Tech-giganten als Microsoft, Google, Meta en Apple verzamelen heel wat informatie over het gebruik van hun apparaten en diensten. Veel gebruikers zijn zich daarvan niet erg bewust. We tonen in dit artikel hoe techbedrijven dit doen en vooral ook hoe je zulke heimelijke datastromen kunt beperken.

Een onderzoek van de Universiteit van Dublin onthulde dat zowel Google als Apple telemetrische gegevens via mobiele apparaten verzamelt. Telemetrie is een techniek waarmee op afstand gegevens worden opgevraagd en gecentraliseerd. Deze informatie wordt geanalyseerd voor grondiger inzicht in productgebruik, systeemprestaties en gebruikersgedrag, om zo hun ‘diensten te kunnen optimaliseren’.

Dit klinkt logisch en onschuldig maar er zijn enkele zorgwekkende aspecten. Allereerst gaat het om aanzienlijke hoeveelheden data. Volgens dezelfde onderzoekers verzamelt Google gemiddeld circa 1 MB aan gegevens kort na het opstarten van een Pixel-smartphone. Bovendien worden telemetrische gegevens gemiddeld elke 4 tot 5 minuten verstuurd, zelfs wanneer de telefoon niet actief wordt gebruikt. Dit gebeurt zowel door het besturingssysteem als door allerlei vooraf geïnstalleerde apps, zoals iCloud, Safari, Siri (iOS) en Chrome, Google Docs, YouTube (Google).

De onderzoekers vrezen bovendien dat telemetrie ook fysieke apparaten aan persoonlijke gegevens kan koppelen, bijvoorbeeld via data die voor advertentiedoeleinden worden verzameld. Het is evenmin uitgesloten dat gebruikers via hun IP-adres kunnen worden getraceerd.

Telemetrie en datagaring voor advertentiedoeleinden treffen we uiteraard niet alleen bij Apple en (vooral) Google aan, ook bedrijven als Microsoft en Meta maken er gretig gebruik van. In dit artikel geven we je tips en technieken om ongewenste datastromen zo veel mogelijk te blokkeren. Het is aan jou om te beslissen hoe ver je hierin meegaat.

1 Telemetrie in Windows

Laten we beginnen met een veelgebruikt apparaat: je Windows-pc. Zelfs tijdens de installatie van het besturingssysteem word je regelmatig gevraagd om toestemming te geven voor het verzamelen van specifieke gegevens. Gelukkig kun je deze instellingen later ook nog aanpassen in Windows. Laten we de belangrijkste stappen bekijken, waarbij we Windows 11 als referentie nemen.

Navigeer naar de Instellingen van Windows en ga naar het gedeelte Privacy en beveiliging. Selecteer Diagnostische gegevens en feedback en zorg ervoor dat het onderdeel Diagnostische gegevens zichtbaar is. Om de stroom van telemetrische gegevens te stoppen, schakel je Optionele diagnostische gegevens verzenden uit. Hiermee stop je ook de verzameling van gegevens met betrekking tot handschrift en typen.

Ga vervolgens naar het onderdeel Ervaringen op maat en schakel ook deze optie uit, zodat je gegevens niet langer kunnen worden gebruikt voor gepersonaliseerde advertenties en aanbevelingen.

Ten slotte kun je het onderdeel Diagnostische gegevens verwijderen openen en bevestigen met Verwijderen. Dit zorgt ervoor dat Microsoft in de komende dagen je gegevens zal verwijderen. Houd er rekening mee dat er mogelijk nog andere gegevens zijn die via je Microsoft-account worden bewaard.

Je kunt de telemetrische datastroom richting Redmond zelf uitschakelen.

De viewer toont je naast diagnostische gegevens ook verstuurde foutrapporten.

2 Microsoft-account

Als je je met een Microsoft-account bij Windows aanmeldt, kunnen er ook gegevens worden opgeslagen. Deze moet je apart verwijderen. Ga naar https://account.microsoft.com/Account in je browser en meld je aan. Open Privacy en kies Gegevens over activiteiten van apps en services. Klik op Meer weergeven om specifieke app-gegevens te wissen. Gebruik Wis alle app- en service-activiteitsgegevens om alles in één keer te verwijderen.

