Zelfs met één draadloze superrouter is het in veel gevallen niet meer mogelijk om je hele huis van wifi te voorzien. De oplossing is om in je huis meerdere accesspoints te creëren, en met wifi-mesh-systemen kan dat zonder dat je kabels hoeft te trekken. We testen voor dit artikel modellen die voor de beste prestatie een extra radio voor de onderlinge verbinding hebben. Welk systeem biedt voor jou de beste balans tussen prijs en prestaties?

Met een wifi-mesh-systeem kun je zonder kabels te trekken in iedere situatie een draadloos netwerk ..ll.....met meerdere accesspoints gebruiken. De communicatie tussen de accesspoints (ook wel nodes of satellieten genoemd) verloopt draadloos. Inmiddels zijn wifi-mesh-systemen in allerlei soorten en prijsklassen te koop, waarbij in grote lijnen geldt dat de duurdere systemen ook daadwerkelijk beter presteren.

Wifi 6 is inmiddels helemaal doorgebroken, de sets met wifi 5 kun je als echte instapopties beschouwen. Inmiddels is er een groot aantal wifi6-sets in allerlei prijsklassen te koop. In deze test beperken we ons voor de overzichtelijkheid tot triband-systemen; die hebben een extra radio die gebruikt wordt voor de onderlinge communicatie (backhaul) tussen de nodes. Hierdoor gaat deze communicatie niet ten koste van de bandbreedte die beschikbaar is voor de clients, waardoor het systeem zowel stabieler als sneller presteert. De insteek van onze test blijft eenvoudig: je wilt met zo min mogelijk gedoe gewoon goede wifi in huis.

Een triband-systeem heeft een extra frequentieband voor de onderlinge communicatie tussen de nodes.

Hoeveel nodes heb je nodig?

Het grote voordeel van wifi-mesh-systemen is dus dat je zonder draden meerdere accesspoints kunt gebruiken, en daarom worden de systemen verkocht in sets van twee of drie nodes. Hoeveel je er daadwerkelijk nodig hebt, hangt uiteraard van je huis af. Hoewel de nodes onderling verbinding kunnen maken (de node op de eerste verdieping maakt bijvoorbeeld contact met de node op de begane grond en een node op zolder maakt contact met de node op de eerste verdieping), zorgt elke tussenstap wel voor een lagere snelheid.

Je hoeft drie satellieten natuurlijk niet als een keten op te stellen, je kunt bijvoorbeeld ook met de ene satelliet het netwerk boven versterken en met de andere een netwerk in je tuin verzorgen. Je kunt altijd kijken of twee stuks voor jou thuis voldoet, want wellicht is het voor jou geen probleem als de snelheid op zolder wat lager is.

Voor veel systemen geldt dat je ook losse satellieten kunt kopen als blijkt dat je er toch eentje extra nodig hebt. Wel is één extra losse node duurder dan een node als je direct een set van drie stuks had aangeschaft.

We meten de prestaties van de wifi-mesh-systemen op drie locaties in huis.

Netgear Orbi

Als mesh-bouwer van het eerste uur heeft Netgear de installatie en de software op alle drie de geteste sets uitstekend voor elkaar. De installatie gaat sneller dan bij de meeste andere merken, zowel via een smartphone als pc.

Helaas heeft Netgear wel besloten om sommige mogelijkheden achter een betaalmuur te parkeren. Zowel de uitgebreide beveiligingsfuncties van Bitdefender als de geavanceerdere familieopties vereisen een (ander) abonnement. Het voelt zuur dat je voor die extra mogelijkheden (hoe uitgebreid ze ook zijn) zoals ouderlijk toezicht weer 70 euro per jaar bovenop op de toch al forse aanschafsprijzen moet afrekenen.

De middenklasser Orbi RBK75x gaat duidelijk al even mee. Zo ontbreken wifi 6E en high-end-mogelijkheden zoals multi-gigabitpoorten. Op papier is de RBK75x daarmee een aantrekkelijke optie voor iedereen die niet wil overdrijven met extreem dure oplossingen.

Snelheden voorbij de 1 Gbit/s zijn met deze set uiteraard niet mogelijk, maar we meten 878 Mbit/s rondom de unit zelf, 556 Mbit/s op de eerste hop en daar blijft nog 346 Mbit/s van over op zolder. De Orbi RBK75x werkt uitstekend en maakt de beloftes waar, maar moet iets in prijs zakken om een echt overtuigende aanrader te worden. Adviesprijs: € 391,- (2 stuks), € 589,- (3 stuks)

Ook de Orbi RBK85x biedt niet alle mogelijke opties: zo ontbreken ook op dit systeem wifi 6E en multi-gigabitlan. Wel krijg je een 2,5Gbit-wan-poort. De prestaties zijn met snelheden in onze drie testscenario’s van respectievelijk 951, 654 en 434 Mbit/s goed. Met een lagere prijs zou het een veilige aanrader zijn, maar Netgear houdt vast aan de hoge introductieprijs, terwijl deze set inmiddels onder druk staat van allerlei concurrenten die sneller zijn of meer mogelijkheden bieden voor iets meer geld (of bijna even snel voor veel minder geld). Adviesprijs: € 696,- (2 stuks), € 1049,- (3 stuks)

Het topmodel Orbi RBKE96x is de enige quadband-oplossing in de test en heeft naast wifi 6E een complete extra 5GHz-netwerkband aan boord om nog beter met grotere hoeveelheden apparaten om te kunnen gaan. Ook is het de enige set met een 10Gbit-wan-aansluiting plus op elke satelliet een 2,5Gbit-lan-aansluiting. Dergelijke high-end-mogelijkheden zijn wel enkel zinvol als je ook daadwerkelijk meerdere wifi6E-clients en een multi-gigabitnetwerk in huis hebt.

Gezien de extreem hoge prijs hadden we niets anders verwacht, maar de RBKE96x maakt desondanks indruk met gemiddeld de beste prestaties van alle geteste systemen. Met 1856 Mbit/s laat hij alleen de ASUS Zen Wifi Pro ET12 net voor zich en zelfs op de eerste verdieping via één hop weten we nog bijna één gigabit (939 Mbit/s) aan data door te voeren. Als deze set je wifi-problemen niet oplost, zit er écht niets anders op dan kabels te trekken. Toch is 1699 euro uitgeven voor een mesh-systeem niet iets wat wij zomaar even zullen aanraden. De ultieme Orbi is er dan ook enkel voor de gebruiker die het allerbeste wil ongeacht de kosten. Adviesprijs: € 1699,- (3 stuks)

Huawei

Ondanks dat dit Huaweis eerste grote uitrol van mesh-producten is, is het merk duidelijk geen beginner op netwerkgebied. Dat merk je aan de installatie van de Huawei Mesh 7. Die is kinderlijk eenvoudig en voelt niet minder volwassen aan dan die van mesh-veteranen. Ook zijn de meest gevraagde opties eenvoudig in te stellen: denk aan een tijdelijke pauzeknop om de verbinding van de kinderen even stop te zetten of het instellen van een gastnetwerk.

Huawei kiest, net als Netgear en TP-Link, voor een app met een duidelijke insteek van ‘minder is meer’. Als je echt geavanceerde instellingen wilt tweaken, ben je hier aan het verkeerde adres, net als bij de meeste mesh-oplossingen overigens. Alleen ASUS doet dat significant anders.

Schommelingen

De resultaten van Huawei zetten ons aan het denken. Er valt namelijk wel het een en ander op af te dingen. Zo zien we rondom de units geen volledige verzadiging van de gigabit-lanaansluiting (775 Mbit/s). Dit resultaat valt wat lager uit door wat meer zichtbare schommelingen dan we op andere sets zien. Soms zien we hogere snelheden, maar als we met twee apparaten testen, zien we af en toe wat dips die we elders niet tegenkwamen. Aan de andere kant is een gemiddelde snelheid van bijna 800 Mbit/s zeker geen slecht resultaat en niet heel anders dan andere sets in dit segment.

