ID.nl logo
Gaia-X: Zo wil Europa digitaal onafhankelijk van Amerika worden
© PXimport
Zekerheid & gemak

Gaia-X: Zo wil Europa digitaal onafhankelijk van Amerika worden

De dominantie van Amerikaanse techbedrijven is Europa al langer een doorn in het oog. De onthullingen van klokkenluider Snowden en de CLOUD Act maken duidelijk dat onze afhankelijkheid van de VS grote risico’s met zich meedraagt. Met Gaia-X wil Europa een gelijk speelveld voor iedereen creëren, om zo een bloeiend ecosysteem van lokale IT-bedrijven op te kunnen bouwen.

De onthullingen van de Edward Snowden dat de Amerikaanse inlichtingendiensten op grote schaal burgers en andere mogendheden afluisteren, zijn één van de reden waarom het wantrouwen richting de Verenigde Staten op tech-gebied is toegenomen. Je wilt als land eigenlijk niet dat kritieke gegevens in buitenlandse handen vallen. Om dezelfde reden staan veel landen er weigerachtig tegenover om netwerkapparatuur van Huawei en ZTE te gebruiken, van die andere alles afluisterende mogendheid, China.

De VS maakt er tegenwoordig geen geheim meer van dat het informatie van buitenlandse burgers kan opvragen. In 2018 werd in de VS de CLOUD Act (Clarifying Lawful Overseas Use of Data Act) aangenomen. Die wet legt Amerikaanse providers op om gegevens van burgers aan de Amerikaanse autoriteiten over te dragen als die daarom vragen, ongeacht of die gegevens binnen of buiten de VS zijn opgeslagen, en ongeacht of het om Amerikaanse of niet-Amerikaanse burgers gaat.

Omdat ook in Europa voornamelijk Amerikaanse clouddiensten de lakens uitdelen, heeft de Amerikaanse overheid door de CLOUD Act toegang tot een heleboel persoonsgegevens in Europa die eigenlijk onder de bescherming van de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) vallen. Denk daarbij maar aan Microsoft dat voor Europese klanten een datacenter in Dublin (Ierland) gebruikt.

Bedrijven zoals Microsoft die van de Amerikaanse autoriteiten een vraag om persoonsgegevens uit hun Europese datacenter krijgen, zitten nu in een patstelling: gaan ze niet in op die vraag, dan handelen ze strijdig met de CLOUD ACT; gaan ze wel in op de vraag, dan is dat in strijd met de AVG. Europese bedrijven die van een Amerikaanse clouddienst gebruikmaken, zouden hier een risicoanalyse van moeten maken.

Risico's op gebied van innovatie

Voor een andere reden om voorzichtig te zijn met Amerikaanse IT-bedrijven moet je wat verder denken. Volgens Jos Poortvliet (head of marketing bij Nextcloud, dat een opensource-alternatief voor Dropbox en Office 365 biedt) is het grootste risico dat onze industrie volledig uitgehold wordt. Dat zit zo volgens Poortvliet: “Amazon en Booking.com zijn in hun domein al zo dominant dat ze de marges van leveranciers en hotels enorm onder druk zetten. Booking.com roomt de winsten van hotels gewoon af en steekt die in eigen zak. Daardoor blijft er minder geld over bij Europese hotels. Het gevolg: een nieuw innovatief hotelconcept zal niet uit Europa komen, want daarvoor heb je wel eerst een renderend bedrijfsmodel voor nodig.”

Hetzelfde als wat Booking.com met de hotelindustrie heeft gedaan, verwacht Poortvliet in de auto-industrie . “De Duitse auto-industrie is de motor van de Europese economie. Niet alleen door de rechtstreekse en onrechtstreekse werkgelegenheid (door toeleveranciers), maar ook door innovatieve technologische ontwikkelingen. Maar op het moment dat de zelfrijdende auto doorbreekt, gaat een bedrijf zoals Uber die kopen en die laten rondrijden, zodat je zelf geen auto meer nodig hebt. Dan zal een klein aantal bedrijven als kopers de automarkt domineren: zij bepalen de prijs en de marges van de autofabrikanten zullen dalen. Dan is het gedaan met innovatie in Europa.”

