Hoe handig zou het zijn om alle gegevens van je toestellen op een gedeelde netwerklocatie te bewaren, bij voorkeur in een veilige RAID-configuratie. Met het gratis TrueNAS Core kun je dit perfect realiseren, ook op een wat oudere pc.

Tip 01: NAS

NAS staat voor Network Attached Storage en verwijst naar een slimme opslagruimte die toegankelijk is vanuit je hele thuisnetwerk en mogelijk zelfs van buitenaf. Bekende fabrikanten van dergelijke NAS-apparaten zijn onder andere QNAP en Synology. Deze apparaten bestaan uit een behuizing met twee of meer schijven in een RAID-configuratie (Redundant Array of Independent Disks) en draaien op een aangepast Linux-besturingssysteem.

Inmiddels is een NAS veel meer dan alleen maar netwerkopslag met gedetailleerde machtigingen. Het biedt ook toegang tot tientallen applicaties, zoals antivirussoftware, (open)VPN en mediaservers.

Helaas is een NAS behoorlijk prijzig: reken op circa 700 euro inclusief twee schijven. Daarom is een softwarematig alternatief zoals TrueNAS Core zo aantrekkelijk. Deze applicatie bestaat al enkele jaren (het is een voortzetting van FreeNAS), is zeer stabiel en flexibel, volledig gratis, kan zelfs op oudere computers worden geïnstalleerd en eenvoudig worden uitgebreid met talloze plug-ins. Houd er wel rekening mee dat een TrueNAS-server over het algemeen meer energie verbruikt dan een fysiek NAS-apparaat. Ook de installatie vergt wat inspanning, maar daar heb je nou juist dit artikel voor.

Tip 02: Systeemvereisten

TrueNAS is beschikbaar in verschillende edities, maar wij kiezen voor TrueNAS Core omdat deze gratis is en geschikt voor thuisgebruik. Om hiermee aan de slag te gaan, heb je een extra computer nodig, tenzij je overweegt om een virtuele installatie uit te voeren (zie kader ‘Virtueel’).

Gelukkig zijn de hardware- en systeemvereisten redelijk bescheiden. Je hebt een 64bit-processor nodig en de makers raden aan om minstens 8 GB geheugen te hebben. Wat minder kan ook, maar dit kan de prestaties beïnvloeden. Daarnaast heb je minimaal twee opslagmedia nodig op de pc. Eén schijf of ssd wordt gebruikt voor de daadwerkelijke opslag van gegevens, maar nog beter is het om twee of drie fysieke schijven te hebben, zodat je ze in een redundante RAID-configuratie kunt plaatsen.

Verder heb je een installatiemedium nodig voor TrueNAS, maar dit hoeft niet meer dan 8 GB te zijn. Hoewel je een usb-stick kunt gebruiken, is het voor de snelheid beter om een ssd of harde schijf te gebruiken.

Tip 03: Voorbereiding

Nu gaan we verder met de eigenlijke software. Ga naar de downloadpagina van TrueNAS en klik op No Thank you, I have already signed up. Je wordt nu naar een pagina geleid met links naar documentatie en forums, maar ook met een downloadknop waarmee je het iso-bestand van TrueNAS Core kunt downloaden (ca. 1 GB). In ons geval was dit de stabiele versie 13.0-U5.3.

Nu is het tijd om met dit schijfkopiebestand een opstartbare usb-stick te maken. Wij hebben dit zelf succesvol uitgevoerd met de gratis tool Win32 Disk Imager. Na installatie start je de app op, selecteer je een (lege) usb-stick bij Doelapparaat en kies je het gedownloade iso-bestand bij Image Bestand. Laat de overige opties zoals ze zijn, bevestig met Schrijven en Yes. Even later is je opstartbare usb-stick klaar.

Gebruik deze om de pc op te starten waarop je TrueNAS Core wilt installeren. Raadpleeg zo nodig de systeemhandleiding. Als het opstarten niet lukt, probeer dan eerst een andere usb-stick (dit kan helpen). Controleer ook de status van Secure Boot in het BIOS en schakel deze functie eventueel tijdelijk uit. Desnoods stel je het UEFI-BIOS in op Legacy Bios-mode of csm-boot.

