Amahi: Uw eigen server
Met een veelzijdige en gratis homeserver als Amahi maakt u van een oude pc eenvoudig een centrale opslagruimte voor documenten en backups, een vpn-server om van overal uw gegevens veilig te bereiken, of een webkalender voor verschillende gebruikers.
©CIDimport
1. Aanmelden
U meldt zich eerst aan op www.amahi.org. Hier klikt u op Get started now, waarna u de gevraagde gegevens invult. Bevestig met Start now. Enkele minuten later ontvangt u dan een bevestigingsmail. Open het bericht en klik op de link. U belandt nu op een webpagina met de knop Configure your HDA (Home Digital Assistant).
©CIDimport
2. HDA configureren
In eerste instantie vult u nu het ip-adres van uw router in. Standaard staat hier 192.168.1.1 ingevuld, maar dat kunt u aanpassen: u vindt het adres door op een van uw (Windows-)pc’s naar de opdrachtprompt te gaan en daar ipconfig /all uit te voeren: u leest het juiste adres af bij Standaard gateway, bij uw (actieve) netwerkverbinding. Is uw adres 192.168.0.254, dan kiest u voor het (vaste) ip-adres van uw HDA (bijvoorbeeld) 192.168.0.10 (de eerste drie getallen moeten in elk geval gelijk zijn aan die in het voorbeeld). Doet IE9 bij het invullen van deze gegevens wat nukkig, gebruik dan een andere browser (als Google Chrome). Druk op Next en kies een leuk dns-domein voor uw netwerk, bijvoorbeeld thuis.nl of familie-de-zwart.nl. Bevestig met Next en als alles goed is, drukt u op Create Your HDA Profile. U belandt nu in een nieuw venster waar u de installatiecode voor uw HDA noteert: die hebt u nodig in stap 5 (desnoods vindt u deze informatie ook nog wel terug door, aangemeld bij Amahi, te surfen naar https://www.amahi.org/user). Ten slotte klikt u op de link Follow instructions bij Fedora 14 Install DVD.
©CIDimport
3. Fedora downloaden
U ziet hier meteen ook de minimale systeemvereisten voor uw Amahi Home Server, en dat valt best mee: 1 GHz-processor, 4 GB vrije schijfruimte en 512 MB ram (méér mag altijd!). Download nu Fedora 14: dat kan via de link download mirrors. Kies als downloadlocatie bij voorkeur NL en klik op de link http, daarna op de map releases en ga voor 14 (Amahi werkt momenteel niet goed samen met Fedora 15). Klik de mappen Fedora, i386 en iso aan. Een download van circa 3,31 GB verder en het bestand Fedora-14-i386-DVD.iso is binnen. Dit bestand brandt u vervolgens naar een (lege) dvd. Dat kan bijvoorbeeld met het gratis CDBurnerXP (cdburnerxp.se), waar u dan Brand ISO beeldbestand aanklikt en naar het iso-bestand verwijst.
©CIDimport
4. Fedora installeren
Het is nu de bedoeling dat u met deze dvd uw ‘server-pc’ opstart. Zorg er bij voorkeur voor dat u alle externe media van deze pc hebt losgekoppeld, zodat u niet het risico loopt dat behalve uw harde schijf deze media worden geformatteerd tijdens de installatie! Vergewis u er tevens van dat u de netwerkkaart van de pc met uw netwerk (router) hebt verbonden. Tijd nu om ook de installatiegids op wiki.amahi.org/index.php/Fedora_14_install_guide erbij te halen. We raden u aan de instructies van deze gids nauwgezet te volgen, aangezien we niet de ruimte hebben die hier over te nemen.
Er zijn wel nog een paar aandachtspunten. Selecteer het juiste toetsenbord (meestal is dat US of US internationaal). De taal kunt u eventueel op English ingesteld laten, zodat de voorbeeldschermen uit de instructies overeenkomen met wat u op het scherm ziet. Let vooral goed op bij het instellen van schijfpartities: zorg er met name voor dat u in het betreffende venster een vinkje plaatst bij ‘De partitie opmaak bekijken en aanpassen’ zodat u de voorgestelde aanpassingen kunt uitvoeren. Als alles goed is, is uw harde schijf ongeveer ingedeeld zoals in de afbeelding 4. De exacte volumegroottes hangen natuurlijk wel af van de grootte van uw eigen schijf. Wat de swap-partitie betreft: die maakt u het liefst minstens dubbel zo groot als de hoeveelheid ram-geheugen op uw systeem. Tegen het einde van de installatie dient u de Amahi-software (‘repository’) te downloaden (via de url f14.amahi.org).
©CIDimport
5. Server installeren
Het einde van de installatieronde is in zicht. Na een herstart van uw gloednieuwe systeem creëert u een nieuwe gebruiker. Voor de juiste datum en tijd vinkt u de optie ‘Synchroniseer datum en tijd via het netwerk’ aan. Even later kunt u zich dan aanmelden met uw nieuwe gebruikersaccount. Op het nieuwe bureaublad dubbelklikt u op het icoontje Amahi installer en tikt u uw installatiecode in (zie stap 2).
Voor u de Reboot-knop indrukt, voert u bij voorkeur nog een kleine ingreep op uw router uit… Immers, om van alle functies van uw nieuwe server te profiteren, laat u die ook als dhcp-server fungeren. Dat is standaard allemaal geregeld, maar omdat op dit moment wellicht uw router nog deze taak vervult, deactiveert u die functie eerst op uw router. U bereikt dit configuratiescherm via uw eigen pc door uw browser af te stemmen op het ip-adres van uw router. Daar vindt u dan een optie om de dhcp-service uit te schakelen. Vergeet deze functie natuurlijk niet te reactiveren mocht u uw Amahi-experiment toch weer stopzetten! Na deze ingreep herstart u alle netwerk-pc’s.
