Ben je benieuwd hoe goed je computer presteert? Wil je weten of je de nieuwste game of fonkelnieuwe software kunt draaien? Of wil je misschien in kaart brengen welke upgrades voor je pc de moeite waard zijn? Het begint met inzicht. Breng daarom je computerprestaties in kaart met deze slimme tools.

Prestatiemeter

Windows zelf biedt een aantal programma’s waarmee je de prestaties van het systeem in kaart brengt. Een belangrijke is Prestatiemeter. Dit onderdeel gaat al heel wat jaren mee en voldoet in veel situaties nog voldoende. Deze tool maakt een rapport van de status van de computer en meet de reactie van de computer en processen. Bovendien geeft het onderdeel suggesties om de prestaties te verbeteren.

We openen het programma en laten het meteen een rapportage maken. Druk op Windows-toets+R en typ de volgende opdracht perfmon /report. Klik op OK. Het rapport geeft je een overzicht van de computer en verdeelt dit onder in verschillende categorieën. Zo zie je een overzicht van waarschuwingen, maar ook een sectie met informatieve meldingen. Daaronder volgt het écht interessante gedeelte: een serie van systeemcontroles met de bijbehorende resultaten. Klik op het plusteken naast het onderdeel voor meer informatie. Controleer de resultaten: je ziet direct of er onderdelen voor verbetering vatbaar zijn.

Taakbeheer

Taakbeheer open je met de toetscombinatie Ctrl+Shift+Esc. Dit programma biedt je de tab Prestaties. Hier zie je voor belangrijker onderdelen, zoals de processor, het geheugen en de schijf, hoe goed Windows presteert. Hoe hoger de grafiek uitslaat, hoe meer beslag op het betreffende onderdeel wordt gelegd. Gebruik je Windows 11? Dan kun je ook aangeven dat Taakbeheer standaard met de sectie Prestaties moet openen: klik op Instellingen en kies voor Prestaties bij Standaard startpagina.

MiniTool Partition Wizard

De harde schijf vormt een belangrijk onderdeel van de computer en speelt een grote rol bij de prestaties. Wil je de prestaties inzien, dan kun je hiervoor gebruikmaken van MiniTool Partition Wizard. Let tijdens de installatie op dat je kiest voor de gratis editie.

Na installatie open je het programma en klik je op Disk Benchmark. Je vindt de knop boven in het venster. Bij Select a drive kies je de schijf die je wilt controleren. Bevestig met een klik op Start. In het onderste deel van het venster vind je grafieken die de verschillende prestaties in kaart brengen. Ernaast vind je de tab Partition Management. Hierop controleer je de schijf op slechte sectoren die de systeemprestaties negatief kunnen beïnvloeden. Klik op Surface Test en klik op Start Now. Klik op Surface Test Tutorial voor meer achtergrondinformatie over de testresultaten. Je kunt ook het bestandssysteem controleren. Kies dan voor Check File System en klik op Start. Voor deze controle moet de computer opnieuw worden opgestart. Het systeem wordt gecontroleerd voordat Windows wordt geladen.

Grafische kaart

Benieuwd naar de prestaties van de videokaart? Hiervoor zijn verschillende programma’s geschikt, maar sommige vallen extra op. Met Heaven Benchmark kun je de kaart goed controleren. De software is geschikt als je gebruikmaakt van een NVIDIA- ATI- of Intel-kaart, in combinatie met onder meer Windows 10 of Windows 11. Ook een MacOS-variant is beschikbaar.

In het hoofdvenster van het programma verschijnen de instellingen. Je hoeft hier niets aan te veranderen: de software kiest de geschiktste instellingen voor het systeem. Klik op Run. De software wordt geladen en je ziet verschillende beelden. Deze worden opgebouwd om de grafische kaart te testen. Geef de kaart voldoende tijd om te worden beoordeeld: je bepaalt zelf hoelang je de test uitvoert en hoeveel informatie wordt verzameld.

Nog meer testen

Ook 3DMark mag niet ontbreken in je lijst. De makers bieden verschillende programma’s waarmee je onderdelen van de videokaart kunt controleren. Voor de meeste programma’s vragen de makers een vergoeding. Zo betaal je voor de Advanced Edition voor Windows zo’n 35 euro.

Wacht even met je de portemonnee trekken, er is namelijk ook een Basic Edition beschikbaar en die mag je gratis gebruiken. Die versie bestaat uit drie onderdelen. Met Time Spy kun je de prestaties van DirectX 12 testen: een belangrijk onderdeel voor wie van games houdt. Ook heb je in de gratis versie toegang tot Night Raid, waarmee je de prestaties van DirectX 12 analyseert op systemen met ingebouwde graphics. Gebruik je DirectX 11, dan kun je gebruikmaken van Fire Strike om de prestaties te meten. Ook dit onderdeel vind je in de gratis versie.

