ID.nl logo
Waar moet je op letten bij de aankoop van een Windows 11-pc?
© Reshift Digital
Huis

Waar moet je op letten bij de aankoop van een Windows 11-pc?

De introductie van een nieuwe besturingssysteem is vaak een mooi moment om een nieuwe pc aan te schaffen. In het geval van Windows 11 geldt dat nog sterker, want voor het eerst in jaren stelt Microsofts nieuwe besturingssysteem duidelijk strengere eisen aan je hardware. Waar moet je op letten als je een pc wilt aanschaffen voor Windows 11 en in hoeverre is je huidige pc geschikt?

Waar je een oudere, ooit voor Windows 7 geschikte of aangeschafte, pc tot nu toe meestal probleemloos met Windows 10 kon gebruiken, is een overstap naar Windows 11 niet meer zo evident. Met Windows 11 richt Microsoft zich niet alleen op het toevoegen van nieuwe mogelijkheden, maar juist ook op meer veiligheid. Het zijn daarom niet zozeer zaken als processorkracht, geheugenhoeveelheid of opslagcapaciteit die bepalen of je bestaande pc geschikt is voor Windows 11.

Heb je een nieuwe pc nodig, dan sta je wel voor een uitdaging als je zelf een systeem wilt samenstellen. Helaas zijn op het moment van schrijven diverse componenten nog steeds lastig verkrijgbaar en vooral losse videokaarten zijn erg schaars en prijzig. Als je een pc nodig hebt omdat je huidige systeem niet geschikt is voor Windows 11, dan heb je natuurlijk geen keuze. Gelukkig zijn laptops wel goed verkrijgbaar.

De systemen en laptops die we verderop presenteren op basis van de informatie in het artikel moet je zien als een leidraad. Je hebt waarschijnlijk zelf een voorkeur voor wat je bijvoorbeeld een mooie behuizing vindt en wellicht heb je ook een favoriete moederbordfabrikant. Bij laptops wisselen de configuraties, dus kijk goed wat er verkrijgbaar is. Verder verschijnen er natuurlijk ook kant-en-klare desktop-pc’s met Windows 11 op de markt. Het voordeel van een kant-en-klaar-systeem (en laptop) is dat je de benodigde Windows-licentie meegeleverd krijgt. Of je een licentie van je bestaande systeem kunt meenemen naar een nieuw zelfbouwsysteem hangt af van het type licentie dat op je huidige systeem draait. Als je een losse retail-licentie hebt, dan kun je deze overzetten. Anders zul je een nieuwe Windows-licentie moeten kopen voor je zelfbouw-pc.

Windows 11: tips, nieuws, systeemeisen en meer

©PXimport

Hogere systeemeisen?

Op zichzelf is Windows 11 een doorontwikkeling van Windows 10 en niet veel zwaarder voor je systeem dan Windows 10. Vergelijkbaar met wat we eerder zagen bij de overstap van Windows 8.1 naar Windows 10. Heb je nu dus een pc die Windows 10 draait en voldoet deze aan de vereisten om Windows 11 te installeren, dan kun je grofweg vergelijkbare prestaties verwachten. Dat Windows 11 niet heel zwaar is, zie je terug in de minimale systeemeisen. Die zijn wel wat hoger dan die voor Windows 10, maar een dualcore-processor met een kloksnelheid van 1 GHz in combinatie met 4 GB RAM en een opslagcapaciteit van 64 GB zijn al jaren geen wereldschokkende systeemeisen. Vermoedelijk voldoet de pc die je momenteel gebruik ruimschoots aan de minimaal gestelde eisen. Het zijn daarom juist de secundaire eigenschappen die zorgen voor een betere beveiliging, zoals UEFI Secure Boot, TPM en ondersteuning voor virtualisatie, die echt zorgen voor strengere systeemeisen ten opzichte van Windows 10.

TPM 2.0 is op zichzelf niets nieuws, voor kant-en-klare Windows 10-pc’s en laptops is zo’n module in beginsel al sinds 2016 verplicht. Ook als je een niet al te oude zelfbouw-pc hebt, is de kans groot dat je systeem voorzien is van TPM 2.0. Recente platformen van zowel Intel als AMD, waar de door Microsoft vereiste processors onder vallen, bieden namelijk ingebouwde TPM-functionaliteit vanuit de firmware. Intel noemt dit Platform Trust Technology (PTT), terwijl AMD het Firmware Trusted Platform Module (fTPM) noemt. In de biosinstellingen van je systeem kom je die termen tegen of gewoon iets als TPM 2.0. Je vindt de instellingen doorgaans onder de geavanceerde instellingen of beveiligingsinstellingen.

©PXimport

Is je pc geschikt?

Bij de aankondiging van Windows 11 bood Microsoft in de vorm van de PC Health Check-app een tooltje aan waarmee je kon controleren of je pc aan de gestelde systeemvereisten voldoet. Dit tooltje bleek niet heel goed te werken, waarna het weer werd ingetrokken. Als je dit leest, zou een verbeterde versie weer beschikbaar moeten zijn via www.tiny.cc/pccheck. Daarnaast is er als alternatief het tooltje WhyNotWin11, dat je vindt via www.bit.ly/wnwin11. Dit tooltje laat je per eis duidelijk zien of je systeem eraan voldoet. Twijfel je of je pc geschikt is voor Windows 11, dan kun je natuurlijk afwachten totdat de gratis upgrade beschikbaar komt en dan kijken of je systeem kan worden bijgewerkt naar Windows 11.

©PXimport

Processor

Hoewel de doorsnee-processor al jarenlang snel genoeg is voor de meest voorkomende werkzaamheden, is het nog altijd het belangrijkste component bij het kiezen van een nieuw systeem. Als je een nieuwe pc koopt, dan kies je uiteraard voor een van de platformen op de officieel ondersteunde lijst (zie elders in dit nummer). Een dualcore raden we je in 2021 met voor multicore ontworpen software niet meer aan, zorg dat je nieuwe pc minimaal een quadcore-processor heeft. Alleen op instaplaptops kun je soms nog niet om een dualcore-processor heen. Quadcore-processors beginnen zeker voor desktop-pc’s tot de onderkant van de markt te horen, want processors met zes of acht cores zijn inmiddels behoorlijk betaalbaar. Stel je zelf een systeem samen, let dan ook op de processorkoeler. Bij boxed processors wordt vaak een koeler meegeleverd. Zo’n meegeleverde koeler voldoet uiteraard om de processor te gebruiken, maar daar is vaak alles mee gezegd. Meegeleverde koelers maken relatief veel geluid, waardoor het al snel interessant is om zelf een losse processorkoeler te kopen. Met die kanttekening dat de koelers die AMD meelevert nog best aardig zijn, dus je kunt dat altijd proberen voordat je een los exemplaar aanschaft.

Dit artikel is geschreven op basis van de beschikbaarheid van Intels elfde generatie Core-processors en AMD’s Ryzen 5000-generatie. Intel lanceert naar verwachting de twaalfde generatie Core-processors eind dit jaar op basis van een hybride architectuur met langzamere en snellere cores. Waarschijnlijk is er meer bekend over de lancering van de nieuwe Intel-generatie op het moment dat je dit leest.

©PXimport

Werkgeheugen

Windows 11 vereist minimaal 4 GB geheugen, maar dat raden we je alleen aan als je een heel krap budget of heel weinig eisen hebt. Al jarenlang is 8 GB te beschouwen als de standaardhoeveelheid geheugen en voor normaal licht (kantoor)gebruik raden we je dan ook minimaal 8 GB RAM aan. Gebruik je je pc voor zwaardere taken als foto- en videobewerking of gaming, dan kun je het best voor minimaal 16 GB kiezen. Een desktop-pc kun je in de toekomst upgraden als de hoeveelheid RAM niet afdoende blijkt te zijn, bij de meeste laptops kan dat niet en zit je vast aan de keuze die je bij aanschaf maakt. Hou daar dus rekening mee als je twijfelt tussen 8 of 16 GB RAM. Zorg er bij een desktop-pc voor dat je voor een setje geheugen van twee modules kiest. Zo maak je gebruik van dualchannel, wat de prestaties ten goede komt. Voor ieder moederbord vind je op de pagina van de fabrikant lijsten met geheugenmodules die zeker werken in combinatie met het moederbord.

Opslag

In de systeemeisen raadt Microsoft je minimaal 64 GB opslag. Een ssd is niet per se noodzakelijk, maar Microsoft raadt dit wel ten zeerste aan en Windows 11 is uiteraard ontworpen met een ssd in het achterhoofd. Een exemplaar van 64 GB is wel heel erg minimaal, want het besturingssysteem zelf neemt al zo’n 20 GB in bij een schone installatie en je wilt natuurlijk ook wat programma’s installeren. Net als bij Windows raden we je een ssd van zo’n 256 GB aan als absoluut minimum. Als je nu een nieuwe pc koopt, dan is het verstandiger om te kiezen voor een ssd met een capaciteit van 500 GB of 1 TB. Zo weet je zeker dat je, ook als je een aantal programma’s of spellen installeert, genoeg opslagruimte hebt. Uiteraard kun je de opslagcapaciteit van een desktopsysteem eenvoudig vervangen of uitbreiden. Vervangen kan gelukkig bij de meeste laptops ook, want over het algemeen wordt tegenwoordig gebruikgemaakt van een M.2-ssd.

Grafische kaart

De grafische kaart moet voor gebruik met Windows 11 compatibel zijn met DirectX 12 en stuurprogramma’s hebben die voldoen aan WDDM 2.x. Dat zou in de praktijk niet zo’n probleem moeten zijn, want grafische kaarten voldoen hier al jaren aan. De geïntegreerde gpu’s in de ondersteunde processorgeneraties voldoen hier sowieso aan en op het gebied van losse grafische kaarten is ondersteuning voor DirectX 12 al jarenlang aanwezig. Toch werken mogelijk niet alle grafische kaarten met DirectX12-ondersteuning, want AMD en Nvidia ondersteunen op het moment van schrijven alleen kaarten vanaf respectievelijk de RX 400-reeks (uit 2016) en GeForce GTX 600-reeks (uit 2012) met nieuwe stuurprogramma’s. Of je een losse grafische kaart nodig hebt, hangt af van waar je de pc voor gebruikt. Vrijwel alle werkzaamheden kun je prima doen met de geïntegreerde gpu’s in zowel processors van Intel als AMD. Behalve laptopprocessors zijn ook veel desktopprocessors voorzien van een gpu. Prettig, want losse grafische kaarten zijn op het moment van schrijven door schaarste in de markt erg prijzig. Alleen als je wilt gamen of vooral echt zwaardere grafische programma’s als Adobe Premiere wilt gebruiken, raden we je een losse grafische kaart aan.

©PXimport

Laptop: beeldscherm

Bij een laptop is het scherm uiteraard een belangrijke eigenschap. Bij duurdere laptops zit het met de beeldkwaliteit doorgaans wel goed en wordt er over het algemeen een ips-paneel gebruikt. Uiteraard is niet ieder ips-paneel kwalitatief even goed en geschikt voor fotobewerking, maar voor normaal gebruik voldoet het vrijwel altijd. Bij goedkopere laptops worden er nog tn-panelen gebruikt. Hoewel het ook met deze schermtechnologie op zich prima mogelijk is om gewoon een goed scherm te maken, worden er in goedkopere laptops vaak ook goedkopere tn-panelen gebruikt met een matige kleurweergave en inkijkhoek. Met zo’n scherm doe je jezelf geen plezier. Kies daarom als het even kan voor een ips-scherm, dan heb je meer zekerheid dat je een goed scherm in handen krijgt. Een andere overweging die je kunt maken is of je een aanraakscherm wilt. Net als zijn voorganger is Windows 11 ontworpen voor aanraakschermen. Zo zijn Microsofts eigen laptops voorzien van een aanraakscherm.