Op dezelfde manier kun je via het Privacy-dashboard ook je Browsegeschiedenis, Zoekgeschiedenis en Prestatiegegevens van apps en services wissen. Voordat je je gegevens verwijdert, kun je een archief maken door op Pagina en op Een archief maken te klikken. Microsoft genereert een datarapport dat je kunt downloaden en bekijken (in csv-formaat), inclusief browsegeschiedenis, zoekgeschiedenis, locatieactiviteit en gebruik van apps en services. Het rapport wordt meestal binnen enkele minuten gegenereerd, maar je kunt hier later ook naar teruggaan.

Onze teller stond op 7500 bewaarde activiteiten van apps en services.

3 Andere Microsoft-data

We zijn er nog niet. Microsoft kan namelijk bepaalde gegevens delen met derden voor gepersonaliseerde advertenties. Schakel dit uit door naar Instellingen in Windows te gaan, vervolgens naar Privacy en beveiliging. Onder Windows-machtigingen, bij Algemeen, schakel je alle relevante opties uit, vooral de bovenste.

Open ook Activiteitsgeschiedenis, waarmee Microsoft je gebruik van apps, benaderde bestanden enzovoort kan volgen. De online-kopie van deze gegevens heb je wellicht al verwijderd in stap 2. De lokale kopie wis je met Geschiedenis wissen / Wissen. Vergeet niet Mijn activiteitengeschiedenis bewaren op dit apparaat uit te schakelen.

In Instellingen, onder Systeem, kies je Meldingen. Scrol naar Extra instellingen en schakel alle opties uit om advertentiemeldingen te blokkeren.

Het valt uit niet uit te sluiten dat Microsoft je locatie traceert als Mijn apparaat zoeken is ingeschakeld bij Privacy en beveiliging. Bekijk de (locatie van) apparaten gekoppeld aan je Microsoft-account. Schakel Mijn apparaat zoeken uit op je apparaat om deze functie te deactiveren.

Gebruik je Microsoft Edge als browser, schakel dan activiteitstracering uit als volgt. Ga naar de browserinstellingen en navigeer naar Privacy, zoeken en services. Stel Traceringspreventie in op Gebalanceerd of zelfs Strikt, tenzij dit problemen oplevert.

Je hebt wellicht liever niet dat Microsoft een activiteitenoverzicht bijhoudt.

4 Privacytool

Er komt dus wel bij wat kijken om het versturen van telemetrische en andere privacygevoelige data tegen te gaan in Windows. Wellicht vind je daarom de portable privacytool O&O ShutUp10++ handiger. Deze is trouwens ook geschikt voor Windows 11. Download de app, rechtsklik op het exe-bestand en kies Als administrator uitvoeren. De app onderscheidt met de tabbladen Current User en Local Machine User de instellingen per machineniveau of gebruiker. Je ziet diverse instellingen, opgedeeld in rubrieken als Privacy en Microsoft Edge. Met schuifknoppen (de)activeer je de functies.

Bij Recommended zie je indicaties als yes, limited en no om aan te geven in welke mate de makers het uitschakelen van een functie raadzaam vinden. Sommige wijzigingen worden meteen actief, anderen vergen een herstart van Windows.

In het menu Actions kun je kiezen voor Apply only recommended settings. Hier vind je ook opties als Undo all changes en Create a system restoration point. Het is zeker raadzaam voor wijzigingen een herstelpunt te creëren, zodat je ze desnoods ongedaan kan maken. Let wel, Windows kan na updates instellingen resetten. Open daarom de app regelmatig opnieuw om veranderingen te controleren en aan te passen.

In totaal telt O&OShutup10++ meer dan 200 privacy-instellingen op gebruikers- en machineniveau.

