Je hoeft geen lichtschuwe computerverslaafde te zijn om last te hebben van hoofdpijn en vermoeide ogen als je urenlang achter je pc zit. Een blauwlichtfilter zorgt dat je ogen minder worden belast. Soms slaap je er ook beter door. Voor het blauw licht filteren bestaan verschillende handige programmaatjes, die we hier... belichten!

Steeds meer mensen spenderen na hun dagtaak ook nog eens in de avond en in de nachtelijke uren voor een beeldscherm dat in de fabriek is ingesteld op daglicht. Alleen ons lichaam is niet gemaakt om in de nacht naar een daglichtscherm te kijken, met alle gevolgen van dien. 

Daarom regelen notebooks en ook sommige desktop-pc's de helderheid via een sensor die de schermweergave aanpast aan het omgevingslicht. Er bestaan ook software-oplossingen die blauw licht filteren. Daardoor wordt je bioritme minder in de war geschopt. Ook je natuurlijke slaapcyclus wordt niet verstoord. 

De reden dat je ogen pijn gaan doen nadat je te lang naar het scherm hebt gestaard, is het blauwe licht. Die lichtkleur maakt deel uit van het zichtbare kleurspectrum en reikt dieper in het oog. Behalve van het computerscherm komt het blauw-violette licht ook van tablets, televisie, smartphones en led.

Tijdens kantooruren is blauw licht niet nadelig voor de gezondheid. Maar wanneer je ‘s avonds lang aan blauw licht wordt blootgesteld, onderdrukt dit de aanmaak van melatonine, een slaapopwekkend hormoon. Dit wil je vermoedelijk voorkomen!

Laten we eerst eens kijken naar de opties die al in je besturingssysteem zelf aanwezig zijn.

Nachtlamp in Windows 10

©PXimport

In Windows 10 zit eigenlijk al een blauwlichtfilter, die officieel Nachtlamp heet. Ga naar Instellingen en Systeem,daarna het submenu Beeldscherm. Rechtsboven in de categorie Kleur zie je de optie Nachtlamp. Als die optie nog niet is ingeschakeld, kun je dat hier doen.

Onder deze knop kun je de filter verder aanpassen. Met de schuifregelaar bepaal je de kleurtemperatuur. Door het schuifje meer naar rechts te zetten, wordt de weergave van het scherm in Nachtlamp-modus warmer.

Verder vind je bij Schema de mogelijkheid om op basis van de locatievoorzieningen de Nachtlamp in te schakelen bij zonsondergang. Of je kunt ook gewoon de uren instellen wanneer dit filter actief moet zijn.

Een gevaar van deze automatische nachtinstelling is dat je kunt vergeten dat hij actief is, terwijl je foto’s of ander grafisch materiaal bewerkt. In dat geval krijg je natuurlijk kleurafwijkingen.

Night Shift op macOS

©PXimport

Heb je een Mac? Dan heb je in principe ook geen blauwlichtfilter van derden nodig. In de Syteemvoorkeuren die je via het Apple-pictogram linksboven bereikt, zit in het onderdeel Beeldschermen het tabblad Night Shift. Daar staat de optie om de filter van zonsondergang tot zonsopgang op je locatie toe te passen en een aangepast schema samen te stellen.

Je bepaalt de gewenste kleurtemperatuur van het scherm handmatig door de schakelaar naar Kouder of Warmer te verschuiven. Let op, want als je Night Shift samen met een product van derden gebruikt, wordt het effect verdubbeld als beide programma’s actief zijn.

Iris mini

Een piepkleine app voor Windows, macOS en Linux is Iris mini. De tool werkt ontzettend eenvoudig. Je stelt hem in op Automatisch, Handmatig of Gepauzeerd. Iris mini zorgt voor een warme kleurtemperatuur, daarmee wordt het scherm dus iets meer oranje.

Kies je voor de automatische modus dan gaat de kleurtemperatuur overdag naar 5000 k(elvin) en wordt de helderheid op 100 procent ingesteld. In de nacht verandert de weergave in 3400 k en zakt de helderheid tot 80 procent. Kies je door de handmatige optie, dan wijzig je de kleurtemperatuur met één klik in nachtmodus. 

Er is ook een Pro-versie, daarmee kun je Hidden features openen om de kleurtemperatuur nog fijner te regelen of om slechts een deel van het scherm aan te passen. Op die manier blijven mensen die met grafische software werken, in het centrale werkvlak toch de juiste kleuren zien.

©PXimport

De k-waarden of kelvin slaan op de kleurtemperatuur. Een lagere k betekent minder blauw licht; dus hoe lager, hoe warmer. 5600 k is de standaardwaarde voor daglicht en 1200 k is bijvoorbeeld kaarslicht. Bij kunstlicht zijn de kleuren anders dan bij daglicht, maar het oog corrigeert de schijnkleur. De procentuele waarden zijn de luminantiewaarden of helderheid.

SunsetScreen

©PXimport

Helemaal gratis is Sunsetscreen voor Windows niet. Je begint met de proefversie die je een week mag gebruiken, daarna kost de tool 5 dollar. Je kunt wel verder gaan met de gratis versie, maar dan sta je toe dat Brightdata.com de rekenkracht van jouw machine af en toe gebruikt voor derden en dat wil je natuurlijk niet.

Je stelt de zonsopgang- en zonsondergangstijden in en je kiest een dag en nachtinstelling. Hier kun je de schermweergave nauwkeuriger regelen dan in de standaard Windows-settings. 

Bij de presets voor daglicht zit bijvoorbeeld 6500 K Sunlight, 7500 K Cloudy Sky en 10000 K Partly cloudy sky of 20.000 Deep blue clear sky. Je kunt ook je een eigen voorinstelling vastleggen met het gewenste helderheidsniveau en kleurtemperatuur.

CareUEyes Lite

©PXimport

De freeware CareUEyes voor Windows regelt vanuit het systeemvak de helderheid in stappen van 20, 40, 60 en 80 procent. Er is dus geen manier om de temperatuur aan te passen of om rekening te houden met het tijdstip van de dag. In feite kun dit je net zo goed via de gewone systeeminstellingen regelen.

Een veel betere oogbescherming is de betaalde versie van deze titel die de temperatuur en helderheid wel soepel en fijngeregeld aanpast. Je kunt ook profielen aanspreken om van een film te genieten, om in Office te werken of om bijvoorbeeld te lezen. 

Dit is trouwens de enige tool met een concentratiefunctie om bij tekst of rekenbladen de achtergrond te dimmen, zodat de essentie van het document beter in beeld komt. Je mag de Pro-editie zeven dagen testen, maar daarna kost deze versie 14,90 dollar per jaar.

F.lux

©CIDimport

F.lux voor Windows, macOS, Linux en zelfs Android en iOS, werkt op de achtergrond en past de kleurtemperatuur van het scherm aan het tijdstip van de dag aan. Het gratis programma vraagt eerst of het jouw locatie mag bepalen. Als je computer of mobiele toestel locatievoorziening ondersteunt, komt je werkplek vanzelf op het kaartje. Anders kun je de locatie gewoon in het zoekvak invoeren.

F.lux werkt subtiel, zo kun je bijvoorbeeld de snelheid van de overgang regelen. Waar de andere tools botweg van de ene modus naar de andere modus overstappen, volgt F.lux de natuurlijke lichttransitie. Bovendien heeft F.lux een aantal speciale kleureffecten om bijvoorbeeld film te kijken of om je computer in een donker kamer te kunnen gebruiken. 

De tool gaat al lang mee en heeft zich aangepast aan de biologische klok gedurende de dag, het zogenaamde circadiaans ritme.

Tabbladen zijn handig, maar kunnen al snel uitmonden in een onoverzichtelijke wirwar. Om dat probleem aan te pakken, introduceerde Google Chrome tabgroepen: een slimme manier om je openstaande tabs te ordenen en labelen.

Stap 1: Nieuwe groepen

Zorg eerst dat je de nieuwste versie van Chrome op je laptop hebt staan. Klik op de drie puntjes rechtsboven, kies Help / Over Google Chrome en installeer eventueel de update. Om tabbladgroepen in de vingers te krijgen, open je snel een paar tabbladen. Denk aan pagina's over hetzelfde onderwerp of project. Klik met de rechtermuisknop op een tabblad en kies Toevoegen aan een nieuwe groep.

Stap 2: Naam en kleur

Er verschijnt een venstertje waarin je de groep een naam en kleur kunt geven. Kies een korte, herkenbare naam die het onderwerp van de groep weergeeft, zoals 'Werk', 'Recepten' of 'Vakantieplanning'. Een kleur toewijzen helpt je om snel onderscheid te maken tussen verschillende groepen. De groep verschijnt vervolgens als een gekleurde knop tussen je tabbladen. Een groot voordeel: als je op de groepsnaam klikt, worden de bijbehorende tabbladen ingeklapt, dat bespaart ruimte.

Tabbladen kun je later eenvoudig toevoegen: klik met de rechtermuisknop op het gewenste tabblad en kies de gewenste groep.

Stap 3: Groep sluiten

Klik je met de rechtermuisknop op de naam van de tabbladgroep, dan krijg je andere mogelijkheden. Met de optie Nieuw tabblad in groep open je een leeg tabblad in de bestaande groep. Het is ook mogelijk om een bestaand tabblad gewoon in de groep te slepen. Kies je Groep verplaatsen naar een nieuw venster, dan opent Chrome een nieuw browservenster met daarin alle opgenomen tabbladen. Met de opdracht Groep sluiten verdwijnt de groep van je scherm. Dit doe je als je de hele groep niet meer nodig hebt en je de tabbladen niet langer wilt openhouden. Met Groep verwijderen (in sommige versies: Groep opheffen) blijven de tabbladen open, maar worden ze losgekoppeld van de groep. De kleur en de groepsnaam verdwijnen. Dit doe je als je de inhoud nog nodig hebt, maar je geen groepsindeling meer wilt.

5x Chromebooks

Zeg je Chrome, dan denk je ook al snel aan Chromebooks. Hieronder een selectie 5 fijne modellen.

Acer Chromebook Plus 514

Compacte 14-inch Chromebook met vlotte prestaties, lichte aluminium behuizing en degelijke accuduur.

HP Chromebook x360 14b‑cd0625nd

14″ touchscreen Chromebook met 8 GB RAM en 128 GB opslag; geschikt voor alle dagelijkse taken.

Acer Chromebook Plus 515 CB515-2H-32UH

Stevige 15,6″ Chromebook met Full HD-scherm, Intel Core-i3, 8 GB RAM en 128 GB SSD, geschikt voor werk, school, surfen en media.

Lenovo IdeaPad / Slim 3 Chrome / 83BN0038MH

Compacte 14″ Chromebook met Full HD-scherm en Intel Core i3, prima voor school, mail, web en licht werk.

HP Chromebook 14a-nf0050nd

Lichte 14″ Chromebook met Full HD-scherm, Intel N-processor, 4 GB RAM en 128 GB opslag; geschikt voor internet, mail, documenten en basisgebruik op school of werk.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.