Zelfs met één draadloze superrouter is het in veel gevallen niet meer mogelijk om je hele huis van wifi te voorzien. De oplossing is om in je huis meerdere accesspoints te creëren, en met wifi-mesh-systemen kan dat zonder dat je kabels hoeft te trekken. We testen voor dit artikel modellen die voor de beste prestatie een extra radio voor de onderlinge verbinding hebben. Welk systeem biedt voor jou de beste balans tussen prijs en prestaties?

Met een wifi-mesh-systeem kun je zonder kabels te trekken in iedere situatie een draadloos netwerk ..ll.....met meerdere accesspoints gebruiken. De communicatie tussen de accesspoints (ook wel nodes of satellieten genoemd) verloopt draadloos. Inmiddels zijn wifi-mesh-systemen in allerlei soorten en prijsklassen te koop, waarbij in grote lijnen geldt dat de duurdere systemen ook daadwerkelijk beter presteren.

Wifi 6 is inmiddels helemaal doorgebroken, de sets met wifi 5 kun je als echte instapopties beschouwen. Inmiddels is er een groot aantal wifi6-sets in allerlei prijsklassen te koop. In deze test beperken we ons voor de overzichtelijkheid tot triband-systemen; die hebben een extra radio die gebruikt wordt voor de onderlinge communicatie (backhaul) tussen de nodes. Hierdoor gaat deze communicatie niet ten koste van de bandbreedte die beschikbaar is voor de clients, waardoor het systeem zowel stabieler als sneller presteert. De insteek van onze test blijft eenvoudig: je wilt met zo min mogelijk gedoe gewoon goede wifi in huis.

Hoeveel nodes heb je nodig?

Het grote voordeel van wifi-mesh-systemen is dus dat je zonder draden meerdere accesspoints kunt gebruiken, en daarom worden de systemen verkocht in sets van twee of drie nodes. Hoeveel je er daadwerkelijk nodig hebt, hangt uiteraard van je huis af. Hoewel de nodes onderling verbinding kunnen maken (de node op de eerste verdieping maakt bijvoorbeeld contact met de node op de begane grond en een node op zolder maakt contact met de node op de eerste verdieping), zorgt elke tussenstap wel voor een lagere snelheid.

Je hoeft drie satellieten natuurlijk niet als een keten op te stellen, je kunt bijvoorbeeld ook met de ene satelliet het netwerk boven versterken en met de andere een netwerk in je tuin verzorgen. Je kunt altijd kijken of twee stuks voor jou thuis voldoet, want wellicht is het voor jou geen probleem als de snelheid op zolder wat lager is.

Voor veel systemen geldt dat je ook losse satellieten kunt kopen als blijkt dat je er toch eentje extra nodig hebt. Wel is één extra losse node duurder dan een node als je direct een set van drie stuks had aangeschaft.

Netgear Orbi

Als mesh-bouwer van het eerste uur heeft Netgear de installatie en de software op alle drie de geteste sets uitstekend voor elkaar. De installatie gaat sneller dan bij de meeste andere merken, zowel via een smartphone als pc.

Helaas heeft Netgear wel besloten om sommige mogelijkheden achter een betaalmuur te parkeren. Zowel de uitgebreide beveiligingsfuncties van Bitdefender als de geavanceerdere familieopties vereisen een (ander) abonnement. Het voelt zuur dat je voor die extra mogelijkheden (hoe uitgebreid ze ook zijn) zoals ouderlijk toezicht weer 70 euro per jaar bovenop op de toch al forse aanschafsprijzen moet afrekenen.

De middenklasser Orbi RBK75x gaat duidelijk al even mee. Zo ontbreken wifi 6E en high-end-mogelijkheden zoals multi-gigabitpoorten. Op papier is de RBK75x daarmee een aantrekkelijke optie voor iedereen die niet wil overdrijven met extreem dure oplossingen.