©PXimport

De auto-industrie is niet de enige met heel wat innovatieve toepassingen. Tegenwoordig is het alles AI (artificial intelligence) wat de klok slaat. De Verenigde Staten en China lijken wel in een digitale wapenwedloop om de krachtigste AI-toepassingen te ontwikkelen. Volgens een rapport van McKinsey van vorig jaar heeft Europa nog altijd niet alleen een digitale achterstand, maar ook een achterstand in AI.

Vreemd genoeg vermeldt het rapport van McKinsey nergens bij de uitdagingen voor Europa de toegang tot data. Toch is dat belangrijk als de EU wil excelleren in AI, zegt Poortvliet: “De EU wil innoveren met AI, maar wat heb je daarvoor nodig? Data. En waar bevinden die data zich? Niet bij ons. Al onze foto’s hebben we aan GAFAM (Google, Apple, Facebook, Amazon en Microsoft) gegeven, we hebben ze getagd, gratis en voor niets, en zij hebben daar hun AI-systemen op getraind. Amerikaanse bedrijven kunnen dus innoveren in AI met data die ze gratis van ons krijgen.”

Duitsland en Frankrijk voorop

Het zijn allemaal aspecten waardoor het begrip digitale soevereiniteit stilaan op de politieke agenda staat in Europa. Vooral in Duitsland en Frankrijk is men zich al enkele jaren goed bewust van de gevaren van te veel afhankelijkheid van buitenlandse cloudaanbieders. Zowel de Franse president Emmanuel Macron als de Duitse bondskanselier Angela Merkel riepen vorig jaar al op dat we Europese technologiegiganten nodig hebben om onze onafhankelijkheid te behouden.

Eind 2019 kondigden beide zwaargewichten in Europa aan dat ze een Europese clouddienst willen ontwikkelen, Gaia-X. Het is het paradepaardje van de Duitse minister van economie Peter Altmaier. Volgend jaar al zou er een eerste versie van Gaia-X online moeten zijn en een alternatief moeten bieden voor Amerikaanse cloudaanbieders. Bedrijven zoals Deutsche Telekom, SAP en Bosch werken mee aan de plannen, waar in juni van dit jaar de eerste concrete stappen voor zijn gezet.

©PXimport

Het is nog afwachten hoe Gaia-X er in de praktijk zal uitzien, maar vast staat dat het niet één of ander superbedrijf wordt, maar wel een samenwerkingsverband. Cloudproviders die aan het initiatief deelnemen, moeten garanties kunnen geven over de privacy en veiligheid van data, en dezelfde standaarden gebruiken, zodat klanten gemakkelijk hun data van één provider naar een andere kunnen migreren. Het is nog onduidelijk wat de exacte eisen zullen zijn en of niet-Europese bedrijven daar ook aan kunnen voldoen.

Het initiatief kreeg uiteraard kritiek van Amerikaanse bedrijven zoals Amazon en Microsoft. Amazon klaagde aan dat Gaia-X vrijheidsbeperkend is en Microsoft probeerde het begrip soevereiniteit om te buigen van territoriale grenzen naar toegang tot de krachtigste cloudoplossing.

De bedoeling van Gaia-X is om een ‘federated data infrastructure’ aan te bieden. Je kunt zelf kiezen bij welke cloudproviders je welke gegevens opslaat en wie er toegang tot krijgt. Dat alles gebeurt met open standaarden, zodat het voor toepassingen niet uitmaakt waar de data staan die ze gebruiken.

Ook Nextcloud neemt deel aan Gaia-X. Het bedrijf zit in de Product & Services Board, samen met partijen zoals de Duitse hostingprovider 1&1 Ionos, IBM, Red Hat, HP, SAP, Atos en zelfs Amazon Web Services (AWS). Poortvliets idee is dat uit de samenwerking in Gaia-X een soort Europees AWS-alternatief zou voortkomen: “Je zou dan in drie stappen een toepassing in de cloud kunnen opzetten, volledig met garanties voor je soevereiniteit. In stap 1 kies je dan een toepassing, zoals Nextcloud, Collabora of Office 365, in stap 2 kies je dan je provider, zoals KPN, Proximus of Deutsche Telekom en in stap 3 betaal je en komt je toepassing online.”

Gelijk speelveld

“De overheid hoeft ons echt geen geld te geven en winnaars te kiezen, dat zou alleen maar de markt verstoren”, gaat Poortvliet verder. “We willen alleen dat Gaia-X regels opstelt die software van infrastructuur ontkoppelen, zodat er een gelijk speelveld komt voor alle partijen. Als je nu Office 365 wilt gebruiken, ben je verplicht om dat op Microsoft Azure te draaien. En zodra je geavanceerde functies zoals encryptie en metadata gebruikt, kun je niet zomaar meer naar een ander platform migreren. Overstappen moet gemakkelijker kunnen.”

Als die ontkoppeling van software en infrastructuur er komt, zouden bedrijven gemakkelijker naar alternatieven gaan zoeken, meent Poortvliet. “Dan wordt er niet meer automatisch voor Microsoft gekozen uit een conservatieve houding. Men klaagt vaak dat de Europese IT-industrie geen grote bedrijven heeft. Nou, het geld is er, alleen gaat het momenteel allemaal richting Amerikaanse bedrijven. Door een gelijk speelveld te creëren, krijgen Europese IT-bedrijven meer kansen en kan de hele Europese IT-industrie een grote renaissance krijgen.”

©PXimport

De vraag is natuurlijk of de Amerikaanse IT-bedrijven niet al een te grote voorsprong hebben om nog in te halen. Poortvliet is het daar niet mee eens. “Ik hoor weleens van Amerikaanse bedrijven dat wij in Europa niet meekunnen met IT. Dat is onzin natuurlijk. Honderden bedrijven in Europa bieden op basis van het opensource-platform OpenStack een alternatief aan voor Amazon Web Services als cloudplatform. Hetzner en Ionos zijn goedkoper dan AWS.” En een sociaal netwerk zoals Facebook dan? “Wat Facebook een voorsprong geeft, is niet hun software, maar het netwerkeffect. Je kunt heel snel iets competitiefs neerzetten.”

Om die laatste uitspraak kracht bij te zetten, verwijst Poortvliet naar Nextclouds concurrentie met Microsoft: “Wij zijn een bedrijf van 40 medewerkers. Microsoft is vele malen groter, maar we hebben het hier over IT: zet 20 medewerkers op een project en het is een maand te laat, zet er 20 extra bij op en het is nog een maand te laat. Schaalgrootte is niet zaligmakend. Nextcloud biedt heus geen complete vervanging voor Office 365, maar we hebben met ons kleine team al veel bereikt. Klanten als Siemens en de Duitse overheid kozen voor ons omdat wij functionaliteit konden aanbieden die Microsoft niet bood.”

Ecosysteem van Europese IT-leveranciers

Gaia-X staat voor een grote taak. Als je de brochure leest die het Duitse ministerie van economische zaken vorig jaar gepubliceerd heeft, zie je een complexe architectuur met nodes die autonoom werken en een softwarerepository van standaardcomponenten. Maar uiteraard hoeft dit alles niet van de grond af gebouwd te worden. Er bestaat al heel wat opensource-software. Alle huidige clouddiensten zijn gebouwd op opensource-software, ook al merk je daar als eindgebruiker niets van. Gaia-X kan op dezelfde opensource-software voortbouwen.

Voor de eindgebruiker is het vooral belangrijk dat Gaia-X hem meer keuze zal geven. Gaia-X wil een bloeiend ecosysteem van Europese IT-leveranciers opbouwen die een heel portfolio van producten en diensten aanbieden die je als gebruiker in Gaia-X kunt afnemen. Een multicloud-aanpak en data-pooling zullen daardoor ook eenvoudiger zijn. Enerzijds kun je door de geboden interoperabiliteit gemakkelijker het draaien van toepassingen op meerdere clouddiensten tegelijk beheren, en anderzijds kun je data van meerdere cloudopslagdiensten tegelijk gebruiken.

Diensten die deelnemen aan Gaia-X dienen volgens het voorstel ook volledige transparantie te bieden over de waarborgen die zij geven over gegevensbescherming, monitoring enzovoort. De gebruiker kan daardoor eenvoudiger het aanbod van diverse leveranciers vergelijken.

Gaia-X moet het daarbij ook mogelijk maken om zelf als gebruiker te kiezen waar je je data opslaat, afhankelijk van de vereisten. Dan kan een ziekenhuis er bijvoorbeeld voor kiezen om kritieke data intern op te slaan, iets minder kritieke data bij een aanbieder met stevige garanties en de minst kritieke gewoon bij de goedkoopste leverancier.

Uiteindelijk kan de markt dan spelen en moet dit een bloeiend Europees ecosysteem van IT-bedrijven opleveren, dat meer geld in Europa houdt en waaruit meer innovaties zullen voortkomen. Digitale soevereiniteit is dus geen vaag verhaal, maar moet concrete voordelen opleveren.