Desktop: moederbord, voeding en behuizing

Bij een moederbord heb je uiteraard de juiste socket voor de gekozen processor nodig. Moderne Intel-processors gebruiken LGA 1200, terwijl AMD AM4 gebruikt. Intel-moederborden voor de laatste generatie processors gebruiken de H510-, B560-, H570- of Z590-chipset. Bij AMD is de A520-chipset het eenvoudigere model, terwijl luxere borden van de B550- of X570-chipset voorzien zijn. Borden op basis van de goedkoopste chipsets zijn vaak wel erg basaal, waardoor je bij Intel al snel op minimaal een B560 komt en bij AMD op een B550. Uiteraard controleer je of de gekozen processor in combinatie met het moederbord werkt. Let daarnaast vooral op het aantal aansluitingen. Biedt het bord bijvoorbeeld genoeg usb-aansluitingen en zijn deze van het juiste type. Luxere moederborden bieden ten opzichte van goedkopere exemplaren snellere usb-aansluitingen en zaken als wifi 6 en een multigigabit-netwerkaansluiting.

Desktop-pc

Instapsysteem

Op het moment dat je op zoek bent naar een goedkoper systeem, kom je al snel uit bij een op Intel gebaseerd systeem, omdat goedkopere AMD-processors slecht leverbaar zijn. Intels Core i3-10105 is een quadcore-processor. Omdat het een processor van de tiende generatie is, kun je veilig kiezen voor een moederbord van de voorgaande generatie, dat wellicht wat goedkoper is. We combineren de processor met 8 GB RAM en een M.2-ssd van 500 GB. Als je echt niet veel meer doet dan wat surfen of een briefje tikken, dan kun je geld besparen door te kiezen voor een dualcore Pentium-processor of een kleinere ssd.

©PXimport

Algemeen gebruik

De desktop-pc voor algemeen gebruik is geschikt om allerlei taken zonder problemen uit te voeren. We willen een processor die geschikt is voor multicore-gebruik met zes cores, die ook voorzien is van een geïntegreerde gpu, zodat je niet per se een videokaart nodig hebt. Intel biedt met de Core i5-11400 een interessante processor, die voorzien is van zes cores en hiermee een prima basis vormt voor een modern systeem. Let erop dat er ook een i5-11400F zonder ingebouwde gpu is. In combinatie met 8 of 16 GB RAM en een fraaie ssd heb je hiermee een fijn systeem.

Luxe systeem

Wil je een wat snellere pc, dan kom je al snel uit bij de processors van AMD. We houden in onze adviezen (helaas) rekening met de schaarste van grafische kaarten. AMD heeft met respectievelijk de Ryzen 5 5600G en de Ryzen 7 5700G processors met een geïntegreerde gpu in het assortiment. Combineer die met 16 GB RAM en een vlotte ssd en je hebt een erg fijn systeem in handen. Wil je liever een losse grafische kaart, zoals een NVIDIA GeForce RTX 3060, omdat je bijvoorbeeld wilt gamen, dan kun je beter voor de snellere Ryzen 5 5600X of Ryzen 7 5800X zonder geïntegreerde gpu kiezen. Let er dan wel op dat je een iets krachtigere voeding nodig hebt, want een losse grafische kaart gebruikt behoorlijk wat energie. Vraag eventueel advies aan de winkel waar je de componenten koopt.

©PXimport

Laptop

Instaplaptop

Een instaplaptop heb je voor circa 500 euro in huis. Bij nog goedkopere laptops ga je echt duidelijke concessies doen op het gebied van afwerking of specificaties. In deze prijsklasse kun een laptop kopen voorzien van een recente Core i3-processor of een AMD Ryzen 3, 4 GB RAM en een ssd van zo’n 256 GB. Met wat zoeken vind je mogelijk ook modellen met 8 GB RAM of een krachtigere processor. Een nadeel van de Core i3-processor voor laptops is dat het dualcores zijn die wel vier threads ondersteunen. Qua scherm is Full HD tegenwoordig gelukkig standaard in deze prijsklasse. Wel heb je in deze prijsklasse een relatief hoge kans op een tn-paneel. Dat kan een overweging zijn als de rest van de specificaties aansluit bij je wensen. Let er verder op dat je nieuwe laptop usb-c heeft.

