ID.nl logo
Wet inzake digitale markten DMA: wat is dit en wat merk je ervan?
© tanaonte - stock.adobe.com
Huis

Wet inzake digitale markten DMA: wat is dit en wat merk je ervan?

Als we het over de Wet inzake digitale markten hebben, dan bedoelen we de Digital Markets Act (DMA). Dit is Europese wetgeving die wil zorgen voor een eerlijke en competitieve markt binnen de Europese Unie. Deze wet zorgt voor grote veranderingen bij Google, Meta, Apple en meer. In dit artikel leggen we uit wat de DMA is en wat de gevolgen ervan zijn.

In het kort:

De Wet inzake digitale markten is een Europese wet die de macht van zogenaamde poortwachters aan banden legt. Door hun macht te beperken, hoopt de Europese Unie dat dit leidt tot meer concurrentie, keuze, innovatie, kwaliteit en lagere prijzen. Enkele belangrijke veranderingen op een rij, die sinds november 2022 officieel gelden:

  • Er komen meer beperkingen op de manier waarop data verzameld worden.
  • Je kunt straks vooraf geïnstalleerde applicaties verwijderen (zoals op een smartphone).
  • Berichtendiensten moeten met elkaar gaan samenwerken.

Lees ook: Meer privacy gewenst? Zo tackel je de tech-trackers!

Waarom de Wet inzake digitale markten nodig is, is geen groot raadsel. Techbedrijven hebben veel macht over gebruikers, terwijl ze daar ook flink aan verdienen. Met de nieuwe Europese wet worden de poortwachters gereguleerd, om ervoor te zorgen dat ze geen misbruik maken van hun monopoliepositie. Ook moet de wet de privacy van gebruikers gaan beschermen. Vooral bedrijven die zich bezighouden met (de verkoop van) advertenties gaan de verschillen merken – ze zijn voortaan verantwoordelijk voor de manier waarop ze gebruikersdata verzamelen.

De Wet inzake digitale markten

Hoewel de Wet inzake digitale markten sinds november 2022 van kracht is, hadden de poortwachters tot 6 maart 2024 de tijd aan de nieuwe regels te voldoen. Daarom lees je hier nu veel over (al zullen veel media de Engelse benaming Digital Markets Act aanhouden – maar dat betreft dus dezelfde wet). Mochten techbedrijven zich niet aan de wet houden, dan kan het zijn dat ze gedwongen worden bepaalde diensten of onderdelen af te stoten. En anders mogen ze hun producten en diensten niet meer binnen de Europese Unie aanbieden. Er staat dus wat op het spel.

De DMA legt beperkingen op aan sociale media, zoekmachines, platformen waar je video’s op deelt, besturingssystemen, clouddiensten en online advertentiediensten in handen van grote, digitale bedrijven. Ze hebben een aanzienlijke impact op de markt en worden zodoende aangemerkt als ‘gatekeepers’, of poortwachters. Ze moeten zich houden aan opgelegde verplichtingen en beperkingen, zodat kleinere bedrijven binnen dezelfde markt een betere kans krijgen en ondertussen de rechten van burgers binnen de Europese Unie beschermd worden.

©Tada Images - stock.adobe.com

De poortwachters en platformen

De Europese Unie heeft voor nu zes poortwachters aangewezen: Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta en Microsoft. Daar horen 22 platformen bij, zoals vier grote sociale netwerken: Facebook, Instagram, LinkedIn en TikTok. Maar ook twee berichtendiensten, Facebook Messenger en WhatsApp (daar later meer over), twee browsers (Chrome en Safari) en een zoekmachine (Google). Verder betreft dit YouTube, evenals drie besturingssystemen (Android, iOS en Windows) en advertentiepartijen (Meta, Google en Amazon).

Ook let de Europese Unie op zes tussenpartijen. Dan denkt de Unie aan Amazon Marketplace, Google Maps, Google Play, Google Winkelen, iOS App Store en Meta Marketplace. Op deze pagina, van de Europese Commissie, lees je wat die partijen wel en niet mogen doen. Ze moeten ze ervoor zorgen dat bepaalde diensten samenwerken en dat zakelijke partners de kans krijgen hun eigen producten te promoten. Verder mogen ze hun eigen producten en diensten niet naar voren schuiven of verhinderen dat gebruikers vooraf geïnstalleerde apps verwijderen.