▼ Volgende artikel
Laat je laptop langer leven
© Denys Prykhodov
Huis

Laat je laptop langer leven

Met je laptop wil je zo lang mogelijk werken, ook als je niet in de buurt bent van een stopcontact. Hoe maak je optimaal gebruik van de accucapaciteit? En als je batterij bijna leeg is: welke stappen kun je dan nemen om de laatste energie uit je laptop te persen?

In dit artikel laten we zien hoe je de accuduur van je laptop maximaliseert en de levensduur van je batterij verlengt:

  • Schakel energiebesparing in
  • Laat het scherm automatisch uitschakelen bij inactiviteit
  • Pas schermhelderheid aan of automatiseer deze op basis van omgevingslicht
  • Gebruik de slaapstand strategisch om energie te besparen
  • Analyseer je batterijgezondheid met het verborgen Windows-hulpprogramma
  • Pas energiebeheerschema’s aan en maak gebruik van fabrikantspecifieke tools
  • Maak gebruik van de optimalisaties in Edge en Chrome

Lees ook: Batterij leeg? Met deze tips houdt jouw smartphone het de hele dag vol!

Met een paar slimme ingrepen haal je meer plezier uit de accu van je laptop. Daardoor kun je langer met je computer doorwerken en verleng je ook nog eens de technische levensduur van je laptop. In dit artikel nemen we je mee langs de stappen voor het beste resultaat. Deze gelden voor zowel Windows 10 als Windows 11. Waar de instellingen tussen de Windows-versies onderling afwijken, vermelden we dit.

De ondersteuning van Windows 10 stopt in oktober 2025, dus vergeet niet op tijd over te stappen naar Windows 11: Windows upgraden of herstellen? Zo maak je een installatiestick

Besparing inschakelen

In Windows kun je de nodige stappen nemen om de accu van de laptop optimaal te gebruiken en de levensduur ervan te verlengen. Ben je draadloos aan het werk en raakt de batterij bijna leeg? Dan kun je Windows automatisch niet-essentiële onderdelen laten uitschakelen, zodat je langer met de accu kunt doorwerken.

In Windows 10 open je hiervoor het instellingenvenster en kies je voor Systeem / Batterij. Zet de schuif op Aan bij Batterijbesparing. Geef eronder aan vanaf welk batterijpercentage de functie moet activeren. Wij kiezen voor 20%. Plaats ook een vinkje bij De helderheid van het scherm verminderen als batterijbesparing is ingeschakeld.

Voor Windows 11 kies je in het instellingenvenster voor Systeem / Aan/uit en accu. Klap de sectie Energiebesparing uit. Zet een vinkje bij Altijd energiebesparing gebruiken en geef in het vak eronder aan bij welk batterijpercentage dit gebeurt, bijvoorbeeld 20%. Activeer ook de optie Helderheid van het scherm verlagen bij het gebruik van energiebesparing.

Wanneer mag de besparing van jou actief worden?

Geen stopcontact in de buurt?

Een powerbank voor je laptop biedt uitkomst

Scherm onder controle

Gebruik je de laptop enige tijd niet, dan bespaar je relatief veel energie door het ingebouwde scherm uit te schakelen. Bij Windows 10 kies je in het instellingenvenster voor Systeem / Aan/uit en slaapstand. Kies een korte duur (bijvoorbeeld 2 minuten) bij Batterijvoeding, uitschakelen na.

In Windows 11 kies je in het instellingenvenster voor Systeem / Aan/uit en accu. Klap de sectie Time-outs voor scherm, slaapstand en sluimerstand open. Het gaat ons om de sectie Op batterijstroom. Kies bij Mijn scherm uitschakelen na de gewenste tijd, bijvoorbeeld 2 minuten.

Usb-apparaten

Je kunt usb-apparaten ook laten slapen zodra het scherm uitschakelt. Hiermee bespaar je eveneens de nodige energie. In het instellingenvenster van Windows 11 kies je Bluetooth en apparaten / USB / USB-batterijbesparing.

Je kunt ook je usb-apparaten laten slapen en zo energie besparen.

Slaapstand vervroegen

Door de computer bij inactiviteit sneller in de slaapstand te zetten, bespaar je ook kostbare energie. In Windows 10 kies je voor Systeem / Energiebeheer en slaapstand. Bij Slaapstand selecteer je de gewenste tijd onder Bij gebruik van batterijstroom slaapstand van pc inschakelen na.

In Windows 11 kies je in het venster Aan/uit en Accu wederom voor Time-outs voor scherm, slaapstand en sluimerstand. In de sectie Op batterijstroom bepaal je hoelang Windows inactief mag zijn bij Mijn apparaat in slaapstand laten gaan na.

Gezondheid

Wil je weten hoe het is gesteld met de gezondheid van je batterij? In Windows vind je een verborgen hulpje dat een gezondheidsrapport van de accu opstelt. Open het startmenu en typ Opdrachtprompt. Typ vervolgens op de opdrachtregel: Powercfg /batteryreport. Druk op Enter. Windows maakt een rapport en plaatst dit in de map C:\Gebruikers\<Gebruikersnaam>. Het bestand heet Battery-report.html en je opent het in de browser.

Bovenin lees je met welke capaciteit de batterij uit de fabriek kwam (bij Design Capacity). Bij Full Charge Capacity lees je hoeveel capaciteit de batterij nu maximaal aanbiedt. Dit getal neemt af naarmate je de accu langer in gebruik hebt. De blokken erna geven informatie over de details van de batterij. Bij Recent Usage lees je hoe de batterij de afgelopen drie dagen heeft gefunctioneerd.

De grafiek en de tabel eronder tonen hoe de batterijlading is afgenomen in de afgelopen zeven dagen. In de tabel Usage History lees je de verhouding af tussen het gebruik van de accu en het gebruik van het stroomnet.

Ook de rubriek Battery Capacity History is interessant. Hier zie je hoe de beschikbare capaciteit zich in de loop van de maanden en jaren ontwikkelt. Bij Battery Life Estimates lees je een inschatting van de tijd die de accu het volhoudt. In het laatste blok van het rapport zie je een inschatting van de batterijduur op basis van alle verzamelde gegevens. Je kunt het rapport uiteraard meerdere keren laten opmaken, bijvoorbeeld elk half jaar. Zo houd je een goed overzicht van de gezondheid van je accu.

Het gezondheidsrapport geeft je meer inzicht.

Helderheid aanpassen

De schermhelderheid heeft een relatief grote invloed op het uithoudingsvermogen van je accu. Wil je meer tijd halen uit de laptopaccu, dan verlaag je de schermhelderheid. Gebruik hiervoor de toetsen op het toetsenbord (als je laptop die heeft) of pas het aan via Windows. Of klik op het batterijpictogram in de Windows Taakbalk. Verschuif de schuif bij de optie Helderheid (herkenbaar aan het pictogram van de zon).

In Windows 10 kies je in het instellingenvenster voor Systeem / Beeldscherm / Helderheid automatisch wijzigen wanneer verlichting verandert. In Windows 11 kies je Systeem / Beeldscherm. Klap de sectie Helderheid uit en activeer Helderheid automatisch aanpassen als het licht verandert. In Windows 11 heb je bovendien de optie om de helderheid te optimaliseren op basis van wat er wordt getoond: kies Helderheid wijzigen op basis van inhoud.

De schermhelderheid heeft grote invloed op je batterij.

Hulp van buitenaf

Afhankelijk van het merk en model laptop, kun je mogelijk gebruikmaken van externe hulp. Sommige fabrikanten bieden apps aan waarmee je nog meer controle over de accu houdt. Een goed voorbeeld hiervan is de Power Manager van Dell en de Power Manager van HP. Via deze apps kun je aangeven hoe je de laptop gebruikt.

Op basis van het gebruikersprofiel past de app de batterij-instellingen aan. Zo kun je bijvoorbeeld aangeven dat je de laptop grotendeels met stekker gebruikt. De app stelt de accu dan in dat deze niet boven de 80 procent of 85 procent wordt opgeladen. Heb je juist altijd alle capaciteit nodig, dan kies je ervoor om de accu altijd voor de volle 100 procent op te laden.

Sommige fabrikanten leveren aanvullende batterijhulpjes mee.

Achtergronden

Sommige instellingen zijn eenvoudig te veranderen, maar hebben een flinke impact op de batterijduur. Zo bespaar je energie door gebruik te maken van een donkere bureaubladachtergrond. Klik met rechts op het bureaublad, kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen en selecteer een donkere achtergrond. Voor het beste resultaat kies je ook een donker thema. Je verandert deze instellingen in de sectie Thema’s.

Vliegtuigstand

Mogelijk ken je de truc van de telefoon, maar deze werkt ook op de laptop: het inschakelen van de vliegtuigstand om energie te besparen. Als je geen gebruik hoeft te maken van draadloze verbindingen (zoals wifi en bluetooth), dan activeer je deze modus. Klik in de taakbalk op de knop van de batterij, zodat het actiecentrum verschijnt en klik op Vliegtuigstand.

Energiebeheerschema

Met een energiebeheerschema bepaal je hoe Windows omgaat met de accu. Een bekend energiebeheerschema is het besparingsschema. Klik in Windows Taakbalk op de batterij en kies voor Energiebesparing. Er bestaan meerdere standaardschema’s. In de Windows-instellingen kies je Systeem Aan/uit en accu. Kies het schema bij Energiemodus: Windows maakt onderscheid tussen Aangesloten op netstroom en Op batterijstroom. Voor het beste uithoudingsvermogen kies je voor Beste energie-efficiëntie.

Je kunt de energiebeheerschema’s ook aanpassen. Open het startmenu en typ Energiebeheerschema. Kies Energiebeheerschema bewerken. Kies Geavanceerde energie-instellingen bewerken.

Een energiebeheerschema bepaalt hoe Windows omgaat met de accu.

Apps optimaliseren

Welke apps je gebruikt, heeft eveneens invloed op het energieverbruik van je laptop. In Windows 11 heb je hierover verregaande controle. In het instellingenvenster kies je voor Systeem / Aan/uit en accu / Accuverbruik. Een overzicht verschijnt van het batterijverbruik per app. Via het zoekvenster kun je bovendien op zoek gaan naar specifieke apps, als je wilt weten wat hiervan het verbruik is.

Rechtsboven vind je het filter Sorteren op. Standaard toont Windows het totale gebruik, maar interessanter is de optie Op achtergrond. Hiermee zie je welke apps op de achtergrond energie verbruiken.

Klik op Meer opties bij een app en kies Activiteit op de achtergrond beheren. Bij Machtigingen voor achtergrond-app kies je voor Stroom geoptimaliseerd. Hierbij beperkt Windows zoveel mogelijk het energieverbruik van de app, maar kan de app nog steeds functioneren. Kies voor Nooit als je energie wilt besparen: de app wordt flink beperkt en mag niet meer op de achtergrond draaien en energie verbruiken.

Optimaliseer het gedrag van de apps en bespaar hiermee kostbare energie.

Nog meer inzicht

Via taakbeheer in Windows 11 heb je ook inzicht in het energieverbruik van verschillende programma’s. Open Windows Taakbeheer met de toetscombinatie Ctrl+Alt+Esc. Klik op de tab Processen. In de kolom Status zie je een groen blaadje bij apps die zich in de efficiëntiemodus bevinden, daarover heb je in de vorige stap gelezen.  Klik op Status om alle programma’s in de efficiëntiemodus in één keer te zien.

Via taakbeheer kun je de efficiëntiemodus ook afdwingen voor een programma. Klik op het betreffende programma. De knop Efficiëntiemodus rechtsboven verschijnt: klik hierop en kies OK in het bevestigingsvenster.

Taakbeheer toont voor welke apps de energiemodus is ingeschakeld.

Extra aanbevelingen

We hebben de belangrijkste stappen uitgevoerd. Kies in Windows 11 in het venster Aan/uit en accu voor Aanbevelingen voor energie. Hier vind je een lijst met aanbevelingen om nog meer energie te besparen. Er zijn tien stappen en een balk geeft aan hoeveel stappen je al hebt uitgevoerd. Klik op de suggesties die je wilt doorvoeren.

Energiezuinig met Edge

Maak je gebruik van Edge, dan kun je deze browser ook laten helpen met het behoud van de accu. Zo kan de browser ongebruikte tabbladen in een slaapstand plaatsen, zodat ze minder beslag op het systeem leggen. Klik op de knop Instellingen en meer (rechtsboven in het Edge-venster) en kies Instellingen / Systeem en prestaties. In de sectie Prestaties optimaliseren zorg je dat de optie Efficiëntiemodus ingeschakeld is.

Standaard gebruikt Edge de modus Gebalanceerde besparingen. Wil je voor maximaal resultaat gaan, dan kies je voor Maximale besparingen. De modus wordt alleen gebruikt wanneer de laptop gebruikmaakt van een accu, maar je kunt de modus ook gebruiken als je een stekker gebruikt: kies De efficiëntiemodus inschakelen wanneer deze is aangesloten op netstroom.

Je kunt ongebruikte tabbladen in een slaapstand plaatsen.

Meer Edge-optimalisaties

In Edge heb je controle over het in slaap brengen van ongebruikte tabbladen. In het instellingenvenster kun je de slaapstand volledig uitschakelen, als je dit niet op prijs stelt. Zet de schuif op Uit bij Bronnengebruik beperken met sluimerstandtabbladen. Maak je wel gebruik van de slaapstand voor de tabbladen, dan kun je bepalen na hoeveel tijd een tab in slaap moet worden gebracht. Kies de gewenste tijd bij Slaapstand inschakelen voor inactieve tabbladen na de opgegeven tijdsduur. Heb je tabbladen die je nooit in een slaapstand wilt brengen? Sluit deze uit. Klik op Toevoegen bij Deze sites nooit in slaapstand zetten.

Optimalisaties in Chrome

In Googles browser Chrome kun je ook een paar slimme instellingen wijzigen om het maximale uit je batterij te halen. Open de instellingen via de knop met de drie puntjes, rechtsboven in het venster en ga naar Instellingen / Prestaties. Bij Voeding zorgt de optie Energiebesparing voor de batterijbesparing. Schakel deze in als dat nog niet is gebeurd.

Kies vervolgens voor Alleen aanzetten als je batterijlading 20% of minder is of voor Aanzetten als je computer niet is aangesloten. Die tweede optie gaat daarmee nóg zuiniger om met de batterij. Wil je dat niet-gebruikte tabbladen niet meer geheugen gebruiken, dan zet je de schuif op Aan bij Geheugenbesparing. Pas wanneer je de tab weer opent, kent Chrome opnieuw geheugen toe.

Het gevolg is soms een stroperige browser, zo los je het op: Trage Chrome? Zet de efficiëntiemodus uit!

Laat Chrome je ook helpen bij het besparen van energie.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review Apple iPad Air (2025) – Een nog snellere processor
Huis

Review Apple iPad Air (2025) – Een nog snellere processor

Nog geen jaar na de vorige uitvoering brengt Apple een nieuwe iPad Air uit. De veranderingen zijn dan ook niet heel groot, want het enige verschil is dat de tablet nu is voorzien van een M3-processor in plaats van een M2-processor. Blijft de iPad Air hiermee een aanrader? Wij hebben hem voor je getest.

Uitstekend
Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil in het scherm, want de nóg duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor betalen waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.

Plus- en minpunten
  • Snelle hardware
  • Prima scherm
  • Goede bouwkwaliteit
  • Goede accuduur
  • Geen hogere verversingssnelheid
  • Hoge meerprijzen opslag
  • Dure accessoires

De nieuwe iPad Air laat zich kort omschrijven: Apple heeft de M2-chip vervangen door een M3. Dat is geen groot probleem: Apple gaf de iPad Air vorig jaar een update waarmee deze qua functionaliteit vrijwel identiek was aan de iPad Pro van het jaar daarvoor en je net als bij de Pro kon kiezen uit twee formaten. Uiterlijk is er geen verschil met de vorige generatie iPad Air: de aluminium tablet is nog steeds verkrijgbaar in een 11- en 13inch-variant, waarbij je kunt kiezen uit dezelfde vier kleuren als vorig jaar. De bouwkwaliteit van de aluminium behuizing is uitstekend.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air ziet er hetzelfde uit als de variant van vorig jaar.

Er is overigens wel een heel een klein verschil waardoor je aan de buitenkant kunt zien dat je de nieuwste iPad Air van de M3-generatie in handen hebt. Apple heeft de aanduiding 'iPad Air' namelijk van de achterkant verwijderd. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het enige verschil is dat er geen 'iPad Air' meer op de achterkant staat.

Qua aansluitingen vind je onderop een usb-c-poort die je behalve voor opladen ook kunt gebruiken voor het aansluiten van een beeldscherm. De aan-uitschakelaar is voorzien van een goedwerkende vingerafdrukscanner. Dat is wel de enige manier van biometrische identificatie; in tegenstelling tot iPhones of de iPad Pro ontbreekt de soms nog wat sneller werkende gezichtsherkenning.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air heeft een usb-c-poort die je gebruikt om de tablet op te laden.

Hoge meerprijzen

De prijzen beginnen bij 719 euro voor het 11inch-model terwijl de 13inch-uitvoering bij 969 euro begint. Voor dat geld krijg je 128 GB opslag. Alle varianten hebben dezelfde M3-processor in combinatie met 8 GB RAM. Wil je 256 GB opslag, dan betaal je 130 euro meer, terwijl de volgende stappen naar 512 GB of 1 TB je ieder nog eens 250 euro kosten. Afhankelijk van je opslagwensen wordt de iPad dus al snel een heel stuk duurder. Daarnaast kun je nog kiezen voor een 5G-variant, waarvoor je 170 euro meer betaalt. Deze variant is voorzien van een ingebouwde e-sim; er is geen fysieke simkaartslot.

Scherm zonder ProMotion

De iPad Air heeft precies hetzelfde scherm als vorig jaar en dat betekent een 11- of 13inch-scherm dat gebruikmaakt van een IPS-paneel. Het scherm combineert goede kleuren met een prima contrast en een helderheid die hoog genoeg kan. Wat we wel jammer vinden, is dat Apple de toch best prijzige iPad Air niet voorziet van een scherm met een hogere verversingssnelheid dan 60 Hz. Zo'n hogere verversingssnelheid die Apple 'ProMotion' noemt zou zeker in combinatie met de stylus waarschijnlijk een vloeiender ervaring opleveren. 

Nog snellere processor

De snellere processor is het belangrijkste verschil met zijn voorganger, en de chip die we al kennen uit andere Apple-producten stelt niet teleur. De M3-processor is in benchmarks op single-coregebied ongeveer 18 procent sneller dan de M2, terwijl de multicore-prestaties zo'n 25 procent hoger liggen. In de benchmark Geekbench 6 zet de iPad een Single-Core Score van 3063 punten neer, terwijl de Multi-Core Score 11.914 punten bedraagt.

De vernieuwde iPad Air is in theorie dus nog iets soepeler in bijvoorbeeld grafische toepassingen, al is de M4-chip in de iPad Pro nog een stukje sneller. Het is gissen waarom Apple nog voor de in andere producten uitgefaseerde M3 koos; misschien hadden ze er nog veel van liggen of wil het bedrijf genoeg onderscheid met de iPad Pro houden. Uiteindelijk maakt het ook weer niet zo heel veel uit, want in de praktijk zijn zowel de vorige als de huidige variant van de iPad Air gewoon snel. De accuduur van de geteste 11inch-uitvoering is erg goed en komt bij normaal gebruik zoals browsen in de buurt van de door Apple geclaimde 10 uur.

Vernieuwd toetsenbord

De iPad Air is compatibel met Apples beste stylus: de Pencil Pro. Deze stylus (149 euro) is druk- en kantelgevoelig en detecteert bovendien of je de stylus draait. Hierdoor kun je in tekenapps als Procreate bijzonder realistisch tekenen. De stylus wordt gekoppeld en opgeladen door hem magnetisch aan de zijkant te plakken, waarmee dit in de praktijk een prettige accessoire is. De iPad Air is trouwens ook compatibel met de goedkopere Apple Pencil usb-c, die minder mogelijkheden heeft en opgeladen wordt met een usb-c-kabel. Als je wilt tekenen, dan raden we je de Pencil Pro aan.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Pencil Pro plak je magnetisch aan de zijkant om hem op te laden.

We kregen van Apple ook het vernieuwde Magic Keyboard voor de iPad Air, dat uiteraard ook compatibel is met de iPad Air met M2-processor. Ten opzichte van het vorige Magic Keyboard dat oorspronkelijk voor de oudere generatie iPad Pro was ontworpen, krijg je een rij functietoetsen. Hierdoor kun je de iPad nog beter als laptopvervanger gebruiken.

Ten opzichte van het Magic Keyboard voor de huidige iPad Pro ontbreekt helaas de achtergrondverlichting in de toetsen en de aluminium polssteun, terwijl de prijs van het toetsenbord met 329 euro niet veel lager is. Het is daarnaast jammer dat het toetsenbord er alleen nog in een witte variant is. Dat is toch vlekgevoeliger dan een zwarte uitvoering. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het vernieuwde Magic Keyboard heeft nu functietoetsen.

Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil 'm in het scherm, want de nog duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor neertellen, waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.