Snelheden voorbij de 1 Gbit/s zijn met deze set uiteraard niet mogelijk, maar we meten 878 Mbit/s rondom de unit zelf, 556 Mbit/s op de eerste hop en daar blijft nog 346 Mbit/s van over op zolder. De Orbi RBK75x werkt uitstekend en maakt de beloftes waar, maar moet iets in prijs zakken om een echt overtuigende aanrader te worden. Adviesprijs: € 391,- (2 stuks), € 589,- (3 stuks)

Ook de Orbi RBK85x biedt niet alle mogelijke opties: zo ontbreken ook op dit systeem wifi 6E en multi-gigabitlan. Wel krijg je een 2,5Gbit-wan-poort. De prestaties zijn met snelheden in onze drie testscenario’s van respectievelijk 951, 654 en 434 Mbit/s goed. Met een lagere prijs zou het een veilige aanrader zijn, maar Netgear houdt vast aan de hoge introductieprijs, terwijl deze set inmiddels onder druk staat van allerlei concurrenten die sneller zijn of meer mogelijkheden bieden voor iets meer geld (of bijna even snel voor veel minder geld). Adviesprijs: € 696,- (2 stuks), € 1049,- (3 stuks)

Het topmodel Orbi RBKE96x is de enige quadband-oplossing in de test en heeft naast wifi 6E een complete extra 5GHz-netwerkband aan boord om nog beter met grotere hoeveelheden apparaten om te kunnen gaan. Ook is het de enige set met een 10Gbit-wan-aansluiting plus op elke satelliet een 2,5Gbit-lan-aansluiting. Dergelijke high-end-mogelijkheden zijn wel enkel zinvol als je ook daadwerkelijk meerdere wifi6E-clients en een multi-gigabitnetwerk in huis hebt.

Gezien de extreem hoge prijs hadden we niets anders verwacht, maar de RBKE96x maakt desondanks indruk met gemiddeld de beste prestaties van alle geteste systemen. Met 1856 Mbit/s laat hij alleen de ASUS Zen Wifi Pro ET12 net voor zich en zelfs op de eerste verdieping via één hop weten we nog bijna één gigabit (939 Mbit/s) aan data door te voeren. Als deze set je wifi-problemen niet oplost, zit er écht niets anders op dan kabels te trekken. Toch is 1699 euro uitgeven voor een mesh-systeem niet iets wat wij zomaar even zullen aanraden. De ultieme Orbi is er dan ook enkel voor de gebruiker die het allerbeste wil ongeacht de kosten. Adviesprijs: € 1699,- (3 stuks)

Huawei

Ondanks dat dit Huaweis eerste grote uitrol van mesh-producten is, is het merk duidelijk geen beginner op netwerkgebied. Dat merk je aan de installatie van de Huawei Mesh 7. Die is kinderlijk eenvoudig en voelt niet minder volwassen aan dan die van mesh-veteranen. Ook zijn de meest gevraagde opties eenvoudig in te stellen: denk aan een tijdelijke pauzeknop om de verbinding van de kinderen even stop te zetten of het instellen van een gastnetwerk.

Huawei kiest, net als Netgear en TP-Link, voor een app met een duidelijke insteek van ‘minder is meer’. Als je echt geavanceerde instellingen wilt tweaken, ben je hier aan het verkeerde adres, net als bij de meeste mesh-oplossingen overigens. Alleen ASUS doet dat significant anders.

Schommelingen

De resultaten van Huawei zetten ons aan het denken. Er valt namelijk wel het een en ander op af te dingen. Zo zien we rondom de units geen volledige verzadiging van de gigabit-lanaansluiting (775 Mbit/s). Dit resultaat valt wat lager uit door wat meer zichtbare schommelingen dan we op andere sets zien. Soms zien we hogere snelheden, maar als we met twee apparaten testen, zien we af en toe wat dips die we elders niet tegenkwamen. Aan de andere kant is een gemiddelde snelheid van bijna 800 Mbit/s zeker geen slecht resultaat en niet heel anders dan andere sets in dit segment.

Hetzelfde gaat op voor de verbinding op de satelliet. Zo’n 500 Mbit/s op de eerste verdieping is keurig, al zien we tegelijkertijd dat je voor iets meer geld met andere sets hogere resultaten kunt halen. Op zolder meten we net geen 300 Mbit/s, slechts iets minder dan de uitstekende doch duurdere Orbi RBK75x, al is de duurdere Deco XE75 met wifi 6E weer net wat sneller.