Hetzelfde gaat op voor de verbinding op de satelliet. Zo’n 500 Mbit/s op de eerste verdieping is keurig, al zien we tegelijkertijd dat je voor iets meer geld met andere sets hogere resultaten kunt halen. Op zolder meten we net geen 300 Mbit/s, slechts iets minder dan de uitstekende doch duurdere Orbi RBK75x, al is de duurdere Deco XE75 met wifi 6E weer net wat sneller.

Te overwegen

Hoewel we graag echte innovaties hadden gezien qua mogelijkheden, juichen we het toe dat Huawei in plaats daarvan de aanval opent qua prijs: 299 euro voor een set van twee mesh-units is een positieve ontwikkeling. En dat is kort na de introductie; we verwachten dat die prijs na verloop van tijd nog wat zal zakken. Dat is overigens ook noodzakelijk, want als ze zich op prijs willen richten, moeten ze concurreren met die andere grote Chinese fabrikant die graag op de kleintjes let: TP-Link.

Kortom, de Mesh 7 is een uitstekende eerste stap van Huawei in deze markt. Deze set is niet de snelste of de beste, maar wel een die je serieus kunt overwegen als hij een significant prijsvoordeel weet te bieden ten opzichte van de andere alternatieven in de test (zeker als je een lage prijs belangrijker vindt dan zaken als wifi 6E). Adviesprijs: € 489,- (2 stuks), € 708,- (2 stuks + losse extra node)

Linksys

Linksys heeft door de jaren heen grote stappen gemaakt met zijn software en app. De installatie is vlot geregeld en vereist geen technische kennis. De app is overzichtelijk en ook voor leken goed te volgen. Zo zet je bijvoorbeeld vlot een gastnetwerk op of stel je beperkingen in voor jonge internetgebruikers.

De Linksys Velop AX4200 maakt een prima indruk: de hoekige kastjes zien er aantrekkelijk uit en de aanwezigheid van vier netwerkpoorten per satelliet is fijn. De Velop toont zijn leeftijd in enkele details. Zo ontbreekt wifi 6E en zijn er geen multi-gigabitpoorten. Enkele andere sets die grofweg hetzelfde kosten, bieden die mogelijkheden wel, zoals de Deco XE75 (PRO).

Kijken we naar de prestaties van test 1, dan lijkt de Velop zijn taak prima te vervullen. We meten 752 Mbit/s nabij de primaire unit. Op de eerste verdieping blijft daar 399 Mbit/s van over, ruim voldoende voor de meeste doeleinden. Het probleem voor Linksys zit in de vergelijking met de alternatieve producten, want de Velop AX4200 is de hekkensluiter. De oplossing voor de Velop AX4200 is simpel: de prijs moet omlaag. De set werkt tenslotte prima en is gebruiksvriendelijk, maar hij zal echt tot de goedkoopste triband-systemen moeten gaan behoren om hem te overwegen. Adviesprijs: € 489,- (2 stuks), € 708,- (2 stuks + losse extra node)

De Linksys Velop AX5300, soms ook de MX10 genoemd, is het Velop-topmodel dat Linksys in 2020 uitbracht, maar ook in 2022 nog actief verkocht wordt. Ook deze Velop toont, net als de iets goedkopere AX4200, zijn leeftijd in enkele details. Ook hier ontbreekt wifi 6E en zijn er geen multi-gigabitpoorten aanwezig. Linksys is zich daarvan bewust en heeft inmiddels nieuwe modellen aangekondigd. Ze laten de naam Velop varen en lijken een herstart te maken onder de naam Atlas. De Atlas-triband-sets waren op moment van testen echter nog niet verkrijgbaar.

