Als je in de afgelopen tien jaar op school hebt gezeten of een studie hebt gevolgd, dan is de kans groot dat je met een Chromebook hebt gewerkt. Voor iedereen die dergelijk modern(er) onderwijs heeft gemist (of een Chromebook-loze school heeft bezocht) zetten we op een rijtje wat dit precies voor apparaat is.

Een Chromebook is van oorsprong een vereenvoudigde laptop met een simpel besturingssysteem – ChromeOS – en een browser als centrale spil. En met ‘simpel besturingssysteem’ bedoelen we vooral de gebruikersinterface; onder de motorkap is ChromeOS gebaseerd op Linux. Maar als gebruiker merk je weinig van computertechnische zaken. Sterker nog, de filosofie van een Chromebook is eigenlijk dat je alleen een browser nodig hebt en alles in de cloud doet.

Die basisgedachte was (en is) helemaal zo gek nog niet. Veel software draait tegenwoordig immers in de cloud – denk aan zaken als Gmail, Google Docs, de online-versie van Microsoft Office enzovoort. Een mailprogramma gebruiken veel mensen al jaren niet meer, want dat loopt lekker via de browser. Documenten en andere zaken online bewaren is inmiddels ook gemeengoed. En wat is er makkelijker dan een Office-pakket dat je altijd bij de hand hebt? Er kleeft (of eigenlijk kleefde) natuurlijk wel een nadeel aan al die cloud-software: als je geen toegang tot internet hebt, kun je er niks mee. En zo werd de PWA ofwel Progressive Web App bedacht.

PWA, de ‘installeerbare’ web-app

Een PWA is een soort hybride vorm van cloud- en lokale software. Je kunt een PWA in sommige browsers – waaronder Chrome van Google – ‘installeren’. In de praktijk betekent het dat alle benodigde bestanden voor het functioneren van een PWA op de achtergrond door de browser lokaal worden opgeslagen. Heb je geen internetverbinding tot je beschikking, dan kun je de PWA toch gebruiken. En zodra er weer een internetverbinding is, wordt alles bovendien weer netjes gesynchroniseerd met de clouddienst. Als gebruiker merk je daar in principe niks van.

Ook lezen: Gamen op een Chromebook? Dat doe je in de cloud!

Nu is ChromeOS bedacht door Google (net als de Chromebook zelf) en is de browser daarin vanzelfsprekend Chrome. Kortom: je kunt dus eenvoudig PWA’s installeren. Met als extraatje dat die PWA’s straks gewoon als app in een app-menu verschijnen. Het oogt en voelt dus allemaal heel natuurlijk.

Android én Linux extra

Wat jammer is, is dat dé grote doorbraak van PWA’s nog altijd niet is gekomen. Nu hebben de meeste gebruikers niet veel meer nodig dan de eerdergenoemde voorbeelden, dus het is geen direct drama. Verder geldt immers dat de browser ook gewoon een browser is en je elke website kunt bezoeken. Dat maakt van de Chromebook een prima oplossing voor het overgrote deel van de thuisgebruikers. Meer dan dat heb je tegenwoordig eigenlijk niet meer nodig.

Maar toch, er zijn gebruikers die wél meer willen, en dat besef drong ook door bij Google. Om die reden is het sinds enige tijd mogelijk Android-apps op een Chromebook te installeren. Een soort best of both worlds dus, waarbij de Chromebook meteen tot een soort tablet is verworden. Een gedachte die eveneens wordt omarmd door hardwarefabrikanten, want er zijn steeds meer Chromebooks die over een aanraakscherm beschikken dat je helemaal kunt omklappen. Je hebt dan een soort uit de kluiten gewassen tablet in handen.

Meer recent is er nog de mogelijkheid tot het toevoegen van een Linux VM onder ChromeOS bij gekomen. Maar die optie is alleen beschikbaar voor Chromebooks vanaf 2019, die bovendien ook over wat steviger specificaties beschikken.

Van simpel en low-cost tot duur en high-end

Met die hardware komen we meteen uit bij een nadeel van de huidige generatie Chromebooks. Oorspronkelijk was de Chromebook vooral bedoeld als een low-cost/low-power-apparaat, gericht op onder meer het onderwijs. De apparaten waren veelal voorzien van vrij lichtgewicht processors, minimale opslagruimte en dito RAM. In de loop der tijd zijn websites echter steeds zwaarder geworden en daarbij voorzien van allerlei toeters en bellen, zoals 3D-elementen, video’s van hoge kwaliteit en resolutie, streamingdiensten en meer. Zodoende moest de hardware mee-evolueren.

Inmiddels is er een scheiding ontstaan tussen budgetmodellen en Chromebooks voor het stevige werk. Die laatste categorie draait Android-apps inclusief 3D-games soepeltjes, draait z’n hand niet om voor de meest complexe websites en PWA’s waarmee je bijvoorbeeld foto's kunt bewerken enzovoort. Punt is alleen dat die Chromebooks over nagenoeg dezelfde hardware beschikken als een gemiddelde Windows-laptop, en dat zie je – helaas – ook aan de prijskaartjes. Een Chromebook gebaseerd op bijvoorbeeld een Intel i5 of een AMD Ryzen kost hetzelfde als een Windows-laptop met vergelijkbare specs. Daarmee schiet de Chromebook z’n doel – in elk geval qua prijs – steeds meer voorbij.

Kies de juiste

Wil je anno nu vlot kunnen werken op een Chromebook, dan is het zaak om geen kat in de zak te kopen. Vraag jezelf eerst af wat je precies wilt. Gaat het alleen om af-en-toe-gebruik, bijvoorbeeld in de trein of op vakantie, dan kun je eens kijken naar wat de goedkopere Chromebooks te bieden hebben. Er zijn namelijk ook exemplaren die zijn gebaseerd op de energiezuinige en goedkope, maar wel wat tragere Intel Atom-cpu's. Of ga voor een ARM-variant. In feite haal je daarmee een apparaat in huis dat qua snelheid vergelijkbaar is met iets wat tussen een goedkopere en een middenklasse-tablet ligt. Kies in elk geval een exemplaar met zo veel mogelijk RAM (liefst 8 GB).

De benodigde opslagruimte is van minder belang als je de Chromebook echt als Chromebook – dus hoofdzakelijk browser-gebaseerd – gaat gebruiken. Wil je echter ook Android-apps gebruiken en installeren, dan geldt dat 64 GB inmiddels wel het absolute minimum is wat je aan interne opslag zou moeten kiezen. Wil je ook aan de slag met Linux, dan ontkom je niet aan de duurdere Chromebooks van enkele honderden euro’s. Dan zit je al snel bij de exemplaren voorzien van reguliere notebook-cpu’s, die we ook kennen uit de Windows-wereld.

Met een i3 kom je gelukkig al een héél eind, omdat ChromeOS lekker lichtgewicht is. Wel is die 8 GB RAM de gouden standaard. Qua opslag is 64 GB zoals gezegd het absolute minimum, zeker als je naast gebruik van Android-apps ook nog serieuzer aan de slag wilt met Linux-software. Kijk dan beter uit naar een Chromebook met 128 GB of zelfs nog meer opslag. Dat heeft als voordeel dat je het apparaat ook kunt gebruiken voor bijvoorbeeld het downloaden van grotere bestanden (om die later elders op te gebruiken of over te hevelen naar bijvoorbeeld een NAS), of om tijdens de vakantie tijdelijk je foto’s op te bewaren als je geen vrije SD-kaartjes meer bij je hebt.

Usb-c als basis

Het overgrote deel van de Chromebooks beschikt over één of meer usb-c-aansluitingen, maar vaak ook (nog) over gewoon usb-a. Kun je bijvoorbeeld een muis inprikken, als je dat wilt. Een (micro)SD-kaartlezer ontbreekt veelal evenmin, zodat je een eventueel gebrek aan interne opslagruimte nog een beetje kunt compenseren. De huidige generatie Chromebooks beschikt bijna altijd over alleen wifi als netwerkverbinding. Wil je echter toch een (snellere) gigabit-ethernetverbinding, dan is er keuze genoeg aan usb-c-naar-gigabit-ethernet-stekkertjes. Altijd handig om er daarvan eentje bij je te hebben.

Een deel van de Chromebooks beschikt over het al eerder genoemde aanraakscherm. Dat komt vooral goed van pas als je veel met Android-apps aan de slag gaat, al dan niet met omgeklapt scherm. Is dat echter je hoofddoel – zo veel mogelijk gebruikmaken van de tabletmodus – dan kun je je geld wellicht beter besteden aan een Android-tablet van goede kwaliteit of een iPad.

Chromebook past goed bij shift naar cloud

De Chromebook is zonder meer een interessant apparaat. Voor scholen en dergelijke is het een ideale ‘terminal’ die naadloos kan worden geïntegreerd in het schoolnetwerk, waar leerlingen en studenten kunnen inloggen om alles te doen wat ze nodig hebben voor hun studie. Maar ook voor thuisgebruikers is het een erg interessant apparaat. Zeker voor mensen die Windows-computers eigenlijk hoofdzakelijk gebruiken voor zaken als e-mail, browsen en nu en dan eens een brief tikken. De overhead van een Windows-systeem met al z’n updates en veiligheidsrisico’s heb je dan echt niet nodig.

Let op de houdbaarheidsdatum!

Over updates gesproken – en dat is echt een belangrijk punt waar je bij aanschaf op moet letten – hanteert Google een wellicht wat apart ogend beleid. Elke Chromebook heeft namelijk een ingebakken houdbaarheidsdatum. Na die datum ontvangt het apparaat geen updates meer en daarmee wordt het per definitie snel onveilig. Veel Chromebooks hebben een ‘houdbaarheidsdatum’ van vijf jaar, al is er inmiddels een shift gaande naar zelfs tien jaar. An sich dus niks om wakker van te liggen.

Maar pas wel op bij aankoop van een ‘aanbieding-van-de-week’-Chromebook. Vaak is dat een wat ouder model, en dan ben je zomaar een jaar of zelfs meer van die houdbaarheidsdatum kwijt. Die wordt namelijk ten tijde van de fabricage ingebakken. Check dat dus goed, vraag het na, check het op de verpakking enzovoort. Goedkoop kan anders zomaar ineens duurkoop worden.

Heb je de Chromebook eenmaal in huis, dan kun je die houdbaarheidsdatum ook checken in ChromeOS zelf. De optie zit een beetje verstopt. Klik eerst rechtsonder in beeld in het blokje met de klok en dan in het geopende paneel op het instellingentandwiel. Klik in het geopende venster op Over Chrome OS en vervolgens op Aanvullende informatie. Blijkt direct na aankoop dat er van de vijf jaar nog maar drie of minder over zijn, dan adviseren we je het apparaat te retourneren en je geld terug te vragen (of een ander type te kiezen). Of je moet écht heel weinig hebben betaald en de drie of vier resterende gebruiksjaren zijn prima te verantwoorden, dan is er niets aan de hand.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.