Als we het over de Wet inzake digitale markten hebben, dan bedoelen we de Digital Markets Act (DMA). Dit is Europese wetgeving die wil zorgen voor een eerlijke en competitieve markt binnen de Europese Unie. Deze wet zorgt voor grote veranderingen bij Google, Meta, Apple en meer. In dit artikel leggen we uit wat de DMA is en wat de gevolgen ervan zijn.

Waarom de Wet inzake digitale markten nodig is, is geen groot raadsel. Techbedrijven hebben veel macht over gebruikers, terwijl ze daar ook flink aan verdienen. Met de nieuwe Europese wet worden de poortwachters gereguleerd, om ervoor te zorgen dat ze geen misbruik maken van hun monopoliepositie. Ook moet de wet de privacy van gebruikers gaan beschermen. Vooral bedrijven die zich bezighouden met (de verkoop van) advertenties gaan de verschillen merken – ze zijn voortaan verantwoordelijk voor de manier waarop ze gebruikersdata verzamelen.

De Wet inzake digitale markten

Hoewel de Wet inzake digitale markten sinds november 2022 van kracht is, hadden de poortwachters tot 6 maart 2024 de tijd aan de nieuwe regels te voldoen. Daarom lees je hier nu veel over (al zullen veel media de Engelse benaming Digital Markets Act aanhouden – maar dat betreft dus dezelfde wet). Mochten techbedrijven zich niet aan de wet houden, dan kan het zijn dat ze gedwongen worden bepaalde diensten of onderdelen af te stoten. En anders mogen ze hun producten en diensten niet meer binnen de Europese Unie aanbieden. Er staat dus wat op het spel.

De DMA legt beperkingen op aan sociale media, zoekmachines, platformen waar je video’s op deelt, besturingssystemen, clouddiensten en online advertentiediensten in handen van grote, digitale bedrijven. Ze hebben een aanzienlijke impact op de markt en worden zodoende aangemerkt als ‘gatekeepers’, of poortwachters. Ze moeten zich houden aan opgelegde verplichtingen en beperkingen, zodat kleinere bedrijven binnen dezelfde markt een betere kans krijgen en ondertussen de rechten van burgers binnen de Europese Unie beschermd worden.

©Tada Images - stock.adobe.com

De poortwachters en platformen

De Europese Unie heeft voor nu zes poortwachters aangewezen: Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta en Microsoft. Daar horen 22 platformen bij, zoals vier grote sociale netwerken: Facebook, Instagram, LinkedIn en TikTok. Maar ook twee berichtendiensten, Facebook Messenger en WhatsApp (daar later meer over), twee browsers (Chrome en Safari) en een zoekmachine (Google). Verder betreft dit YouTube, evenals drie besturingssystemen (Android, iOS en Windows) en advertentiepartijen (Meta, Google en Amazon).

Ook let de Europese Unie op zes tussenpartijen. Dan denkt de Unie aan Amazon Marketplace, Google Maps, Google Play, Google Winkelen, iOS App Store en Meta Marketplace. Op deze pagina, van de Europese Commissie, lees je wat die partijen wel en niet mogen doen. Ze moeten ze ervoor zorgen dat bepaalde diensten samenwerken en dat zakelijke partners de kans krijgen hun eigen producten te promoten. Verder mogen ze hun eigen producten en diensten niet naar voren schuiven of verhinderen dat gebruikers vooraf geïnstalleerde apps verwijderen.

De reactie van grote techbedrijven

De focus ligt dus voornamelijk op Amerikaanse en Chinese partijen, die niet allemaal even vrolijk reageerden. Zo beten Apple en TikTok flink van zich af. De iPhone-maker verdedigde zich met een vaak herhaald argument dat allerlei nieuwe regels voor een slechtere online beveiliging zou zorgen (Apple moet bijvoorbeeld appwinkels van derde partijen toestaan). Uiteraard doet het bedrijf z’n best de risico’s te beperken, is uiteindelijk de conclusie. TikTok is het voornamelijk oneens met het gebrek aan een gedegen marktonderzoek, en overweegt vervolgstappen.

