegde schijven worden nu geformatteerd en je opslagruimte verschijnt onder Pools met de status Online.

Ga ook naar Storage / Disks. Selecteer de schijven voor je gegevensopslag en klik op Edit disk(s). Indien gewenst kun je hier HDD Standby instellen op bijvoorbeeld 20, zodat je schijven na twintig minuten inactiviteit in de slaapmodus gaan. Om extra energie te besparen kun je ook de optie Advanced Power Management instellen op Level 1 - Minimum power usage with Standby (spindown). Zorg tot slot dat Enable S.M.A.R.T is ingeschakeld en bevestig met Submit.

Laat TrueNAS bij voorkeur zelf de beste schijf- en RAID-configuratie samenstellen voor je pool.

Tip 07: Gebruikers

Het is waarschijnlijk niet wenselijk dat alle gebruikers zomaar toegang hebben tot alle gegevens op je NAS, daarom maak je gebruikersaccounts aan. Open hiervoor Accounts / Users, klik op Add, en vul de velden Full Name, Username en Password (2x). Het veld Username bij voorkeur in kleine letters invullen.

Het kan handig zijn om dezelfde gebruikersnaam en wachtwoord te gebruiken als die van een Windows-account op een apparaat waarmee je gegevens op je NAS wilt benaderen. Hierdoor kan de gebruiker zich gemakkelijker bij TrueNAS authenticeren. Plaats dan wel ook een vinkje bij Microsoft Account rechtsonder. Bevestig je aanpassingen met Submit.

Je kunt nu op een vergelijkbare manier extra gebruikers aanmaken, bewerken (Edit) of verwijderen (Delete) door op het pijlknopje rechts van een gebruiker te klikken.

Maak eerst enkele gebruikers aan en koppel er daarna de gewenste machtigingen aan.

Tip 08: Machtigingen

Hierna is het een kwestie van het toekennen van de gewenste machtigingen aan de accounts van de toegevoegde gebruikers. Ga terug naar Storage / Pools en klik in het overzicht rechts van je pool op het knopje met de drie stippen. Kies Add Dataset en geef deze een naam (bijvoorbeeld mijndata). Laat de andere opties zoals ze zijn en bevestig met Submit.

In het pooloverzicht klik je naast de nieuw gecreëerde dataset op het knopje met de drie stippen en selecteer je Edit Permissions. Bij User kies je het zojuist toegevoegde gebruikersaccount en zet je een vinkje bij Apply user, zodat de gebruiker de hier aangevinkte rechten (standaard Read, Write en Execute) krijgt toegewezen. Bevestig met Save.

Ken de gewenste rechten toe aan de gebruikers.

Tip 09: Shares

Om de opslagruimte toegankelijk te maken vanaf een willekeurige pc in je netwerk, moet je eerst een gedeelde map, ofwel share, aanmaken. Ga naar het gedeelte Sharing en selecteer Windows Shares (SMB). Je treft hier ook andere opties aan, zoals Apple Shares (AFP) en WebDAV Shares, maar wij beperken ons hier tot SMB.

Klik op Add en vervolgens op de pijlknop naast /mnt om verder in de opslaghiërarchie te navigeren totdat je het volledige pad naar je dataset ziet (in ons voorbeeld: mnt/tvd_nasdata/mijndata). Geef een geschikte naam op bij Name.

Je kunt ook Advanced Options openen, maar wijzig hier alleen iets als je precies weet wat je doet. Bevestig je aanpassingen met Submit. Je krijgt een vraag of je de SMB-service wilt activeren. Bevestig dit met Enable service en klik op Close. Je kunt de vraag over het instellen van machtigingen voor deze dataset (voorlopig) negeren met Cancel.

Controleer voor de zekerheid of de SMB-service daadwerkelijk actief is. Ga naar het gedeelte Services. Als het goed is, staat SMB op Running, en is Start Automatically geactiveerd.

Er zijn hier ook andere interessante services beschikbaar, zoals Dynamic DNS, FTP, SSH en OpenVPN (Client en Server), maar we hebben helaas niet de ruimte om hier verder op in te gaan.

Maak eerst een gedeelde map om de toegang tot de data op je NAS via het netwerk te vergemakkelijken.