Te overwegen

Hoewel we graag echte innovaties hadden gezien qua mogelijkheden, juichen we het toe dat Huawei in plaats daarvan de aanval opent qua prijs: 299 euro voor een set van twee mesh-units is een positieve ontwikkeling. En dat is kort na de introductie; we verwachten dat die prijs na verloop van tijd nog wat zal zakken. Dat is overigens ook noodzakelijk, want als ze zich op prijs willen richten, moeten ze concurreren met die andere grote Chinese fabrikant die graag op de kleintjes let: TP-Link.

Kortom, de Mesh 7 is een uitstekende eerste stap van Huawei in deze markt. Deze set is niet de snelste of de beste, maar wel een die je serieus kunt overwegen als hij een significant prijsvoordeel weet te bieden ten opzichte van de andere alternatieven in de test (zeker als je een lage prijs belangrijker vindt dan zaken als wifi 6E). Adviesprijs: € 489,- (2 stuks), € 708,- (2 stuks + losse extra node)

Linksys

Linksys heeft door de jaren heen grote stappen gemaakt met zijn software en app. De installatie is vlot geregeld en vereist geen technische kennis. De app is overzichtelijk en ook voor leken goed te volgen. Zo zet je bijvoorbeeld vlot een gastnetwerk op of stel je beperkingen in voor jonge internetgebruikers.

De Linksys Velop AX4200 maakt een prima indruk: de hoekige kastjes zien er aantrekkelijk uit en de aanwezigheid van vier netwerkpoorten per satelliet is fijn. De Velop toont zijn leeftijd in enkele details. Zo ontbreekt wifi 6E en zijn er geen multi-gigabitpoorten. Enkele andere sets die grofweg hetzelfde kosten, bieden die mogelijkheden wel, zoals de Deco XE75 (PRO).

Kijken we naar de prestaties van test 1, dan lijkt de Velop zijn taak prima te vervullen. We meten 752 Mbit/s nabij de primaire unit. Op de eerste verdieping blijft daar 399 Mbit/s van over, ruim voldoende voor de meeste doeleinden. Het probleem voor Linksys zit in de vergelijking met de alternatieve producten, want de Velop AX4200 is de hekkensluiter. De oplossing voor de Velop AX4200 is simpel: de prijs moet omlaag. De set werkt tenslotte prima en is gebruiksvriendelijk, maar hij zal echt tot de goedkoopste triband-systemen moeten gaan behoren om hem te overwegen. Adviesprijs: € 489,- (2 stuks), € 708,- (2 stuks + losse extra node)

De Linksys Velop AX5300, soms ook de MX10 genoemd, is het Velop-topmodel dat Linksys in 2020 uitbracht, maar ook in 2022 nog actief verkocht wordt. Ook deze Velop toont, net als de iets goedkopere AX4200, zijn leeftijd in enkele details. Ook hier ontbreekt wifi 6E en zijn er geen multi-gigabitpoorten aanwezig. Linksys is zich daarvan bewust en heeft inmiddels nieuwe modellen aangekondigd. Ze laten de naam Velop varen en lijken een herstart te maken onder de naam Atlas. De Atlas-triband-sets waren op moment van testen echter nog niet verkrijgbaar.

De Velop AX5300 zet (net als praktisch elke andere mesh-oplossing in 2022) op zichzelf best leuke resultaten neer. Zo’n 806 Mbit/s dichtbij de hoofdunit en 489 Mbit/s op de eerste verdieping via een satelliet is een keurig resultaat waar menig losse router niet snel bij in de buurt zal komen. Hij is daarmee ook duidelijk sneller dan de goedkopere Velop AX4200, al scheelt het op de tweede verdieping maar bar weinig: 291 versus 278 Mbit/s is geen 130 euro meer waard. Het is een teken dat de backhaul van Linksys gewoon niet denderend is. Adviesprijs: € 489,- (2 stuks), € 708,- (2 stuks + losse extra node)

