Als we het over de Wet inzake digitale markten hebben, dan bedoelen we de Digital Markets Act (DMA). Dit is Europese wetgeving die wil zorgen voor een eerlijke en competitieve markt binnen de Europese Unie. Deze wet zorgt voor grote veranderingen bij Google, Meta, Apple en meer. In dit artikel leggen we uit wat de DMA is en wat de gevolgen ervan zijn.

Waarom de Wet inzake digitale markten nodig is, is geen groot raadsel. Techbedrijven hebben veel macht over gebruikers, terwijl ze daar ook flink aan verdienen. Met de nieuwe Europese wet worden de poortwachters gereguleerd, om ervoor te zorgen dat ze geen misbruik maken van hun monopoliepositie. Ook moet de wet de privacy van gebruikers gaan beschermen. Vooral bedrijven die zich bezighouden met (de verkoop van) advertenties gaan de verschillen merken – ze zijn voortaan verantwoordelijk voor de manier waarop ze gebruikersdata verzamelen.

De Wet inzake digitale markten

Hoewel de Wet inzake digitale markten sinds november 2022 van kracht is, hadden de poortwachters tot 6 maart 2024 de tijd aan de nieuwe regels te voldoen. Daarom lees je hier nu veel over (al zullen veel media de Engelse benaming Digital Markets Act aanhouden – maar dat betreft dus dezelfde wet). Mochten techbedrijven zich niet aan de wet houden, dan kan het zijn dat ze gedwongen worden bepaalde diensten of onderdelen af te stoten. En anders mogen ze hun producten en diensten niet meer binnen de Europese Unie aanbieden. Er staat dus wat op het spel.

De DMA legt beperkingen op aan sociale media, zoekmachines, platformen waar je video’s op deelt, besturingssystemen, clouddiensten en online advertentiediensten in handen van grote, digitale bedrijven. Ze hebben een aanzienlijke impact op de markt en worden zodoende aangemerkt als ‘gatekeepers’, of poortwachters. Ze moeten zich houden aan opgelegde verplichtingen en beperkingen, zodat kleinere bedrijven binnen dezelfde markt een betere kans krijgen en ondertussen de rechten van burgers binnen de Europese Unie beschermd worden.

©Tada Images - stock.adobe.com

De poortwachters en platformen

De Europese Unie heeft voor nu zes poortwachters aangewezen: Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta en Microsoft. Daar horen 22 platformen bij, zoals vier grote sociale netwerken: Facebook, Instagram, LinkedIn en TikTok. Maar ook twee berichtendiensten, Facebook Messenger en WhatsApp (daar later meer over), twee browsers (Chrome en Safari) en een zoekmachine (Google). Verder betreft dit YouTube, evenals drie besturingssystemen (Android, iOS en Windows) en advertentiepartijen (Meta, Google en Amazon).

Ook let de Europese Unie op zes tussenpartijen. Dan denkt de Unie aan Amazon Marketplace, Google Maps, Google Play, Google Winkelen, iOS App Store en Meta Marketplace. Op deze pagina, van de Europese Commissie, lees je wat die partijen wel en niet mogen doen. Ze moeten ze ervoor zorgen dat bepaalde diensten samenwerken en dat zakelijke partners de kans krijgen hun eigen producten te promoten. Verder mogen ze hun eigen producten en diensten niet naar voren schuiven of verhinderen dat gebruikers vooraf geïnstalleerde apps verwijderen.

De reactie van grote techbedrijven

De focus ligt dus voornamelijk op Amerikaanse en Chinese partijen, die niet allemaal even vrolijk reageerden. Zo beten Apple en TikTok flink van zich af. De iPhone-maker verdedigde zich met een vaak herhaald argument dat allerlei nieuwe regels voor een slechtere online beveiliging zou zorgen (Apple moet bijvoorbeeld appwinkels van derde partijen toestaan). Uiteraard doet het bedrijf z’n best de risico’s te beperken, is uiteindelijk de conclusie. TikTok is het voornamelijk oneens met het gebrek aan een gedegen marktonderzoek, en overweegt vervolgstappen.