Tip 04: Installatie

Na verloop van tijd zou een keuzemenu moeten verschijnen. Kies hier de bovenste optie Boot TrueNAS Installer, gevolgd door 1 Install/Upgrade. Bevestig met Yes als je minder dan de aanbevolen 8 GB RAM hebt.

Vervolgens duid je met een sterretje (door te selecteren via de spatiebalk) de schijf aan waarop je TrueNAS Core wilt installeren. Zoals gezegd kan dit een schijf (of desnoods een andere usb-stick) met beperkte capaciteit zijn. Bevestig met OK en Yes. Stel een stevig beheerwachtwoord in voor je TrueNAS Core-installatie (2x). Klik op OK en kies Boot via BIOS, tenzij je een modern apparaat hebt dat met UEFI kan omgaan.

De eigenlijke installatie begint. Het kan soms lijken alsof de installatie vastloopt, maar na zo’n tien minuten zou deze klaar moeten zijn. Druk na afloop op OK en kies bij voorkeur de optie 4 Shutdown system. Hierdoor kun je de installatiestick verwijderen voordat je de pc opnieuw opstart.

In het opstartmenu kies je deze keer Boot TrueNAS en enige tijd later verschijnt een uitgebreid menu met elf opties. Onderaan dit menu zou je, als alles goed is, het interne ip-adres van je TrueNAS-machine moeten zien.

 Tip 05: Basisconfiguratie

Je zou je TrueNAS-installatie nu zonder problemen vanaf een andere machine binnen je netwerk moeten kunnen bereiken. Typ het vermelde ip-adres in de adresbalk van je browser (bijvoorbeeld http://192.168.0.113).

Meld je aan bij TrueNAS met root als gebruikersnaam en met het eerder ingestelde wachtwoord. Hiermee kom je op het dashboard terecht, waar je nuttige systeeminformatie en verschillende secties zoals Accounts, Network, Storage en Plugins vindt.

Gebruik de Power-knop rechtsboven om je af te melden. Druk ook af en toe op de blauwe knop Check for updates of ga naar System / Update om ervoor te zorgen dat je installatie up-to-date blijft.

Bij System / General kun je zowel de tijdzone instellen (bijvoorbeeld Europe/Amsterdam) als de interfacetaal (bijvoorbeeld Dutch). Helaas bleek de taalwijziging geen effect te hebben, maar dit vonden wij eigenlijk niet zo erg, omdat bijna alle documentatie en forums verwijzen naar een Engelstalige interface.

Vergeet niet om je wijzigingen op te slaan met Save. Je kunt ook via Save config de configuratie naar een afzonderlijk bestand back-uppen en deze zo nodig weer herstellen met Upload config.

Tip 06: Schijfconfiguratie

Naast de schijf waarop de TrueNAS-installatie staat, heb je minimaal één andere schijf nodig voor de eigenlijke gegevensopslag. Deze moet je eerst voorbereiden. Open Storage en selecteer Pools (vergelijkbaar met volumes). Klik op Add / Create pool. Bedenk een geschikte naam (bij voorkeur in kleine letters) en laat de optie Encryption zoals deze is (hier lees je meer informatie).

Plaats een vinkje bij de schijven die je voor gegevensopslag wilt gebruiken en klik op de blauwe pijlknop om ze naar de sectie Data VDevs te verplaatsen. Of nog handiger, klik gewoon op Suggest Layout om TrueNAS de optimale schijfconfiguratie te laten kiezen, wat vooral handig is bij twee of meer schijven met het oog op RAID-configuratie.

Afhankelijk van je schijfopstelling moet je nu een of meerdere keren bevestigen door op knoppen als Create, Confirm en Create pool te klikken. De toegevoegde schijven worden nu geformatteerd en je opslagruimte verschijnt onder Pools met de status Online.

