ID.nl logo
Zo installeer je een besturingssysteem opnieuw
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo installeer je een besturingssysteem opnieuw

Een besturingssysteem opnieuw installeren is niet iets dat je zomaar even doet. Het is gelukkig lang niet zo vaak nodig als een paar jaar geleden en ook niet meer zo ingewikkeld. Toch is het nog steeds geen sinecure: je hebt een klein stappenplan nodig voordat je aan de slag kunt. In dit artikel laten we je zien hoe je je pc en Mac van een schoon besturingssysteem voorziet.

Universeel

Het opnieuw installeren van Windows is natuurlijk een totaal ander proces dan het opnieuw installeren van macOS. Toch hebben de processen voor beide systemen ook dingen gemeen, namelijk de stappen die we je adviseren te nemen voordat je daadwerkelijk met de installatie begint. Om die reden hebben we dit artikel opgedeeld in drie delen: Algemeen, met stappen die je kunt nemen ongeacht welk besturingssysteem je installeert; Windows, met stappen die specifieke uitleg vereisen van hoe je iets uitvoert in Windows; en tot slot macOS, met de stappen die specifieke uitleg vereisen voor macOS. Je zult zien dat zelfs dan nog de processen redelijk hetzelfde zijn. De nodige stappen vindt je echter per systeem op een andere plek en met een andere naam.

©PXimport

Tip 01: Geen haast

De allereerste tip die we je willen geven, is dat je een herinstallatie, of het nu Windows of macOS betreft, niet moet uitvoeren als je haast hebt, of als je vandaag nog iets belangrijks op je computer moet doen. Zoals aangegeven is het proces een stuk minder complex dan een aantal jaar geleden en we zien het dan ook bijna nooit meer misgaan, met nadruk op bijna. Er zijn heel veel redenen waarom een installatie kan mislukken, van een corrupt installatiebestand tot aan extreem lastig op te sporen zaken zoals een conflict met de draadloze netwerkkaart (daar hing bij ons onlangs een Windows-installatie net zo lang op vast tot we de kaart vervingen). Kortom, we overdrijven écht niet als we zeggen dat je een herinstallatie alleen moet uitvoeren als je daar de tijd en de rust voor hebt. Leen desnoods een laptop van iemand anders tijdens het proces (dat is sowieso handig als je dingen wilt opzoeken of downloaden). We verwachten dat je geen problemen ervaart bij de herinstallatie van je besturingssysteem, maar je kunt maar beter voorbereid zijn.

©PXimport

Tip 02: Lijst programma’s

Als wij je nu vragen met welke programma’s jij werkt in Windows of macOS, dan kun je ongetwijfeld een redelijk compleet overzicht opnoemen. Maar hoe dicht je ook in de buurt komt, er zullen altijd programma’s zijn die je vergeet. Nu is dat natuurlijk geen ramp: wanneer je het besturingssysteem hebt geïnstalleerd kun je alles gewoon weer opnieuw downloaden en installeren. Maar neem van ons aan dat het fijn is om, voordat je de boel opnieuw gaat installeren, een lijst te maken van alle programma’s die je regelmatig gebruikt. Dit doe je simpelweg door in Windows in het menu Start te kijken en in macOS in de map Programma’s. Maak een lijst van deze programma’s in een tekstdocument en mail die naar jezelf of print hem uit. Een lijstje als dit zorgt ervoor dat je veel sneller weer volledig in het zadel zit na een herinstallatie.

©PXimport

Goede voorbereiding helpt enorm om de herinstallatie soepel te laten verlopen

-

Tip 03: Drivers

We herinneren ons nog goed hoe we een jaar of tien geleden bezig waren met een herinstallatie van Windows. Omdat we geen driver hadden voor onze netwerkkaart, kregen we internet niet aan de praat. En zonder internet konden we die driver dus niet downloaden. Dit probleem zal tegenwoordig niet zo heel snel meer voorkomen, maar we raden je wel aan om voordat je begint met de herinstallatie van je besturingssysteem, te bekijken welke drivers je geïnstalleerd hebt voor specifieke randapparatuur. Denk hierbij aan een printer, een specifieke microfoon of je koptelefoon. Je kunt ook hier een lijstje van maken, of je kiest ervoor om ze nu alvast even te downloaden en op een usb-stick te zetten. Natuurlijk kun je die drivers later ook downloaden, maar het scheelt gewoon enorm veel gedoe en zoekwerk op het moment dat je het liefst gewoon weer met je machine aan de slag wilt.