De reactie van Meta kennen we inmiddels. In oktober lanceerde dat bedrijf een abonnement voor Europeanen, waarmee ze advertentievrij gebruik kunnen maken van Facebook en Instagram. Daarmee omzeil je inderdaad het gedoe rondom dataverzameling. Of dit juridisch standhoudt, is nog een tweede. Dus die ontwikkeling krijgt vast nog een staartje. Google heeft inmiddels maatregelen getroffen en lijkt zich, net als Microsoft, te conformeren aan de nieuwe regels. Al lukte het Microsoft wel uitzonderingsposities aan te vragen voor Bing en Edge.

©PXimport

De impact van de Digital Markets Act

Tegenstanders van de wet klagen dat de DMA de prikkel wegneemt om te innoveren. Dat zou – geheel in tegenstrijd met het doel – de kwaliteit van goederen en diensten niet ten goede komen. Andere sceptici roepen dat de Europese wet te breed is en er indirect voor kan zorgen dat de concurrentie verder beperkt wordt. En dan hebben we het nog niet over het financiële aspect gehad. De poortwachters hebben gezamenlijk veel aandeelhouders. Als er dus bedrijfsonderdelen verdwijnen, of de Europese markt is niet toegankelijk, dan kan dat grote gevolgen hebben.

Of dit daadwerkelijk de impact wordt van de Wet inzake digitale markten, moeten we nog zien. Vooralsnog zien we een aantal andere ontwikkelingen voorbijkomen. Zo moeten advertentiepartijen handmatig een consentstatus verkrijgen van gebruikers, of dat centraal gaan regelen via een Consent Management Platform (CMP). Daarnaast hebben we nog een aantal concrete voorbeelden verzameld van de impact van de DMA, die we hieronder gaan behandelen. Vooral WhatsApp- en iOS-gebruikers doen er goed aan even op te letten.

Veranderingen bij WhatsApp en iOS

Aangezien WhatsApp één van de aangewezen platformen is, moet de berichtendienst zijn poorten opengooien voor diensten van derde partijen. WhatsApp moet gebruikers voortaan de mogelijkheid geven te reageren op andere gebruikers die bijvoorbeeld Signal, iMessage of Facebook Messenger gebruiken. Die berichten verschijnen dan in een aparte inbox, is het idee. Op moment van schrijven zijn de veranderingen nog niet live, maar je krijgt vanzelf melding van het moment waarop dat gebeurt. Per chat kun je zien waar iemand vandaan komt, via z’n profiel.

Ook iOS gaat veranderen. Apple moet namelijk downloadwinkels van derde partijen toestaan en het mogelijk maken apps buiten een appstore om te installeren. De veranderingen gaan in zodra je iOS 17.4 op je iPhone installeert. Je downloadt vervolgens een appwinkel van een aanbieder, die door de rigoureuze tests van Apple gekomen zijn, en moet toestemming geven voor het installeren van deze apps. Je kunt een andere downloadwinkel markeren als de standaardoptie en alle apps downloaden die je wilt (ook als die tegen de App Store-richtlijnen ingaan.

©bloomicon

En daar blijft het niet bij

Door de Wet inzake digitale markten gaat er nog een aantal zaken veranderen. We nemen een aantal hoogtepunten met je door.

Zoals je ziet, heeft deze wet nu al een behoorlijke impact op hoe jij het internet, allerlei diensten en producten gebruikt. Lees ook vooral het uitgebreide document dat de Europese Commissie opgesteld heeft over de nieuwe wet, om het naadje van de kous te weten. Het kan zijn dat bepaalde dingen nog veranderen of anders aangepakt worden, aangezien de Europese Commissie de verplichtingen van de poortwachters dynamisch kan updaten. Ook worden de aangewezen poortwachters vanaf nu constant in de gaten gehouden.

Je kunt er haast vergif op innemen: zodra er een X-model van Dreame op de markt verschijnt, komt er enkele maanden later een L-variant. Deze Dreame L50 Pro Ultra is daar het meest recente bewijs van.

Op het moment van schrijven biedt de fabrikant de Dreame L50 Pro Ultra aan met een korting van maar liefst 300 euro. Daarmee betaal je 1000 euro voor een premium robotstofzuiger die aanzienlijk meer te bieden heeft dan je wellicht gewend bent. In de basis is dit een iets aangepaste versie van de Dreame X50 Ultra. De verschillen zitten vooral in het ontbreken van het ProLeap-systeem (waarmee de X50 over hoge drempels kan rijden), in het aantal meegeleverde accessoires en in enkele technische details die je in de praktijk nauwelijks zult merken.

