Veel mensen denken dat ze Linux via ingewikkelde commando’s moeten bedienen. Dat is allang niet meer zo, althans als je de juiste distributies eruit pikt. Welke Linux-versie het beste bij je past? We stellen tien populaire kandidaten aan je voor.

Linux is het ‘merk’ waaronder een heleboel verschillende besturingssystemen vallen. Die noemt men ook wel distributies. De programmeercode van Linux is openbaar, waardoor iedereen met de software aan de slag kan en een eigen distributie kan uitgeven. Dit verklaart dan ook het overweldigende aanbod. Een aantal distributies is inmiddels erg uitgebreid, waardoor ze de concurrentie met Windows moeiteloos aankan.

Deze besturingssystemen zijn meestal Nederlandstalig en prima geschikt om veelgebruikte computertaken mee uit te voeren. Op internet surfen, foto’s bewerken, internetbankieren, spelletjes spelen, documenten aanmaken en media afspelen zijn bijvoorbeeld geen enkel probleem.

In dit artikel gaan we niet in op alle installatie-stappen, maar we wijzen je wel nog even op de mogelijkheid om Linux dualboot te installeren. Op die manier probeer je het uit naast je reguliere Windows 10-installatie. Bevalt het niet, dan verwijder je het net zo eenvoudig weer.

Op naar de tien Linux-distributies die een kijkje waard zijn.

Ubuntu Desktop

©PXimport

Ubuntu Desktop is onder thuisgebruikers misschien wel de bekendste Linux-distributie. Dit besturingssysteem is namelijk uiterst compleet. Noem een computertaak en Ubuntu Desktop heeft wel een geschikt programma aan boord. Helaas heeft het veelzijdige karakter van dit besturingssysteem ook een keerzijde. De aanbevolen systeemeisen liegen er niet om.

Lang niet iedere oude machine heeft een dualcore-processor met een kloksnelheid van minimaal 2 GHz aan boord. Bovendien vereist dit besturingssysteem 4 GB ram en 25 GB vrije schijfruimte. Maar wanneer je machine aan de voorwaarden voldoet, beleef je gegarandeerd veel plezier aan dit stabiele besturingssysteem.

Voor fotobewerking (GIMP), kantoordoeleinden (LibreOffice), e-mail (Thunderbird) en surfen (Firefox) zijn er tenslotte uitstekende programma’s beschikbaar.

Linux Mint

©PXimport

Uiteraard mag ook Linux Mint niet ontbreken. Zelfs voor de meest verstokte Windows-gebruikers verloopt een overstap naar Linux Mint tamelijk pijnloos. De navigatiestructuur van Windows en Linux Mint lijkt op elkaar. Er is bijvoorbeeld een taakbalk, terwijl programma’s via een menuknop zijn te bereiken. Bovendien zijn er allerlei toepassingen geïnstalleerd, zodat je er direct mee uit de voeten kunt.

Er bestaan verschillende edities van Linux Mint. Cinnamon oogt vergeleken met MATE fraaier, terwijl deze laatste het systeem minder belast. Grote verschillen in functionaliteit zijn er niet. Tot slot is er met Xfce ook nog een lichtgewicht-editie van Linux Mint beschikbaar.

CloudReady

©PXimport

CloudReady is gebaseerd op Chromium OS, dat op zijn beurt weer Linux-wortels heeft. Een ideaal besturingssysteem om een oude laptop te transformeren tot Chromebook. Belangrijk om te weten is dat er geen programma’s voor CloudReady beschikbaar zijn. Dit besturingssysteem is namelijk bedoeld om zo veel mogelijk in de cloud te werken.

Hiervoor zijn allerlei online Google-diensten binnen de menu’s beschikbaar. Na inloggen op het Google-account kun je iedere webapp zonder beperkingen gebruiken. Na de installatie verschijnt er weliswaar een Engelstalige gebruikersomgeving, maar gelukkig wijzig je dat gemakkelijk naar Nederlands.

LibreELEC

©PXimport

LibreELEC is een prima keuze wanneer je een oude pc of laptop wilt gebruiken als mediaspeler. Na installatie heb je alleen toegang tot het mediaprogramma Kodi. Verzamel hiermee alle films, series, tv-programma’s en muziek en speel ze af. Dat kan via lokaal aangesloten opslagdragers en overige bronnen in het netwerk.

LibreELEC heeft vooral meerwaarde als je de computer op een televisie aansluit. Het menu met grote blokken is namelijk bedoeld om vanaf de bank te bedienen. Gebruik hiervoor een draadloos toetsenbord en muis of mce-afstandsbediening met infraroodontvanger. Houd er rekening mee dat je naast Kodi geen andere programma’s kunt gebruiken.

Elementary OS

©PXimport

Mac-liefhebbers opgelet! MacOS vormt namelijk een grote inspiratiebron voor het ontwikkelteam van Elementary OS. Zo lijken het Dock met apps en de programmavensters rechtstreeks uit Apple’s besturingssysteem te komen. Naast een gelikte vormgeving is er ook op het gebied van functionaliteit geen reden tot klagen. Draai o.a. meerdere Bureaubladen naast elkaar en beperk afleiding door met één muisklik alle meldingen tijdelijk uit te zetten.

Elementary OS levert relatief weinig programma’s mee. De makers zadelen je liever niet op met apps die je toch niet gebruikt. Gelukkig voeg je via het aanwezige AppCenter eenvoudig verse software toe. Verder reageert dit besturingssysteem pijlsnel, dus je hoeft nergens lang te wachten.

Deepin

Neem voor de installatie van Deepin even de tijd, want het binnenhalen van het installatiebestand gaat tergend langzaam. Verder heeft de ontwikkelaar de 32bit-versie geschrapt, dus dit besturingssysteem is alleen geschikt voor 64bit-systemen. Als de genoemde nadelen geen struikelblok vormen, haal je hiermee een volwaardige Windows-vervanger in huis. Met een beetje fantasie lijkt Deepin zelfs regelrecht uit de stal van Microsoft te komen.

Zo voelen de kleurrijke gebruikersomgeving en de startknop linksonder direct vertrouwd aan. Net als bij Windows geeft deze startknop gebruikers rechtstreeks toegang tot programma’s. Over programma’s gesproken; hiervan is er een flink aantal al vooraf geïnstalleerd, zoals een browser, kantoorprogramma en e-mailclient. Hoewel Deepin Chinese roots heeft, is er een Nederlandse vertaling beschikbaar.

Lubuntu

©PXimport

Zoals de naam al doet vermoeden, is Lubuntu deels op het eerder besproken Ubuntu gebaseerd. Een belangrijk verschil is dat Lubuntu amper eisen aan de hardware stelt, waardoor het ook op oude systemen van pakweg tien jaar oud nog vlekkeloos functioneert. Toch kunnen gebruikers met dit lichtgewicht besturingssysteem allerlei taken uitvoeren. Zo leveren de makers een eenvoudige tekstverwerker, tekenprogramma en mediaspeler mee.

De inbegrepen toepassingen zijn met zorg geselecteerd. Voor surfdoeleinden staat de bekende browser Firefox paraat. Verwacht overigens niet te veel van de vormgeving, want grafische hoogstandjes hoef je niet te verwachten. Alles is erop gericht om gebruikers een vlotte computerervaring te bieden.

Peppermint OS

©PXimport

Veel Linux-distributies zijn van Ubuntu afgeleid en Peppermint OS is daarvan een bekend voorbeeld. Dit besturingssysteem staat bekend om zijn lage systeemeisen en minimalistische gebruikersomgeving. Verwacht dus niet allerlei tierlantijntjes, want Peppermint bevat alleen nuttige functies.

Verder legt de ontwikkelaar het initiatief grotendeels bij de gebruiker. Er zijn om die reden weinig vooraf geïnstalleerde programma’s beschikbaar, al kun je die wel via de geïntegreerde Software Manager downloaden. Een handige optie is dat je veelgebruikte webapplicaties een plekje in het menu kunt geven.

Ubuntu Studio

©PXimport

Voor creatievelingen is Ubuntu Studio een aantrekkelijke optie. Handig voor wie op het gebied van audio-, foto- en/of videobewerking hogere eisen aan een besturingssysteem stelt. Bewerk bijvoorbeeld een raw-bestand of flans met een gratis audioprogramma een liedje in elkaar. Verder heeft Ubuntu Studio ook geavanceerde software in huis om haarscherpe vectorafbeeldingen te ontwerpen.

Gaat er bij programma’s als Ardour, Audacity, Guitarix, Inktscape, MyPaint, OpenShot Video Editor en Kdenlive een lampje branden? Misschien is dit besturingssysteem dan wel iets voor jou. Houd er rekening mee dat Ubuntu Studio zich vanwege al het grafische geweld met name leent voor machines met voldoende rekenkracht.

ZorinOS

De gebruikersomgeving van veel Linux-distributies oogt wat gedateerd, maar dat is bij Zorin OS bepaald niet het geval. Dit besturingssysteem heeft op het gebied van uiterlijk wel wat weg van Windows. De taakbalk en het startmenu voelen bijvoorbeeld vertrouwd aan. Interessant voor mensen die voor het eerst de overstap naar Linux wagen. De navigatiestructuur is erg overzichtelijk, zodat nieuwe gebruikers moeiteloos hun weg zullen vinden.

De makers hebben standaard al de nodige software toegevoegd, waaronder het gebruiksvriendelijke kantoorpakket LibreOffice. Let tot slot wel even op welke versie van Zorin OS je installeert. De Core-editie kun je gratis gebruiken. Er bestaat onder de naam Lite ook een lichtgewichtversie. Volgens de ontwikkelaar werkt die zelfs op systemen van vijftien jaar oud.

Zit er wat voor je tussen?

ASUS Republic of Gamers (ROG) heeft op Gamescom 2025 in Keulen de ROG Xbox Ally en de krachtiger ROG Xbox Ally X onthuld. Beide handhelds liggen vanaf 16 oktober 2025 wereldwijd in de winkels. Bezoekers van de gamingbeurs kregen deze week de primeur om de nieuwe apparaten zelf uit te proberen.

Laten we beginnen met wat specs: de standaard ROG Xbox Ally draait op een AMD Ryzen Z2 A-processor met vier Zen 2-cores en acht RDNA 2-GPU-cores. In combinatie met 16 GB LPDDR5X-6400 RAM, een 512 GB SSD en een 60 Wh-batterij mikt dit model op solide prestaties voor onderweg. De Ally X gaat echter nog een stapje verder: deze versie krijgt de nieuwe AMD Ryzen AI Z2 Extreme met acht cores, zestien threads, 16 RDNA 3.5-GPU-cores en een geïntegreerde NPU. Daarbij hoort 24 GB sneller LPDDR5X-8000 werkgeheugen, een 1 TB SSD en een grotere 80 Wh-batterij voor langere speeltijd.

Xbox-ervaring in handheld-vorm

Bij het inschakelen start de Ally direct in een fullscreen Xbox-omgeving. Daarmee voelt het apparaat aan als een natuurlijke uitbreiding van de console, terwijl Windows 11 onderliggend toegang biedt tot je volledige pc-bibliotheek. Spelen kan via Game Pass, Steam en andere pc-stores, maar ook via cloudgaming of remote play vanaf een Xbox-console. Xbox heeft bovendien met gamestudio's samengewerkt om duizenden titels beter geschikt te maken voor handhelds. In de bibliotheek verschijnen nieuwe aanduidingen als Handheld Optimized en Mostly Compatible, zodat je meteen weet welke games vlekkeloos draaien.

©ASUS

Scherm, geluid en comfort

Zowel de Ally als de Ally X hebben een 7-inch Full-HD-scherm met 120 Hz verversingssnelheid, 500 nits helderheid en FreeSync Premium voor vloeiende beelden. Het scherm is beschermd met Gorilla Glass. De Ally X onderscheidt zich met dual Smart-Amp speakers, vibrerende triggers en subtiele RGB-verlichting rond de sticks voor extra feedback. Ook ergonomie kreeg de nodige aandacht: de vorm van de grepen is geïnspireerd op de Xbox-controller, met een gebalanceerd gewicht zodat langere speelsessies comfortabel blijven.

Prestaties en uitbreidbaarheid

Om te zorgen dat de hardware ook bij intensief gebruik koel blijft, introduceert de Ally X een zogenoemd Zero Gravity-koelsysteem dat in elke houding stabiel presteert. Beide modellen zijn bovendien eenvoudig uit te breiden dankzij een M.2-slot voor extra opslag. De connectiviteit verschilt wel enigszins: waar de standaard Ally beschikt over usb-c (3.2 Gen 2), microSD en wifi 6E, voegt de Ally X daar usb 4 met Thunderbolt-ondersteuning aan toe.

©ASUS

Slimme software en AI-functies

Nieuwe softwarefuncties moeten het gebruik verder stroomlijnen. Shaders worden al tijdens het downloaden voorgeladen, waardoor games sneller starten en minder energie verbruiken. Voor de Ally X zijn vanaf 2026 bovendien extra AI-mogelijkheden gepland, zoals Automatic Super Resolution voor hogere beeldkwaliteit en het automatisch vastleggen van hoogtepunten in korte videoclips.

Of je nu op gas, inductie of een keramische plaat kookt, het type kookplaat in je keuken bepaalt in grote mate welke pannen je kunt gebruiken. Daarbij draait het vooral om het materiaal van de pan. In dit artikel lees je wat je nodig hebt om zorgeloos en efficiënt te kunnen koken, wat er op jouw fornuis ook staat. Smakelijk alvast!

Lees ook: Overstappen van gasfornuis naar inductieplaat: de voor- en nadelen

Hoe werkt jouw kookplaat eigenlijk?

Om te begrijpen welke pannen het best op jouw kookplaat werken, is het handig om eerst te weten hoe die kookplaten precies hun werk doen. Een gaskookplaat verwarmt je pan direct via een open vlam: simpel, doeltreffend en visueel controleerbaar. Bij inductie gebeurt dat heel anders: een spoel onder het kookoppervlak wekt een magnetisch veld op, waardoor alleen pannen met een magnetiseerbare bodem zelf warm worden. De plaat zelf blijft koel. Keramische kookplaten zitten daar qua techniek tussenin. Onder een glad glasoppervlak zit een elektrisch verwarmingselement dat de plaat en vervolgens de pan verwarmt.

Van koper tot RVS: welke pan werkt waarbij?

Pannen zijn er in allerlei materialen, en elk daarvan gedraagt zich anders op een kookplaat. Hieronder lees je wat je van de bekendste soorten kunt verwachten.

Roestvrijstaal (RVS)

RVS is een echte alleskunner. Deze pannen doen het goed op alle soorten kookplaten, zolang ze voor inductie wel een magnetische bodem hebben. RVS geleidt warmte iets minder goed dan bijvoorbeeld koper of gietijzer, maar met een goede, dikke bodem kun je er uitstekend mee uit de voeten, ook op inductie.

©tsarenko | Fototocam

Gietijzer

Gietijzeren pannen zijn zwaar, maar daar krijg je gelijkmatige warmteverdeling voor terug. Ze zijn prima geschikt voor gas en keramisch, en door hun magnetische eigenschappen ook voor inductie. Let wel op bij glas-keramische kookplaten: de wat ruwe of ongelijke bodem van gietijzer kan krassen veroorzaken en minder efficiënt verwarmen. Ook het onderhoud vraagt aandacht – afwassen doe je met warm water en keukenpapier, niet in de vaatwasser.

©kseyale

Lees ook: Zo kook je extra zuinig op een inductiekookplaat

Koper

Met koperen pannen kook je snel en nauwkeurig: koper geleidt warmte als de beste. Tegelijk zijn ze kwetsbaarder voor krassen en deuken, en ze vergen wat meer onderhoud om mooi te blijven. Niet geschikt voor de vaatwasser dus. Op gas en keramisch doen ze het prima, maar voor inductie heb je een speciale bodem nodig. Zonder die aanpassing werkt het simpelweg niet.

©fotofabrika

Aluminium

Aluminium is licht, betaalbaar en geleidt warmte goed. Het doet zijn werk uitstekend op gas en keramisch. Voor inductie moet aluminium speciaal bewerkt zijn – alleen dan werkt het magnetische veld. Aluminium krast en deukt snel, dus voorzichtigheid is geboden bij gebruik én schoonmaak.

Pannen met een dikke, goed geleidende bodem leveren doorgaans het beste resultaat, ongeacht het fornuis. Koper en gietijzer scoren hoog op warmteverdeling en -behoud, terwijl roestvrij staat en aluminium het juist moeten hebben van slimme combinaties en coatings. Denk bijvoorbeeld aan een antiaanbaklaag of een gelaagde bodem, die verschillende eigenschappen combineren voor betere prestaties.

Welke pan op welke kookplaat?

*= Mits voorzien van een ferromagnetische bodem ** = Alleen als ze een speciale inductie-geschikte bodem hebben

Zo houd je je kookplaat en pannen in topvorm

Met een beetje aandacht gaan je kookplaat én pannen langer mee. Voor inductie is het cruciaal dat de bodem van je pan vlak en onbeschadigd is, anders kunnen er krassen op de plaat ontstaan. Keramische platen vragen om een zachte aanpak: gebruik geen schurende middelen of scherpe voorwerpen. Hardnekkige resten? Leg er wat vochtig keukenpapier op en laat het twintig minuten weken. Daarna kun je het vuil meestal met een nat doekje verwijderen. Voor echt aangekoekte plekken is een speciale keramische schraper een veilig alternatief.

Lees ook: Inductiekookplaat schoonmaken? Dit moet je wel doen en dit niet

©Maryna Pleshkun | zest_marina

Misverstanden de wereld uit: vier hardnekkige kookmythes

Er doen nogal wat verhalen de ronde over pannen en kookplaten. Tijd om de vier hardnekkigste misverstanden recht te zetten.

1. Overstappen betekent al je pannen vervangen

Niet per se. Veel pannen kun je gewoon blijven gebruiken, ook als je overstapt naar een andere kookplaat. Kijk goed naar het materiaal, de staat van de pan en of de bodem geschikt is voor je nieuwe kooktype. Je hoeft dus zeker niet halsoverkop een nieuwe pannenset te kopen.

2. Inductie is gevaarlijk

Sommige mensen maken zich zorgen over het magnetisme van inductieplaten. Dat is nergens voor nodig: het magnetische veld is zwak en werkt alleen als er een geschikte pan op staat. Voor de gebruiker is het volkomen veilig.

3. Keramische platen zijn breekbaar

Zolang je ze met zorg gebruikt en pannen met een gladde bodem kiest, gaan keramische kookplaten jarenlang mee zonder noemenswaardige schade. Het glas is stevig, maar vraagt wel om voorzichtig gebruik.

4. Elke pan werkt op elke kookplaat

Helaas, zo eenvoudig is het niet. Niet elk materiaal is compatibel met elk type kookplaat. De juiste pan kiezen begint bij weten wat voor kookplaat je hebt en wat voor bodem die pan nodig heeft.

Tot slot

Je weet nu waar je op moet letten als je een pan kiest voor jouw kookplaat. Niet ieder materiaal werkt overal even goed, maar met de juiste match zit je altijd goed. Tijd om de keuken in te duiken en je kookkunsten de vrije loop te laten. Veel plezier aan het fornuis!