De reactie van Meta kennen we inmiddels. In oktober lanceerde dat bedrijf een abonnement voor Europeanen, waarmee ze advertentievrij gebruik kunnen maken van Facebook en Instagram. Daarmee omzeil je inderdaad het gedoe rondom dataverzameling. Of dit juridisch standhoudt, is nog een tweede. Dus die ontwikkeling krijgt vast nog een staartje. Google heeft inmiddels maatregelen getroffen en lijkt zich, net als Microsoft, te conformeren aan de nieuwe regels. Al lukte het Microsoft wel uitzonderingsposities aan te vragen voor Bing en Edge.

©PXimport

De impact van de Digital Markets Act

Tegenstanders van de wet klagen dat de DMA de prikkel wegneemt om te innoveren. Dat zou – geheel in tegenstrijd met het doel – de kwaliteit van goederen en diensten niet ten goede komen. Andere sceptici roepen dat de Europese wet te breed is en er indirect voor kan zorgen dat de concurrentie verder beperkt wordt. En dan hebben we het nog niet over het financiële aspect gehad. De poortwachters hebben gezamenlijk veel aandeelhouders. Als er dus bedrijfsonderdelen verdwijnen, of de Europese markt is niet toegankelijk, dan kan dat grote gevolgen hebben.

Of dit daadwerkelijk de impact wordt van de Wet inzake digitale markten, moeten we nog zien. Vooralsnog zien we een aantal andere ontwikkelingen voorbijkomen. Zo moeten advertentiepartijen handmatig een consentstatus verkrijgen van gebruikers, of dat centraal gaan regelen via een Consent Management Platform (CMP). Daarnaast hebben we nog een aantal concrete voorbeelden verzameld van de impact van de DMA, die we hieronder gaan behandelen. Vooral WhatsApp- en iOS-gebruikers doen er goed aan even op te letten.

Veranderingen bij WhatsApp en iOS

Aangezien WhatsApp één van de aangewezen platformen is, moet de berichtendienst zijn poorten opengooien voor diensten van derde partijen. WhatsApp moet gebruikers voortaan de mogelijkheid geven te reageren op andere gebruikers die bijvoorbeeld Signal, iMessage of Facebook Messenger gebruiken. Die berichten verschijnen dan in een aparte inbox, is het idee. Op moment van schrijven zijn de veranderingen nog niet live, maar je krijgt vanzelf melding van het moment waarop dat gebeurt. Per chat kun je zien waar iemand vandaan komt, via z’n profiel.

Ook iOS gaat veranderen. Apple moet namelijk downloadwinkels van derde partijen toestaan en het mogelijk maken apps buiten een appstore om te installeren. De veranderingen gaan in zodra je iOS 17.4 op je iPhone installeert. Je downloadt vervolgens een appwinkel van een aanbieder, die door de rigoureuze tests van Apple gekomen zijn, en moet toestemming geven voor het installeren van deze apps. Je kunt een andere downloadwinkel markeren als de standaardoptie en alle apps downloaden die je wilt (ook als die tegen de App Store-richtlijnen ingaan.

©bloomicon

En daar blijft het niet bij

Door de Wet inzake digitale markten gaat er nog een aantal zaken veranderen. We nemen een aantal hoogtepunten met je door.

Zoals je ziet, heeft deze wet nu al een behoorlijke impact op hoe jij het internet, allerlei diensten en producten gebruikt. Lees ook vooral het uitgebreide document dat de Europese Commissie opgesteld heeft over de nieuwe wet, om het naadje van de kous te weten. Het kan zijn dat bepaalde dingen nog veranderen of anders aangepakt worden, aangezien de Europese Commissie de verplichtingen van de poortwachters dynamisch kan updaten. Ook worden de aangewezen poortwachters vanaf nu constant in de gaten gehouden.