©PXimport

Laptop voor algemeen gebruik

In deze prijsklasse vind je prima laptops die alles in huis hebben om comfortabel op te werken. Zo zijn er zelfs laptops te koop met processors voorzien van zes of zelfs acht cores in de vorm van de AMD Ryzen 5 5500U of AMD Ryzen 7 5700U in combinatie met 16 GB RAM. Qua opslag maakt deze prijsklasse ook een mooie stap en is een ssd van 512 GB mogelijk. Qua scherm mag je in deze prijsklasse een Full-HD-scherm op basis van ips-technologie verwachten.

Je vind in deze prijsklasse ook convertible laptops met een aanraakscherm. Een concessie die je dan soms wel moet doen, is dat deze vooral verkrijgbaar zijn op basis van Intel Core i5 quadcore-processors. Laptops die nog een paar honderd euro duurder zijn, zijn doorgaans wat dunner en steviger gebouwd.

Krachtige (gaming)laptop

Als derde categorie willen we vanwege de marktsituatie de gaminglaptop onder de aandacht brengen. Gaminglaptops zijn relatief goed verkrijgbaar en doen qua kracht nauwelijks onder voor hun desktoptegenhangers. Je haalt dus bijzonder krachtige hardware in huis waar je uiteraard op kunt gamen, maar die ook prima inzetbaar is voor geavanceerdere foto- en videobewerking. AMD biedt snelle processors met 6 of 8 cores met respectievelijk de Ryzen 5 5600H en Ryzen 7 5800H, terwijl Intel daar de Core i5-11400H en Core i7-11800H tegenover zet. Gecombineerd met 16 GB RAM en een Nvidia RTX 3060 heb je een systeem in huis waar je eigenlijk alles mee kunt. Behalve gaminglaptops komen er dit jaar ook steeds meer creatorlaptops op de markt, die zijn voorzien van vergelijkbare krachtige hardware.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Verras je gasten: 5 keer de lekkerste koffie voor de feestdagen
© ID.nl
Huis

Verras je gasten: 5 keer de lekkerste koffie voor de feestdagen

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Bij deze recepten draait het vooral om het contrast tussen de warme drank en de extra toevoegingen. Je kunt de smaken vaak al voorbereiden voordat de gasten aan tafel gaan, zodat je op het moment zelf niet te lang in de keuken staat. In de tabel onderin zie je telkens wat de basiskoffie voor een recept is en wat je extra toevoegingen zijn.

Lees ook: 5 veelgemaakte espressofouten (en zo voorkom je ze!)

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

ReceptBasisSmaakmakerTopping
Witte chocoladeEspressoWitte chocoladeKardemom
TiramisuSterke koffieAmandelsiroopMascarpone-room
Sinaasappel mokkaEspressoPure chocoladeSinaasappelrasp
Zoute karamelEspressoKaramelsiroopZeezout
Honing & kaneelLatteBloemenhoningKaneelpoeder

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Steengrill, bakplaat of raclette: wat is het verschil en wat kies je?
© ID.nl
Huis

Steengrill, bakplaat of raclette: wat is het verschil en wat kies je?

Het is dé klassieker tijdens de feestdagen: met de hele familie rondom een apparaat zitten om je eigen eten te bereiden. Maar sta je in de winkel of scrol je online door het aanbod, dan vliegen de termen je om de oren. Is racletten hetzelfde als gourmetten? Waarom zou je voor een steen kiezen in plaats van een metalen plaat? Wij leggen haarfijn (en hapklaar) uit wat de verschillen zijn.

Raclette: voor de echte kaasfans

Laten we beginnen met de term die vaak voor de meeste verwarring zorgt: raclette. Hoewel we het woord in Nederland vaak door elkaar gebruiken met gourmetten, is het van oorsprong een Zwitsers nationaal gerecht. De naam komt van het Franse woord racler, wat 'schrapen' betekent. Bij traditionele raclette verwarm je een groot stuk kaas aan één kant, waarna je de gesmolten laag over aardappelen, zilveruitjes en augurken schraapt.

