De markt van e-readers is niet echt een groeimarkt. Wanneer je er een hebt, ben je niet geneigd deze te vervangen. Toch probeert Kobo te vernieuwen om e-readers te vernieuwen. Zoals met de Kobo Elipsa: een e-reader waar je met een stylus notities op maakt.

Veel grote fabrikanten laten hun tablets maar wat graag zien in combinatie met een stylus. Apple met z’n iPad (Pro), Microsoft met z’n Surface-apparaten en ook Samsung loopt vooraan, maar dan met de Galaxy Note-smartphone. Dat is vooral marketing. In praktijk zul je niet heel veel mensen zien die met een stylus op een scherm schetsen en krabbelen.

Toch denkt Kobo dat hier een vernieuwde productgroep ligt: de e-reader, die je ook kunt gebruiken voor je notities. Handig bijvoorbeeld voor leerboeken, waarin je notities of markeringen maakt. Wellicht heeft Kobo ook een beetje gespiekt bij Royole, dat met de RoWrite ook een digitaal notitieboek met stylus op de markt heeft gebracht.

E-reader

Laten we beginnen bij de basis. De Kobo Elipsa is een e-reader met een zwartwit e-ink aanraakscherm, met ingebouwde schermverlichting om ook in het donker comfortabel te kunnen lezen. De reader beschikt over een 10,3 inch scherm, met vrij dikke schermranden. Vooral aan de rechterkant. Dat heeft zo zijn praktisch nu: zo kun je de reader vasthouden tijdens het lezen zonder het scherm aan te raken. De Kobo Elipsa is zo’n 20 bij 23 centimeter groot, wat de e-reader Kobo’s grootste maakt. Maar ook de zwaarste.

Het grote scherm is redelijk scherp met een resolutie van 1404 bij 1872 pixels (omgerekend levert dat een pixeldichtheid van 272 pixels per inch op). Dat leest uitstekend comfortabel weg. Nadeel is echter dat de reader te zwaar is om langere tijd comfortabel van te lezen. Omdat het een e-ink-scherm is, dat nauwelijks stroom verbruikt kun je gerust dagenlang lezen zonder je zorgen te maken over opladen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Kobo-account

Wanneer je de e-reader voor het eerst instelt ben je verplicht in te loggen met een (Kobo-)account. Vanuit de ontwikkelaar van de e-reader begrijpelijk, want Kobo hoopt natuurlijk abonnementen op de Kobo-leesdienst te koppelen. Maar als je de reader liever gebruikt om eigen boeken op te lezen - en in te krabbelen, dan is een account niet nodig. Sterker nog. Dan zet je beter gewoon wifi uit, om zo de accuduur flink te verlengen.

Lezen met een pennetje

Als e-reader geeft de Kobo Elipsa een gematigd positief gevoel; het grote scherm leest heerlijk weg. Het gewicht is alleen net even te hoog om de reader langere tijd comfortabel vast te houden.

Als notitieboek ben ik minder enthousiast over de Kobo Elipsa. Je kunt notities maken in een boek of in een nieuw kladblok. In praktijk merk je dat een e-inkscherm ook niet zo geschikt is voor een stylus. De reader reageert trager dan je verwacht en omdat de schermen geen kleuren weergeven ben je bovendien tamelijk beperkt in je mogelijkheden. Bovendien geven de notitieblokjes je een soort tablet-achtige functies, waarbij je soms ook bijvoorbeeld met een toetsenbord werkt en door menuutjes bladert. Hierbij merk je dat een e-reader hier ongeschikt voor is. Het scherm nodigt uit voor lezen, juist niet voor interactie. Dat is een fundamenteel verschil tussen de twee productgroepen.

De notities die je maakt komen in het tabblaadje ‘mijn notities’ te staan. Je kunt bij het maken van notities ervoor kiezen om handschrift om te zetten naar tekst. Dat werkt (in mijn geval) behoorlijk accuraat, maar is natuurlijk afhankelijk van je handschrift.

De Kobo Elipsa mist de mogelijkheid om de stylus te bevestigen of weg te stoppen. Gelukkig krijg je bij de reader een hoes met kunstleer, die het scherm beschermt en de mogelijkheid biedt om de stylus vast te klikken. De hoes maakt de e-reader er echter niet mooier op.

©PXimport

Alternatieven voor de Kobo Elipsa

De Kobo Elipsa is fors duurder dan een reguliere e-reader, zoals de Amazon Kindle, Kobo Clara of Kobo Libra. Als e-readers zijn deze apparaten min of meer gelijkwaardig aan de Kobo Elipsa. Het lagere gewicht van de andere e-readers draagt misschien zelfs wel bij aan het leescomfort.

Als notitieboek komt de Kobo Elipsa niet zo goed uit de verf, hoewel er weinig aan te merken valt op de stylus en software, is een e-readerscherm hier te traag en beperkt voor. Dan ben je beter af met een tablet met stylus. Of beter nog: een papieren notitieboek en pen.

Conclusie: Kobo Elipsa kopen?

Als e-reader fungeert de Kobo Elipsa prima. Als notitieboek schiet een e-reader simpelweg wat tekort. Wil je toch graag beide werelden in één, dan kun je de Kobo Elipsa overwegen. Een reguliere e-reader zal echter wat comfortabeler aflezen en een tablet met stylus of papieren notitieblok biedt een betere ervaring voor wie graag schetst of aantekeningen maakt.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.