5 Google-activiteit

Laten we nu naar Google gaan, een van de opvallendste gegevensverzamelaars. In het kader ‘Grijpgraag Google’ vind je de belangrijkste redenen waarom Google diverse data verzamelt via verschillende apps en diensten. Als je dit niet bepaald waardeert, bezoek dan zeker Mijn Google-activiteit, een pagina die Google heeft opgezet mede onder druk van privacy-activisten.

Bekijk hier alvast de informatie die Google over jou heeft verzameld. Deze omvat zoekgeschiedenis, locatiedata (zoals van je Android-telefoon), YouTube-gebruik en diverse Google-apps, zoals Google Maps, Assistent en Translate.

We laten zo zien hoe je deze gegevens kunt verwijderen, maar je kunt wellicht eerst een lokale back-up van deze data overwegen. Als je ingelogd bent, selecteer je services waarvan je gegevens wilt exporteren. Bij sommige apps zijn er Meerdere indelingen, omdat app-data in diverse bestandsformaten opgeslagen kunnen worden (kijk maar eens bij Chrome). Ga verder met Volgende stap en geef aan hoe je het gezipte exportbestand wilt ontvangen, zoals Downloadlink verzenden via e-mail of Toevoegen aan Drive. Bevestig met Export maken. Het kan enkele dagen duren voor je het bestand ontvangt.

Voor je data verwijdert, zorg je het best voor een gegevenskopie via Google Takeout.

Je privacy: de prijs voor meer veiligheid dankzij Safe Browsing in Chrome.

6 Google-data verwijderen

Ben je geschrokken van de omvang van de bewaarde gegevens en wil je de gegevensstroom beperken en wellicht bestaande gegevens verwijderen? Een goed vertrekpunt is dan https://myaccount.google.com. Bij Gegevens en privacy kun je voor diverse onderdelen aangeven dat Google deze niet langer mag volgen of bijhouden, en je kunt ook je geschiedenis, oftewel reeds opgeslagen data, verwijderen. We beperken ons hier tot enkele voorbeelden.

Klik bij Geschiedenisinstellingen maar eens op Web- en app-activiteit en klik op het icoon van de gewenste app. Klik vervolgens op Verwijderen en selecteer Alle activiteiten verwijderen of Aangepast bereik verwijderen. Je kunt ook Automatisch verwijderen selecteren en de gewenste periode (3, 18 of 36 maanden) instellen bij Automatisch activiteit verwijderen die ouder is dan.

Terug in het venster Gegevens en privacy kun je zowel bij Web- en app-activiteit, Locatiegeschiedenis als YouTube-geschiedenis de knop Uitzetten gebruiken om deze activiteiten niet meer door Google te laten volgen.

Scrol verder op deze pagina naar Gepersonaliseerde advertenties en Persoonlijke resultaten in Zoeken, waar je beide functies kunt uitschakelen. Weet wel dat Google je dan geen gepersonaliseerde aanbevelingen meer zal sturen – maar wellicht is dit juist je bedoeling.

Je kunt ook gegevens van specifieke Google-diensten en -apps verwijderen en verdere data blokkeren.

7 Meta (intern)

Ook Meta staat erom bekend veel gebruikersdata te verzamelen. Hier zijn enkele stappen om deze stroom te beperken. We focussen op Facebook, aangezien deze dienst de voornaamste gegevensbron is.

Laten we eerst bekijken hoe je een lokale kopie van al je Facebook-gegevens kunt aanvragen. Ga naar www.facebook.com/dyi en configureer het gewenste dataformaat (HTML of JSON), de mediakwaliteit en het datumbereik. Selecteer de gewenste onderdelen en klik onderaan op Een download aanvragen. Je vindt het bestand op het tabblad Beschikbare bestanden zodra het gereed is.

Om de gegevensstroom te beheren, meld je aan bij Facebook, klik op je profielfoto en ga je naar Instellingen & Privacy / Activiteitenlogboek. Open Gelogde acties en andere activiteit, kies Zoekgeschiedenis en klik rechtsboven op Zoekgeschiedenis wissen.