Zo is de zuigkracht iets lager (19.500 in plaats van 20.000 Pa), en verwarmt het basisstation de afneembare dweilpads tot 75 graden in plaats van 80. En hoewel de X50 Ultra obstakels aankan tot 6 centimeter hoog, weet ook de L50 Pro Ultra zich prima te redden met drempels van 2,2 tot 4 centimeter. Dat is niet iets om zomaar overheen te stappen – pun intended. In Nederlandse woningen zijn drempels doorgaans tussen de 1 en 5 centimeter hoog, dus in de meeste gevallen is dit geen enkel probleem.

©Wesley Akkerman

De afweging maken

Over die accessoires gesproken: dat kan wel degelijk een verschil maken. Dreame levert de X50 Ultra met een royaal pakket aan extra’s, waaronder extra borstels, dweilpads, schoonmaakmiddel, filters en stofzakken. Bij de L50 moet je het doen met slechts één set dweilpads, en dat kan onhandig zijn als je ze tussendoor wilt schoonmaken of laten drogen. Je hebt dan namelijk geen reservepaar achter de hand voor een volgende schoonmaakbeurt. Geen ramp, maar toch iets om rekening mee te houden.

Dat past overigens helemaal bij wat Dreame met de L-serie wil neerzetten. Waar de X-serie zich richt op innovatie en nieuwe functies – soms ongeacht de prijs – draait het bij de L-reeks vooral om een scherpe prijs-kwaliteitverhouding. L-modellen krijgen veel van de functies die X-gebruikers waarderen, maar leveren hier en daar wat in. De vraag is vooral of je die verschillen als gebruiker echt mist. Met de bovenstaande vergelijking hopen we je te helpen die afweging te maken. De prijs spreekt in elk geval in het voordeel van de L50.

©Wesley Akkerman

Intrekbaar LiDAR-systeem

De verschillen tussen de X50 en L50 zijn relatief klein. Maar zodra je de voorganger erbij pakt – de L40 – ontstaat er een heel ander beeld. De L-serie heeft namelijk een flinke stap vooruit gezet. Zo maakt de dubbele borstel onderop korte metten met (lange) haren en is de zuigkracht fors toegenomen: van 11.000 naar maar liefst 19.500 Pa. Ook is het stofreservoir een kwart groter geworden (395 tegenover 300 milliliter) en herkent het camerasysteem aanzienlijk meer objecten die de robot kan ontwijken. Er zijn nog wat kleinere verbeteringen, maar die hebben weinig invloed op de dagelijkse ervaring.

Het grootste en meest praktische verschil tussen de Dreame L50 Pro Ultra en de L40 Ultra zit 'm in het camerasysteem. De L50 heeft namelijk hetzelfde intrekbare LiDAR-systeem als de X50 Ultra. Bij veel robotstofzuigers zit bovenop een vaste toren die soms in de weg zit bij lage meubels. Bij de L50 kan die toren zichzelf intrekken en verdwijnt hij volledig in de behuizing, waardoor de robot wél onder lage kasten past. En dat zonder in te leveren op navigatievermogen, want ook met dit systeem weet de L50 prima zijn weg te vinden.

©Wesley Akkerman

De oude, vertrouwde ervaring

De Dreame L50 Pro Ultra biedt verder de vertrouwde ervaring die we van de fabrikant gewend zijn. Vooral het eindresultaat na een schoonmaakronde stemt tevreden: het huis oogt écht schoon. Natuurlijk zijn er altijd plekjes die wat lastiger bereikbaar zijn, maar over het algemeen weet de robot zich prima te manoeuvreren rond obstakels zoals stoelpoten. Dankzij de naar buiten draaiende zijborstel én een van de twee dweilpads kan de robot bovendien een breder oppervlak reinigen dan veel concurrerende modellen.

Ook de objectherkenning is van hoog niveau. De L50 Pro Ultra ontwijkt de meeste obstakels op de vloer zonder moeite. Alleen met plattere objecten, zoals kabels of klein speelgoed (denk aan LEGO) heeft hij soms nog wat moeite. Hij zuigt ze meestal niet op, maar kan ze wel aanraken of iets verschuiven. De X50 doet dat nét iets beter, maar het verschil is niet groot genoeg om de L50 op dit punt echt te bekritiseren. Voor optimale resultaten kun je kleine losse spullen het best even van de grond halen voordat de robot aan de slag gaat.

©Wesley Akkerman

Weinig herrie

Er zijn trouwens nog twee punten waarop de Dreame L50 Pro Ultra niet onderdoet voor de X50 Ultra. Het geluidsniveau is om te beginnen verrassend laag. Natuurlijk hoor je dat er een stofzuiger aan het werk is, maar vergeleken met concurrenten in dit segment – en zelfs daarboven – blijft het geluid aangenaam binnen de perken. Op de hoogste stand tikt hij net geen 70 dB aan, wat goed te doen is. Daardoor kun je de L50 gerust aanzetten terwijl je thuis bent en bijvoorbeeld wat in huis rommelt of een verjaardag voorbereidt. Je bepaalt zelf wanneer hij aan de slag gaat.

Ook qua besturing doet de L50 Pro Ultra niet onder voor zijn duurdere broer. Dreame gebruikt namelijk dezelfde app, met exact dezelfde functies als bij de X50. Tijdens het testen merkten we geen enkel verschil in gebruik. Beide modellen bieden dezelfde schoonmaakopties: je stelt eenvoudig in hoeveel water er wordt gebruikt, hoe groot de draaicirkel moet zijn bij het keren en welke schoonmaakstand je kiest (alleen zuigen, alleen dweilen of beide). De robot herkent automatisch tapijt, en dankzij het slimme basisstation heb je nauwelijks omkijken naar onderhoud: de opvangbak wordt automatisch geleegd en het waterreservoir blijft netjes gevuld.

©Wesley Akkerman

Dreame L50 Pro Ultra kopen?

Wat de L-serie van Dreame zo interessant maakt, is de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding. De fabrikant brengt regelmatig een bijzonder competitief model op de markt – zo goed zelfs, dat het rechtstreeks concurreert met zijn eigen duurdere broer. Dat klinkt misschien als een luxeprobleem, maar in de praktijk maakt het de keuze juist een stuk eenvoudiger. In dit geval draait het om het ProLeap-systeem: wil je een robot die moeiteloos over vrijwel elke drempel in huis rijdt? Dan is de X50 het model dat je zoekt!

Ben je echter op zoek naar een premium robotstofzuiger die bijna alle functies van het topmodel overneemt, die iets lagere drempels weet te slechten en vind je het geen probleem om optionele accessoires eventueel los aan te schaffen? Dan is de L50 Pro Ultra de slimmere keuze. Hij maakt net zo goed schoon als de X50, beschikt over hetzelfde handige intrekbare LiDAR-systeem en biedt nagenoeg dezelfde gebruikerservaring. Een prijskaartje van 1000 of 1300 euro is hoe dan ook stevig, maar voor dit geld zijn er simpelweg geen betere alternatieven op de markt.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zin in een lekkere maaltijd, maar niet in een vette hap? Dan is een airfryer wellicht iets voor je. De redactie van ID.nl zocht er vijf uit, die bovendien van bijzondere functies zijn voorzien.

Aan een airfryer kun je niets meer verbeteren, horen we je denken. Toch is dat niet zo, want hoewel deze handige apparaten al in menig keuken te vinden zijn, wordt er nog veel doorontwikkeld. Daarom valt de keuze dit keer op airfryers met bijzondere functies die je niet direct op iedere airfryer tegen komt.

Tefal EY905D Easy Fry & Grill Dual 8.3L XXL

Deze Tefal-airfryer heeft twee gescheiden kookzones waarmee je verschillende gerechten tegelijkertijd kunt klaarmaken. Beide zones kunnen apart worden ingesteld qua temperatuur en tijd. Hierdoor kun je gerechten bereiden die niet dezelfde bereidingstijd nodig hebben, maar wel op hetzelfde moment klaar moeten zijn, bijvoorbeeld kip en friet. De inhoud van 8,3 liter is ruim genoeg voor huishoudens van 3 tot 5 personen.

De bediening van deze airfryer is digitaal, met knoppen en een overzichtelijk scherm. Het apparaat heeft verder een timer, instelbare temperatuur tot 200 graden en antiaanbaklaag. Er zijn geen geavanceerde voorgeprogrammeerde standen, maar de basisfuncties zijn voldoende voor alledaags gebruik. De manden zijn uitneembaar en kunnen met de hand of in de vaatwasser worden schoongemaakt. Met de Tefal-app vind je handige gerechten voor deze airfryer.

Inventum GF1200HLD

Dit model van Inventum combineert de functies van een airfryer en heteluchtoven. Het apparaat heeft een inhoud van 12 liter en beschikt over een roterende mand, waarmee je bijvoorbeeld friet automatisch kunt laten draaien voor een gelijkmatig resultaat. Daarnaast zijn ook een grillrek, bakplaat en draaispit meegeleverd, zodat je verschillende bereidingswijzen kunt toepassen. De temperatuur is instelbaar tot 200 graden en de timer tot 90 minuten.

LEES OOK: Airfryer met één of twee lades? Zo kies je slim

De bediening bestaat uit fysieke knoppen met een klein digitaal display. Gebruikers geven aan dat de prestaties stabiel zijn, en dat vooral de draaimand goed werkt bij snacks en aardappelproducten. Er is geen stoomfunctie of slimme aansturing. De buiten- en onderkant worden tijdens gebruik warm, dus plaatsing op een hittebestendig oppervlak is aanbevolen.

Ninja Foodi SP101EU

De Ninja Foodi SP101EU is opvallend in die zin dat het eruit ziet en werkt als een oven, maar toch airfryer-functionaliteit heeft. Het heeft dan ook acht functies: heteluchtfrituren, bakken, braden, grillen, drogen, roosteren, warmhouden en een aparte bagelstand. De oven heeft een vermogen van 2400 watt en verwarmt snel op, met een opwarmtijd van ongeveer 60 seconden. Door de combinatie van zes infrarood verwarmingselementen en luchtcirculatie wordt voedsel gelijkmatig bereid. De temperatuur en bereidingswijze worden digitaal ingesteld via een bedieningspaneel.

Bij de oven worden standaard een bakplaat, een heteluchtfrituurmand en een rooster geleverd. Het apparaat is geschikt voor verschillende soorten gerechten, van ovenschotels tot broodjes en gegrilde groenten. Dankzij het ontwerp en de functies kan de oven ook worden gebruikt als alternatief voor een traditionele heteluchtoven.

Ninja Foodi Dual Zone AF400EUWH

De Ninja Foodi AF400EU beschikt over twee aparte manden van elk 4,75 liter. Dit maakt het mogelijk om twee gerechten tegelijk te bereiden, met verschillende instellingen qua tijd en temperatuur. De zogenaamde 'Match Cook'- en 'Sync Finish'-functies zorgen ervoor dat je gerechten op hetzelfde moment klaar zijn, zelfs als deze andere bereidingstijden hebben. De bediening is volledig digitaal, met zes automatische kookprogramma’s zoals max crisp, air fry, roast en bake.

LEES OOK: Dit zijn de meestgemaakte fouten met airfryers (en zo voormijd je ze)

Je kunt de temperatuur instellen vanaf 40 tot 240 graden Celsius en het maximum vermogen is 2470 Watt. De binnenmanden zijn voorzien van een keramische antiaanbaklaag en kunnen in de vaatwasser. Het apparaat is relatief groot, dus dat is wel iets om rekening mee te houden als de ruimte in je keuken beperkt is. Gebruikers van de AF400EUWH waarderen de stille werking en de mogelijkheid om flexibel te koken zonder tussendoor schoon te maken of het apparaat opnieuw in te stellen.

Princess 1.182068.01.001

Met de Princess 1.182068.01.001 Double Basket Airfryer kun je twee gerechten tegelijk bereiden, dankzij de dubbele mand. Het apparaat staat los op het aanrecht en heeft een zwart ontwerp dat in de meeste keukens past . Je bedient het eenvoudig via het LED-display en de touchknoppen. Er zijn acht programma’s, een timer en je kunt de temperatuur zelf instellen tot 220 °C. De totale inhoud is 8 liter, genoeg voor ongeveer zes porties.

Tijdens het gebruik blijven de handvatten koel, en bij oververhitting schakelt het apparaat zichzelf automatisch uit. De losse onderdelen – inclusief de binnenbakken – mogen gewoon in de vaatwasser. Met een vermogen van 2400 watt warmt de airfryer snel op en bereid je je eten gelijkmatig. Of je nu frietjes bakt of kip grilt, deze airfryer maakt het eenvoudig zonder veel gedoe.