Tip 10: Windows-pc

Nu zou alles gereed moeten zijn om gegevens op de gedeelde map te plaatsen en te benaderen. Je kunt dit als volgt testen op een willekeurige Windows-pc binnen je thuisnetwerk.

Druk op Windows-toets+R en typ \\<ip-adres-truenas-server> in. Bij ons was dit bijvoorbeeld \\192.168.0.113. Bevestig met OK. Je zou nu een verzoek moeten krijgen om je netwerkreferenties in te voeren.

Vul de juiste gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in. Als je wilt, kun je een vinkje plaatsen bij Mijn referenties onthouden als je je op dit systeem liever niet telkens opnieuw wilt aanmelden bij je NAS.

Enige tijd later zou je in Verkenner de zojuist gecreëerde share moeten zien. Als je correct bent aangemeld, kun je hier bestanden maken, wijzigen, verwijderen enzovoort.

Als je per ongeluk een foutieve referentie hebt opgeslagen, tik dan configuratiescherm in de Windows-zoekbalk en open Configuratiescherm. Kies vervolgens Gebruikersaccounts / Referentiebeheer / Windows-referenties. Selecteer het betreffende item, en kies voor Bewerken of Verwijderen.

Je moet je (de eerste keer) natuurlijk wel met de juiste inloggegevens aanmelden om toegang te krijgen.

Tip 11: Netwerkverbinding

Om frequent gebruik van je NAS-map te vergemakkelijken, kun je een permanente netwerkverbinding instellen. Open Verkenner en open onderaan het navigatievenster het gedeelte Netwerk. Daal af tot bij je share, klik erop met de rechtermuisknop en selecteer Netwerkverbinding maken. Kies een beschikbare stationsletter en controleer het pad (bij ons was dit: \\192.168.0.113\toonsdata). Laat het vakje bij Opnieuw verbinding maken bij aanmelden aangevinkt en klik op Voltooien.

Je eigen NAS-opslag als een virtueel station, via een netwerkverbinding.

Tip 12: Plug-ins en meer

TrueNAS is zeer flexibel en dit blijkt ook uit de talrijke secties en opties in het dashboard. We kunnen hier helaas niet dieper op ingaan, maar we willen wel graag heel kort het gedeelte Plugins introduceren.

Wanneer je dit voor de eerste keer opent, moet je aangeven in welke pool je plug-ins wilt opslaan via Choose. TrueNAS kiest standaard voor de iXsystems-collectie met bekende exemplaren zoals Nextcloud, Plex Media Server en Syncthing. In het uitklapmenu kun je ook Community kiezen. Deze bevat tientallen plug-ins, waaronder AdGuardHome, ClamAV, Drupal8, Duplicati, Emby Server, JellyFin, MariaDB Server, n8n, NxFilter, OpenVPN Server, qbittorrent, Sabnzbd en meer.

Het installeren van een plug-in is in principe eenvoudig: selecteer een plug-in, klik op Install en volg de instructies. Na de installatie vind je de plug-in in het Plugins-gedeelte. Klik op Manage om deze verder te configureren. Op internet vind je hiervoor de nodige instructies en nuttige tips.

Je vindt enkele tientallen plug-ins in de collectie van de community.

Moet je regelmatig e-mail verzenden naar meerdere contacten, dan win je veel tijd door in Outlook met contactgroepen te werken. Hierdoor hoef je niet telkens de namen van de afzonderlijke ontvangers typen. Bovendien loop je op die manier nooit het risico dat je iemand per ongeluk vergeet.

Toevoegen aan contactpersonen

Met een e-mailgroep kun je bijvoorbeeld de volledige leesclub, de collega’s van de afdeling, of een vriendengroep bundelen. Zo’n mailgroep is ook superhandig voor wie regelmatig een nieuwsbrief verstuurt.

Zorg eerst dat de mensen die deel zullen uitmaken van de e-mailgroep in de lijst Contactpersonen van je mailprogramma staan. Dat kun je bijvoorbeeld doen door een e-mail te openen waarin het e-mailadres van deze persoon staat. Klik met de rechtermuisknop op dit e-mailadres. Hierdoor opent de fiche van deze persoon. Onder de naam van deze persoon klik je op de drie puntjes en dan selecteer je Toevoegen aan contactpersonen.

Voeg het e-mailadres toe aan de lijst met contactpersonen.

