ID.nl logo
Wat is een Chromebook en wat kun je ermee?
© Reshift Digital
Huis

Wat is een Chromebook en wat kun je ermee?

Als je in de afgelopen tien jaar op school hebt gezeten of een studie hebt gevolgd, dan is de kans groot dat je met een Chromebook hebt gewerkt. Voor iedereen die dergelijk modern(er) onderwijs heeft gemist (of een Chromebook-loze school heeft bezocht) zetten we op een rijtje wat dit precies voor apparaat is.

In dit artikel leer je:

  • Wat een Chromebook is (en ook wat het niet is)
  • Wat PWA's zijn
  • Welke besturingssystemen een Chromebook nog meer ondersteunt
  • Hoe je de juiste Chromebook kiest
  • Hoe je een miskoop voorkomt door de houdbaarheidsdatum van een Chromebook te checken

Een Chromebook is van oorsprong een vereenvoudigde laptop met een simpel besturingssysteem – ChromeOS – en een browser als centrale spil. En met ‘simpel besturingssysteem’ bedoelen we vooral de gebruikersinterface; onder de motorkap is ChromeOS gebaseerd op Linux. Maar als gebruiker merk je weinig van computertechnische zaken. Sterker nog, de filosofie van een Chromebook is eigenlijk dat je alleen een browser nodig hebt en alles in de cloud doet.

Chromebook kopen?

Check hier de beste deals!

Die basisgedachte was (en is) helemaal zo gek nog niet. Veel software draait tegenwoordig immers in de cloud – denk aan zaken als Gmail, Google Docs, de online-versie van Microsoft Office enzovoort. Een mailprogramma gebruiken veel mensen al jaren niet meer, want dat loopt lekker via de browser. Documenten en andere zaken online bewaren is inmiddels ook gemeengoed. En wat is er makkelijker dan een Office-pakket dat je altijd bij de hand hebt? Er kleeft (of eigenlijk kleefde) natuurlijk wel een nadeel aan al die cloud-software: als je geen toegang tot internet hebt, kun je er niks mee. En zo werd de PWA ofwel Progressive Web App bedacht.

🔴 Tip: Chrome browser De Chromebook draait in eerste instantie om de Chrome-browser, waarin je alles doet wat je moet doen.

PWA, de ‘installeerbare’ web-app

Een PWA is een soort hybride vorm van cloud- en lokale software. Je kunt een PWA in sommige browsers – waaronder Chrome van Google – ‘installeren’. In de praktijk betekent het dat alle benodigde bestanden voor het functioneren van een PWA op de achtergrond door de browser lokaal worden opgeslagen. Heb je geen internetverbinding tot je beschikking, dan kun je de PWA toch gebruiken. En zodra er weer een internetverbinding is, wordt alles bovendien weer netjes gesynchroniseerd met de clouddienst. Als gebruiker merk je daar in principe niks van.

Ook lezen: Gamen op een Chromebook? Dat doe je in de cloud!

Nu is ChromeOS bedacht door Google (net als de Chromebook zelf) en is de browser daarin vanzelfsprekend Chrome. Kortom: je kunt dus eenvoudig PWA’s installeren. Met als extraatje dat die PWA’s straks gewoon als app in een app-menu verschijnen. Het oogt en voelt dus allemaal heel natuurlijk.

🔴 Tip: PWA installeren Beland je op een webpagina die als PWA bedoeld is, dan verschijnt in een installatieknopje in Chrome. Door deze PWA in je browser (en dus ook ChromeOS te installeren, werkt hij ook offline.

Android én Linux extra

Wat jammer is, is dat dé grote doorbraak van PWA’s nog altijd niet is gekomen. Nu hebben de meeste gebruikers niet veel meer nodig dan de eerdergenoemde voorbeelden, dus het is geen direct drama. Verder geldt immers dat de browser ook gewoon een browser is en je elke website kunt bezoeken. Dat maakt van de Chromebook een prima oplossing voor het overgrote deel van de thuisgebruikers. Meer dan dat heb je tegenwoordig eigenlijk niet meer nodig.

Maar toch, er zijn gebruikers die wél meer willen, en dat besef drong ook door bij Google. Om die reden is het sinds enige tijd mogelijk Android-apps op een Chromebook te installeren. Een soort best of both worlds dus, waarbij de Chromebook meteen tot een soort tablet is verworden. Een gedachte die eveneens wordt omarmd door hardwarefabrikanten, want er zijn steeds meer Chromebooks die over een aanraakscherm beschikken dat je helemaal kunt omklappen. Je hebt dan een soort uit de kluiten gewassen tablet in handen.

Meer recent is er nog de mogelijkheid tot het toevoegen van een Linux VM onder ChromeOS bij gekomen. Maar die optie is alleen beschikbaar voor Chromebooks vanaf 2019, die bovendien ook over wat steviger specificaties beschikken.

🔴 Tip: gamen op je Chromebook Het overgrote deel van de Android-apps draait als een zonnetje op een Chromebook. De wat krachtiger exemplaren draaien hun hand ook niet om voor 3D-games. Zo haal je alles uit je Android-aankopen. Aardig detail: je kunt de games in een venster draaien of full-screen op het lekker ruime Chromebook-scherm.

Van simpel en low-cost tot duur en high-end

Met die hardware komen we meteen uit bij een nadeel van de huidige generatie Chromebooks. Oorspronkelijk was de Chromebook vooral bedoeld als een low-cost/low-power-apparaat, gericht op onder meer het onderwijs. De apparaten waren veelal voorzien van vrij lichtgewicht processors, minimale opslagruimte en dito RAM. In de loop der tijd zijn websites echter steeds zwaarder geworden en daarbij voorzien van allerlei toeters en bellen, zoals 3D-elementen, video’s van hoge kwaliteit en resolutie, streamingdiensten en meer. Zodoende moest de hardware mee-evolueren.

Inmiddels is er een scheiding ontstaan tussen budgetmodellen en Chromebooks voor het stevige werk. Die laatste categorie draait Android-apps inclusief 3D-games soepeltjes, draait z’n hand niet om voor de meest complexe websites en PWA’s waarmee je bijvoorbeeld foto's kunt bewerken enzovoort. Punt is alleen dat die Chromebooks over nagenoeg dezelfde hardware beschikken als een gemiddelde Windows-laptop, en dat zie je – helaas – ook aan de prijskaartjes. Een Chromebook gebaseerd op bijvoorbeeld een Intel i5 of een AMD Ryzen kost hetzelfde als een Windows-laptop met vergelijkbare specs. Daarmee schiet de Chromebook z’n doel – in elk geval qua prijs – steeds meer voorbij.

Kies de juiste

Wil je anno nu vlot kunnen werken op een Chromebook, dan is het zaak om geen kat in de zak te kopen. Vraag jezelf eerst af wat je precies wilt. Gaat het alleen om af-en-toe-gebruik, bijvoorbeeld in de trein of op vakantie, dan kun je eens kijken naar wat de goedkopere Chromebooks te bieden hebben. Er zijn namelijk ook exemplaren die zijn gebaseerd op de energiezuinige en goedkope, maar wel wat tragere Intel Atom-cpu's. Of ga voor een ARM-variant. In feite haal je daarmee een apparaat in huis dat qua snelheid vergelijkbaar is met iets wat tussen een goedkopere en een middenklasse-tablet ligt. Kies in elk geval een exemplaar met zo veel mogelijk RAM (liefst 8 GB).

De benodigde opslagruimte is van minder belang als je de Chromebook echt als Chromebook – dus hoofdzakelijk browser-gebaseerd – gaat gebruiken. Wil je echter ook Android-apps gebruiken en installeren, dan geldt dat 64 GB inmiddels wel het absolute minimum is wat je aan interne opslag zou moeten kiezen. Wil je ook aan de slag met Linux, dan ontkom je niet aan de duurdere Chromebooks van enkele honderden euro’s. Dan zit je al snel bij de exemplaren voorzien van reguliere notebook-cpu’s, die we ook kennen uit de Windows-wereld.

Met een i3 kom je gelukkig al een héél eind, omdat ChromeOS lekker lichtgewicht is. Wel is die 8 GB RAM de gouden standaard. Qua opslag is 64 GB zoals gezegd het absolute minimum, zeker als je naast gebruik van Android-apps ook nog serieuzer aan de slag wilt met Linux-software. Kijk dan beter uit naar een Chromebook met 128 GB of zelfs nog meer opslag. Dat heeft als voordeel dat je het apparaat ook kunt gebruiken voor bijvoorbeeld het downloaden van grotere bestanden (om die later elders op te gebruiken of over te hevelen naar bijvoorbeeld een NAS), of om tijdens de vakantie tijdelijk je foto’s op te bewaren als je geen vrije SD-kaartjes meer bij je hebt.

🔴 Tip: Linux op een Chromebook Om Linux te kunnen draaien op een Chromebook, is een relatief recent (vanaf 2019) en krachtiger exemplaar nodig; houd daar rekening mee bij de aankoop.

Usb-c als basis

Het overgrote deel van de Chromebooks beschikt over één of meer usb-c-aansluitingen, maar vaak ook (nog) over gewoon usb-a. Kun je bijvoorbeeld een muis inprikken, als je dat wilt. Een (micro)SD-kaartlezer ontbreekt veelal evenmin, zodat je een eventueel gebrek aan interne opslagruimte nog een beetje kunt compenseren. De huidige generatie Chromebooks beschikt bijna altijd over alleen wifi als netwerkverbinding. Wil je echter toch een (snellere) gigabit-ethernetverbinding, dan is er keuze genoeg aan usb-c-naar-gigabit-ethernet-stekkertjes. Altijd handig om er daarvan eentje bij je te hebben.

Een deel van de Chromebooks beschikt over het al eerder genoemde aanraakscherm. Dat komt vooral goed van pas als je veel met Android-apps aan de slag gaat, al dan niet met omgeklapt scherm. Is dat echter je hoofddoel – zo veel mogelijk gebruikmaken van de tabletmodus – dan kun je je geld wellicht beter besteden aan een Android-tablet van goede kwaliteit of een iPad.

Chromebook past goed bij shift naar cloud

De Chromebook is zonder meer een interessant apparaat. Voor scholen en dergelijke is het een ideale ‘terminal’ die naadloos kan worden geïntegreerd in het schoolnetwerk, waar leerlingen en studenten kunnen inloggen om alles te doen wat ze nodig hebben voor hun studie. Maar ook voor thuisgebruikers is het een erg interessant apparaat. Zeker voor mensen die Windows-computers eigenlijk hoofdzakelijk gebruiken voor zaken als e-mail, browsen en nu en dan eens een brief tikken. De overhead van een Windows-systeem met al z’n updates en veiligheidsrisico’s heb je dan echt niet nodig.

Let op de houdbaarheidsdatum!

Over updates gesproken – en dat is echt een belangrijk punt waar je bij aanschaf op moet letten – hanteert Google een wellicht wat apart ogend beleid. Elke Chromebook heeft namelijk een ingebakken houdbaarheidsdatum. Na die datum ontvangt het apparaat geen updates meer en daarmee wordt het per definitie snel onveilig. Veel Chromebooks hebben een ‘houdbaarheidsdatum’ van vijf jaar, al is er inmiddels een shift gaande naar zelfs tien jaar. An sich dus niks om wakker van te liggen.

Maar pas wel op bij aankoop van een ‘aanbieding-van-de-week’-Chromebook. Vaak is dat een wat ouder model, en dan ben je zomaar een jaar of zelfs meer van die houdbaarheidsdatum kwijt. Die wordt namelijk ten tijde van de fabricage ingebakken. Check dat dus goed, vraag het na, check het op de verpakking enzovoort. Goedkoop kan anders zomaar ineens duurkoop worden.

Heb je de Chromebook eenmaal in huis, dan kun je die houdbaarheidsdatum ook checken in ChromeOS zelf. De optie zit een beetje verstopt. Klik eerst rechtsonder in beeld in het blokje met de klok en dan in het geopende paneel op het instellingentandwiel. Klik in het geopende venster op Over Chrome OS en vervolgens op Aanvullende informatie. Blijkt direct na aankoop dat er van de vijf jaar nog maar drie of minder over zijn, dan adviseren we je het apparaat te retourneren en je geld terug te vragen (of een ander type te kiezen). Of je moet écht heel weinig hebben betaald en de drie of vier resterende gebruiksjaren zijn prima te verantwoorden, dan is er niets aan de hand.

🔴 Tip: controleer die houdbaarheidsdatum! Controleer voor aankoop van een Chromebook altijd de houdbaarheidsdatum om een miskoop te voorkomen!

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!