ASUS

Wat zijn software, of eigenlijk firmware, betreft is ASUS een beetje de vreemde eend in de bijt. Waar concurrenten als Netgear en TP-Link zich vooral richten op eenvoud, houdt ASUS juist vast aan de uitgebreide mogelijkheden van zijn routers. De ZenWiFi-sets zijn de enige waarbij je echt volledige controle houdt over elke mogelijkheid en instelling. Via de uitgebreide webinterface kun je, mocht je dat willen, uren spenderen aan het nauwkeurig afstellen van alle instellingen, of gebruikmaken van extra’s zoals meerdere VPN-functies of meerdere gastnetwerken.

Mocht je daar geen trek in hebben, dan laat je geavanceerde instellingen links liggen. De installatie van het systeem is evengoed zo gepiept en ook ASUS heeft een app als dat je voorkeur heeft.

De ZenWiFi AX (XT8) is een triband AX6000-systeem in het hogere segment en is in zwart of wit verkrijgbaar. Net als andere modellen die al wat langer te koop zijn, heeft de XT8 wel een achterstand op enkele nieuwere modellen. Zo ontbreken wifi 6E en multi-gigabitpoorten. Het is theoretisch mogelijk om de 2,5Gbit-wan-aansluiting als lan-poort te gebruiken, maar in de praktijk lijkt dat niet altijd te werken.

De XT8 levert keurige prestaties. Rondom de satelliet trekt hij de aansluiting grofweg vol. Op de eerste verdieping meten we nog een respectabele 574 Mbit/s en op zolder blijft daar zo’n 379 Mbit/s van over. Keurige resultaten, maar er zijn alternatieven die wat beter scoren voor minder geld, zoals de TP-Link Deco XE75. Adviesprijs: € 389,- (2 stuks), € 599,- (2 stuks + losse extra node)

Waar de meeste mesh-systemen voor onopvallende witte kastjes kiezen, is de ASUS ZenWiFi XT12 Pro een opvallende verschijning met zwarte satellieten voorzien van een transparante bovenzijde. De afwezigheid van wifi 6E is in dit hogere segment opvallend. Dit is de duurste mesh-oplossing zonder wifi 6E.

De ZenWiFi Pro XT12 zet best indrukwekkende cijfers neer: 1521 Mbit/s rondom de node en nog ruim 700 Mbit/s een verdieping hoger via de satelliet. Het resultaat van 457 Mbit/s op zolder is het op twee na beste. Adviesprijs: € 779,- (2 stuks), € 1217,- (2 stuks + losse extra node)

Wanneer we naar de resultaten kijken, zien we dat de twee maanden jongere ASUS ZenWiFi Pro ET12 significant sneller is en wél wifi 6E biedt. Een resultaat van 1815 Mbit/s maakt deze set tot een van de allersnelste wifi-oplossingen die je kunt kopen. Daar blijft een verdieping hoger via één hop nog 801 Mbit/s van over; de meeste mid-range sets scoren hier zo rond de 500 tot 600 Mbit/s. Op zolder en met wat langere afstand houdt de ET12 zelfs het beste stand van allemaal.

Helaas is prijs wel echt extreem hoog, waarmee de doelgroep van deze set sterk afneemt. Maar voor mensen die het geld hebben, die prestaties belangrijk vinden én een echt volwaardige router willen hebben, is de ZenWiFi Pro ET12 de beste optie van 2022. Adviesprijs: € 899,- (2 stuks), € 1378,- (2 stuks + losse extra node)

TP-Link

De installatie van de Deco-mesh-systemen is inmiddels uitstekend uitontwikkeld. De focus van TP-Link ligt overduidelijk op eenvoud. Fijn voor de typische thuisgebruiker, maar minder fijn als je meer technisch onderlegd bent en graag aan instellingen sleutelt of een eigen VPN-verbinding opzet.

Onder de Homeshield-vlag voegt TP-Link basale beveiligingsopties en opties voor ouderlijk toezicht toe, al heb je voor sommige geavanceerde opties een abonnement nodig. Zo kun je wel websites blokkeren of een bedtijd instellen, maar het instellen van een tijdslimiet per gebruiker is een betaalde functie, en dat vinden we lastig te begrijpen.