Kijken we naar de consumentenapparaten die je nu in de winkel koopt, dan verwijst de term raclette specifiek naar het gebruik van de pannetjes die je onderin het apparaat schuift. Je gebruikt hierbij de hitte van het verwarmingselement om kaas te smelten of kleine gerechtjes, zoals een omelet of pannenkoekje, te garen. Vaak zit er bovenop het apparaat nog een grillplaat of steen, zodat je het racletten kunt combineren met grillen. Ben je een echte kaasliefhebber of houd je van afwisseling tussen bakken en gratineren, dan is de raclette-optie onmisbaar. Een handige tip is om altijd speciale raclettekaas te gebruiken; deze smelt perfect met een ideale romigheid.

Lees ook: 🧀 Ze smelten de kazen! Waarom raclette dé topper is voor de feestdagen

©Roland - stock.adobe.com

Steengrill: puur natuur en gezond

De naam geeft het eigenlijk al weg: bij een steengrill bak je het voedsel op een plaat van natuursteen, meestal gemaakt van graniet. Dit ziet er niet alleen robuust en chique uit op tafel, het werkt ook fundamenteel anders dan een metalen plaat. Een steen heeft namelijk wat meer tijd nodig om op te warmen, dus reken er bij het aanzetten op dat je zo'n twintig tot dertig minuten geduld moet hebben voordat de plaat goed heet is. Eenmaal op temperatuur houdt de steen de hitte echter extreem goed en lang vast.

Het grootste voordeel van de steengrill is het gezonde aspect. In tegenstelling tot andere bakplaten heb je op een steen geen boter of olie nodig. Vaak strooi je alleen wat zout op de steen om aanbakken te voorkomen. Hierdoor schroeit het vlees snel dicht en blijven de sappen optimaal bewaard, wat zorgt voor een pure smaak. Houd er wel rekening mee dat steen een poreus natuurproduct is. Je mag deze beslist niet met afwasmiddel schoonmaken, want dat trekt in de steen en proef je de volgende keer terug in je biefstukje. Even laten weken en schoon schrapen of schrobben met enkel warm water is hier het devies.

©Yaruniv-Studio - stock.adobe.com

De bakplaat: snelheid en gemak

De bakplaat, vaak ook grillplaat of Teppanyaki genoemd, is meestal gemaakt van metaal en voorzien van een sterke anti-aanbaklaag. Je ziet ze vaak in twee varianten: de geribbelde grillplaat voor die mooie, karakteristieke streepjes op je vlees of groente, en de vlakke plaat die ideaal is voor roerbakken of vis.

De grote kracht van de metalen bakplaat is snelheid en gebruiksgemak. Je stopt de stekker in het stopcontact en binnen enkele minuten kun je al beginnen met bakken, wat een stuk sneller is dan bij natuursteen. In tegenstelling tot de steengrill gebruik je hier wel een klein beetje boter of olie. Dankzij de gladde antiaanbaklaag glijdt je eten makkelijk over de plaat en blijft er zelden iets kleven. Ook na het eten wint de bakplaat het op punten van de steengrill: je kunt de plaat vaak losklikken en eenvoudig met een sopje afwassen. Sommige platen zijn zelfs bestand tegen de vaatwasser, al is het altijd verstandig om dat even in de handleiding te checken.

©Donghyun Kim - stock.adobe.com

In één oogopslag: De technische verschillen

Twijfel je nog over welk apparaat bij jou past? We hebben van alle drie de apparaten de technische eigenschappen naast elkaar gezet:

EigenschapSteengrillBakplaat (metaal)Raclette
MateriaalNatuursteen (graniet)Metaal met anti-aanbaklaagPannetjes (onderin)
OpwarmtijdLangzaam (20-30 min)SnelDirect (via element)
Boter/OlieNee (gebruik zout)JaNee (kaasvet is genoeg)
SmaakPuur, dichtgeschroeidBakken en bradenRomig, gesmolten kaas
SchoonmaakSchrobben met waterMakkelijk (sopje/vaatwasser)Pannetjes weken

Kiezen? Dat hoeft niet!