Alles onder de loep

Met UserBenchmark neem je de verschillende onderdelen van je computer onder de loep. Het programma test de processor, grafische processor, vaste schijven (zowel mechanisch als solid state), je interne geheugen en eventueel usb-geheugen. Je mag UserBenchmark gratis gebruiken. Ook prettig is dat je de scores met anderen kunt vergelijken. Je krijgt hiermee een beter beeld van de relatieve prestaties.

Op www.userbenchmark.com vind je de nieuwste versie. In het hoofdvenster vind je aan de linkerzijde de verschillende analysegebieden, zoals Processor en Graphics. Ook kun je de algehele prestaties van de computer analyseren (via PC Status). Het programma geeft een score aan de computer, de zogeheten UBM-score. De score is afhankelijk van de doelen waarvoor je het systeem gebruikt. Een gamingdesktop presteert anders dan een desktopcomputer of laptop. Het onderscheid zit voornamelijk in de wegingsfactoren per onderdeel: zo wordt er tijdens de analyse van een gamingcomputer meer nadruk gelegd op de grafische kaart dan bij een desktop. Handig is dat je het programma kunt gebruiken zonder het te installeren: er is een portable variant beschikbaar. Klik in het hoofdvenster op Run om de test te starten. Een percentage toont uiteindelijk de score van je computer. Bekijk bij High Level Summary hoe de verschillende onderdelen presteren.

Interessant is natuurlijk om te zien hoe je de computerprestaties kunt verbeteren. Klik op Explore upgrades for this pc. Hier zie je per onderdeel wat het effect is op een eventuele upgrade. Aan de linkerzijde van het venster zie je je huidige computer, terwijl je rechts uit de verschillende systemen kunt kiezen en hiermee een potentiële configuratie opzet. Het uiteindelijke systeem geeft een goede indicatie van de prestaties die je uiteindelijk kunt verwachten.

HWiNFO

HWiNFO geeft je gedetailleerde informatie over de computer. Dit programma verdient dan ook een plek in onze digitale gereedschapskist. Er is een portable versie beschikbaar: deze hoef je dus niet te installeren. Je mag het programma voor thuisgebruik gratis inzetten. In het systeemoverzicht vind je de belangrijkste onderdelen van de computer, zoals de gebruikte processor, informatie over het moederbord en de grafische kaart. Ook lees je hier welke vaste schijven en partities actief zijn.

Interessanter is echter het hoofdvenster: klik daarom het systeemoverzicht weg. Het scherm is opgebouwd uit twee gedeelten: links vind je een overzicht van de onderdelen van de computer, zoals processor, geheugen en intern geheugen, maar ook onderdelen zoals het beeldscherm en de gebruikte accu. Klik op een onderdeel om rechts de details te zien. Je kunt van het systeem een rapport maken. Klik op Rapport bovenin het venster en bepaal in welk formaat het rapport moet worden gemaakt. Klik op Volgende en geef aan welke onderdelen je in het rapport wilt opnemen. Klik op Voltooien om het rapport te maken.

Bovenin het venster vind je ook de knop Sensor. Klik hierop voor een overzicht van de actuele waarden van onder meer de processor, het geheugen ne het netwerk. Je ziet bijvoorbeeld op welke actuele snelheid het netwerk draait (zie ook de paragraaf ‘Internetsnelheid’). De batterijstatus geeft bijvoorbeeld aan voor hoeveel procent de accu is opgeladen. Je kunt snel de betekenis van een onderdeel achterhalen, door de muisaanwijzer erop te plaatsen. Een pop-up met extra informatie verschijnt.

Broncontrole

Het in Windows ingebouwde Broncontrole geeft je ook interessante informatie over de prestaties van je computer. Open het Startmenu en typ broncontrole. Het programma is opgebouwd uit een aantal tabbladen. Op de tab Overzicht zie je hoe de verschillende onderdelen van de computer presteren: processor, schijf, netwerk en geheugen. Elke sectie kun je uitklappen om de details te zien. De bovenste regel is van belang: hier lees je de actuele waarde (bijvoorbeeld op welke snelheid gegevens worden geschreven) en het percentage (bijvoorbeeld hoeveel processorcapaciteit van het totaal wordt gebruikt). Uiterst rechts toont Broncontrole een aantal grafieken, waarin de prestaties worden gevisualiseerd.

Klik op een van de andere tabbladen om de details van het onderdeel te bekijken. Open je bijvoorbeeld de tab Geheugen, dan lees je hoeveel procent van het fysiek geheugen wordt gebruikt en hoeveel MB’s nog beschikbaar zijn. Een grafiek laat je zien met welk soort gegevens het geheugen wordt gevuld. De gegevens worden continu bijgewerkt. Wil je even pauzeren, om de gegevens beter te bekijken? Kies voor Controle / Controle stoppen. Op een later moment kun je de controle hervatten door te via Controle starten.

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.