De Deco XE75 is met relatief compacte torentjes wat kleiner dan het topmodel, maar het betreft wel degelijk een triband-oplossing. Fijn is de toevoeging van een derde lan-poort, eerdere units hadden er veelal slechts twee. Het is echter de toevoeging van wifi 6E die opvalt. Om daar optimaal van te profiteren, is een multi-gigabitpoort handig en die ontbreekt helaas.

De Deco XE75 laat op zichzelf een keurige indruk achter. In de woonkamer halen we 951 Mbit/s en ook de backhaul blijkt uitstekend. Op de eerste verdieping blijft nog ruim 600 Mbit/s van de snelheid over. Op zolder blijven we nog net boven de 400 Mbit/s. Adviesprijs: € 369,- (2 stuks), € 464,- (3 stuks)

Het is de eveneens geteste Deco XE75 PRO die roet in het eten van de ‘gewone’ XE75 gooit. Het zijn technisch praktisch dezelfde apparaten, maar de PRO heeft wél een 2,5Gbit-poort. Die set neemt een subtoppositie in binnen het assortiment, maar lijkt qua mogelijkheden met wifi 6E en multi-gigabitpoorten eigenlijk meer op een topmodel.

De Deco XE75 PRO scoort uitstekend zo’n 1566 Mbit/s rondom de satelliet zelf. Op de eerste verdieping houdt de XE75 PRO eveneens goed stand (665 Mbit/s) en op de bovenste verdieping zien we nog een zeer respectabele score (422 Mbit/s). Het verval in snelheid naar de hogere etages is ietsje hoger dan bij de duurdere sets, maar dat staat geenszins in verhouding tot het gigantische prijsverschil. Interessanter is, wanneer we kijken naar vergelijkbaar geprijsde modellen, dat de XE75 PRO er echt positief uitspringt en misschien we dé interessantste set van dit moment is. Adviesprijs: € 399,- (2 stuks), € 549,- (3 stuks)

De hoger gepositioneerde Deco X90 heeft twee grote uitdagingen: wifi 6E ontbreekt en de X90 is alleen los of als set van twee te koop (er is geen set van drie stuks). De prestaties zijn goed: 1276 Mbit/s is meer dan de meeste thuisnetwerken aan kunnen. De backhaul houdt goed stand richting de satelliet op de eerste verdieping, waar we nog zo’n 600 Mbit/s overhouden en één verdieping verder blijft daar nog zo’n 400 Mbit/s van over. Dat zijn resultaten waar menig huishouden en menig concurrent jaloers op zal zijn, al ontloopt het de XE75 en XE75 PRO weinig. Dergelijke concurrentie uit eigen assortiment maakt de positie van de X90 toch best lastig. Adviesprijs: € 359,- (2 stuks), € 583,- (2 stuks + losse extra node)

Conclusie

Wanneer je simpelweg op zoek bent naar de hoogste snelheid of de grootste kans dat het systeem altijd werkt, dan kun je terecht bij de Netgear Orbi RBKE96x of de ASUS ZenWiFi Pro ET12. Beide sets zijn aan elkaar gewaagd, maar zijn tegelijkertijd de duurste opties.

Wil je een zo goed mogelijk presterend systeem voor een zo scherp mogelijke prijs, dan raden we je de TP-Link Deco XE75 PRO aan. Dit wifi-mesh-systeem met wifi 6E presteert uitstekend en is klaar voor de toekomst, maar is zeker niet de duurste van de rest en is daarom wat ons betreft een aanrader.

Het is Black Friday Week bij Expert. In de winkels én online vind je hoge kortingen op televisies, laptops, wasmachines, drogers, e-readers en slimme apparaten. Dit is dus hét moment om toe te slaan. Hieronder zetten we zeven producten in de spotlight – en je ziet meteen welke korting je krijgt!