De Velop AX5300 zet (net als praktisch elke andere mesh-oplossing in 2022) op zichzelf best leuke resultaten neer. Zo’n 806 Mbit/s dichtbij de hoofdunit en 489 Mbit/s op de eerste verdieping via een satelliet is een keurig resultaat waar menig losse router niet snel bij in de buurt zal komen. Hij is daarmee ook duidelijk sneller dan de goedkopere Velop AX4200, al scheelt het op de tweede verdieping maar bar weinig: 291 versus 278 Mbit/s is geen 130 euro meer waard. Het is een teken dat de backhaul van Linksys gewoon niet denderend is. Adviesprijs: € 489,- (2 stuks), € 708,- (2 stuks + losse extra node)

ASUS

Wat zijn software, of eigenlijk firmware, betreft is ASUS een beetje de vreemde eend in de bijt. Waar concurrenten als Netgear en TP-Link zich vooral richten op eenvoud, houdt ASUS juist vast aan de uitgebreide mogelijkheden van zijn routers. De ZenWiFi-sets zijn de enige waarbij je echt volledige controle houdt over elke mogelijkheid en instelling. Via de uitgebreide webinterface kun je, mocht je dat willen, uren spenderen aan het nauwkeurig afstellen van alle instellingen, of gebruikmaken van extra’s zoals meerdere VPN-functies of meerdere gastnetwerken.

Mocht je daar geen trek in hebben, dan laat je geavanceerde instellingen links liggen. De installatie van het systeem is evengoed zo gepiept en ook ASUS heeft een app als dat je voorkeur heeft.

De ZenWiFi AX (XT8) is een triband AX6000-systeem in het hogere segment en is in zwart of wit verkrijgbaar. Net als andere modellen die al wat langer te koop zijn, heeft de XT8 wel een achterstand op enkele nieuwere modellen. Zo ontbreken wifi 6E en multi-gigabitpoorten. Het is theoretisch mogelijk om de 2,5Gbit-wan-aansluiting als lan-poort te gebruiken, maar in de praktijk lijkt dat niet altijd te werken.

De XT8 levert keurige prestaties. Rondom de satelliet trekt hij de aansluiting grofweg vol. Op de eerste verdieping meten we nog een respectabele 574 Mbit/s en op zolder blijft daar zo’n 379 Mbit/s van over. Keurige resultaten, maar er zijn alternatieven die wat beter scoren voor minder geld, zoals de TP-Link Deco XE75. Adviesprijs: € 389,- (2 stuks), € 599,- (2 stuks + losse extra node)

Waar de meeste mesh-systemen voor onopvallende witte kastjes kiezen, is de ASUS ZenWiFi XT12 Pro een opvallende verschijning met zwarte satellieten voorzien van een transparante bovenzijde. De afwezigheid van wifi 6E is in dit hogere segment opvallend. Dit is de duurste mesh-oplossing zonder wifi 6E.

De ZenWiFi Pro XT12 zet best indrukwekkende cijfers neer: 1521 Mbit/s rondom de node en nog ruim 700 Mbit/s een verdieping hoger via de satelliet. Het resultaat van 457 Mbit/s op zolder is het op twee na beste. Adviesprijs: € 779,- (2 stuks), € 1217,- (2 stuks + losse extra node)

Wanneer we naar de resultaten kijken, zien we dat de twee maanden jongere ASUS ZenWiFi Pro ET12 significant sneller is en wél wifi 6E biedt. Een resultaat van 1815 Mbit/s maakt deze set tot een van de allersnelste wifi-oplossingen die je kunt kopen. Daar blijft een verdieping hoger via één hop nog 801 Mbit/s van over; de meeste mid-range sets scoren hier zo rond de 500 tot 600 Mbit/s. Op zolder en met wat langere afstand houdt de ET12 zelfs het beste stand van allemaal.

Helaas is prijs wel echt extreem hoog, waarmee de doelgroep van deze set sterk afneemt. Maar voor mensen die het geld hebben, die prestaties belangrijk vinden én een echt volwaardige router willen hebben, is de ZenWiFi Pro ET12 de beste optie van 2022. Adviesprijs: € 899,- (2 stuks), € 1378,- (2 stuks + losse extra node)

TP-Link

De installatie van de Deco-mesh-systemen is inmiddels uitstekend uitontwikkeld. De focus van TP-Link ligt overduidelijk op eenvoud. Fijn voor de typische thuisgebruiker, maar minder fijn als je meer technisch onderlegd bent en graag aan instellingen sleutelt of een eigen VPN-verbinding opzet.

Onder de Homeshield-vlag voegt TP-Link basale beveiligingsopties en opties voor ouderlijk toezicht toe, al heb je voor sommige geavanceerde opties een abonnement nodig. Zo kun je wel websites blokkeren of een bedtijd instellen, maar het instellen van een tijdslimiet per gebruiker is een betaalde functie, en dat vinden we lastig te begrijpen.

De Deco XE75 is met relatief compacte torentjes wat kleiner dan het topmodel, maar het betreft wel degelijk een triband-oplossing. Fijn is de toevoeging van een derde lan-poort, eerdere units hadden er veelal slechts twee. Het is echter de toevoeging van wifi 6E die opvalt. Om daar optimaal van te profiteren, is een multi-gigabitpoort handig en die ontbreekt helaas.

De Deco XE75 laat op zichzelf een keurige indruk achter. In de woonkamer halen we 951 Mbit/s en ook de backhaul blijkt uitstekend. Op de eerste verdieping blijft nog ruim 600 Mbit/s van de snelheid over. Op zolder blijven we nog net boven de 400 Mbit/s. Adviesprijs: € 369,- (2 stuks), € 464,- (3 stuks)

Het is de eveneens geteste Deco XE75 PRO die roet in het eten van de ‘gewone’ XE75 gooit. Het zijn technisch praktisch dezelfde apparaten, maar de PRO heeft wél een 2,5Gbit-poort. Die set neemt een subtoppositie in binnen het assortiment, maar lijkt qua mogelijkheden met wifi 6E en multi-gigabitpoorten eigenlijk meer op een topmodel.

De Deco XE75 PRO scoort uitstekend zo’n 1566 Mbit/s rondom de satelliet zelf. Op de eerste verdieping houdt de XE75 PRO eveneens goed stand (665 Mbit/s) en op de bovenste verdieping zien we nog een zeer respectabele score (422 Mbit/s). Het verval in snelheid naar de hogere etages is ietsje hoger dan bij de duurdere sets, maar dat staat geenszins in verhouding tot het gigantische prijsverschil. Interessanter is, wanneer we kijken naar vergelijkbaar geprijsde modellen, dat de XE75 PRO er echt positief uitspringt en misschien we dé interessantste set van dit moment is. Adviesprijs: € 399,- (2 stuks), € 549,- (3 stuks)

De hoger gepositioneerde Deco X90 heeft twee grote uitdagingen: wifi 6E ontbreekt en de X90 is alleen los of als set van twee te koop (er is geen set van drie stuks). De prestaties zijn goed: 1276 Mbit/s is meer dan de meeste thuisnetwerken aan kunnen. De backhaul houdt goed stand richting de satelliet op de eerste verdieping, waar we nog zo’n 600 Mbit/s overhouden en één verdieping verder blijft daar nog zo’n 400 Mbit/s van over. Dat zijn resultaten waar menig huishouden en menig concurrent jaloers op zal zijn, al ontloopt het de XE75 en XE75 PRO weinig. Dergelijke concurrentie uit eigen assortiment maakt de positie van de X90 toch best lastig. Adviesprijs: € 359,- (2 stuks), € 583,- (2 stuks + losse extra node)

Conclusie

Wanneer je simpelweg op zoek bent naar de hoogste snelheid of de grootste kans dat het systeem altijd werkt, dan kun je terecht bij de Netgear Orbi RBKE96x of de ASUS ZenWiFi Pro ET12. Beide sets zijn aan elkaar gewaagd, maar zijn tegelijkertijd de duurste opties.

Wil je een zo goed mogelijk presterend systeem voor een zo scherp mogelijke prijs, dan raden we je de TP-Link Deco XE75 PRO aan. Dit wifi-mesh-systeem met wifi 6E presteert uitstekend en is klaar voor de toekomst, maar is zeker niet de duurste van de rest en is daarom wat ons betreft een aanrader.

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.