Ga ook naar Storage / Disks. Selecteer de schijven voor je gegevensopslag en klik op Edit disk(s). Indien gewenst kun je hier HDD Standby instellen op bijvoorbeeld 20, zodat je schijven na twintig minuten inactiviteit in de slaapmodus gaan. Om extra energie te besparen kun je ook de optie Advanced Power Management instellen op Level 1 - Minimum power usage with Standby (spindown). Zorg tot slot dat Enable S.M.A.R.T is ingeschakeld en bevestig met Submit.

Tip 07: Gebruikers

Het is waarschijnlijk niet wenselijk dat alle gebruikers zomaar toegang hebben tot alle gegevens op je NAS, daarom maak je gebruikersaccounts aan. Open hiervoor Accounts / Users, klik op Add, en vul de velden Full Name, Username en Password (2x). Het veld Username bij voorkeur in kleine letters invullen.

Het kan handig zijn om dezelfde gebruikersnaam en wachtwoord te gebruiken als die van een Windows-account op een apparaat waarmee je gegevens op je NAS wilt benaderen. Hierdoor kan de gebruiker zich gemakkelijker bij TrueNAS authenticeren. Plaats dan wel ook een vinkje bij Microsoft Account rechtsonder. Bevestig je aanpassingen met Submit.

Je kunt nu op een vergelijkbare manier extra gebruikers aanmaken, bewerken (Edit) of verwijderen (Delete) door op het pijlknopje rechts van een gebruiker te klikken.

Tip 08: Machtigingen

Hierna is het een kwestie van het toekennen van de gewenste machtigingen aan de accounts van de toegevoegde gebruikers. Ga terug naar Storage / Pools en klik in het overzicht rechts van je pool op het knopje met de drie stippen. Kies Add Dataset en geef deze een naam (bijvoorbeeld mijndata). Laat de andere opties zoals ze zijn en bevestig met Submit.

In het pooloverzicht klik je naast de nieuw gecreëerde dataset op het knopje met de drie stippen en selecteer je Edit Permissions. Bij User kies je het zojuist toegevoegde gebruikersaccount en zet je een vinkje bij Apply user, zodat de gebruiker de hier aangevinkte rechten (standaard Read, Write en Execute) krijgt toegewezen. Bevestig met Save.

Tip 09: Shares

Om de opslagruimte toegankelijk te maken vanaf een willekeurige pc in je netwerk, moet je eerst een gedeelde map, ofwel share, aanmaken. Ga naar het gedeelte Sharing en selecteer Windows Shares (SMB). Je treft hier ook andere opties aan, zoals Apple Shares (AFP) en WebDAV Shares, maar wij beperken ons hier tot SMB.

Klik op Add en vervolgens op de pijlknop naast /mnt om verder in de opslaghiërarchie te navigeren totdat je het volledige pad naar je dataset ziet (in ons voorbeeld: mnt/tvd_nasdata/mijndata). Geef een geschikte naam op bij Name.

Je kunt ook Advanced Options openen, maar wijzig hier alleen iets als je precies weet wat je doet. Bevestig je aanpassingen met Submit. Je krijgt een vraag of je de SMB-service wilt activeren. Bevestig dit met Enable service en klik op Close. Je kunt de vraag over het instellen van machtigingen voor deze dataset (voorlopig) negeren met Cancel.

Controleer voor de zekerheid of de SMB-service daadwerkelijk actief is. Ga naar het gedeelte Services. Als het goed is, staat SMB op Running, en is Start Automatically geactiveerd.

Er zijn hier ook andere interessante services beschikbaar, zoals Dynamic DNS, FTP, SSH en OpenVPN (Client en Server), maar we hebben helaas niet de ruimte om hier verder op in te gaan.

Tip 10: Windows-pc

Nu zou alles gereed moeten zijn om gegevens op de gedeelde map te plaatsen en te benaderen. Je kunt dit als volgt testen op een willekeurige Windows-pc binnen je thuisnetwerk.

Druk op Windows-toets+R en typ \\<ip-adres-truenas-server> in. Bij ons was dit bijvoorbeeld \\192.168.0.113. Bevestig met OK. Je zou nu een verzoek moeten krijgen om je netwerkreferenties in te voeren.