De OnePlus 15R is een afgeslankte versie van de OnePlus 15, die eerder in 2025 op de markt verscheen. De specificaties liggen wel uit elkaar, maar niet heel ver – terwijl de prijs wel flink naar beneden is gegaan. Wat merk je van die specs in de praktijk? Nou…

Of je nu voor het topmodel kiest of voor de goedkopere versie gaat, je krijgt in beide gevallen een smartphone die er strak uitziet met die hippe platte randen en een stevige behuizing. Het design heeft veel weg van een moderne iPhone, maar door de matte glazen achterkant en het metalen frame voelt het toestel toch heel luxe aan. De Mint Breeze-kleur die we voor deze test gebruiken, springt er echt uit met zijn frisse look. Een leuke extra is de slimme Plus-knop waar je zelf een functie aan kunt koppelen, en je hoeft niet bang te zijn voor een beetje water of stof dankzij de goede bescherming.

Met 6,83 inch is het scherm flink groot, zelfs groter dan dat van de duurdere uitvoering, maar de telefoon ligt desondanks toch prettig in de hand. Door het amoledpaneel zien de kleuren er prachtig uit en is het contrast lekker diep. Wat deze telefoon echt bijzonder maakt, is de verversingssnelheid van 165 Hz. In de praktijk heb je daar vooral bij een aantal games echt iets aan, maar het blijft een unieke feature. De ultrasone vingerafdrukscanner onder het glas werkt bovendien razendsnel, zelfs als je vingers nat zijn. Ook buiten in het felle zonlicht heb je geen problemen, want de hoge helderheid houdt het display goed leesbaar.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Snel, sneller, snelst

Onder de motorkap van de OnePlus 15R vind je de nieuwe Snapdragon 8 Gen 5-chipset. Hoewel dat niet de allersnelste processor op de markt is, merk je daar in het dagelijks gebruik weinig van. Dankzij de royale hoeveelheid werkgeheugen schakel je bovendien moeiteloos tussen zware apps en diensten. En als je vaak games op je smartphone speelt, dan kom je ook hier uit de voeten, want populaire spellen draaien vloeiend op de hoogste instellingen. De OnePlus 15 mag op papier (en in benchmarks) dan indrukwekkender zijn met zijn cpu, in de praktijk merk je weinig verschil.

Het echte paradepaardje is de gigantische batterij met een vermogen van 7400 mAh. Daarmee is dat een van de grootste batterijen die je momenteel in een smartphone aantreft, waardoor je soms wel anderhalf tot twee dagen doorkomt zonder naar de lader te grijpen. Zelfs na een dag vol intensief gebruik houd je vaak nog een flinke reserve over. Is de batterij onverhoopt leeg? Met een snellader van 80 watt zit je binnen een uur weer gewoon op 100 procent. Bij de OnePlus 15R hoef je dus niet te kiezen voor een batterij die het lang uithoudt of een snelle oplaadprestatie.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Beleid en camera's kunnen wat beter

De OnePlus 15R draait ondertussen op het nieuwe OxygenOS 16, precies hetzelfde systeem als de duurdere OnePlus 15. De software voelt rap en vloeiend aan en biedt handige extra's, zoals een aanpasbaar zijmenu voor je widgets. De software-ondersteuning van zes jaar is daarnaast ook heel fijn, al krijg je slechts vier jaar aan Android-upgrades. Dat is wel een beetje mager gezien de krachtige hardware. Verder is en blijft de software gewoon prima voor dagelijkse situaties. Onderdelen staan op logische plekken en alles oogt even gelikt als strak.

De selfiecamera is er daarnaast flink op vooruitgegaan en maakt scherpe foto's dankzij de nieuwe autofocus. En waar de OnePlus 15 met drie premium lenzen echt een alleskunner is, focust de 15R zich vooral op de belangrijkste camera. De beeldbewerking zorgt voor levendige kleuren die er prima uitzien voor sociale media, al missen de foto's soms de speelsheid van het topmodel. Inzoomen is niet altijd een goed idee, maar voor alledaagse kiekjes werkt dit allemaal prima. Over het algemeen biedt het systeem een prettige, vloeiende gebruikservaring.

OnePlus 15R kopen?

Niemand zal achterovergeslagen worden door de OnePlus 15R, en dat is ook precies de bedoeling. Dit toestel is er niet om te imponeren met dikke extra’s, maar om te laten zien welke ervaring overblijft wanneer je het topmodel ontdoet van zijn meest premium features. De focus ligt duidelijk op snelheid, rekenkracht, het scherm en de software. Camera's en updatebeleid waren kennelijk minder belangrijk bij het samenstellen van dit pakket, maar voor minder dan 700 euro (of 100 euro extra voor meer opslag) is het lastig om een betere midranger te vinden.

Je klapt je Chromebook open, drukt op de knop en… niets. Het scherm blijft zwart en er brandt geen enkel lampje. Geen paniek! Voordat je naar de winkel rent voor een nieuwe laptop, zijn er een paar simpele trucs die je zelf kunt proberen om hem weer tot leven te wekken. Vaak is het probleem minder ernstig dan het lijkt.

Begin met loskoppelen

Hardware kan soms in de war raken door een aangesloten accessoire dat een storing of kortsluiting veroorzaakt. De eerste stap is daarom simpelweg het loshalen van alles dat aan je Chromebook hangt. Verwijder de oplader, maar haal ook eventuele usb-sticks, muizen, externe harde schijven en dongels eruit. Vergeet hierbij niet om ook eventuele geheugenkaartjes en je koptelefoon te verwijderen. Probeer de Chromebook nu opnieuw aan te zetten. Start hij op? Dan veroorzaakte een van je randapparaten waarschijnlijk het conflict. Sluit ze daarna één voor één weer aan om de boosdoener te vinden.

De geheime toetscombinatie

Dit is de stap die in veel handleidingen ontbreekt, maar het vaakst werkt bij Chromebooks die 'dood' lijken. Je voert hiermee een zogenoemde 'Hard Reset' uit van de hardware-controller. Dit werkt anders dan bij een Windows-laptop. Zorg dat de Chromebook uit staat en houd de Verversen-toets ingedrukt; dit is de toets met het rondje en de pijl, die je meestal boven de cijfertoetsen 3 of 4 vindt. Terwijl je deze vasthoudt, druk je kort op de Aan/Uit-knop. Laat de Verversen-toets pas los zodra de Chromebook teken van leven geeft. Heb je een tablet-model zonder vast toetsenbord? Druk dan de knop voor 'Volume Omhoog' en de Aan/Uit-knop tegelijkertijd in voor minstens tien seconden.

Controleer de stroom en heb geduld

Als de reset niets uithaalt, kan de accu volledig leeg of zelfs 'diep ontladen' zijn. Sluit de originele lader aan en controleer of het led-lampje aan de zijkant gaat branden. Oranje betekent meestal dat hij oplaadt, wit of groen dat hij vol is. Brandt er geen lampje? Probeer dan een ander stopcontact of, als je die hebt, een andere usb-c-lader van bijvoorbeeld een telefoon. Belangrijk is dat je geduld hebt: als een accu extreem leeg is, kan het tot wel dertig minuten duren voordat het apparaat genoeg stroom heeft om zelfs maar een lampje te laten branden. Laat hem dus even rustig aan de lader liggen. Kijk tot slot ook kritisch in de oplaadpoort. Als hier veel stof in zit, maakt de lader geen contact. Blaas dit voorzichtig weg met perslucht of peuter het er heel voorzichtig uit met een plastic tandenstoker. Belangrijk: gebruik hiervoor nooit een paperclip of een ander metalen voorwerpen!

©ID.nl

Is het scherm misschien het probleem?

Soms staat de Chromebook wel aan, maar zie je het simpelweg niet. Het klinkt flauw, maar het kan gebeuren dat de helderheid per ongeluk naar nul is gedraaid. Druk daarom een paar keer op de toets voor hogere helderheid (het grote zonnetje). Hoor je de ventilator wel blazen of zie je lampjes branden, maar blijft het beeld zwart? Sluit de Chromebook dan eens aan op een televisie of monitor via een HDMI-kabel of usb-kabel. Heb je daar wel beeld, dan is helaas je beeldscherm defect.

Tip: Gebruik je een hoesje met magneten of heb je een magnetisch horlogebandje? Houd die weg bij de Chromebook. Soms raakt de sensor in de war en 'denkt' de laptop dat hij dichtgeklapt is, waardoor het scherm zwart blijft.