De reactie van grote techbedrijven

De focus ligt dus voornamelijk op Amerikaanse en Chinese partijen, die niet allemaal even vrolijk reageerden. Zo beten Apple en TikTok flink van zich af. De iPhone-maker verdedigde zich met een vaak herhaald argument dat allerlei nieuwe regels voor een slechtere online beveiliging zou zorgen (Apple moet bijvoorbeeld appwinkels van derde partijen toestaan). Uiteraard doet het bedrijf z’n best de risico’s te beperken, is uiteindelijk de conclusie. TikTok is het voornamelijk oneens met het gebrek aan een gedegen marktonderzoek, en overweegt vervolgstappen.

De reactie van Meta kennen we inmiddels. In oktober lanceerde dat bedrijf een abonnement voor Europeanen, waarmee ze advertentievrij gebruik kunnen maken van Facebook en Instagram. Daarmee omzeil je inderdaad het gedoe rondom dataverzameling. Of dit juridisch standhoudt, is nog een tweede. Dus die ontwikkeling krijgt vast nog een staartje. Google heeft inmiddels maatregelen getroffen en lijkt zich, net als Microsoft, te conformeren aan de nieuwe regels. Al lukte het Microsoft wel uitzonderingsposities aan te vragen voor Bing en Edge.

Bescherm je eigen laptop tegen pottenkijkers!

Met een screenfilter kan niemand anders zien wat je doet

©PXimport

De impact van de Digital Markets Act

Tegenstanders van de wet klagen dat de DMA de prikkel wegneemt om te innoveren. Dat zou – geheel in tegenstrijd met het doel – de kwaliteit van goederen en diensten niet ten goede komen. Andere sceptici roepen dat de Europese wet te breed is en er indirect voor kan zorgen dat de concurrentie verder beperkt wordt. En dan hebben we het nog niet over het financiële aspect gehad. De poortwachters hebben gezamenlijk veel aandeelhouders. Als er dus bedrijfsonderdelen verdwijnen, of de Europese markt is niet toegankelijk, dan kan dat grote gevolgen hebben.

Of dit daadwerkelijk de impact wordt van de Wet inzake digitale markten, moeten we nog zien. Vooralsnog zien we een aantal andere ontwikkelingen voorbijkomen. Zo moeten advertentiepartijen handmatig een consentstatus verkrijgen van gebruikers, of dat centraal gaan regelen via een Consent Management Platform (CMP). Daarnaast hebben we nog een aantal concrete voorbeelden verzameld van de impact van de DMA, die we hieronder gaan behandelen. Vooral WhatsApp- en iOS-gebruikers doen er goed aan even op te letten.

Veranderingen bij WhatsApp en iOS

Aangezien WhatsApp één van de aangewezen platformen is, moet de berichtendienst zijn poorten opengooien voor diensten van derde partijen. WhatsApp moet gebruikers voortaan de mogelijkheid geven te reageren op andere gebruikers die bijvoorbeeld Signal, iMessage of Facebook Messenger gebruiken. Die berichten verschijnen dan in een aparte inbox, is het idee. Op moment van schrijven zijn de veranderingen nog niet live, maar je krijgt vanzelf melding van het moment waarop dat gebeurt. Per chat kun je zien waar iemand vandaan komt, via z’n profiel.

Ook iOS gaat veranderen. Apple moet namelijk downloadwinkels van derde partijen toestaan en het mogelijk maken apps buiten een appstore om te installeren. De veranderingen gaan in zodra je iOS 17.4 op je iPhone installeert. Je downloadt vervolgens een appwinkel van een aanbieder, die door de rigoureuze tests van Apple gekomen zijn, en moet toestemming geven voor het installeren van deze apps. Je kunt een andere downloadwinkel markeren als de standaardoptie en alle apps downloaden die je wilt (ook als die tegen de App Store-richtlijnen ingaan.

©bloomicon

En daar blijft het niet bij

Door de Wet inzake digitale markten gaat er nog een aantal zaken veranderen. We nemen een aantal hoogtepunten met je door.

  • Op een Android-smartphone krijg je tijdens het installeren ook een keuzemenu te zien voor het selecteren van een browser. Google moest eerder al zo’n menu implementeren voor zoekmachines.

  • Je kunt Messenger gebruiken zonder Facebook-account; je kunt nu een ander e-mailadres of telefoonnummer gebruiker voor Messenger.

  • Je kunt Instagram en Facebook loskoppelen. Grote techbedrijven mogen niet meer zomaar accounts aan elkaar koppelen, om vervolgens een beter advertentieprofiel van jou te genereren.

  • Je kunt straks vooraf geïnstalleerde applicaties verwijderen van een smartphone of tablet.

Zoals je ziet, heeft deze wet nu al een behoorlijke impact op hoe jij het internet, allerlei diensten en producten gebruikt. Lees ook vooral het uitgebreide document dat de Europese Commissie opgesteld heeft over de nieuwe wet, om het naadje van de kous te weten. Het kan zijn dat bepaalde dingen nog veranderen of anders aangepakt worden, aangezien de Europese Commissie de verplichtingen van de poortwachters dynamisch kan updaten. Ook worden de aangewezen poortwachters vanaf nu constant in de gaten gehouden.


▼ Volgende artikel
Help, de deur van mijn wasmachine gaat niet open! Wat nu?
© StockPhotoPro - stock.adobe.com
Huis

Help, de deur van mijn wasmachine gaat niet open! Wat nu?

Blijft de deur van je wasmachine dicht, ook al is het programma afgelopen, en krijg je hem niet open? Dat probleem komt vaak voor en heeft meestal een eenvoudige oorzaak. In dit artikel noemen we vijf redenen waarom de deur niet opengaat en wat je zelf kunt doen om dat snel en veilig op te lossen.

In dit artikel ontdek je:
  • Waarom de deur van je wasmachine soms geblokkeerd blijft
  • Welke eenvoudige stappen je zelf kunt nemen om de deur te openen
  • Hoe je de noodontgrendeling gebruikt als niets anders werkt
  • Wanneer er sprake is van een defect slot en je een monteur nodig hebt
  • Praktische tips om dit probleem in de toekomst te voorkomen

Ook interessant: Slimmer wassen: deze functies maken je wasmachine nét even handiger

Het komt vaker voor dan je denkt: de wasmachine is klaar, maar de deur weigert open te gaan. Lastig, zeker als je schone was nog nat in de trommel ligt. Gelukkig is er meestal geen reden tot paniek. Vaak ligt het aan een simpele oorzaak die je zelf kunt oplossen.

1 - Water in de trommel

De meest voorkomende boosdoener is achtergebleven water. Zolang er water in de machine zit, blijft de deur bewust op slot om lekkage te voorkomen. Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma. Werkt dat niet, maak dan het filter onderin schoon en laat via het slangetje of de opening het restwater weglopen. Vaak schiet de deur daarna vanzelf los.

2 - Het kinderslot is ingeschakeld

Sommige modellen hebben een kinderslot of extra beveiliging. Staat dit ingeschakeld, dan blijft de deur dicht, ook al is het programma afgerond. Controleer in de handleiding hoe je het slot uitschakelt. Meestal gaat het om een combinatie van knoppen op het display. Pas als dit is gedeactiveerd, kun je de deur openen.

©Engin Akyurt

Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma.

3 - Elektronische vertraging of reset

Bij veel moderne machines zit er enkele minuten vertraging tussen het einde van het programma en het ontgrendelen van de deur. Even wachten kan dus al genoeg zijn. Blijft de deur toch op slot, haal de stekker er een paar minuten uit en sluit hem opnieuw aan. Zo wordt de elektronica gereset en komt de deur vaak alsnog vrij.

4 - Handmatige noodontgrendeling

Lukt het nog steeds niet, dan is er vaak een handmatige oplossing. De meeste wasmachines hebben een noodontgrendeling, meestal te vinden achter het klepje bij het filter of onderaan de machine. Door hier voorzichtig aan te trekken, kun je de deur veilig openen zonder schade. Raadpleeg de handleiding voor de exacte plek en werkwijze.

5 - Defecte vergrendeling

Als geen van deze stappen helpt, kan de vergrendeling zelf kapot zijn. Dit onderdeel slijt met de tijd en kan uiteindelijk defect raken. Soms helpt het tijdelijk om de machine spanningsvrij te maken, maar blijft de deur gesloten, dan is vervanging van het slot nodig. Dit is werk voor een monteur.

Problemen voorkomen

Met goed onderhoud voorkom je veel ellende. Maak filter en afvoer regelmatig schoon zodat de machine altijd goed leegloopt. Zet de wasmachine pas uit als het programma volledig is afgerond en controleer of er geen kledingstukken klem zitten tussen deur en rubber. Draai af en toe een lege was op hoge temperatuur met een reinigingsmiddel of wat azijn, zodat zeepresten en vuil zich niet ophopen en het deurslot soepel blijft werken.

Wanneer moet je hulp inschakelen?

Blijft de deur hardnekkig dicht of merk je andere signalen, zoals vreemde geluiden of een brandlucht, stop dan direct met zelf proberen. Forceren kan schade veroorzaken. In dat geval is het verstandig een monteur te bellen.

Een geblokkeerde deur hoeft in elk lang niet altijd een groot probleem te zijn. Vaak is een eenvoudige reset, het verwijderen van restwater of het uitschakelen van het kinderslot al genoeg. Lukt het niet, dan kan de noodontgrendeling of een monteur uitkomst bieden. Met regelmatig onderhoud en een beetje oplettendheid verklein je de kans dat je opnieuw voor een gesloten deur staat.

▼ Volgende artikel
Wat is Liquid Glass? Alles over instellen en aanpassen op je iPhone
© Apple
Huis

Wat is Liquid Glass? Alles over instellen en aanpassen op je iPhone

Liquid Glass is een nieuwe manier waarop Apple de vormgeving van knoppen, tabbladen, iconen en widgets neerzet. Alles krijgt een glasachtige uitstraling: halfdoorzichtig en met kleuren die meekomen uit je wallpaper of de inhoud van een app. Het reageert bovendien vloeiend op beweging, omdat het beeld steeds in realtime wordt opgebouwd. Zo ontstaat een herkenbare stijl die op al je Apple-apparaten hetzelfde aanvoelt.

In dit artikel lees je wat Apple's nieuwe Liquid Glass precies is en wat het doet. We laten zien hoe je de instellingen aanpast, het effect naar smaak bijstelt en wat je kunt doen als je het rustiger wilt houden.

Lees meer over iOS 26

Op je iPhone zie je Liquid Glass meteen terug in het toegangsscherm, het Dock, de zoekbalk en appmappen. Iconen ogen daarbij gelaagd en glanzend of zelfs helemaal doorzichtig. Wil je dat proberen, houd dan je beginscherm ingedrukt tot de iconen bewegen, tik op Wijzig, kies Pas aan en zet Helder aan. Tik daarna ergens op het scherm om te bevestigen. Je ziet direct hoe de achtergrond subtiel door de iconen heen komt. Vind je het toch minder prettig, dan kun je op dezelfde plek altijd terug naar Automatisch of Donker.

Op welke toestellen en vanaf welke versie?

Liquid Glass is onderdeel van iOS 26, dat vanaf 15 september beschikbaar is voor alle ondersteunde iPhones. Extra downloads zijn niet nodig. Apple geeft aan dat iPhone 11 en iPhone SE (2e generatie) en nieuwer worden ondersteund.

Wil je nagaan of jouw toestel in aanmerking komt, open Instellingen, kies Algemeen en tik op Software-update. Zie je iOS 26 staan, dan kun je meteen bijwerken. Maak vooraf een back-up en update je apps. Voer de update bij voorkeur uit via wifi en zorg dat de batterij minstens halfvol is, of sluit je iPhone aan op de oplader. Wil je controleren of de installatie geslaagd is, ga dan in Instellingen naar Algemeen, open Info en bekijk het versienummer.

Ook iPadOS 26 en macOS Tahoe 26 ondersteunen Liquid Glass, zodat de uitstraling op je iPad en Mac aansluit bij die van je iPhone. Apple heeft dezelfde stijl bovendien doorgetrokken naar watchOS en tvOS, waardoor al je apparaten er herkenbaar en consistent uitzien.

©Apple

Zo maak je Liquid Glass rustiger

Liquid Glass helemaal uitschakelen kan niet, maar je kunt het effect wel verzachten. Open Instellingen, tik op Toegankelijkheid, kies Weergave en tekstgrootte en zet Maak minder doorzichtig aan. Achtergronden worden dan donkerder, waardoor contrast en leesbaarheid verbeteren zonder dat de glaslook verdwijnt.

Wil je nog meer verschil zien, zet op dezelfde pagina ook Verhoog contrast aan. Voor een snelle manier ga je in Instellingen naar Toegankelijkheid, open je Activeringsknop en vink je Maak minder doorzichtig aan. Je kunt de functie dan via het bedieningspaneel eenvoudig aanpassen.

Vind je vooral de transparante iconen te overheersend, houd dan opnieuw je beginscherm ingedrukt, tik op Wijzig, kies Pas aan en ga terug naar Automatisch of Donker. Donkere achtergronden en de Donkere modus (te vinden bij Beeldscherm en helderheid) dempen het glaseffect eveneens, bijvoorbeeld buiten in fel zonlicht. Zo houd je in elke situatie zelf de regie over hoe nadrukkelijk Liquid Glass aanwezig is.

Hoesje nodig

Voor je iPhone 17?