Vul de juiste gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in. Als je wilt, kun je een vinkje plaatsen bij Mijn referenties onthouden als je je op dit systeem liever niet telkens opnieuw wilt aanmelden bij je NAS.

Enige tijd later zou je in Verkenner de zojuist gecreëerde share moeten zien. Als je correct bent aangemeld, kun je hier bestanden maken, wijzigen, verwijderen enzovoort.

Als je per ongeluk een foutieve referentie hebt opgeslagen, tik dan configuratiescherm in de Windows-zoekbalk en open Configuratiescherm. Kies vervolgens Gebruikersaccounts / Referentiebeheer / Windows-referenties. Selecteer het betreffende item, en kies voor Bewerken of Verwijderen.

Tip 11: Netwerkverbinding

Om frequent gebruik van je NAS-map te vergemakkelijken, kun je een permanente netwerkverbinding instellen. Open Verkenner en open onderaan het navigatievenster het gedeelte Netwerk. Daal af tot bij je share, klik erop met de rechtermuisknop en selecteer Netwerkverbinding maken. Kies een beschikbare stationsletter en controleer het pad (bij ons was dit: \\192.168.0.113\toonsdata). Laat het vakje bij Opnieuw verbinding maken bij aanmelden aangevinkt en klik op Voltooien.

Tip 12: Plug-ins en meer

TrueNAS is zeer flexibel en dit blijkt ook uit de talrijke secties en opties in het dashboard. We kunnen hier helaas niet dieper op ingaan, maar we willen wel graag heel kort het gedeelte Plugins introduceren.

Wanneer je dit voor de eerste keer opent, moet je aangeven in welke pool je plug-ins wilt opslaan via Choose. TrueNAS kiest standaard voor de iXsystems-collectie met bekende exemplaren zoals Nextcloud, Plex Media Server en Syncthing. In het uitklapmenu kun je ook Community kiezen. Deze bevat tientallen plug-ins, waaronder AdGuardHome, ClamAV, Drupal8, Duplicati, Emby Server, JellyFin, MariaDB Server, n8n, NxFilter, OpenVPN Server, qbittorrent, Sabnzbd en meer.

Het installeren van een plug-in is in principe eenvoudig: selecteer een plug-in, klik op Install en volg de instructies. Na de installatie vind je de plug-in in het Plugins-gedeelte. Klik op Manage om deze verder te configureren. Op internet vind je hiervoor de nodige instructies en nuttige tips.

Samsungs nieuwste serie topsmartphones verschijnt begin februari in Nederland. De Galaxy S25-reeks bestaat uit drie toestellen: een normale S25, een grotere S25 Plus en een nóg grotere S25 Ultra. Die laatste heeft ook een styluspennetje om (aan)tekeningen op het scherm te maken. In dit artikel lees je alle belangrijke informatie en prijzen rondom de Galaxy S25-serie.

Je kunt er inmiddels de klok op gelijk zetten: Samsung start het nieuwe jaar met nieuwe premium telefoons, vernoemd naar het jaartal. De S25-serie is dan ook een logische opvolger van de S24-serie, die gewoon te koop blijft en ongetwijfeld nog wat in prijs zal zakken. De S25-serie lijkt qua ontwerp sterk op de vorige serie, maar laat je niet foppen: de toestellen bieden subtiele verbeteringen. Die lichten we hieronder uit.

©Rens Blom

Betere specificaties

Zoals verwacht biedt de S25-serie wat betere specificaties dan de S24-lijn. Een nieuwe en snellere Qualcomm-processor, completere camera's en een scherm dat nog beter tegen beschadigingen kan – het zijn vernieuwingen waar Samsung graag over praat. Minder aandacht gaat uit naar de accu's, want die blijken niet gewijzigd. Je hoeft dus niet direct te rekenen op een merkbaar langere accuduur.

Wat opvalt is dat Samsung de S25 nog steeds met 128 GB opslagcapaciteit verkoopt, wat tegenwoordig niet veel meer is in een dure telefoon. Zeker niet als je jaren met zo'n toestel wilt doen. Logisch dus dat Samsung ook versies met 256 GB en 512 GB aanbiedt – de 256GB-variant lijkt ons voor veel mensen de beste keuze. De S25 Plus en Ultra hebben minimaal 256 GB.