©PXimport

Tip 04: Productsleutels

We leven (gelukkig) in een wereld waarin steeds meer programma’s worden geactiveerd met behulp van een online account. Dat betekent dat je productsleutels vaak eenvoudig kunt achterhalen door op je account in te loggen. Toch is dat nog lang niet bij alle software zo, en we raden je dan ook aan om, voordat je begint met de herinstallatie van je besturingssysteem, even na te gaan welke betaalde software je gebruikt en of je daarvan de productsleutels hebt. Het zou immers vervelend zijn als je na de herinstallatie ontdekt dat je bepaalde software niet meer kunt gebruiken omdat je de sleutel niet hebt. Dat is op termijn allemaal te verhelpen door contact op te nemen met de fabrikant, maar wie goed voorbereid is, kan direct na de herinstallatie weer aan de slag. Mocht je Windows 10 willen herinstalleren, dan hoef je meestal niet te zoeken naar een sticker op je systeemkast met daarop de productsleutel. In sommige gevallen is die productsleutel opgeslagen in de firmware van het moederbord. Je hoeft deze sleutel dan niet zelf in te voeren bij een herinstallatie, Windows zal zelfs herkennen dat deze computer ‘recht’ heeft op een installatie van Windows.

©PXimport

Trek autorisaties van software in om te voorkomen dat je een sleutel niet meer kunt gebruiken

-

Tip 05: Autorisatie

Voordat we verdergaan met de specifieke stappen voor Windows en daarna macOS, willen we je nog iets aan de hand doen dat veel problemen kan voorkomen. We hadden het al even over het feit dat steeds meer software geactiveerd wordt met behulp van een online account. Dat is handig, omdat je een productactivatie dan vaak ook weer kunt intrekken, zodat je het product op een andere computer kunt gebruiken. Bedrijven als Adobe stellen je in staat om dat centraal vanuit je account te doen, waarbij een nieuwe computer een andere computer kan afmelden. Software als iTunes pakt het echter wat minder handig aan: je moet je de autorisatie van iTunes op de betreffende pc of Mac handmatig intrekken, zodat je de licentie weer aan een andere computer (oftewel hetzelfde systeem met een versie installatie) kunt toekennen. Doe je dit niet, dan kun je de licenties wel centraal intrekken, maar dit mag maar één keer per jaar. Controleer dus welke programma’s een dergelijk systeem gebruiken en trek de machtiging in, om te voorkomen dat je de software niet meer kunt gebruiken na de herinstallatie van Windows of macOS.

©PXimport

Tip 06: Reservekopie maken

We willen een volledige schone installatie van Windows hebben, maar daarna natuurlijk niet onze bestanden kwijt zijn. Werken in de cloud helpt je daarbij, omdat al je bestanden al online staan en eenvoudig weer gesynchroniseerd kunnen worden na de herinstallatie. Is dat niet het geval, of zijn er nog andere bestanden die je graag mee wilt nemen naar je nieuwe situatie, dan is het handig om een reservekopie te maken. Je doet dit door te klikken op Start en vervolgens op Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Back-up. Zet de schakelaar bij Automatisch back-ups maken van mijn bestanden op Aan, selecteer een station waarop je de reservekopie wilt maken en klik op Meer opties. Onder het kopje Back-up maken van deze mappen kun je precies aangeven welke mappen je mee wilt nemen. We benadrukken hier even: we willen naar een schone installatie toe, dus kijk kritisch naar welke mappen je wilt meenemen. Klik op Nu back-up maken om het proces te beginnen. Afhankelijk van de mappen die je hebt geselecteerd, kan dit een flinke tijd duren.

©PXimport

Tip 07: Installatiemedium

Ooit had je een berg diskettes nodig om Windows te kunnen installeren. Later werd dat een cd en inmiddels kun je Windows gewoon installeren vanaf een usb-stick. Daarvoor heb je dan wel eerst een installatiebestand van Windows nodig. Microsoft stelt een programma ter beschikking dat je helpt bij het downloaden van Windows én het maken van een usb-stick. Je vindt dit programma hier (verander de 10 in 7 als je Windows 7 wilt herinstalleren). Wanneer je de software hebt gedownload en gestart, verschijnt er een keuzemenu waarin je kiest voor Installatiemedium (…) voor een andere pc maken. Wanneer je klikt op Volgende adviseert het programma welke versie van Windows er gedownload moet worden. Het is verstandig om hier niets aan te wijzigen. Kies in de volgende stap voor USB-flashstation (tenzij je wilt installeren vanaf dvd) en kies het station van je usb-stick. Het programma zal nu de juiste versie van Windows voor je downloaden en de usb-stick (of de dvd) zo maken dat het systeem die kan zien als een opstartschijf. Dat is belangrijk; waarom precies, dat leggen we uit in de volgende stap.

©PXimport

Systeemherstel

In dit artikel laten we je zien hoe je Windows volledig opnieuw installeert met behulp van een installatiemedium. Windows bevat echter zelf ook een methode om terug te keren naar een maagdelijke versie van het besturingssysteem. Je vindt deze optie door te klikken op Start en vervolgens op Instellingen. Navigeer nu naar Bijwerken en beveiliging en vervolgens naar Systeemherstel. Door te klikken op Aan de slag kun je kiezen tussen Mijn bestanden behouden waarbij alle programma’s en instellingen gewist worden, maar persoonlijke bestanden bewaard blijven, of Alles verwijderen waarbij je écht een volledig schone installatie hebt. Schoon is hier echter een relatief begrip. Wanneer Windows is geïnstalleerd door de fabrikant van je pc, betekent schoon dat er wel nog allerlei software geïnstalleerd is ter promotie, bijvoorbeeld een proefversie van antivirus en dergelijke. Om die reden laten we je dus ook zien hoe je in zo’n geval een echt schone situatie creëert.