Partnerbijdrage - in samenwerking met Expert

LG 55QNED86A6A 55-inch: 4K QNED EVO-televisie

De LG 55QNED86A6A combineert QNED EVO-technologie met een 55-inch 4K-scherm voor helder beeld en nauwkeurige kleuren. De α8 AI Processor 4K optimaliseert beeld en geluid automatisch, terwijl HDR10 en HLG zorgen voor een breed dynamisch bereik. Dankzij WebOS 25 schakel je snel tussen apps, en met vier HDMI 2.1-poorten sluit je moeiteloos consoles of streamingapparaten aan. Een complete smart-tv voor films, series en gaming.

💡LG 55QNED86A6A: van 849 euro voor 675 euro

Samsung WW11DG6B25LB: grote en zuinige wasmachine

De Samsung WW11DG6B25LB heeft een ruime trommel van 11 kilo en centrifugeert met 1400 toeren. EcoBubble wast grondig op lage temperatuur en Hygiënisch Stomen verwijdert bacteriën en allergenen. Met SuperSpeed is een volle trommel in 39 minuten schoon. Het AI Display leert welke programma's je het meest gebruikt en zet die vooraan. Bovendien is het met een energieklasse van A -10% ook nog eens een zuinige wasmachine.

💡Samsung WW11DG6B25LB: van 819 euro voor 566 euro

Beko BM3T3823W: energiezuinige warmtepompdroger

De Beko BM3T3823W is een energiezuinige warmtepompdroger met een capaciteit van 8 kilo. Dankzij EcoGentle blijven kleuren mooi, terwijl het AquaWave-systeem zorgt voor een zachte trommelbeweging die slijtage beperkt. De vijftien programma's bieden opties voor uiteenlopende stoffen, van katoen tot fijne was. Het overzichtelijke LED-display toont de resterende tijd en maakt elke instelling eenvoudig.

💡Beko BM3T3823W: van 519 euro voor 433 euro

Inventum VVW6008AB: vrijstaande vaatwasser

De Inventum VVW6008AB is een praktische vrijstaande vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts. Met een hoogte van 85 centimeter past hij onder de meeste aanrechtbladen. De indeling is overzichtelijk en de bestekmand houdt messen, vorken en lepels bij elkaar zodat alles goed schoon wordt. Een nuchtere, stille vaatwasser die ontworpen is voor dagelijks gebruik.

💡Inventum VVW6008AB: van 379 euro voor 299 euro

Acer Aspire Go 15 (AG15-42P-R6QL): allround laptop

De Acer Aspire Go 15 combineert een slank ontwerp met sterke prestaties. De AMD Ryzen 7 5825U-processor en 16 GB RAM zorgen voor soepele multitasking, terwijl de 512 GB SSD voor snelle opstarttijden zorgt. Het 15,6-inch Full HD IPS-scherm levert scherpe beelden en AMD Radeon Graphics zorgt voor verbeterde grafische prestaties. Een lichte, veelzijdige laptop voor thuis, studie en onderweg.

💡Acer Aspire Go 15 (AG15-42P-R6QL): van 599 euro voor 499 euro

Eufy Video Doorbell E340 + Chime: slimme deurbel

De Eufy Video Doorbell E340 toont wie er voor je deur staat in scherpe 1080p- of 1536p-modus. Dankzij de draadloze installatie heb je geen bedrading nodig. Via de Eufy-app bekijk je livebeelden en meldingen op je smartphone. De meegeleverde Chime zorgt dat je het signaal ook zonder telefoon hoort. Een eenvoudige manier om je huis slimmer en veiliger te maken.

💡Eufy Video Doorbell E340 + Chime: van 199 euro voor 119 euro

Kobo Libra Colour (zwart): e-reader met kleurenscherm

De Kobo Libra Colour heeft een 7-inch E Ink Kaleido 3-scherm dat omslagen, illustraties en notities in kleur weergeeft. De e-reader is waterbestendig (IPX8) en biedt 32 GB opslag voor duizenden boeken. ComfortLight PRO vermindert automatisch blauw licht voor prettig lezen. Wie met de Kobo Stylus 2 werkt (optioneel), kan notities en markeringen in kleur maken. Ideaal voor lezen thuis en onderweg.

💡Kobo Libra Colour (zwart): van 239 euro voor 209 euro

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.