Voor gepersonaliseerde advertenties kun je bepalen welke data adverteerders mogen gebruiken. Het Privacycentrum is een goed startpunt, bereikbaar via Instellingen & Privacy. Klik bij Advertenties op Aan de slag, selecteer Advertentievoorkeuren controleren en klik op Facebook and Messenger. Hier vind je opties om recent getoonde advertenties en adverteerders te bekijken. Via Advertentie-onderwerpen en Advertentie-instellingen kun je gedeeltelijk bepalen welke advertenties je minder wilt zien en of adverteerders je Facebook-activiteit mogen gebruiken voor advertenties op andere apps of sites.

Meta kan ook je locatie inzetten om je onder meer gerichte advertenties toe te sturen. In tip 10 'Mobiel’ tonen we je hoe je ook dit onderdeel kunt blokkeren.

Vanuit het Privacycentrum kun je de instellingen van verschillende privacy-gerelateerde onderdelen aanpassen.

8 Meta (extern)

Vaak realiseren gebruikers zich niet dat Meta hen op andere sites kan volgen, zelfs als ze Facebook niet gebruiken. Om dit te voorkomen, ga je naar Instellingen & Privacy, klik op Instellingen en vervolgens op Activiteit buiten Facebook. Open Recente activiteit om te zien welke bedrijven informatie delen met Meta over je interacties met hen via apps of websites. Via Specifieke activiteit loskoppelen kun je bepaalde instanties selectief van je Facebook-account loskoppelen, en via Eerdere activiteit wissen wordt de geschiedenis van je activiteit buiten Facebook gewist.

Gebruik ook de optie Toekomstige activiteit beheren / Toekomstige activiteit ontkoppelen om te voorkomen dat instanties verdere informatie over je interacties met hen naar Meta sturen (dit verwijdert tegelijkertijd eerdere activiteit).

Het is ook aan te raden af en toe te controleren bij welke apps je je via Facebook hebt aangemeld, omdat dit Meta ook in staat stelt je app-activiteit te volgen. Om apps te ontkoppelen, ga je opnieuw naar Instellingen & Privacy / Instellingen, open je Apps en websites en klik je op Verwijderen bij de betreffende diensten. Scrol naar Voorkeuren en klik eventueel op Uitschakelen bij Apps, websites en games.

Ook andere bedrijven kunnen informatie over je activiteiten delen met Meta. 

9 Apple

Apple neemt ook deel aan dit dataverzamelingsverhaal. Om de data die Apple over jou heeft verzameld op te vragen, log in met je Apple ID op https://privacy.apple.com en klik je op Een kopie van je gegevens ontvangen. Selecteer de gewenste gegevens en bevestig met Ga door. Geef de maximale bestandsgrootte aan en rond af met Voltooi verzoek. Meestal ontvang je binnen enkele dagen een e-mail met een downloadlink, maar je kunt de status ook volgen via Apples privacypagina.

Apple verzamelt grotendeels gegevens van je iPhone-gebruik. Dit omvat ook telemetrie, maar je kunt dit als volgt tegengaan. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Analyse en verbeteringen en schakel de gewenste opties uit. Op een Mac doe je dit op bijna dezelfde manier vanuit Systeemvoorkeuren of Systeeminstellingen.

Om je af te melden voor gepersonaliseerde advertenties, ga je terug naar Privacy en beveiliging en selecteer je Apple reclame. Schakel Gepersonaliseerde reclame uit. Voor andere vormen van dataverzameling op je mobiele apparaat kun je terecht bij de volgende stap.

Ook andere bedrijven kunnen informatie over je activiteiten delen met Meta.

10 Mobiel

Of je nu een iPhone of een Android-smartphone gebruikt, het is verstandig om de machtigingen van je geïnstalleerde apps te controleren. Op een iPhone doe je dit via Privacy en beveiliging. Je kunt bij diverse onderdelen, zoals Locatievoorzieningen, Tracking, Bluetooth, Camera en Beweging en conditie per app instellen of je deze machtigingen wilt toekennen. Zo kun je bij Locatievoorzieningen kiezen tussen opties als Nooit of Bij gebruik van app en instellen of de app je exacte locatie mag gebruiken. Let hier zeker op bij apps zoals Facebook.