©PXimport

Opschonen zonder herinstalleren zadelt je soms op met allerlei ongevraagde software

-

Tip 08: Installatie starten

Wanneer je een programma installeert, open je normaal gesproken de map waarin het programma staat en start je het exe-bestand. Op het opslagmedium dat we zojuist hebben gemaakt, staat ook zo’n bestand, maar het is niet de bedoeling dat je dit vanuit Windows start. Om de installatie te kunnen starten, moet je zorgen dat de usb-stick in je pc is gestoken (of dat de dvd in het dvd-station zit, als je voor die optie hebt gekozen). Wanneer je de pc nu opnieuw start, is het zaak om dat te doen vanaf de usb-stick of het dvd-station waarop het installatiebestand staat, en niet vanaf het C-station waarop Windows staat. Hoe dat precies gaat, verschilt per pc. De ene pc herkent het opstartmedium automatisch en vraag tijdens het opstarten of je dit wilt gebruiken om op te starten; bij andere pc’s moet je zelf op een toets drukken tijdens het opstarten. Welke toets, dat staat vermeld op het eerste opstartscherm. Krijg je helemaal geen vragen en start de computer gewoon Windows, lees dan de volgende stap.

©PXimport

Tip 09: Opstartvolgorde

Bij de vorige stap gaven we aan dat het de bedoeling is dat de computer opstart vanaf de usb-stick die je in je computer gestoken hebt. Dat gaat tegenwoordig eigenlijk bijna altijd goed. Is dat bij jou niet het geval, dan moet de computer gedwongen worden om vanaf de stick op te starten. Vroeger deden we dat door in het bios van je computer de opstartvolgorde aan te passen, tegenwoordig kan het gelukkig ook gewoon vanuit Windows. Klik op Start en vervolgens op Instellingen. Onder het tabblad Systeemherstel vind je het kopje Geavanceerde opstartopties. Wanneer je op deze knop klikt, zal Windows worden afgesloten en kun je aangeven vanaf welk station moet worden opgestart. Wanneer je gekozen hebt de usb-stick zal de computer opnieuw starten, ditmaal vanaf het juiste station. Mocht het nog steeds niet werken, controleer dan of de usb-stick die je hebt gemaakt in orde is.

©PXimport

Tip 10: Installatieproces

Wanneer de installatie is gestart, krijg je een (grafisch lelijk) menu te zien waarin je de taal en het toetsenbord kunt selecteren. Staat dit goed, klik dan op Volgende en daarna op Windows installeren. Als er om een productcode wordt gevraagd, vul deze dan in als je die hebt. Heb je die code niet (zie tip 04), klik dan op Ik heb geen productcode. Kies vervolgens de versie van Windows die je wilt installeren (dit moet uiteraard wel dezelfde versie zijn als die al geïnstalleerd was) en klik op Volgende. Je kunt nu kiezen voor Upgrade of Aangepast; wij kiezen in dit geval voor Aangepast. Kies nu het station waarop je Windows wilt installeren (het station met tekst Primair onder het kopje Type). Klik op Formatteren. Let op: je gaat nu alles van de harde schijf verwijderen, dit is niet omkeerbaar. Klik nu op Volgende. De installatie zal zichzelf nu helemaal volledig voltooien, en wanneer dit proces klaar is, zal het zijn alsof je je computer net uit de winkel hebt opgehaald.

©PXimport

Eerst antivirus!

Wanneer je Windows opnieuw hebt geïnstalleerd, word je, net als tijdens de installatie zelf, stap voor stap door de instellingen genomen, om ervoor te zorgen dat Windows goed is ingesteld, dat er een account voor je is aangemaakt enzovoort. Wanneer dit klaar is, kun je beginnen met het installeren van je programma’s. We kunnen niet genoeg benadrukken: wat je ook doet, zorg dat het eerste programma dat je installeert een antivirusprogramma is. Om je software te installeren zul je immers veel websites moeten bezoeken, en hoewel de sites van respectabele softwaremakers vast in orde zijn, ligt het gevaar van geïnfecteerde sites altijd op de loer. Het zou toch zonde zijn als je je nieuwe, schone situatie direct met een virus begint.

©PXimport

Tip 11: Reservekopie maken

Ook in macOS is het belangrijk dat je eerst een reservekopie maakt van de bestanden die je graag op je schone installatie wilt bewaren. Ook macOS heeft hiervoor een ingebouwde functie, genaamd Time Machine (niet te verwarren met Time Capsule, de hardware die Apple lange tijd leverde voor het maken van reservekopieën). Om een reservekopie te maken van bestanden in macOS, klik je op Systeemvoorkeuren en vervolgens op Time Machine. Klik op Selecteer reservekopieschijf en selecteer de schijf waarop je de bestanden wilt bewaren. Door te klikken op Opties kun je aangeven welke bestanden en mappen je niet wilt meenemen in je reservekopie. Plaats een vinkje bij Automatische reservekopieën. Time Machine zal nu direct beginnen met het maken van een reservekopie. Wacht uiteraard wel even tot dit proces klaar is.