Groep samenstellen

Daarna kun je een groep maken. Klik op het pictogram Groepen in de linkerkolom van Outlook. Linksboven zie je de knop Nieuwe e-mail, maar als je op het pijltje daarnaast klikt, kun je Nieuwe groep selecteren. In de pop-up geef je deze groep een duidelijke naam. Bij Beschrijving vul je het doel van de groep in. De groepsleden zullen een e-mail ontvangen waarin dit aan hen wordt meegedeeld. Daarna klik je op de blauwe knop Maken. In de volgende stap kun je de leden van de groep toevoegen. Aan de linkerkant bij Groepen verschijnen alle groepen die je op die manier hebt aangemaakt. Om extra leden toe te voegen selecteer je eerst de groep en daarna klik je op Leden toevoegen. Dat kan door het e-mailadres in te typen.

Je kunt eindeloos veel leden aan een groep toevoegen.

E-mail sturen naar de groep

Om vanuit naar een groep in één keer een e-mail te versturen naar alle leden, selecteer je de betreffende groep aan de linkerkant en klik je rechtsboven op de knop E-mail verzenden. In het Aan-vak zal automatisch de naam van de groep verschijnen. Je kunt de muisaanwijzer boven de groepsnaam houden en even wachten; dan verschijnen de beschrijving van de groep en de namen van de leden.

Een groep verwijder je door met rechts op de naam van de mailgroep te klikken en te kiezen voor Verwijderen. Links in het menu onder Verwijderd staan alle verwijderde items. Hier kun je later de mailgroep nog uit terughalen.

Hou de muisaanwijzer boven de groepsnaam, dan verschijnen de details.

Samsung Electronics heeft een nieuwe wasmachine en droger uitgebracht, de Bespoke AI Laundry met AI Home. Deze apparaten zijn voorzien van 7-inch displays en Bespoke-design.

De nieuwe Bespoke AI Laundry-producten zijn uitgerust met AI Home-displays, wat past binnen de 'Screens Everywhere'-visie die Samsung eerder dit jaar op CES presenteerde. Deze displays bieden niet alleen een intuïtieve bediening, maar houden ook essentiële informatie bij zoals wasprogramma's en resterende wasmiddelniveaus. De apparaten kunnen gebruikersgewoonten onthouden en houden rekening met seizoensgebonden behoeften, waardoor ze passende programma's kunnen voorstellen. De AI Home functioneert tevens als centrale hub voor het bedienen van aangesloten apparaten, terwijl gebruikers tegelijkertijd online content kunnen bekijken.

De Bespoke AI-set bestaat uit een wasmachine en droger die gebruik maken van AI-algoritmes en sensoren voor optimale werking en energiezuinigheid. De functies AI Wash en AI Dry zijn verbeterd naar AI Wash+ en AI Dry+, met verbeterde textieldetectie voor efficiënter wassen en drogen van verschillende soorten textiel. 

Samsung brengt ook een was-droogcombinatiemodel met hoge capaciteit uit, bedoeld voor gebruikers die een compact, alles-in-één apparaat zoeken. Deze combineert functies zoals AI Home, AI Wash+ en AI Ecobubble, en droogt kleding via condensatie.

9 Kilo-variant

In Europa komt een wasmachine en droger met 9kg capaciteit beschikbaar. De wasmachine is energiezuinig ontworpen en verbruikt tot 55% minder energie dan de minimale vereisten voor een klasse A-classificatie. Het apparaat ondersteunt een grondige reiniging door optimalisatie van water- en wasmiddelgebruik met AI Wash, terwijl AI Ecobubble zorgt voor betere vuilverwijdering. Met QuickDrive kan de wastijd tot 50% verkort worden zonder verlies van wasprestaties.

De bijpassende droger werkt met AI Dry+, dat vier soorten textiel kan detecteren (normaal, denim, handdoek en synthetisch) voor nauwkeuriger drogen. Dit verlaagt het energieverbruik tot 10% en verkort de droogtijd tot 15%. De QuickDrive-functie kan de droogtijd zelfs tot 35% verminderen door automatische aanpassingen van de invertercompressor.

Samsung heeft nog geen adviesprijzen genoemd voor de nieuwe producten.

Bekijk andere Samsung-wasmachines op Kieskeurig.nl: