Veel mensen denken dat ze Linux via ingewikkelde commando’s moeten bedienen. Dat is allang niet meer zo, althans als je de juiste distributies eruit pikt. Welke Linux-versie het beste bij je past? We stellen tien populaire kandidaten aan je voor.

Linux is het ‘merk’ waaronder een heleboel verschillende besturingssystemen vallen. Die noemt men ook wel distributies. De programmeercode van Linux is openbaar, waardoor iedereen met de software aan de slag kan en een eigen distributie kan uitgeven. Dit verklaart dan ook het overweldigende aanbod. Een aantal distributies is inmiddels erg uitgebreid, waardoor ze de concurrentie met Windows moeiteloos aankan.

Deze besturingssystemen zijn meestal Nederlandstalig en prima geschikt om veelgebruikte computertaken mee uit te voeren. Op internet surfen, foto’s bewerken, internetbankieren, spelletjes spelen, documenten aanmaken en media afspelen zijn bijvoorbeeld geen enkel probleem.

In dit artikel gaan we niet in op alle installatie-stappen, maar we wijzen je wel nog even op de mogelijkheid om Linux dualboot te installeren. Op die manier probeer je het uit naast je reguliere Windows 10-installatie. Bevalt het niet, dan verwijder je het net zo eenvoudig weer.

Op naar de tien Linux-distributies die een kijkje waard zijn.

Ubuntu Desktop

©PXimport

Ubuntu Desktop is onder thuisgebruikers misschien wel de bekendste Linux-distributie. Dit besturingssysteem is namelijk uiterst compleet. Noem een computertaak en Ubuntu Desktop heeft wel een geschikt programma aan boord. Helaas heeft het veelzijdige karakter van dit besturingssysteem ook een keerzijde. De aanbevolen systeemeisen liegen er niet om.

Lang niet iedere oude machine heeft een dualcore-processor met een kloksnelheid van minimaal 2 GHz aan boord. Bovendien vereist dit besturingssysteem 4 GB ram en 25 GB vrije schijfruimte. Maar wanneer je machine aan de voorwaarden voldoet, beleef je gegarandeerd veel plezier aan dit stabiele besturingssysteem.

Voor fotobewerking (GIMP), kantoordoeleinden (LibreOffice), e-mail (Thunderbird) en surfen (Firefox) zijn er tenslotte uitstekende programma’s beschikbaar.

Linux Mint

©PXimport

Uiteraard mag ook Linux Mint niet ontbreken. Zelfs voor de meest verstokte Windows-gebruikers verloopt een overstap naar Linux Mint tamelijk pijnloos. De navigatiestructuur van Windows en Linux Mint lijkt op elkaar. Er is bijvoorbeeld een taakbalk, terwijl programma’s via een menuknop zijn te bereiken. Bovendien zijn er allerlei toepassingen geïnstalleerd, zodat je er direct mee uit de voeten kunt.

Er bestaan verschillende edities van Linux Mint. Cinnamon oogt vergeleken met MATE fraaier, terwijl deze laatste het systeem minder belast. Grote verschillen in functionaliteit zijn er niet. Tot slot is er met Xfce ook nog een lichtgewicht-editie van Linux Mint beschikbaar.

CloudReady

©PXimport

CloudReady is gebaseerd op Chromium OS, dat op zijn beurt weer Linux-wortels heeft. Een ideaal besturingssysteem om een oude laptop te transformeren tot Chromebook. Belangrijk om te weten is dat er geen programma’s voor CloudReady beschikbaar zijn. Dit besturingssysteem is namelijk bedoeld om zo veel mogelijk in de cloud te werken.

Hiervoor zijn allerlei online Google-diensten binnen de menu’s beschikbaar. Na inloggen op het Google-account kun je iedere webapp zonder beperkingen gebruiken. Na de installatie verschijnt er weliswaar een Engelstalige gebruikersomgeving, maar gelukkig wijzig je dat gemakkelijk naar Nederlands.

LibreELEC

©PXimport

LibreELEC is een prima keuze wanneer je een oude pc of laptop wilt gebruiken als mediaspeler. Na installatie heb je alleen toegang tot het mediaprogramma Kodi. Verzamel hiermee alle films, series, tv-programma’s en muziek en speel ze af. Dat kan via lokaal aangesloten opslagdragers en overige bronnen in het netwerk.

LibreELEC heeft vooral meerwaarde als je de computer op een televisie aansluit. Het menu met grote blokken is namelijk bedoeld om vanaf de bank te bedienen. Gebruik hiervoor een draadloos toetsenbord en muis of mce-afstandsbediening met infraroodontvanger. Houd er rekening mee dat je naast Kodi geen andere programma’s kunt gebruiken.

Elementary OS

©PXimport

Mac-liefhebbers opgelet! MacOS vormt namelijk een grote inspiratiebron voor het ontwikkelteam van Elementary OS. Zo lijken het Dock met apps en de programmavensters rechtstreeks uit Apple’s besturingssysteem te komen. Naast een gelikte vormgeving is er ook op het gebied van functionaliteit geen reden tot klagen. Draai o.a. meerdere Bureaubladen naast elkaar en beperk afleiding door met één muisklik alle meldingen tijdelijk uit te zetten.

Elementary OS levert relatief weinig programma’s mee. De makers zadelen je liever niet op met apps die je toch niet gebruikt. Gelukkig voeg je via het aanwezige AppCenter eenvoudig verse software toe. Verder reageert dit besturingssysteem pijlsnel, dus je hoeft nergens lang te wachten.

Deepin

Neem voor de installatie van Deepin even de tijd, want het binnenhalen van het installatiebestand gaat tergend langzaam. Verder heeft de ontwikkelaar de 32bit-versie geschrapt, dus dit besturingssysteem is alleen geschikt voor 64bit-systemen. Als de genoemde nadelen geen struikelblok vormen, haal je hiermee een volwaardige Windows-vervanger in huis. Met een beetje fantasie lijkt Deepin zelfs regelrecht uit de stal van Microsoft te komen.

Zo voelen de kleurrijke gebruikersomgeving en de startknop linksonder direct vertrouwd aan. Net als bij Windows geeft deze startknop gebruikers rechtstreeks toegang tot programma’s. Over programma’s gesproken; hiervan is er een flink aantal al vooraf geïnstalleerd, zoals een browser, kantoorprogramma en e-mailclient. Hoewel Deepin Chinese roots heeft, is er een Nederlandse vertaling beschikbaar.

Lubuntu

©PXimport

Zoals de naam al doet vermoeden, is Lubuntu deels op het eerder besproken Ubuntu gebaseerd. Een belangrijk verschil is dat Lubuntu amper eisen aan de hardware stelt, waardoor het ook op oude systemen van pakweg tien jaar oud nog vlekkeloos functioneert. Toch kunnen gebruikers met dit lichtgewicht besturingssysteem allerlei taken uitvoeren. Zo leveren de makers een eenvoudige tekstverwerker, tekenprogramma en mediaspeler mee.

De inbegrepen toepassingen zijn met zorg geselecteerd. Voor surfdoeleinden staat de bekende browser Firefox paraat. Verwacht overigens niet te veel van de vormgeving, want grafische hoogstandjes hoef je niet te verwachten. Alles is erop gericht om gebruikers een vlotte computerervaring te bieden.

Peppermint OS

©PXimport

Veel Linux-distributies zijn van Ubuntu afgeleid en Peppermint OS is daarvan een bekend voorbeeld. Dit besturingssysteem staat bekend om zijn lage systeemeisen en minimalistische gebruikersomgeving. Verwacht dus niet allerlei tierlantijntjes, want Peppermint bevat alleen nuttige functies.

Verder legt de ontwikkelaar het initiatief grotendeels bij de gebruiker. Er zijn om die reden weinig vooraf geïnstalleerde programma’s beschikbaar, al kun je die wel via de geïntegreerde Software Manager downloaden. Een handige optie is dat je veelgebruikte webapplicaties een plekje in het menu kunt geven.

Ubuntu Studio

©PXimport

Voor creatievelingen is Ubuntu Studio een aantrekkelijke optie. Handig voor wie op het gebied van audio-, foto- en/of videobewerking hogere eisen aan een besturingssysteem stelt. Bewerk bijvoorbeeld een raw-bestand of flans met een gratis audioprogramma een liedje in elkaar. Verder heeft Ubuntu Studio ook geavanceerde software in huis om haarscherpe vectorafbeeldingen te ontwerpen.

Gaat er bij programma’s als Ardour, Audacity, Guitarix, Inktscape, MyPaint, OpenShot Video Editor en Kdenlive een lampje branden? Misschien is dit besturingssysteem dan wel iets voor jou. Houd er rekening mee dat Ubuntu Studio zich vanwege al het grafische geweld met name leent voor machines met voldoende rekenkracht.

ZorinOS

De gebruikersomgeving van veel Linux-distributies oogt wat gedateerd, maar dat is bij Zorin OS bepaald niet het geval. Dit besturingssysteem heeft op het gebied van uiterlijk wel wat weg van Windows. De taakbalk en het startmenu voelen bijvoorbeeld vertrouwd aan. Interessant voor mensen die voor het eerst de overstap naar Linux wagen. De navigatiestructuur is erg overzichtelijk, zodat nieuwe gebruikers moeiteloos hun weg zullen vinden.

De makers hebben standaard al de nodige software toegevoegd, waaronder het gebruiksvriendelijke kantoorpakket LibreOffice. Let tot slot wel even op welke versie van Zorin OS je installeert. De Core-editie kun je gratis gebruiken. Er bestaat onder de naam Lite ook een lichtgewichtversie. Volgens de ontwikkelaar werkt die zelfs op systemen van vijftien jaar oud.

Zit er wat voor je tussen?

Als je alles uit je staafmixer wilt halen, moet je wel weten hoe je ermee om moet gaan. Met deze tips krijg je niet alleen de beste (lees: lekkerste) resultaten, maar gaat je staafmixer ook langer mee. Win-win! 

Lees ook: Dit kun je allemaal (nog meer) met een staafmixer

Tip 1: Ingrediënten voorsnijden

Hoewel staafmixers erg krachtig kunnen zijn, hebben ze ook relatief kleine mesjes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een blender kan het voor een staafmixer daarom lastig zijn om grote stukken goed en gelijkmatig te verpulveren. Je kunt je staafmixer dus een handje helpen door je ingrediënten van tevoren in kleinere stukken te snijden. Hiermee verklein je de kans op klonten of stukjes in je soep of saus én raken de messen minder snel overbelast. 

Tip 2: Let op het vermogen

Het is altijd belangrijk om rekening te houden met het vermogen van je staafmixer, want dat bepaalt welke ingrediënten het apparaat kan pureren. Het pureren van harde ingrediënten zoals noten of ongekookte groenten met een staafmixer met een laag vermogen gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken. Of het lukt wel, maar met een overbelaste motor tot gevolg. Voor harde ingrediënten is vaak een vermogen van minstens 600 watt nodig. Wil je vaak en veel gaan pureren, kies dan voor een vermogen van minstens 1000 watt. Maar let ook op het toerental, oftewel het aantal rotaties per minuut (RPM). Een staafmixer kan namelijk een laag vermogen hebben, maar wél een toerental van minstens 10.000 RPM. Dan is hij alsnog krachtig genoeg om harde ingrediënten te pureren. 

©Khaletski Siarhei | goffkein.pro

Tip 3: Niet te lang pureren

Lang achter elkaar pureren is funest voor de messen en de motor van een staafmixer. Beter is om in pulsen te pureren, waarbij je de motor tussen het pureren door steeds een paar seconden laat rusten. Vooral bij dikkere mengsels, zoals notenpasta, smoothies en dikke soepen, is dit belangrijk. Het is afhankelijk van het vermogen van een staafmixer hoe lang hij achter elkaar kan pureren. Vaak staat dit aangegeven bij de specificaties. Heb je geen idee? Pureer zachte ingrediënten dan niet langer dan 1,5 minuut en harde ingrediënten niet langer dan 45 seconden. Maakt je staafmixer een raar geluid of wordt hij erg warm, stop dan meteen met pureren. Dit zijn signalen dat het apparaat overbelast is. 

Tip 4: De juiste snelheid

De meeste staafmixers hebben meerdere snelheidsstanden en dat is niet zonder reden. Zo heb je voor het fijn pureren van dikkere mengsels en harde ingrediënten vaak een hogere snelheid nodig dan voor lichte bereidingen. En de turbostand kan handig zijn om harde ingrediënten kort maar krachtig te verpulveren of om een extra gladde soep te maken. Soms wil je een combi van snelheden gebruiken. Je begint bijvoorbeeld met een lage snelheid om spatten in de keuken te voorkomen en bouwt vervolgens geleidelijk op naar een hogere snelheid voor een glad resultaat. 

Tip 5: Ronddraaiende beweging

Beweeg je je staafmixer tijdens het pureren altijd gewoon op en neer? Op zich niks mis mee, want pureren doet het apparaat toch wel. Maar wil je zeker weten dat je geen plekken overslaat, maak dan tijdens het op en neer gaan óók een cirkelvormige beweging. Want op een mayonaise met klontjes zit natuurlijk niemand te wachten. 

©VI Studio

Tip 6: Schoonmaken

Een staafmixer neemt je veel werk uit handen, maar daar moet je wel iets voor terugdoen. Een staafmixer die niet goed schoongemaakt wordt, zal sneller vastlopen door aangekoekte etensresten. De motor moet dan tijdens het pureren harder werken en zal waarschijnlijk sneller overbelast raken. Daarnaast is een vieze staafmixer natuurlijk niet zo hygiënisch. Wil je geen bacteriën en nare geurtjes in je verse soep, maak je staafmixer dan na elk gebruik goed schoon. Dat kost je nauwelijks moeite: laat het apparaat even draaien in een maatbeker met warm water en wat afwasmiddel of doe hem, als dat kan, in de vaatwasser.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl: