Het klinkt onwaarschijnlijk, maar met Kodi kun je bijna je televisie-abonnement afzeggen. Met de opensource videospeler kun je live televisie kijken dankzij diverse add-ons. Hoe je dat doet, vertellen we in dit artikel.

1. Kodi installeren

Je gaat allereerst Kodi downloaden en installeren. Op deze webpagina vind je voor de meeste besturingssystemen downloadlinks. Zo zijn er versies beschikbaar voor Windows, Linux, MacOS, Android en zelfs Raspberry Pi. Versie 17 van Kodi is net een paar dagen uit. In deze workshop gebruiken we nog Kodi 16.1, maar erg groot zijn de verschillen niet. Kies de gewenste versie en voer de installatie uit. Via Next accepteer je de licentievoorwaarden. Kies achter Select the type of install voor Full. Je rondt via Next / Next / Install tenslotte de installatiewizard af. 

©PXimport

OpenELEC

2 Nederlandse taal

Kodi start standaard altijd op in de Engelse taal. Gelukkig is er ook een Nederlandse vertaling beschikbaar. Aangezien we bij de resterende stappen in deze workshop uitgaan van de Nederlandse instellingen, wijzig je eerst de taal. Voor de bediening gebruik je de muis, het toetsenbord of een geschikte afstandsbediening. Ga achtereenvolgens naar SYSTEM / Settings / Appearance / International en kies achter Language voor Dutch. Als het goed is zie je dat Kodi deze wijziging direct doorvoert.

©PXimport

3 Tv-tuner

Nadat je de taal hebt gewijzigd, kun je de overige instellingen doornemen. Zo kies je bij Skin bijvoorbeeld een ander thema, zodat Kodi een ander tintje krijgt. Keer via het pijltje rechtsonder terug naar het instellingenmenu. Beschikt je systeem over een tv-tuner, bijvoorbeeld een dvb-t-ontvanger? Je kunt dan rechtstreeks zenders ophalen, al dien je dan wel wat instellingen aan te passen. Navigeer naar TV / Algemeen en markeer de optie Geactiveerd. Kodi controleert of er pvr-diensten (pvr staat voor ‘personal video recorder’) zijn geactiveerd. Dat is nog niet het geval. Klik op OK om het venster te sluiten. Er verschijnt een lijstje met zo’n twintig pvr-diensten die je eventueel kunt gebruiken. Hier komen we in stap 7 op terug.

©PXimport

4 NextPVR

Je hebt geschikte software nodig om live-televisie van je tv-tuner te ontvangen. Kodi kan dat namelijk niet zelfstandig. In plaats daarvan gebruikt Kodi add-ons die de televisiezenders vanuit een geschikt pvr-programma overhevelen naar de eigen interface. Je eerste zorg is dus om de kanalen met geschikte pvr-software op te pikken. Een programma waarmee dat prima kan, is NextPVR. In de installatiewizard klik je op Next, waarna je de licentievoorwaarden accepteert. Klik als laatste op Install en wacht totdat de installatie volledig is afgerond.

5 Audio- en videocodecs

Voor een juiste werking van NextPVR duik je eerst even in de instellingen. Start het pvr-programma op en open het configuratiemenu. Verschijnen de instellingen niet automatisch, dan klik je met de rechtermuisknop eerst op het NextPVR-pictogram in het systeemvak. Kies vervolgens voor Show settings. Je gaat eerst naar het onderdeel Decoders. Hier geef je aan via welke audio- en videocodecs je de uitzendingen wilt bekijken. In het geval van een dvb-t-tuner werkt MainConcept (Broadcast) AVC/H.264 Video Decoder prima. Heb je geen idee welke decoders voor jou werken, probeer het dan eerst eens met de standaardinstellingen. Je kunt later altijd nog switchen.

Ondertiteling

©PXimport

6 Kanalen scannen

Je brengt met NextPVR nu eerst alle beschikbare televisiekanalen van de tv-tuner in kaart. Ga binnen het instellingenmenu naar Devices en selecteer de tv-tuner van je systeem. Via DeviceSetup open je de apparaatinstellingen. Bij Country selecteer je Netherlands, zodat NextPVR de juiste frequenties afstruint bij het scannen van televisiekanalen. Klik daarna op Scan om de zoekactie te starten. In het geval van een dvb-t-tuner verschijnen alle bekende Nederlandse televisie- en radiozenders in beeld. Bij veel kanalen staat de term Encrypted vermeld. Voor deze zenders heb je een geschikte smartcard van Digitenne nodig. Er zijn ook enkele gratis kanalen, namelijk NPO 1/2/3 en een regionale zender. Sluit alle instellingenvensters met OK.