ChromeOS herstellen

Start de Chromebook wel op, maar krijg je direct de melding 'Chrome OS ontbreekt of is beschadigd'? Dan is de software corrupt geraakt. Je hebt in dat geval een andere computer en een usb-stick van minimaal 8GB nodig. Via Google kun je de Chromebook Recovery Utility downloaden om een herstel-stick te maken. Hiermee installeer je het systeem opnieuw. Houd er wel rekening mee dat je hiermee alle bestanden die lokaal op de harde schijf staan wist.

©ID.nl

Wanneer is een Powerwash nuttig?

Vaak wordt een 'Powerwash' genoemd als oplossing voor problemen, maar dit is eigenlijk alleen relevant als de Chromebook nog wel opstart. Een Powerwash is een fabrieksreset die handig is als het apparaat traag is, vastloopt of softwarefouten vertoont. Krijg je hem met bovenstaande tips weer aan de praat, maar loopt hij daarna direct vast? Dan is zo'n Powerwash wél een goed idee om met een schone lei te beginnen. Doet hij het weer? Check dan direct de gezondheid. Open de app 'Diagnose' (standaard geïnstalleerd op elke Chromebook) om de batterijstatus en het geheugen te testen. Zo zie je meteen of de accu aan vervanging toe is.

Alles geprobeerd?

Heb je de lader gecheckt, de toetscombinaties geprobeerd en het apparaat langdurig aan de stroom gehangen, maar blijft hij niets doen? Dan is waarschijnlijk de accu of het moederbord defect. Valt het apparaat nog binnen de garantie, neem dan contact op met de winkel. Ga niet zelf schroeven, want dan vervalt je recht op garantie. Is het apparaat al wat ouder, dan zijn de reparatiekosten vaak hoger dan de waarde van de laptop en is het waarschijnlijk slimmer om uit te kijken naar een vervanger.

Nieuwe Chromebook kopen? Dit zijn de 5 beste opties van 2025

Acer Chromebook Plus 515: Acer is al jaren heer en meester in de categorie 'gewoon goed' en deze 515-serie bewijst dat opnieuw. Het is met zijn ruime 15,6 inch Full-HD scherm en vlotte processor de ideale laptop voor op de keukentafel. Hij is misschien niet het dunste model op de markt, maar hij is wel ontzettend degelijk en biedt simpelweg de beste specificaties voor een scherpe prijs.

Lenovo IdeaPad Flex 5i Chromebook: Zoek je meer flexibiliteit, dan is deze 'convertible' een uitstekende keuze. Dankzij het slimme scharnier klap je het scherm volledig om tot een tablet of zet je hem in de 'tent-stand' om films te kijken. Lenovo staat bovendien bekend om zijn heerlijke toetsenborden, waardoor je op dit apparaat ook comfortabel langere teksten tikt.

Lenovo IdeaPad Slim 3 Chromebook: Voor wie niet de hoofdprijs wil betalen, is de Slim 3 in december 2025 nog altijd de koning van het budgetsegment. Verwacht geen snelheidsmonster voor zware videobewerking, maar voor Netflix, e-mail en schoolwerk is hij perfect. Het is een lichte 14-inch laptop die, ondanks het lage prijskaartje, toch stevig aanvoelt en een prima accuduur heeft.

Asus Chromebook Plus CX34: Deze laptop ziet er met zijn strakke behuizing niet alleen modern uit, hij kan ook tegen een stootje. Asus test zijn laptops vaak volgens strenge militaire standaarden, wat de CX34 heel betrouwbaar maakt. Daarnaast heeft hij opvallend veel aansluitingen, zodat je zelden met losse verloopstekkertjes of dongels in de weer hoeft.

Acer Chromebook Plus Spin 514: Hoewel het toetsenbord vast zit, kun je het scherm dankzij het 360-graden scharnier volledig omklappen tot een (dikke) tablet. Bovendien is dit een Chromebook Plus: hij is dus gegarandeerd twee keer zo snel als een standaard Chromebook, heeft slimme AI-functies en een betere webcam. Met zijn scherpe 14-inch scherm (met extra werkruimte door de 16:10 verhouding) is dit een razendsnelle alleskunner voor zowel werk als entertainment.