Ben je toe aan een nieuwe laptop? Natuurlijk kijk je naar de juiste processor en grafische kaart, maar vergeet ook het scherm van je laptop niet! Of je nu films kijkt, games speelt, of professioneel foto's bewerkt: het scherm van je laptop zorgt ervoor dat dat 👍 of 👎 voelt!

Er zijn grofweg drie veelvoorkomende laptop schermresoluties: HD (1280 bij 720 pixels), Full HD (1920 bij 1080 pixels) en 4K/Ultra HD (3840 bij 2160 pixels). HD is prima voor basisgebruik, Full HD biedt meer scherpte voor films en games, en 4K is het meest gedetailleerd voor foto- en videobewerking. Qua formaat variëren laptopschermen doorgaans van 13 tot 17 inch. Een formaat van 13 tot 15 inch is ideaal voor onderweg, 17 inch is beter voor thuisgebruik.

Om de juiste keuze te maken, moet je dus goed nadenken over je wensen. Speel je veel games of bewerk je video's en foto's professioneel? Dan is een 4K-scherm een must. Gaat het vooral om mailen en internetten? Dan volstaat een goedkoper Full HD of zelfs HD-model. Reis je veel met je laptop? Kies dan een compact 13 of 14 inch formaat. En pas het uiteindelijk gekozen scherm aan op je budget.

Het type paneel: IPS, TN of VA

De meeste laptops gebruiken tegenwoordig IPS, TN of VA panelen. IPS, wat staat voor In-Plane Switching, wordt beschouwd als de beste paneeltechnologie. IPS-schermen bieden namelijk extreem goede kijkhoeken, wat betekent dat de kleuren en helderheid behouden blijven, ook als je schuin naar het scherm kijkt. Ook op het gebied van kleurweergave scoren IPS-panels erg goed. Ze produceren levendige, accurate kleuren die ideaal zijn voor foto- en videobewerking. Vanwege deze uitstekende beeldkwaliteit zijn IPS-schermen de eerste keus voor grafische professionals en enthousiaste hobbyfotografen. Een nadeel is wel dat IPS-panels iets duurder zijn dan andere technologieën. Ook is de responstijd iets trager, wat IPS minder geschikt maakt voor snelle gaming. Maar voor de meeste gebruikers is een IPS-scherm de beste keuze.

TN-panelen, wat staat voor Twisted Nematic, zie je vooral in goedkopere laptops en gaming laptops. Hun grote voordeel is de erg snelle responstijd, waardoor TN ideaal is voor gaming en video's kijken. De nadelen zijn echter de slechtere kijkhoeken en matige kleurweergave. De beeldkwaliteit gaat snel achteruit als je schuin kijkt.

VA, oftewel Vertical Alignment, zit qua voordelen en nadelen tussen IPS en TN in. VA biedt betere kijkhoeken en kleuren dan TN, maar niet zo goed als IPS. Wel is de responstijd beter dan IPS. Over het algemeen biedt VA een redelijke compromis tussen beeldkwaliteit en snelheid. Kortom: voor de beste kijkhoeken en kleuren ga je voor IPS. TN kies je voor snelheid. En VA is een goede allround middenweg. Kijk goed naar hoe je de laptop gaat gebruiken en laat dit de keuze tussen de panelen sturen.

De verversingssnelheid voor gaming

De verversingssnelheid van het scherm, uitgedrukt in Hertz (Hz), geeft aan hoe vaak het beeld per seconde ververst wordt. De standaard is 60Hz. Bij gaming laptops zie je vaak 144Hz schermen om ervoor te zorgen dat het beeld lekker vloeiend blijft tijdens het gamen. Een hogere verversingssnelheid vermindert motion blur en ghosting effecten die vaak storend zijn bij snelle games. Als je niet veel gamet maakt 60Hz niet veel uit, maar fanatieke gamers gaan voor minimaal 120Hz, of nog liever 144Hz.

Mat of glanzend?

Laptopschermen hebben een glanzende of matte coating. Glanzende schermen zien er levendiger uit en geven intensievere kleuren weer. Nadeel is dat ze gevoelig zijn voor reflecties bij fel licht, zoals zonlicht. Matte coatings voorkomen juist reflecties, maar kunnen de weergave iets doffer maken. Over het algemeen worden glanzende schermen gewaardeerd om hun mooie, vloeiende beelden. Alleen in zeer fel licht of buitenshuis kan de reflectiegevoeligheid een nadeel zijn. Kies glanzend voor de beste beeldkwaliteit, mat voor reflectievrij.

Touchscreen of niet?

Tot slot kun je kiezen voor een laptop met of zonder touchscreen. Touchscreens kunnen handig zijn voor sommige taken, zoals tekenen met een stylus pen. Maar er kleven ook nadelen aan. Ten eerste verbruiken touchscreens meer batterij. Ook maken ze het scherm glanzender, wat weer zorgt voor meer reflecties. En touchscreens zijn gevoeliger voor vingerafdrukken dan gewone schermen. Kies alleen voor touch als je het echt nodig hebt voor bepaalde toepassingen. Anders heb je er weinig aan.

©cac_tus

Schermhelderheid

De helderheid van het laptopscherm, uitgedrukt in nits, geeft aan hoeveel licht het scherm kan produceren. Dit is vooral belangrijk als je regelmatig in heldere omgevingen werkt, zoals buitenshuis of in fel zonlicht. Een helderder scherm is dan gemakkelijker af te lezen. Standaard hebben laptops een helderheid van ongeveer 250 tot 300 nits, wat voor de meeste situaties voldoende is. Kies een scherm van 300 nits of meer als je vaak buitenshuis werkt. Sommige high-end laptops gaan tot 500 nits of nog hoger zo kun je altijd alles op je scherm zien, ongeacht de helderheid van de omgeving.

Kleur-nauwkeurigheid

Voor foto- en videobewerking is een scherm met hoge kleur-nauwkeurigheid erg belangrijk. Dit wordt uitgedrukt in de kleurruimte die het scherm kan weergeven, zoals sRGB of het ruimere Adobe RGB. Hoe groter de kleurruimte, hoe meer kleurschakeringen nauwkeurig weergegeven kunnen worden. Professionele fotobewerkers kiezen bij voorkeur een laptopscherm dat minimaal 100% sRGB dekt. Voor het breedste kleurenspectrum kijk je naar een scherm met een zo hoog mogelijk Adobe RGB percentage. Dit garandeert de hoogste kleur-nauwkeurigheid.

Drie laptops onder de 400 euro die minimaal een 8,5 scoren op Kieskeurig.nl:

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.