©PXimport

Tip 12: Installatiemedium

Net als in Windows, kunnen we van macOS een installatiemedium maken met behulp van een usb-stick. Om dit te doen moeten we eerst de versie van macOS downloaden die we willen installeren vanuit de Mac App Store. Het installatiebestand zal worden opgeslagen in de map Downloads. Download vervolgens DiskMaker X. Wanneer je dit programma start, krijg je direct de mogelijkheid om te kiezen welk station je wilt gebruiken. Dit station zal vervolgen worden gewist, waarna je kunt aangeven waar je installatiebestand van macOS staat. Dit bestand zal dan worden gebruikt om een opstartmedium te creëren. Dit proces kan tot wel tien minuten duren; daarna krijg je een melding dat het voltooid is.

©PXimport

Je kunt een matras niet verschuiven als je erop ligt: herinstallatie begint met herstarten

-

Tip 13: Installatie starten

Om de installatie van macOS te starten, moet je, net als bij de installatie van Windows, de computer opnieuw starten. De reden hiervoor is overigens vrij logisch: je kunt een matras niet verschuiven als je erop ligt. Net zo min kun je een nieuw besturingssysteem installeren als je in het besturingssysteem zit. Wanneer je je Mac herstart, houd dan de Option-toets ingedrukt. Vervolgens zal macOS Opstartbeheer worden gestart; daarin zie je de stations van waaraf je kunt opstarten. Selecteer hier het station van de usb-stick waarvan je een opstartmedium hebt gemaakt. Er verschijnt nu een menu met verschillende opties die je kunt kiezen.

©PXimport

Tip 14: Schijf wissen

Om een volledig schone installatie van macOS te realiseren, is het belangrijk dat je harde schijf helemaal leeg is. Klik daarom op Schijfhulpprogramma. Selecteer het station waarop macOS geïnstalleerd is (waarschijnlijk heet deze Macintosh HD, want bijna niemand verandert die naam) en klik op Wis. Je krijgt de vraag in wat voor bestandsformaat je de schijf wilt formatteren, kies in dit geval voor MacOS Uitgebreid (Journaled). Klik wederom op Wis. Let op: je verwijdert hiermee alle bestanden van je harde schijf, dit is een onomkeerbaar proces. Om deze reden is het zo belangrijk om een reservekopie te hebben.

©PXimport

Tip 15: Installatieproces

Wellicht verwacht je dat dit het moment is dat het ingewikkeld gaat worden, maar het tegendeel is waar. Als er al iets complex was, dan heb je dat nu achter de rug. Het enige dat jij nu nog hoeft te doen is te klikken op Installeer MacOS opnieuw om de installatie te starten en te wachten tot het proces klaar is; je Mac zal je begroeten alsof hij net uit de fabriek is gerold.

©PXimport

Niet onderbreken!

Je zult merken dat het installatieproces van zowel Windows als macOS zo soepel is dat je zelf vrijwel niets hoeft te doen. Ons advies: doe dan ook vooral niets. Voor beide platformen geldt dat de computer een aantal keer moet herstarten om de installatie te voltooien, en dat gaat helemaal vanzelf. Soms kan het lijken alsof de installatie hangt, maar in de meeste gevallen is dat maar schijn. Start in dat geval de computer niet eigenhandig opnieuw op: daarmee kun je het installatieproces verstoren. Pas als het systeem een half uur helemaal niets heeft gedaan, kun je proberen of een herstart wil helpen.

▼ Volgende artikel
Laat je laptop langer leven
© Denys Prykhodov
Huis

Laat je laptop langer leven

Met je laptop wil je zo lang mogelijk werken, ook als je niet in de buurt bent van een stopcontact. Hoe maak je optimaal gebruik van de accucapaciteit? En als je batterij bijna leeg is: welke stappen kun je dan nemen om de laatste energie uit je laptop te persen?

In dit artikel laten we zien hoe je de accuduur van je laptop maximaliseert en de levensduur van je batterij verlengt:

  • Schakel energiebesparing in
  • Laat het scherm automatisch uitschakelen bij inactiviteit
  • Pas schermhelderheid aan of automatiseer deze op basis van omgevingslicht
  • Gebruik de slaapstand strategisch om energie te besparen
  • Analyseer je batterijgezondheid met het verborgen Windows-hulpprogramma
  • Pas energiebeheerschema’s aan en maak gebruik van fabrikantspecifieke tools
  • Maak gebruik van de optimalisaties in Edge en Chrome

Lees ook: Batterij leeg? Met deze tips houdt jouw smartphone het de hele dag vol!

Met een paar slimme ingrepen haal je meer plezier uit de accu van je laptop. Daardoor kun je langer met je computer doorwerken en verleng je ook nog eens de technische levensduur van je laptop. In dit artikel nemen we je mee langs de stappen voor het beste resultaat. Deze gelden voor zowel Windows 10 als Windows 11. Waar de instellingen tussen de Windows-versies onderling afwijken, vermelden we dit.

De ondersteuning van Windows 10 stopt in oktober 2025, dus vergeet niet op tijd over te stappen naar Windows 11: Windows upgraden of herstellen? Zo maak je een installatiestick

Besparing inschakelen

In Windows kun je de nodige stappen nemen om de accu van de laptop optimaal te gebruiken en de levensduur ervan te verlengen. Ben je draadloos aan het werk en raakt de batterij bijna leeg? Dan kun je Windows automatisch niet-essentiële onderdelen laten uitschakelen, zodat je langer met de accu kunt doorwerken.

In Windows 10 open je hiervoor het instellingenvenster en kies je voor Systeem / Batterij. Zet de schuif op Aan bij Batterijbesparing. Geef eronder aan vanaf welk batterijpercentage de functie moet activeren. Wij kiezen voor 20%. Plaats ook een vinkje bij De helderheid van het scherm verminderen als batterijbesparing is ingeschakeld.

Voor Windows 11 kies je in het instellingenvenster voor Systeem / Aan/uit en accu. Klap de sectie Energiebesparing uit. Zet een vinkje bij Altijd energiebesparing gebruiken en geef in het vak eronder aan bij welk batterijpercentage dit gebeurt, bijvoorbeeld 20%. Activeer ook de optie Helderheid van het scherm verlagen bij het gebruik van energiebesparing.

Wanneer mag de besparing van jou actief worden?

Geen stopcontact in de buurt?

Een powerbank voor je laptop biedt uitkomst

Scherm onder controle

Gebruik je de laptop enige tijd niet, dan bespaar je relatief veel energie door het ingebouwde scherm uit te schakelen. Bij Windows 10 kies je in het instellingenvenster voor Systeem / Aan/uit en slaapstand. Kies een korte duur (bijvoorbeeld 2 minuten) bij Batterijvoeding, uitschakelen na.

In Windows 11 kies je in het instellingenvenster voor Systeem / Aan/uit en accu. Klap de sectie Time-outs voor scherm, slaapstand en sluimerstand open. Het gaat ons om de sectie Op batterijstroom. Kies bij Mijn scherm uitschakelen na de gewenste tijd, bijvoorbeeld 2 minuten.

Usb-apparaten

Je kunt usb-apparaten ook laten slapen zodra het scherm uitschakelt. Hiermee bespaar je eveneens de nodige energie. In het instellingenvenster van Windows 11 kies je Bluetooth en apparaten / USB / USB-batterijbesparing.

Je kunt ook je usb-apparaten laten slapen en zo energie besparen.

Slaapstand vervroegen

Door de computer bij inactiviteit sneller in de slaapstand te zetten, bespaar je ook kostbare energie. In Windows 10 kies je voor Systeem / Energiebeheer en slaapstand. Bij Slaapstand selecteer je de gewenste tijd onder Bij gebruik van batterijstroom slaapstand van pc inschakelen na.

In Windows 11 kies je in het venster Aan/uit en Accu wederom voor Time-outs voor scherm, slaapstand en sluimerstand. In de sectie Op batterijstroom bepaal je hoelang Windows inactief mag zijn bij Mijn apparaat in slaapstand laten gaan na.

Gezondheid

Wil je weten hoe het is gesteld met de gezondheid van je batterij? In Windows vind je een verborgen hulpje dat een gezondheidsrapport van de accu opstelt. Open het startmenu en typ Opdrachtprompt. Typ vervolgens op de opdrachtregel: Powercfg /batteryreport. Druk op Enter. Windows maakt een rapport en plaatst dit in de map C:\Gebruikers\<Gebruikersnaam>. Het bestand heet Battery-report.html en je opent het in de browser.

Bovenin lees je met welke capaciteit de batterij uit de fabriek kwam (bij Design Capacity). Bij Full Charge Capacity lees je hoeveel capaciteit de batterij nu maximaal aanbiedt. Dit getal neemt af naarmate je de accu langer in gebruik hebt. De blokken erna geven informatie over de details van de batterij. Bij Recent Usage lees je hoe de batterij de afgelopen drie dagen heeft gefunctioneerd.

De grafiek en de tabel eronder tonen hoe de batterijlading is afgenomen in de afgelopen zeven dagen. In de tabel Usage History lees je de verhouding af tussen het gebruik van de accu en het gebruik van het stroomnet.

Ook de rubriek Battery Capacity History is interessant. Hier zie je hoe de beschikbare capaciteit zich in de loop van de maanden en jaren ontwikkelt. Bij Battery Life Estimates lees je een inschatting van de tijd die de accu het volhoudt. In het laatste blok van het rapport zie je een inschatting van de batterijduur op basis van alle verzamelde gegevens. Je kunt het rapport uiteraard meerdere keren laten opmaken, bijvoorbeeld elk half jaar. Zo houd je een goed overzicht van de gezondheid van je accu.

Het gezondheidsrapport geeft je meer inzicht.

Helderheid aanpassen

De schermhelderheid heeft een relatief grote invloed op het uithoudingsvermogen van je accu. Wil je meer tijd halen uit de laptopaccu, dan verlaag je de schermhelderheid. Gebruik hiervoor de toetsen op het toetsenbord (als je laptop die heeft) of pas het aan via Windows. Of klik op het batterijpictogram in de Windows Taakbalk. Verschuif de schuif bij de optie Helderheid (herkenbaar aan het pictogram van de zon).

In Windows 10 kies je in het instellingenvenster voor Systeem / Beeldscherm / Helderheid automatisch wijzigen wanneer verlichting verandert. In Windows 11 kies je Systeem / Beeldscherm. Klap de sectie Helderheid uit en activeer Helderheid automatisch aanpassen als het licht verandert. In Windows 11 heb je bovendien de optie om de helderheid te optimaliseren op basis van wat er wordt getoond: kies Helderheid wijzigen op basis van inhoud.

De schermhelderheid heeft grote invloed op je batterij.

Hulp van buitenaf

Afhankelijk van het merk en model laptop, kun je mogelijk gebruikmaken van externe hulp. Sommige fabrikanten bieden apps aan waarmee je nog meer controle over de accu houdt. Een goed voorbeeld hiervan is de Power Manager van Dell en de Power Manager van HP. Via deze apps kun je aangeven hoe je de laptop gebruikt.

Op basis van het gebruikersprofiel past de app de batterij-instellingen aan. Zo kun je bijvoorbeeld aangeven dat je de laptop grotendeels met stekker gebruikt. De app stelt de accu dan in dat deze niet boven de 80 procent of 85 procent wordt opgeladen. Heb je juist altijd alle capaciteit nodig, dan kies je ervoor om de accu altijd voor de volle 100 procent op te laden.

Sommige fabrikanten leveren aanvullende batterijhulpjes mee.

Achtergronden

Sommige instellingen zijn eenvoudig te veranderen, maar hebben een flinke impact op de batterijduur. Zo bespaar je energie door gebruik te maken van een donkere bureaubladachtergrond. Klik met rechts op het bureaublad, kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen en selecteer een donkere achtergrond. Voor het beste resultaat kies je ook een donker thema. Je verandert deze instellingen in de sectie Thema’s.

Vliegtuigstand

Mogelijk ken je de truc van de telefoon, maar deze werkt ook op de laptop: het inschakelen van de vliegtuigstand om energie te besparen. Als je geen gebruik hoeft te maken van draadloze verbindingen (zoals wifi en bluetooth), dan activeer je deze modus. Klik in de taakbalk op de knop van de batterij, zodat het actiecentrum verschijnt en klik op Vliegtuigstand.

Energiebeheerschema

Met een energiebeheerschema bepaal je hoe Windows omgaat met de accu. Een bekend energiebeheerschema is het besparingsschema. Klik in Windows Taakbalk op de batterij en kies voor Energiebesparing. Er bestaan meerdere standaardschema’s. In de Windows-instellingen kies je Systeem Aan/uit en accu. Kies het schema bij Energiemodus: Windows maakt onderscheid tussen Aangesloten op netstroom en Op batterijstroom. Voor het beste uithoudingsvermogen kies je voor Beste energie-efficiëntie.

Je kunt de energiebeheerschema’s ook aanpassen. Open het startmenu en typ Energiebeheerschema. Kies Energiebeheerschema bewerken. Kies Geavanceerde energie-instellingen bewerken.

Een energiebeheerschema bepaalt hoe Windows omgaat met de accu.

Apps optimaliseren

Welke apps je gebruikt, heeft eveneens invloed op het energieverbruik van je laptop. In Windows 11 heb je hierover verregaande controle. In het instellingenvenster kies je voor Systeem / Aan/uit en accu / Accuverbruik. Een overzicht verschijnt van het batterijverbruik per app. Via het zoekvenster kun je bovendien op zoek gaan naar specifieke apps, als je wilt weten wat hiervan het verbruik is.

Rechtsboven vind je het filter Sorteren op. Standaard toont Windows het totale gebruik, maar interessanter is de optie Op achtergrond. Hiermee zie je welke apps op de achtergrond energie verbruiken.

Klik op Meer opties bij een app en kies Activiteit op de achtergrond beheren. Bij Machtigingen voor achtergrond-app kies je voor Stroom geoptimaliseerd. Hierbij beperkt Windows zoveel mogelijk het energieverbruik van de app, maar kan de app nog steeds functioneren. Kies voor Nooit als je energie wilt besparen: de app wordt flink beperkt en mag niet meer op de achtergrond draaien en energie verbruiken.

Optimaliseer het gedrag van de apps en bespaar hiermee kostbare energie.

Nog meer inzicht

Via taakbeheer in Windows 11 heb je ook inzicht in het energieverbruik van verschillende programma’s. Open Windows Taakbeheer met de toetscombinatie Ctrl+Alt+Esc. Klik op de tab Processen. In de kolom Status zie je een groen blaadje bij apps die zich in de efficiëntiemodus bevinden, daarover heb je in de vorige stap gelezen.  Klik op Status om alle programma’s in de efficiëntiemodus in één keer te zien.

Via taakbeheer kun je de efficiëntiemodus ook afdwingen voor een programma. Klik op het betreffende programma. De knop Efficiëntiemodus rechtsboven verschijnt: klik hierop en kies OK in het bevestigingsvenster.

Taakbeheer toont voor welke apps de energiemodus is ingeschakeld.

Extra aanbevelingen

We hebben de belangrijkste stappen uitgevoerd. Kies in Windows 11 in het venster Aan/uit en accu voor Aanbevelingen voor energie. Hier vind je een lijst met aanbevelingen om nog meer energie te besparen. Er zijn tien stappen en een balk geeft aan hoeveel stappen je al hebt uitgevoerd. Klik op de suggesties die je wilt doorvoeren.

Energiezuinig met Edge

Maak je gebruik van Edge, dan kun je deze browser ook laten helpen met het behoud van de accu. Zo kan de browser ongebruikte tabbladen in een slaapstand plaatsen, zodat ze minder beslag op het systeem leggen. Klik op de knop Instellingen en meer (rechtsboven in het Edge-venster) en kies Instellingen / Systeem en prestaties. In de sectie Prestaties optimaliseren zorg je dat de optie Efficiëntiemodus ingeschakeld is.

Standaard gebruikt Edge de modus Gebalanceerde besparingen. Wil je voor maximaal resultaat gaan, dan kies je voor Maximale besparingen. De modus wordt alleen gebruikt wanneer de laptop gebruikmaakt van een accu, maar je kunt de modus ook gebruiken als je een stekker gebruikt: kies De efficiëntiemodus inschakelen wanneer deze is aangesloten op netstroom.

Je kunt ongebruikte tabbladen in een slaapstand plaatsen.

Meer Edge-optimalisaties

In Edge heb je controle over het in slaap brengen van ongebruikte tabbladen. In het instellingenvenster kun je de slaapstand volledig uitschakelen, als je dit niet op prijs stelt. Zet de schuif op Uit bij Bronnengebruik beperken met sluimerstandtabbladen. Maak je wel gebruik van de slaapstand voor de tabbladen, dan kun je bepalen na hoeveel tijd een tab in slaap moet worden gebracht. Kies de gewenste tijd bij Slaapstand inschakelen voor inactieve tabbladen na de opgegeven tijdsduur. Heb je tabbladen die je nooit in een slaapstand wilt brengen? Sluit deze uit. Klik op Toevoegen bij Deze sites nooit in slaapstand zetten.

Optimalisaties in Chrome

In Googles browser Chrome kun je ook een paar slimme instellingen wijzigen om het maximale uit je batterij te halen. Open de instellingen via de knop met de drie puntjes, rechtsboven in het venster en ga naar Instellingen / Prestaties. Bij Voeding zorgt de optie Energiebesparing voor de batterijbesparing. Schakel deze in als dat nog niet is gebeurd.

Kies vervolgens voor Alleen aanzetten als je batterijlading 20% of minder is of voor Aanzetten als je computer niet is aangesloten. Die tweede optie gaat daarmee nóg zuiniger om met de batterij. Wil je dat niet-gebruikte tabbladen niet meer geheugen gebruiken, dan zet je de schuif op Aan bij Geheugenbesparing. Pas wanneer je de tab weer opent, kent Chrome opnieuw geheugen toe.

Het gevolg is soms een stroperige browser, zo los je het op: Trage Chrome? Zet de efficiëntiemodus uit!

Laat Chrome je ook helpen bij het besparen van energie.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review Apple iPad Air (2025) – Een nog snellere processor
Huis

Review Apple iPad Air (2025) – Een nog snellere processor

Nog geen jaar na de vorige uitvoering brengt Apple een nieuwe iPad Air uit. De veranderingen zijn dan ook niet heel groot, want het enige verschil is dat de tablet nu is voorzien van een M3-processor in plaats van een M2-processor. Blijft de iPad Air hiermee een aanrader? Wij hebben hem voor je getest.

Uitstekend
Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil in het scherm, want de nóg duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor betalen waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.

Plus- en minpunten
  • Snelle hardware
  • Prima scherm
  • Goede bouwkwaliteit
  • Goede accuduur
  • Geen hogere verversingssnelheid
  • Hoge meerprijzen opslag
  • Dure accessoires

De nieuwe iPad Air laat zich kort omschrijven: Apple heeft de M2-chip vervangen door een M3. Dat is geen groot probleem: Apple gaf de iPad Air vorig jaar een update waarmee deze qua functionaliteit vrijwel identiek was aan de iPad Pro van het jaar daarvoor en je net als bij de Pro kon kiezen uit twee formaten. Uiterlijk is er geen verschil met de vorige generatie iPad Air: de aluminium tablet is nog steeds verkrijgbaar in een 11- en 13inch-variant, waarbij je kunt kiezen uit dezelfde vier kleuren als vorig jaar. De bouwkwaliteit van de aluminium behuizing is uitstekend.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air ziet er hetzelfde uit als de variant van vorig jaar.

Er is overigens wel een heel een klein verschil waardoor je aan de buitenkant kunt zien dat je de nieuwste iPad Air van de M3-generatie in handen hebt. Apple heeft de aanduiding 'iPad Air' namelijk van de achterkant verwijderd. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het enige verschil is dat er geen 'iPad Air' meer op de achterkant staat.

Qua aansluitingen vind je onderop een usb-c-poort die je behalve voor opladen ook kunt gebruiken voor het aansluiten van een beeldscherm. De aan-uitschakelaar is voorzien van een goedwerkende vingerafdrukscanner. Dat is wel de enige manier van biometrische identificatie; in tegenstelling tot iPhones of de iPad Pro ontbreekt de soms nog wat sneller werkende gezichtsherkenning.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air heeft een usb-c-poort die je gebruikt om de tablet op te laden.

Hoge meerprijzen

De prijzen beginnen bij 719 euro voor het 11inch-model terwijl de 13inch-uitvoering bij 969 euro begint. Voor dat geld krijg je 128 GB opslag. Alle varianten hebben dezelfde M3-processor in combinatie met 8 GB RAM. Wil je 256 GB opslag, dan betaal je 130 euro meer, terwijl de volgende stappen naar 512 GB of 1 TB je ieder nog eens 250 euro kosten. Afhankelijk van je opslagwensen wordt de iPad dus al snel een heel stuk duurder. Daarnaast kun je nog kiezen voor een 5G-variant, waarvoor je 170 euro meer betaalt. Deze variant is voorzien van een ingebouwde e-sim; er is geen fysieke simkaartslot.

Scherm zonder ProMotion

De iPad Air heeft precies hetzelfde scherm als vorig jaar en dat betekent een 11- of 13inch-scherm dat gebruikmaakt van een IPS-paneel. Het scherm combineert goede kleuren met een prima contrast en een helderheid die hoog genoeg kan. Wat we wel jammer vinden, is dat Apple de toch best prijzige iPad Air niet voorziet van een scherm met een hogere verversingssnelheid dan 60 Hz. Zo'n hogere verversingssnelheid die Apple 'ProMotion' noemt zou zeker in combinatie met de stylus waarschijnlijk een vloeiender ervaring opleveren. 

Nog snellere processor

De snellere processor is het belangrijkste verschil met zijn voorganger, en de chip die we al kennen uit andere Apple-producten stelt niet teleur. De M3-processor is in benchmarks op single-coregebied ongeveer 18 procent sneller dan de M2, terwijl de multicore-prestaties zo'n 25 procent hoger liggen. In de benchmark Geekbench 6 zet de iPad een Single-Core Score van 3063 punten neer, terwijl de Multi-Core Score 11.914 punten bedraagt.

De vernieuwde iPad Air is in theorie dus nog iets soepeler in bijvoorbeeld grafische toepassingen, al is de M4-chip in de iPad Pro nog een stukje sneller. Het is gissen waarom Apple nog voor de in andere producten uitgefaseerde M3 koos; misschien hadden ze er nog veel van liggen of wil het bedrijf genoeg onderscheid met de iPad Pro houden. Uiteindelijk maakt het ook weer niet zo heel veel uit, want in de praktijk zijn zowel de vorige als de huidige variant van de iPad Air gewoon snel. De accuduur van de geteste 11inch-uitvoering is erg goed en komt bij normaal gebruik zoals browsen in de buurt van de door Apple geclaimde 10 uur.

Vernieuwd toetsenbord

De iPad Air is compatibel met Apples beste stylus: de Pencil Pro. Deze stylus (149 euro) is druk- en kantelgevoelig en detecteert bovendien of je de stylus draait. Hierdoor kun je in tekenapps als Procreate bijzonder realistisch tekenen. De stylus wordt gekoppeld en opgeladen door hem magnetisch aan de zijkant te plakken, waarmee dit in de praktijk een prettige accessoire is. De iPad Air is trouwens ook compatibel met de goedkopere Apple Pencil usb-c, die minder mogelijkheden heeft en opgeladen wordt met een usb-c-kabel. Als je wilt tekenen, dan raden we je de Pencil Pro aan.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Pencil Pro plak je magnetisch aan de zijkant om hem op te laden.

We kregen van Apple ook het vernieuwde Magic Keyboard voor de iPad Air, dat uiteraard ook compatibel is met de iPad Air met M2-processor. Ten opzichte van het vorige Magic Keyboard dat oorspronkelijk voor de oudere generatie iPad Pro was ontworpen, krijg je een rij functietoetsen. Hierdoor kun je de iPad nog beter als laptopvervanger gebruiken.

Ten opzichte van het Magic Keyboard voor de huidige iPad Pro ontbreekt helaas de achtergrondverlichting in de toetsen en de aluminium polssteun, terwijl de prijs van het toetsenbord met 329 euro niet veel lager is. Het is daarnaast jammer dat het toetsenbord er alleen nog in een witte variant is. Dat is toch vlekgevoeliger dan een zwarte uitvoering. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het vernieuwde Magic Keyboard heeft nu functietoetsen.

Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil 'm in het scherm, want de nog duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor neertellen, waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.