In alle drie de S25-modellen vind je 12 GB werkgeheugen. Dat is met name een upgrade voor de S25, want in de S24 zat 8 GB. De specificaties zijn niet verbeterd omdat de vorige smartphones langzaam zijn, maar omdat nieuwe AI-functies extra rekenkracht en geheugen vergen.  

©Rens Blom

AI, AI en nog eens AI

AI ja, dus kunstmatige intelligentie. Toen de Galaxy S24-serie vorig jaar verscheen, schreeuwde Samsung groots van de daken over de AI-functies in de software. Kortom: slimmere software om je te helpen bij het vertalen van berichten, het oplossen van rekensommen en laten zien waar die mooie jurk in een YouTube-video te koop is. Omdat tegenwoordig alles om AI lijkt te draaien, is het niet gek dat Samsung aangeeft dat de S25-serie nog véél meer AI-functies heeft.

Die foefjes moeten je helpen om informatie sneller of completer te vinden, maar ook om acties uit te voeren aan de hand van stembediening van Google. Die stemassistent heet Gemini en tover je tevoorschijn door de aan-uitknop van de S25 ingedrukt te houden. Ook nieuw is dat de Samsung-software je een dagoverzicht kan geven. 's Ochtends bijvoorbeeld, over je agenda voor vandaag, relevant nieuws, het weerbericht en meer. Je kunt ook 's avonds een terugblik krijgen.

©Rens Blom

Prettiger ontwerp

De Samsung Galaxy S25-modellen zijn wat lichter dan hun voorgangers. Dat merk je met name bij de S25 Ultra, want die is 15 gram lichter geworden ten opzichte van zijn voorganger en weegt nu 218 gram. De toestellen hebben een wat ronder ontwerp gekregen, waardoor ze prettiger moeten vasthouden. En ook die verbetering merk je vooral bij de S25 Ultra, want de voorgaande Ultra-toestellen hadden een nogal rechthoekig ontwerp. De S25 Ultra komt nog steeds met een S-Pen, een draadloze stylus die je in de behuizing kunt opbergen.

©Rens Blom

Zeven jaar updates

Goed om te weten is dat de Galaxy S25-telefoons allemaal zeven jaar updates ontvangen. Dat is even lang als de S24-serie en een uitstekend updatebeleid, passend bij de hoge prijzen van de smartphones.

S25-serie wordt niet duurder

Een mooie afsluiter: hoewel alles in het leven duurder lijkt te worden, zijn de adviesprijzen van de Galaxy S25-modellen gelijk aan die van de S24-reeks vorig jaar. De S25-serie wordt dus niet duurder, wat betekent dat Samsung een adviesprijs van 899 euro vraagt voor de S25 (128 GB opslagcapaciteit) en de S25 Plus een adviesprijs van 1149 euro (256 GB opslagcapaciteit) krijgt. Voor het topmodel, de S25 Ultra (256 GB opslagcapaciteit), moet je 1449 euro neerleggen. De toestellen zijn vanaf nu te bestellen en vanaf 7 februari leverbaar en te koop.

Een vriezer die goed en efficiënt vriest, heeft allerlei voordelen. Zo is het gunstig voor je gezondheid, omdat bacteriën in een ijskoude vriezer minder kans krijgen. Ook bespaar je energie én hoef je je vriezer minder vaak te ontdooien. Met een paar simpele stappen zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aankoop van een nieuwe vriezer

De juiste temperatuur

Een goedwerkende vriezer begint met het instellen van de juiste temperatuur. Is je vriezer te warm, dan bederft voedsel sneller en zal er door het overtollige water sneller ijsvorming in het vriesvak ontstaan. In principe zijn alle temperaturen onder de -18°C goed, maar hoe kouder je je vriezer instelt, hoe meer energie hij verbruikt. Met een temperatuur van -18°C bewaar je je voedsel veilig, blijven voedingsstoffen lang behouden én ben je energiezuinig bezig. Veel vriezers beschikken over een ingebouwde thermostaat, vaak in de vorm van een draaiknop, waarop je de temperatuur kunt instellen. Heeft jouw vriezer dit niet, dan kun je een losse thermometer aanschaffen om de temperatuur in je vriezer te controleren.

Slim invriezen

Ook de manier waarop je je eten invriest, heeft veel invloed op hoe efficiënt jouw vriezer koelt. Zo laat voedsel dat nog warm is de temperatuur in je vriezer snel stijgen, waardoor voedingsmiddelen sneller bederven en je te maken kunt krijgen met ijsvorming. Het is dus verstandig om je kliekjes eerst op kamertemperatuur te laten komen voor je ze in de vriezer stopt. Om ervoor te zorgen dat het eten snel de juiste temperatuur bereikt, is het daarnaast beter om kleine porties in te vriezen. Let er daarbij op dat je luchtdichte bakjes of zakjes gebruikt, want als ingevroren eten in contact komt met lucht kan er vriesbrand op voedingsmiddelen ontstaan.

©qwartm

Een beetje overzicht in je vriezer is ook wel zo fijn. Zo weet je exact wat waar staat en hoef je de deur van de vriezer niet elke keer onnodig lang open te laten staan. Daarmee maak je het voor je vriezer een stuk makkelijker om de temperatuur vervolgens weer omlaag te krijgen. Je kunt bijvoorbeeld producten die je als eerste gebruikt voorin je vriezer zetten en overige producten meer naar achteren. Of plak labels op je bakjes met de data waarop je de producten hebt ingevroren. Ook kun je regelmatig even kijken welke producten weggegooid kunnen worden, zodat het geen rommeltje wordt in je vriezer.

Goed vullen (maar niet te vol)

Is jouw vriezer vaak maar voor de helft gevuld? Dat is zonde, want een halfvolle vriezer verbruikt veel onnodige energie. Misschien vind je in je keuken nog wat groente of fruit dat je niet van plan bent om op korte termijn op te eten. Mocht dat niet het geval zijn, dan kun je altijd een paar halfgevulde waterflessen in je vriezer leggen. Voor het afkoelen van producten (massa) hoeft een vriezer namelijk minder hard te werken dan voor het afkoelen van lucht. En omdat producten koude lucht goed vasthouden, gaat er bij het openen van je vriezerdeur minder kou verloren. Let op: een te volle vriezer is ook niet goed, want dit belemmert de luchtcirculatie en veroorzaakt ongelijke temperaturen in je vriezer.

Regelmatig ontdooien

IJsvorming beperkt niet alleen de ruimte in je vriezer, maar maakt ook dat het apparaat minder efficiënt gaat werken. IJs op de wanden van je vriezer werkt namelijk als een soort isolatielaag, waardoor het apparaat minder goed in staat is om warmte naar buiten af te voeren. Daar komt nog bij dat als ijsvorming zich op voedsel nestelt, vooral als dat niet luchtdicht is ingepakt, er vriesbrand op voedingsmiddelen kan ontstaan. Heeft jouw vriezer geen No Frost-functie? Dan moet je helaas zelf regelmatig aan de bak om het ijs uit je vriezer te verwijderen. Om het ontdooiingsproces te versnellen, kun je een bak met heet water in de vriezer plaatsen of het ijs met een föhn verwarmen. Als je je vriezer toch ontdooit, maak 'm dan meteen goed schoon. Ook op vuil in je vriezer kan namelijk ijs of rijp ontstaan.

©Thomas Heitz

De condensor schoonmaken

Maak tot slot, als dat mogelijk is, de condensor van je vriezer regelmatig schoon. De condensor is het zwarte rooster aan de achterkant van je vriezer dat ervoor zorgt dat warmte goed wordt afgevoerd. Zit de condensor vol met stof of vuil, dan blijft warmte in je vriezer circuleren. De condensor kun je eenvoudig schoonmaken met een zachte borstel of met een stofzuiger met borstel-opzetstuk.