Vergelijkbare opties zijn te vinden bij Android. Ga naar Instellingen, kies Privacy en dan Machtigingenbeheer. Hier krijg je een overzicht van mogelijke rechten en zie je welke machtigingen aan welke app zijn verleend. Tik op een app om de machtiging te wijzigen naar (Niet) toestaan.

Belangrijk om te weten: in de Play Store kun je voor het downloaden en installeren van een app de vereiste machtigingen bekijken. Open de app-pagina, tik op Over deze app en scrol naar App-machtigingen in de rubriek App-info, waar je Meer tonen selecteert. Het is ook een goed idee om apps die je niet meer gebruikt zo snel mogelijk van je toestel te verwijderen.

Ook op Android-toestellen kun je de rechten van afzonderlijke apps opvragen en desnoods uitschakelen.

Motorola heeft de edge 60 fusion aangekondigd, een premium smartphone die een elegant ontwerp combineert met geavanceerde AI-functies. Het toestel is het eerste Motorola-model dat standaard is uitgerust met geïntegreerde moto AI-functionaliteit.

De smartphone beschikt over een uniek quad-curve edge display met door Pantone gevalideerde kleuren. Het scherm is beschermd met Corning Gorilla Glass 7i, dat twee keer betere val- en krasbestendigheid biedt dan voorgaande versies. 

Geïntegreerde moto ai

Na een eerder bètaprogramma is de motorola edge 60 fusion het eerste toestel waarbij moto ai direct is geïntegreerd. De smartphone bevat AI-functies zoals Pay Attention (voor het opnemen, noteren en samenvatten van audio), Remember This (om live momenten of informatie vast te leggen) en Magic Canvas (voor het genereren van afbeeldingen op basis van tekstinstructies). 

Innovatief display en robuust ontwerp

Het toestel heeft volgens Motorola 's werelds eerste quad-curve edge display met door Pantone gevalideerde kleuren. Het ontwerp omvat hoogwaardige materialen, waaronder een op leer geïnspireerde coating en canvas-achtige afwerkingen in zorgvuldig samengestelde kleuren.

De motorola edge 60 fusion is niet alleen stijlvol maar ook robuust gebouwd. De telefoon voldoet aan militaire standaarden (MIL-STD 810H) voor duurzaamheid en heeft zowel IP68 als IP69 certificeringen voor waterbescherming. Het toestel kan onderdompeling in zoet water tot 1,5 meter diepte gedurende maximaal 30 minuten weerstaan. Dankzij Water Touch-technologie blijft het touchscreen werken, zelfs als het nat is. 

Camera met Sony-sensor

De hoofdcamera heeft een 50MP Ultra Pixel sensor, gecombineerd met een geavanceerde Sony LYTIA 700C sensor en optische beeldstabilisatie (OIS). Hierdoor maakt de camera ook bij weinig licht goede foto's. De ultrabrede lens met ingebouwde macrovisie biedt een gezichtsveld van 122 graden en kan tot 3 cm inzoomen voor extreme close-ups . 

De 32MP selfiecamera gebruikt Quad Pixel-technologie voor betere prestaties bij minder licht. Een 3-in-1 lichtsensor kalibreert automatisch de lichtgevoeligheid voor optimale belichting en kleur.

Entertainment en batterij

Het 6,67 inch pOLED-scherm heeft een Super HD (1220p) resolutie en een verversingssnelheid van 120Hz. Het display is zowel Pantone als Pantone SkinTone gevalideerd voor een natuurgetrouwe kleurweergave. Voor audio is het toestel uitgerust met Dolby Atmos, twee stereoluidsprekers en een Hi-Res gecertificeerd geluidssysteem.

De motorola edge 60 fusion wordt aangedreven door de MediaTek Dimensity 7300 processor, heeft tot 8GB RAM en tot 256GB opslag. De 5200mAh batterij ondersteunt 68W TurboPower opladen, waarmee gebruikers na slechts 8 minuten opladen een volle dag vooruit kunnen.

