De markt van e-readers is niet echt een groeimarkt. Wanneer je er een hebt, ben je niet geneigd deze te vervangen. Toch probeert Kobo te vernieuwen om e-readers te vernieuwen. Zoals met de Kobo Elipsa: een e-reader waar je met een stylus notities op maakt.

Veel grote fabrikanten laten hun tablets maar wat graag zien in combinatie met een stylus. Apple met z’n iPad (Pro), Microsoft met z’n Surface-apparaten en ook Samsung loopt vooraan, maar dan met de Galaxy Note-smartphone. Dat is vooral marketing. In praktijk zul je niet heel veel mensen zien die met een stylus op een scherm schetsen en krabbelen.

Toch denkt Kobo dat hier een vernieuwde productgroep ligt: de e-reader, die je ook kunt gebruiken voor je notities. Handig bijvoorbeeld voor leerboeken, waarin je notities of markeringen maakt. Wellicht heeft Kobo ook een beetje gespiekt bij Royole, dat met de RoWrite ook een digitaal notitieboek met stylus op de markt heeft gebracht.

E-reader

Laten we beginnen bij de basis. De Kobo Elipsa is een e-reader met een zwartwit e-ink aanraakscherm, met ingebouwde schermverlichting om ook in het donker comfortabel te kunnen lezen. De reader beschikt over een 10,3 inch scherm, met vrij dikke schermranden. Vooral aan de rechterkant. Dat heeft zo zijn praktisch nu: zo kun je de reader vasthouden tijdens het lezen zonder het scherm aan te raken. De Kobo Elipsa is zo’n 20 bij 23 centimeter groot, wat de e-reader Kobo’s grootste maakt. Maar ook de zwaarste.

Het grote scherm is redelijk scherp met een resolutie van 1404 bij 1872 pixels (omgerekend levert dat een pixeldichtheid van 272 pixels per inch op). Dat leest uitstekend comfortabel weg. Nadeel is echter dat de reader te zwaar is om langere tijd comfortabel van te lezen. Omdat het een e-ink-scherm is, dat nauwelijks stroom verbruikt kun je gerust dagenlang lezen zonder je zorgen te maken over opladen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Kobo-account

Wanneer je de e-reader voor het eerst instelt ben je verplicht in te loggen met een (Kobo-)account. Vanuit de ontwikkelaar van de e-reader begrijpelijk, want Kobo hoopt natuurlijk abonnementen op de Kobo-leesdienst te koppelen. Maar als je de reader liever gebruikt om eigen boeken op te lezen - en in te krabbelen, dan is een account niet nodig. Sterker nog. Dan zet je beter gewoon wifi uit, om zo de accuduur flink te verlengen.

Lezen met een pennetje

Als e-reader geeft de Kobo Elipsa een gematigd positief gevoel; het grote scherm leest heerlijk weg. Het gewicht is alleen net even te hoog om de reader langere tijd comfortabel vast te houden.

Als notitieboek ben ik minder enthousiast over de Kobo Elipsa. Je kunt notities maken in een boek of in een nieuw kladblok. In praktijk merk je dat een e-inkscherm ook niet zo geschikt is voor een stylus. De reader reageert trager dan je verwacht en omdat de schermen geen kleuren weergeven ben je bovendien tamelijk beperkt in je mogelijkheden. Bovendien geven de notitieblokjes je een soort tablet-achtige functies, waarbij je soms ook bijvoorbeeld met een toetsenbord werkt en door menuutjes bladert. Hierbij merk je dat een e-reader hier ongeschikt voor is. Het scherm nodigt uit voor lezen, juist niet voor interactie. Dat is een fundamenteel verschil tussen de twee productgroepen.

De notities die je maakt komen in het tabblaadje ‘mijn notities’ te staan. Je kunt bij het maken van notities ervoor kiezen om handschrift om te zetten naar tekst. Dat werkt (in mijn geval) behoorlijk accuraat, maar is natuurlijk afhankelijk van je handschrift.

De Kobo Elipsa mist de mogelijkheid om de stylus te bevestigen of weg te stoppen. Gelukkig krijg je bij de reader een hoes met kunstleer, die het scherm beschermt en de mogelijkheid biedt om de stylus vast te klikken. De hoes maakt de e-reader er echter niet mooier op.

©PXimport

Alternatieven voor de Kobo Elipsa

De Kobo Elipsa is fors duurder dan een reguliere e-reader, zoals de Amazon Kindle, Kobo Clara of Kobo Libra. Als e-readers zijn deze apparaten min of meer gelijkwaardig aan de Kobo Elipsa. Het lagere gewicht van de andere e-readers draagt misschien zelfs wel bij aan het leescomfort.

Als notitieboek komt de Kobo Elipsa niet zo goed uit de verf, hoewel er weinig aan te merken valt op de stylus en software, is een e-readerscherm hier te traag en beperkt voor. Dan ben je beter af met een tablet met stylus. Of beter nog: een papieren notitieboek en pen.

Conclusie: Kobo Elipsa kopen?

Als e-reader fungeert de Kobo Elipsa prima. Als notitieboek schiet een e-reader simpelweg wat tekort. Wil je toch graag beide werelden in één, dan kun je de Kobo Elipsa overwegen. Een reguliere e-reader zal echter wat comfortabeler aflezen en een tablet met stylus of papieren notitieblok biedt een betere ervaring voor wie graag schetst of aantekeningen maakt.

Met een prijskaartje van minimaal 2100 euro is de opvouwbare Samsung Galaxy Z Fold 7 een van de duurste smartphones van dit moment. En daar waar de vorige edities een beetje 'meer van hetzelfde waren', voelt de Z Fold 7 wel degelijks anders door zijn sierlijke ontwerp. Heeft Samsung nog meer aangepast of veranderd? Je leest het in deze review.

De aanpassingen die Samsung heeft doorgevoerd in de Galaxy Z Fold 7 zijn vooral praktisch van aard. Het voornaamste ontwerpverschil zit in de afmetingen en het gewicht: zo is het toestel merkbaar dunner en lichter dan de Z Fold 6. In dichtgeklapte toestand is de dikte gereduceerd van 12,1 mm naar 8,9 mm en opengevouwen van 5,6 mm naar 4,2 mm. Ook het gewicht is afgenomen, van 239 gram naar 215 gram. Op papier zijn dit misschien kleine verschillen, maar in de praktijk is de foldable vederlicht en haast papierachtig dun.

Daarnaast zijn de oled-schermen aangepast voor beter dagelijks gebruik. Het smalle 6,3-inch buitenscherm van de Z Fold 6 is vervangen door een breder 6,5-inch scherm met een iets meer conventionele beeldverhouding van 21:9. Dit zorgt ervoor dat je gemakkelijker typt en apps met één hand bedient, zonder dat je het toestel steeds open hoeft te klappen. Ook het binnenscherm is wat vergroot: van 7,6 inch naar een ruimer 8-inch paneel. De schermranden zijn daarbij iets dunner geworden, waardoor het geheel moderner oogt dan ooit.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Praktischer dan ooit

De Galaxy Z Fold 7 is duidelijk ontworpen om het vouwbare concept toegankelijker en praktischer te maken voor een breder publiek. Door het toestel dunner en lichter te maken en vooral het buitenscherm een normale beeldverhouding te geven, is de Z Fold 7 een smartphone die praktischer is dan zijn voorganger. Het is niet langer een niche-apparaat dat je moet openklappen voor basistaken. De combinatie van grotere schermen, een bijna onzichtbare vouw en een extreem hoge helderheid maakt het een indrukwekkend media- en multitasking-apparaat voor dagelijks gebruik.

De beeldkwaliteit van beide schermen is uitstekend. Met een piekhelderheid van meer dan 2000 nits zijn de displays zelfs in direct zonlicht perfect af te lezen. De kleuren zijn levendig en hebben iets meer verzadiging dan concurrerende modellen, waardoor beelden en kleuren echt van het scherm spatten. Beide panelen hebben een soepele 120Hz-verversingssnelheid, die zich automatisch aanpast om de batterij te sparen wanneer dat kan. Lees je een WhatsApp-bericht of artikel, dan gaat de snelheid omlaag om onnodig batterijverbruik te voorkomen.

Galaxy Z Fold 7 in de praktijk

De Galaxy Z Fold 7 profileert zich als een krachtpatser, dankzij een licht opgevoerde Snapdragon-processor (Snapdragon 8 Elite) en een ruime hoeveelheid werkgeheugen. Dit vertaalt zich in een soepele ervaring, of je nu zware games speelt of drie apps tegelijk draait met de Multi Window-functie. Hierdoor voelt het toestel als een echt productiviteits- en entertainmentapparaat dat is ontworpen voor de meest veeleisende gebruiker. Het toestel kan soms wel wat warm worden, maar dat komt meer door Qualcomm dan door Samsung.

In de praktijk levert de batterij genoeg stroom voor een volledige werkdag, al is-ie geen uitblinker bij intensief gebruik. Gelukkig laadt de batterij met de juiste adapter (niet meegeleverd) in een half uur voor de helft op. Het toestel is verder toekomstbestendig met support voor de nieuwste standaarden zoals wifi 7 en bluetooth 5.4, die zorgen voor snelle en stabiele verbindingen. De geïntegreerde AI is handig voor functies als Circle to Search, maar is daarnaast niet feilloos en maakt soms fouten, waardoor je er nog niet op kunt vertrouwen.

Forse camera-upgrade

De Galaxy Z Fold 7 heeft een forse camera-upgrade gekregen dankzij een nieuwe 200MP-hoofdsensor, vergelijkbaar met die in de S25 Ultra. Dit zorgt voor een kwaliteitsverbetering ten opzichte van de Fold 6. Het hoge aantal megapixels maakt het mogelijk om ver in te zoomen op een foto en hem bij te snijden veel zonder detailverlies. Overdag presteert de camera uitstekend met levendige en vooral warme kleuren die hun mannetje staan. Ook 's nachts blijven de foto's verrassend scherp, al doen 'gewone' smartphones het wellicht nog iets beter op dit gebied. Een unieke functie is verder de mogelijkheid om de krachtige 200MP-hoofdcamera te gebruiken voor selfies, waarbij je het coverscherm als zoeker benut.

Naast de hoofdsensor zijn er nog meer verbeteringen. De ultragroothoeklens heeft nu autofocus, waardoor je nu indrukwekkende macrofoto's van dichtbij kunt maken. Ook de selfiecamera's zijn merkbaar verbeterd, met een grotere kijkhoek voor groepsfoto's.

Niet alles is er echter op vooruitgegaan. De telelens blijft steken op 3x optische zoom en dat voelt inmiddels wat mager, zeker vergeleken met de 5x zoom die andere topmodellen bieden.

Lange ondersteuning

De Galaxy Z Fold 7 draait op Android 16 met Samsungs One UI 8, dat vol zit met slimme AI-upgrades. Gemini Live is verbeterd en kan nu tegelijkertijd spraak, camera-input en scherminfo verwerken. Functies zoals Circle to Search zijn uitgebreid; zo kun je tijdens het gamen realtime tips krijgen. De exclusieve, geavanceerde video-editor benut het grote scherm volledig, waardoor je video's met meerdere lagen kunt bewerken. Het toestel wordt ondersteund met zeven jaar aan software- en beveiligingsupdates, waarmee Samsung samen met Google marktleider is.

Samsung Galaxy Z Fold 7 kopen?

De Galaxy Z Fold 7 is een indrukwekkende opvolger van de Z Fold 6. Het dunnere, lichtere ontwerp en het bredere buitenscherm maken hem praktischer dan ooit. De schermen zijn prachtig, de prestaties top en de nieuwe 200MP-camera is een forse upgrade. De hoge prijs van 2100 euro is echter moeilijk te negeren, zeker gezien de matige 3x zoom en de batterij die geen uitblinker is. Bovendien verschilt de ervaring, op het ontwerp na, ook niet zo heel veel van het voorgaande model en heeft Samsung ook niet alle problemen van de voorganger aangepakt.

Als je je vriezer wilt ontdooien, trek je eerst de stekker eruit. Laat je 'm aanstaan, dan blijft het apparaat koelen en smelt het ijs nauwelijks. Bij een vrijstaand model is dat zo gebeurd, maar bij een inbouw-vriezer ligt dat anders. De plint moet los, het apparaat moet naar voren, en pas dan kun je bij het stopcontact. Gedoe dus. Wil je een inbouw-vriezer, dan kun je dus het beste kiezen voor een model met No Frost. Maar wat is dat eigenlijk, en hoe werkt het?

Wat doet No Frost precies?

In een vriezer zonder No Frost ontstaat na verloop van tijd een ijslaag op de binnenwanden. Dat komt door vochtige lucht die binnenkomt elke keer dat je de deur opent. Daardoor gaan de lades minder soepel open en dicht, vriezen verpakkingen vast en stijgt het energieverbruik zonder dat je het meteen doorhebt.

No Frost voorkomt dat. In plaats van het vocht te laten condenseren en bevriezen, circuleert er droge, koude lucht door de vriezer dankzij een ingebouwde ventilator. Die onttrekt actief vocht aan de lucht in het vriesdeel, waardoor ijsvorming helemaal uitblijft. Alles in de vriezer blijft los van elkaar, zonder dat er zich een laag ijs vormt op lades of verpakkingen.

©Tolstoy | Prozorov Andrey

Waarom No Frost juist bij inbouw zo handig is

Dat je nooit meer hoeft te ontdooien is prettig, maar No Frost heeft nog een paar duidelijke voordelen. Een vriezer zonder ijslaag werkt efficiënter: zodra er ijs aan de binnenwanden ontstaat, moet de compressor meer moeite doen om alles op temperatuur te houden. Dat zie je terug op je energierekening.

Bij inbouw-vriezers speelt dat nog sterker. Omdat die vriezers in een kast zijn weggewerkt, is de luchtcirculatie rond het apparaat beperkter. Warmte die normaal via de zijkanten en achterkant wordt afgevoerd, blijft langer hangen. Daardoor neemt de kans op condensvorming en dus ijsopbouw toe bij modellen zonder No Frost. Als de vriezer daardoor harder moet werken, loopt het verbruik op en verslechtert de energieprestatie – zelfs als het label op papier zuinig lijkt. Met No Frost voorkom je dat, en blijft de vriezer goed werken, ook als hij is ingebouwd.

Beter voor je eten

Ook blijft door No Frost de kwaliteit van ingevroren eten beter behouden. IJskristallen op verpakkingen en producten ontstaan bij temperatuurwisselingen en vochtophoping. Met een No Frost-systeem blijft de lucht in het vriesvak stabiel en droog. Daardoor droogt je eten minder snel uit en blijft de kwaliteit beter behouden. 

Zijn er ook nadelen?

No Frost heeft geen echte nadelen, al zijn er wel een paar dingen om rekening mee te houden. Een No Frost-vriezer gebruikt in theorie iets meer stroom door het ventilatiesysteem. In de praktijk weegt dat ruimschoots op tegen het lagere verbruik dankzij het ontbreken van ijsvorming. Ook maakt de luchtcirculatie soms een zacht zoemend geluid. Bij inbouw hoor je daar meestal weinig van, omdat het apparaat in een kast is weggewerkt. Ook ligt de prijs vaak iets hoger dan bij standaard vriezers.

Hoe zit het met Low Frost bij inbouw-vriezers?

Niet alle vriezers zonder ijsvorming zijn automatisch No Frost. Er bestaan ook modellen met Low Frost. Die werken met verdampers in de wand, waardoor er veel minder snel ijs ontstaat. Helemaal ijsvrij blijft het vriesgedeelte niet, maar ontdooien hoeft nog maar één of twee keer per jaar. Bij een vrijstaand model kan dat prima, maar bij inbouw eigenlijk niet. Want één keer per jaar ontdooien is bij een ingebouwd apparaat nog steeds onhandig. Daarom is No Frost bij inbouw eigenlijk de enige keuze waarmee je het jezelf écht makkelijk maakt.

©qwartm - stock.adobe.com

No Frost is bij inbouw geen luxe, maar logica

Het allergrootste voordeel van No Frost bij een inbouw-vriezer is natuurlijk dat de rompslomp van ontdooien je bespaard blijft. Daarnaast zorgt No Frost ervoor dat de vriezer constant blijft presteren, ook in een krappe, slecht geventileerde nis. Het voorkomt ijsvorming, houdt het energieverbruik stabiel en zorgt dat je ingevroren etenswaren zo lang mogelijk hun kwaliteit behouden. Zeker bij een inbouwmodel is No Frost dus geen luxe, maar gewoon een slimme keuze.

Nog even dit

Vriezers hebben ruimte nodig om hun warmte kwijt te kunnen. Bij No Frost-modellen is dat extra belangrijk, omdat die werken met actieve luchtstroom. Bij een vrijstaande vriezer is voldoende ruimte meestal geen probleem, maar bij inbouw-modellen is het belangrijk dat ze niet te krap worden ingebouwd. Kijk dus niet alleen naar de afmetingen van het apparaat zelf, maar controleer ook altijd hoeveel extra ruimte de fabrikant adviseert voor ventilatie. Soms is er aan de achterkant, bovenkant of onder de vriezer nog luchtcirculatie nodig. Houd daar in je keukenontwerp rekening mee, zodat de vriezer goed blijft functioneren en het energieverbruik niet oploopt. Je kunt ook altijd advies vragen bij je keukenspecialist.