©CIDimport
6. Server configureren
Na de herstart en uw aanmelding bij Fedora, dubbelklikt u op Amahi HDA Setup, waarna u zich aanmeldt met hetzelfde gebruikersaccount als Fedora (eventueel wijzigt u het wachtwoord). U belandt nu op het ‘dashboard’ van uw Amahi-server. Dat kan vanaf nu trouwens ook door op een van uw netwerk-pc’s de browser op http://hda af te stemmen. Hier klikt u nu op Setup en stelt u op het tabblad Settings de taal op Nederlands in.
©CIDimport
7. Shares instellen
Hoog tijd nu om iets met uw server te doén… Laten we beginnen met het instellen van shares, gedeelde mappen dus. Open hiervoor opnieuw de setup-pagina en ga naar het tabblad Shares. U merkt dat er al een aantal shares gecreëerd werden, waaronder Docs, Music, Pictures en Movies. Die hoort u nu al te kunnen bereiken vanaf uw netwerk: start de Verkenner op en tik in de adresbalk bijvoorbeeld \\hda\music in. De gedeelde map is uiteraard nog leeg, maar u kunt hier gerust al enkele bestanden naar kopiëren. Een nieuwe share creëren is niet moeilijker dan op de knop Nieuwe gedeelde map te drukken, een geschikte naam in te vullen – het juiste pad wordt in principe automatisch ingevuld: /var/hda/files/<naam_van_share>) – en al dan niet het vinkje te laten staan bij Zichtbaar (indien niet zichtbaar moet u in de Verkenner zelf het juiste pad kennen en invoeren) en bij Alleen lezen. Bevestig met Creëer de gedeelde map. Klik op de nieuwe share als u die nog wil bewerken. U kunt hier dan bijvoorbeeld het vinkje weghalen bij Alle gebruikers en aangeven welke gebruikers welke toegang krijgen. Nieuwe gebruikers maakt u logischerwijze aan op het tabblad Gebruikers.
©CIDimport
8. Centrale backups maken
Het is nu een kleine stap naar het maken van backups naar zo’n share op uw server – iedere gebruiker kan bijvoorbeeld over een eigen backup-share beschikken (waar alleen hij rechten toe krijgt). Laten we de veelzijdige en gratis backup-software Easeus Todo Backup (www.todo-backup.com/products/home) als voorbeeld nemen. Installeer die op een van uw Windows-pc in het netwerk. Start de tool, open het tabblad Backup en kies (bijvoorbeeld) File backup. Voorzie een geschikte naam en duid de gewenste gegevens aan. Bij Destination vult u vervolgens \\hda\<share-naam-voor-backups> in en drukt u op de Enter-toets; soms doet Todo Backup wat nukkig en moet u dat een paar keer herhalen. Vul de gebruikers-id in die u in Amahi schrijfrechten hebt toegekend op die share. In het volgende venster geeft u dan de gewenste timing voor uw back-ups in en met Proceed begint de backup – indien u Now had geselecteerd.
©CIDimport
9. Kalender(s) bijhouden
Het bijhouden van ‘gecentraliseerde kalenders’ via Amahi is eenvoudig. Ga naar uw dashboard, klik op Setup en open het tabblad Toepassingen. Naast een hele reeks thema’s voor uw server (selecteer een thema, klik op Install, open het tabblad Instellingen, klik op Thema’s en klik het gewenste thema aan) treft u hier ook verschillende nuttige toepassingen aan. Kies WebCalender en selecteer Install. Na de installatie komt u te weten dat u hiervoor moet inloggen op http://webcalendar en dat de eerste gebruiker standaard admin is (met wachtwoord admin). Ga met uw browser naar dat adres en meld u als admin aan: u kunt nu meteen uw afspraken vastleggen. Het is prima mogelijk een agenda te voorzien voor verschillende gebruikers: klik hiervoor op Instellingen en Gebruikersbeheerder. Via de link Gebruiker toevoegen maakt u alle gewenste gebruikers aan. Afhankelijk van wie zich bij http://webcalendar aanmeldt, wordt de bijhorende agenda getoond.
©CIDimport
10. vpn-verbinding leggen
Het wordt natuurlijk nog interessanter als u uw gegevens en services op afstand kunt bereiken, via het internet. Dat doet u natuurlijk het liefst op een veilige – lees: versleutelde – manier en dat is mogelijk dankzij de geïntegreerde (open)vpn-server. U hoeft alleen een vpn-client te installeren op het systeem van waaruit u de server wilt bereiken. Dat gaat het makkelijkst met een van de clients op wiki.amahi.org/index.php/VPN_clients. U vindt er exemplaren voor Windows, Mac, Linux en zelfs Android en iPhone.
Wij nemen de Windows-versie als voorbeeld. Download en installeer de tool (als administrator). Na de installatie start u – op een pc die zich buiten uw netwerk bevindt – het programma HDAConnect op. Klik met de rechtermuisknop op het nieuwe icoontje in het Windows-systeemvak en kies Connect. Vul het gebruikers-id van uw server in en vul de juiste HDA-naam in (die vindt u desnoods via www.amahi.org/user). Zodra u op Connect drukt, wordt de verbinding gelegd. U kunt nu ook op die pc via de Verkenner naar \\hda bladeren of naar http://hda, http://webcalendar enz. surfen – net alsof u thuis bent en zonder gevaar voor pottenkijkers. Lukt de verbinding niet, dan moet u in uw router nog een poort forwarden naar het interne lan-adres van uw server (bijvoorbeeld: 192.168.0.10). Voor OpenVPN is dat poort 1194 (udp) en de kans is groot dat u op www.portforward.com de nodige instructies voor uw eigen router terugvindt.