De smartphone draait op Android 15 en bevat Moto Secure en ThinkShield voor extra beveiliging, evenals Hello UX voor aanpassingsopties. De motorola edge 60 fusion is vanaf half april verkrijgbaar voor een adviesprijs van 329,99 euro.

Bekijk hier andere Motorola-modellen op Kieskeurig.nl:

Steeds meer mensen kiezen voor een VPN om veilig te internetten. Een kill switch helpt om die veiligheid te garanderen. Je leest er alles over in dit artikel.

Lees ook: Wat is VPN en waarom heb je het nodig?

Je gebruikt een Virtual Private Network (VPN) voor anonimiteit, veilige bestandsoverdracht en/of het omzeilen van geografische blokkades. Hoewel een kill switch optioneel is bij een (VPN), hoort het er eigenlijk wel echt bij: het is een soort extra slot op de deur om die zaken te garanderen.

©Funtap

Zo werkt een VPN kill switch

Een kill switch controleert continu of je VPN nog in gebruik is. Wordt er vastgesteld dat dat niet het geval is? Dan blokkeert een kill switch de verbinding van je internet. Je bent dan dus ook niet meer verbonden. Een goede kill switch zorgt er ook voor dat je automatisch weer verbonden wordt met het internet als de problemen verholpen zijn.

Blokkeren: je complete apparaat of bepaalde toepassingen

Een kill switch gebruiken is helemaal niet moeilijk. Je stelt het allemaal gewoon in via je VPN-applicatie. Daarin bepaal je ook of je pc of laptop volledig van het internet losgekoppeld wordt als de VPN-verbinding wegvalt of dat alleen bepaalde applicaties worden afgesloten. De eerste optie is duidelijk: het apparaat is dan helemaal niet meer verbonden met het internet.

Specifieke applicaties de toegang ontzeggen

In sommige situaties is het niet handig dat je helemaal geen internet meer hebt als de VPN-verbinding wegvalt. Bijvoorbeeld wanneer je in een belangrijk gesprek zit via Zoom of Microsoft Teams. Voor die gevallen kun je een kill switch applicatie-specifiek de verbinding laten verbreken. Je kunt dan bijvoorbeeld wel doorgaan met videobellen of browsen, terwijl je torrent client geen internettoegang meer heeft.

©Ģirts Raģelis

Welke apps laat je wel afsluiten en welke niet?

Sommige online bezigheden brengen meer risico's met zich mee dan andere wanneer het gaat om je privacy of de beveiliging van je persoonlijke informatie. Misschien gebruik je je VPN alleen om een serie op Netflix te kijken die in Nederland niet beschikbaar is. In dat geval wil je niet dat je hele internetverbinding wegvalt als de VPN uitvalt. Maar bij privacygevoelige taken, zoals internetbankieren, het versturen van e-mails, het werken in de cloud of het downloaden van torrents, wil je juist voorkomen dat je zonder VPN online gaat. Je kunt de kill switch dan zo instellen dat alleen je browser, e-mailapp, cloudopslag en torrentclient worden geblokkeerd, terwijl andere apps gewoon verbinding houden.

Voor wie is een VPN kill switch nuttig?

Eigenlijk heeft iedereen die waarde hecht aan privacy baat bij een VPN-provider met kill switch. In Nederland is er sprake van weinig censuur en zijn er amper internetblokkades. Maar alsnog zijn VPN's hier erg populair. Als je torrents downloadt, is het handig om ervoor te zorgen dat je IP-adres beschermd is, want dat downloaden is in veel gevallen illegaal. Gevoelige informatie of belangrijke (werkgerelateerde) documenten kun je beter ook niet zomaar versturen. Met een VPN met kill switch zijn je gegevens en bestanden beter beschermd. Zit je vaak op een open wifi-netwerk? Dan is het zonder meer verstandig om te kiezen voor een VPN met kill switch. Want openbare netwerken hebben een slechte reputatie op het gebied van veiligheid en zijn regelmatig het doelwit van hackers.