Vroeger moest je echt een keuze maken tussen deze apparaten, maar fabrikanten snappen gelukkig dat wij consumenten van alles wat willen proberen. Tegenwoordig zijn de meeste apparaten die als 'gourmetstel' worden verkocht, slimme combi-apparaten. Deze bieden vaak ruimte voor de raclette-pannetjes onderin, terwijl de bovenkant bestaat uit een grill- en/of bakplaat is.

Er zijn ook modellen met verwisselbare platen, waarbij je de ene keer kiest voor de gezonde steengrill en de andere keer voor de snelle bakplaat. Als je een nieuw apparaat gaat kopen, is zo'n combi-set met verwisselbare opties vaak de beste keuze voor de meeste huishoudens. Let er bij aankoop ook op of het apparaat een 'parkeerdek' heeft; dat is een koude zone waar je je hete pannetje even veilig kwijt kunt als je een eetpauze inlast.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist


❤️🧑‍🍳Matchmaker: welk ingrediënt op welke plaats?

Niet elk stukje vlees of groente wordt blij van dezelfde bereiding. Wil je de beste smaak? Hanteer dan deze vuistregels voor je ingrediënten:

IngrediëntBeste keuzeWaarom?
Biefstuk & ossenhaasSteengrillDoor de hoge hitte schroeit het vlees direct dicht; zo blijft het supermals.
Gemarineerd vleesBakplaatMarinades en kruiden verbranden snel op steen en koeken aan. Op de metalen plaat met wat olie gaat dit perfect.
Vis & garnalenBakplaatVis is kwetsbaar en plakt snel vast aan natuursteen. De anti-aanbaklaag van de bakplaat is veiliger.
Hamburgers & worstjesBakplaatDeze producten laten veel vet los; op een bakplaat (vooral een geribbelde) loopt dit makkelijker weg naar het opvangbakje.
Groenten (paprika/ui)Steengrill / RacletteOp de steen garen ze langzaam en puur. Wil je ze gratineren met kaas? Doe ze dan in het pannetje.
Pannenkoeken & eiBakplaat / RacletteVloeibare ingrediënten lopen van de steen af. Gebruik een vlakke bakplaat of het pannetje.
KaasRacletteDe enige echte plek voor kaas is in het pannetje onder het element!

Steengrill, raclette en bakplaat: bekende merken

Tefal levert veelzijdige sets zoals de Tefal Raclette Gourmet 3-in-1 RE610D , een tafelmodel dat grillen, raclette en bakken in één apparaat combineert. De stevige antiaanbaklaag en eenvoudige bediening maken dit dé keuze voor mensen die iets zoeken dat prettig werkt en makkelijk schoon blijft.
Princess
biedt betaalbare en degelijke tafelgrills. Een goed voorbeeld is de Princess 162660 Raclette Purify. Dit apparaat is speciaal voor grotere gezelschappen en is niet alleen gebruiksvriendelijk(zo kun je met draaiknoppen de warmte instellen), maar heeft ook nog eens ingebouwde geurafzuiging!
Solis staat bekend om multifunctionele en duurzame tafelgrills. Met de Solis Table Grill 5-in-1, heb je de keuze uit verschillende bereidfingswijzen. Grillen, bakken of gourmetten: het kan allemaal.
Tristar levert voordelige sets voor kleinere of gemiddelde huishoudens. Neem bijvoorbeeld de Tristar RA-2996 Raclette Grill, een model dat simpel werkt en genoeg ruimte biedt voor een avondje samen eten.
Bourgini combineert toegankelijke prijzen met degelijke bouw. De Bourgini Gourmet Raclette Grill Plus – 8 personen is een combinatie van een raclette en grill. Hij is robuust van bouw en heeft (altijd fijn) een antiaanbaklaag en een cool grip handgreep.