7 NextPVR add-on

Je gebruikt nu Kodi om de televisiezenders te bekijken. Hiervoor dien je de add-on van NextPVR te activeren. Ga naar SYSTEEM / Instellingen / Add-ons / Mijn add-ons / PVR-cliënten / NextPVR PVR Client en kies voor Configureren. Het is nu noodzakelijk om een koppeling tussen de programma’s NextPVR en Kodi tot stand te brengen. Bij NextPVR Hostnaam vul je 127.0.0.1 in. Bevestig met Klaar. Zorg ervoor dat bij NextPVR Poort het poortnummer 8866 staat ingevuld. De NextPVR Pincode laat je op 0000 staan. Klik op OK en daarna op Inschakelen. Start Kodi ten slotte opnieuw op.

©PXimport

8 Televisie kijken

Via de tv-tuner van je systeem kijk je nu eenvoudig televisie. Navigeer hiervoor naar TV en Kanalen. Er verschijnt een lijstje met alle beschikbare kanalen in beeld. Klik op een zender om de weergave te starten. Door op het videokader te klikken, open je een vergrote weergave. Je gebruikt Kodi verder onder meer om een televisiegids op te vragen en opnames vast te leggen. Bovendien is de tv-tuner ook geschikt om radiostations te ontvangen. Blader hiervoor in het menu naar Radio en Kanalen.

Pc op televisie aansluiten

©PXimport

9 Add-ons installeren

Voor Kodi maken we onderscheid tussen twee verschillende typen add-ons. Allereerst zijn er de uitbreidingen die Kodi zelf aanbiedt. Die kun je gemakkelijk installeren, waarbij je toegang hebt tot diverse televisiezenders. Verder staat Kodi ook open voor add-ons die door derden zijn ontwikkeld. Die kun je volop op internet vinden. Verderop in deze workshop gaan we daar uitgebreid op in. We laten je eerst zien hoe je add-ons van Kodi installeert. Ga vanuit het hoofdmenu naar VIDEO’S / Add-ons / Meer verkrijgen en neem het overzicht door. Heb je een interessante televisiezender gevonden? Klik erop en kies voor Installeren. Via VIDEO’S en Video add-ons heb je toegang tot alle geïnstalleerde televisiezenders.

©PXimport

10 Nederland 24

Voor live-televisie van de publieke omroep hoef je helemaal niet veel moeite te doen. Vanuit Kodi is namelijk standaard de add-on Nederland 24 beschikbaar. Naast de drie NPO-zenders zijn er ook diverse themakanalen voorhanden, zoals NPO 101, Politiek en Cultura. Bovendien kun je het laatste achtuurjournaal terugkijken. Klik simpelweg op een zender die je wilt zien en de webstream opent direct in Kodi. Gebruik de bedieningsknoppen onderin om bijvoorbeeld te pauzeren of het volume te regelen.

Gemist-diensten

©PXimport

11 Pakketbronnen

Lang niet alle add-ons zijn rechtstreeks vanuit Kodi beschikbaar. Op internet circuleren er talloze interessante uitbreidingen. Je voegt ze eenvoudig toe via een zogeheten pakketbron (repository). Door een pakketbron aan Kodi toe te voegen, heb je in één klap toegang tot meerdere uitbreidingen. Wel zo handig, want het voorkomt dat je verschillende add-ons handmatig moet toevoegen. Bovendien kun je zo eenvoudig diverse extensies uitproberen. Ben je benieuwd naar welke pakketbronnen er zoals beschikbaar zijn? Neem dan eens hier een kijkje.

12 Pakketbron installeren

Als je een zip-bestand van een pakketbron in handen hebt, voeg je die aan Kodi toe. Op die manier zie je welke onderliggende add-ons er voor installatie beschikbaar zijn. Ga naar SYSTEEM / Instellingen / Add-ons en blader zo nodig terug naar het beginscherm van dit onderdeel. Kies voor de optie Add-ons installeren m.b.v. zipbestand. Zoek het opgeslagen zip-bestand op en bevestig met OK. Je klikt vervolgens op Installeer van repository, waarna je kiest voor de titel van de zojuist geïnstalleerde pakketbron. Bekijk welke add-ons er beschikbaar zijn en klik op Installeren. In het voorbeeld van de Retrospect-pakketbron voeg je allerlei Nederlandse, Belgische en Britse televisiezenders aan Kodi toe.

©PXimport

13 Retrospect gebruiken

Uiteraard ben je benieuwd naar welke televisiekanalen er via de Retrospect-pakketbron beschikbaar zijn. Klik op VIDEO’S / Add-ons / Retrospect. Mogelijk komt er nu een waarschuwing in beeld dat bepaalde zenders alleen via een Nederlandse internetaansluiting beschikbaar zijn. De televisiezenders zijn over verschillende categorieën verdeeld, zoals Kids, Nationaal, Regionaal, Sport en Radio. Maak hier een keuze en klik op de gewenste zender. Houd er rekening mee dat Retrospect verschillende gemist-diensten heeft geïntegreerd. Verder werken livestreams lang niet altijd even goed, dus het is voortdurend een kwestie van uitproberen.

14 SuperRepo

Een andere populaire pakketbron is SuperRepo. Hierin zitten allerlei add-ons van diverse televisiezenders verwerkt, waaronder zelfs betaalkanalen van sportzenders. Veel webstreams zijn weliswaar instabiel, maar je kunt het natuurlijk altijd even proberen. Via Addons / Languages / Dutch bekijk je alvast het Nederlandstalige aanbod. In tegenstelling tot de eerder besproken pakketbron van Retrospect is het niet nodig om op voorhand een zip-bestand te downloaden. In plaats daarvan haal je de pakketbron op door een webadres aan Kodi door te geven.

©PXimport

Illegaal

15 SuperRepo installeren

Je gaat nu de pakketbron van SuperRepo installeren. Ga naar SYSTEEM en Bestandsbeheer. Via een dubbelklik op Locatie toevoegen verschijnt er een nieuw venster. Je typt in het invoerveld http://srp.nu, waarna je bevestigt met Klaar. Geef deze locatie nu een naam. Het ligt voor de hand om hier SuperRepo in te vullen, zodat je de pakketbron later gemakkelijk kunt terugvinden. Klik op OK. Je gaat de inhoud van de SuperRepo-pakketbron nu importeren. Keer terug naar het hoofdmenu en blader naar SYSTEEM / Instellingen / Add-ons / Add-ons installeren m.b.v. zipbestand. Klik in de lijst op SuperRepo. Wanneer je Kodi versie 16.1 gebruikt, ga je naar Jarvis / repositories / superrepo. Klik op het zip-bestand om de installatie in orde te maken. Indien je versie 17 van Kodi gebruikt, klik je op Krypton.

©PXimport

16 SuperRepo verkennen

Het is nu tijd om te zien wat de SuperRepo-pakketbron allemaal in huis heeft. Navigeer vanuit het hoofdvenster naar SYSTEEM / Instellingen / Add-ons / Installeer van repository / SuperRepo Repositories / Add-on depot. De add-ons zijn verdeeld over verschillende categorieën. Deze categorieën kun je stuk voor stuk installeren. Onder meer Third Party Repositories, Genre Live-TV en Category Video zijn interessant. Blader een paar vensters terug naar het onderdeel Installeer van repository. Ga op zoek naar interessante add-ons en voeg ze aan Kodi toe door te kiezen voor Installeren.

Een vergelijkbare add-on is Stream all the sources. Zoals de naam al doet vermoeden haalt de add-on mediabestanden op bij verschillende bronnen, waardoor het aanbod enorm is. Stream all the sources kun je via deze website vinden en vervolgens dien je de add-on dan te installeren. Dit werkt op vrijwel dezelfde manier als hierboven beschreven. Zoek daarna een leuke titel op en geef aan bij welke website je de stream wilt ophalen.

17 Sportstreams

Veel sportliefhebbers gebruiken Kodi om illegale sportstreams op te snorren. Dat is overigens niet zo eenvoudig, want de streams zijn vaak erg onstabiel of werken zelfs helemaal niet. Bovendien duiken werkende streams telkens onder andere namen op. Toch kun je natuurlijk een poging wagen, al is dat natuurlijk wel illegaal. Laat hoopgevende namen als NL Sports en Dutch Sport Streams links liggen, want die werken niet meer goed. Via de add-on SportsDevil kun je op het moment van schrijven Nederlandse en buitenlandse sportwedstrijden live bekijken.

©PXimport

18 SportsDevil

SportsDevil is één van de weinige add-ons die stabiele sportstreams aanbiedt. Na de installatie open je deze uitbreiding via VIDEO’S / Add-ons. Er zijn verschillende categorieën, al komen Live Sports, Sports TV en Live TV eigenlijk allemaal op hetzelfde neer. SportsDevil importeert streams van illegale websites. Onder meer voetbalwedstrijden uit de Bundesliga, Serie A, Premier League en de Nederlandse Eredivisie zijn voor iedereen beschikbaar. Klik op een stream die je wilt zien en wacht af of Kodi de live-beelden kan ophalen. Naast voetbal bekijk je desgewenst ook allerlei andere sportwedstrijden met SportsDevil.

VPN

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.