Ga je echt voor een thuisbioscoop of heb je je zinnen gezet op een beamer omdat je beeld mee wil nemen naar verschillende plaatsen? Hoe maak je dan de beste keuze? Want projectoren kunnen bijzonder sterk van elkaar verschillen.

In dit artikel lees je meer over de verschillende aspecten van projectors om op te letten als je er eentje gaat uitzoeken. Denk aan zaken als de helderheid, de afstand van projector tot de muur of het scherm en de verschillende soorten projectors.

Ook interessant: Een beamer of televisie: wat is beste keuze?

Algemene richtlijnen

Bij de keuze van een projector is het essentieel om rekening te houden met jouw specifieke behoeften. Is de ruimte waarin je de projector gebruikt verduisterd of niet. Wil je de projector verplaatsen? Gebruik je hem voor tv-kijken of ook voor gaming of pc-gebruik? En er is natuurlijk je budget. Hou bij dat laatste ook rekening met extra’s zoals een scherm en eventueel een audio-opstelling.

Helderheid

Anders dan bij een televisie moet je bij een projector veel meer rekening houden met het omgevingslicht. Zelfs bij een bewolkte hemel kan het omgevingslicht het beeld van een projector sterk verwateren. Daarom is de helderheid van de projector, uitgedrukt in ANSI-lumen, een van de belangrijkste eigenschappen. Voor een 120 inch beelddiagonaal moet je in een verduisterde kamer ongeveer 700 lumen gebruiken. Bij matig omgevingslicht heb je al snel het dubbel nodig, 1400 lumen. De helderheidswaardes in de specificaties zijn vaak vrij optimistisch, zeker voor DLP-projectors. We adviseren daarom, gebaseerd op de specificaties eerder naar 1000 tot 1500 lumen te kijken voor een echte thuisbioscoop die je goed kan verduisteren en 2500 of meer lumen als je in woonkamer wil kijken bij omgevingslicht.

Contrast

Een hogere contrastverhouding levert betere, lees donkerdere, zwartweergave. Dat is belangrijk om beelden een zekere diepte te geven kleuren levendig te tonen. Hoe zwakker het contrast, hoe fletser het beeld. Zoek naar een projector met een goede contrastverhouding voor een betere beeldkwaliteit. En vermijd zoveel mogelijk omgevingslicht, dat heeft een rechtstreekse impact op contrast.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Resolutie

Resolutie bepaalt hoe gedetailleerd het beeld is. Voor de meeste projectoren is Full HD (1080p, 1920x1080) een uitstekende keuze. Wil je de projector veel onderweg gebruiken dan is HD (720p, 1280x720) ook nog prima. Lagere resoluties vermijd je beter, tenzij budget echt bepalend is. Voor een echte thuisbioscoop is een 4K-projector te overwegen. De meeste 4K-projectoren gebruiken een pixelshift techniek. Ze leveren detail dat beter is dan Full HD, maar net iets minder dan echte 4K-projectors. Die laatsten zijn echter erg duur.

Types projectors

Er zijn verschillende projectietechnologieën in gebruik, lcd, DLP en LCoS.

Projectieafstand en schermgrootte

Een projector levert verschillende schermgroottes afhankelijk van hoe ver hij van het scherm staat. Dat wordt bepaald door de projectieverhouding (of throw ratio) van de lens, dat is de afstand tussen lens en scherm gedeeld door de schermbreedte. Bijvoorbeeld, een projector met projectieverhouding 2 projecteert op 4 meter van het scherm een beeld van 2 meter breed. Projectors met een zoomlens duiden hun projectieverhouding aan als een bereik, bijvoorbeeld 1,2-2. Noteer welke schermgrootte je wenst en kijk na op welke afstand je de projector daarvoor dient te plaatsen. Twijfel je, zoek dan online de handleiding van de projector, die bevat bijna altijd een gemakkelijke tabel. Sommige projectors hebben lenzen met een zeer kleine projectieverhouding, de zogenaamde Ultra Short Throw projectors. Die kan je soms op slechts 10-30 centimeter van het scherm plaatsen en toch een enorm beeld projecteren.

Leestip: Movie time! 8 tips voor het inrichten van een thuisbioscoop

©nuzza11 - stock.adobe.com

Keystone-correctie en lensverschuiving

De lens van de projector moet horizontaal in het midden van het beeld staan. Bij sommige projectors moet de lens ook verticaal in het midden staan, bij andere moet die bovenaan of onderaan het beeld staan. Als je de projector niet zo kunt opstellen, dan zijn lensverschuiving of keystone-correctie een grote hulp. Lensverschuiving maakt het mogelijk om het beeld letterlijk te verschuiven, horizontaal en/of verticaal. Keystone-correctie corrigeert het trapeziumvormige beeld dat je krijgt wanneer de projector schuin naar het scherm georiënteerd staat. Voor optimale beeldkwaliteit gebruik je beter lensverschuiving dan keystone-correctie.

Draadloze en slimme projectors

Sommige projectoren hebben ingebouwde wifi (al dan niet via een dongel) en smart tv-functies, waardoor het gebruik van streamingapps of andere smart tv-apps mogelijk is. Vaak zijn die platforms gebaseerd op Android TV, maar let op ze zijn niet altijd even gebruiksvriendelijk als wat je terugvindt op een smart tv omdat ze soms gebruik maken van alternatieve appstores. Kijk na of de streamingdiensten die je wenst te gebruiken ook echt aanwezig zijn en goed werken.

Wil je 3D?

Het tijdperk van 3D-tv ligt alweer achter ons, maar een aantal projectors ondersteunt het nog. Als je heel wat 3D-content in huis hebt, wil je misschien een projector die met 3D overweg kan. De nodige 3D-brillen zijn een extra aankoop, en op nieuwe 3D-content hoef je niet meer te hopen.

Levensduur van de lamp

Projectoren hebben een lichtbron, daarvoor zijn er drie types. De bekendste zijn UHP-lampen. Die hebben een beperkte levensduur waarbij de helderheid gestaag afneemt. De typische levensduur varieert wat rond de 4000 uur. De twee andere zijn led en laser, die laatste soms ook in combinatie met led. Die lichtbronnen hebben een veel langere levensduur, vaak 20.000 uur of meer. Projectoren hebben vaak ook een eco-modus die minder licht geeft, maar de levensduur van de lamp verlengt. Dat is vooral voor UHP-lampen nuttig. De lamp van een projector heeft vaak ook eigen garantievoorwaarden.

©(c) IvanStupa

Lawaai van de koeling

Projectors vereisen koeling, zeker de versies met een UHP-lamp. Daarvoor worden koelventilators gebruikt. Voor een projector die je onderweg gebruikt, is dat misschien minder belangrijk, maar voor een thuisbioscoop wil je een stil model. Zeker als de projector vlak bij de zitplaatsen staat of hangt. Projectoren die 20 dB(A) of minder produceren zijn erg stil. Boven de 35 dB(A) kunnen ze echt storen.

Ingebouwde luidsprekers

Voor een thuisbioscoop raden we aan om een extern audiosysteem te gebruiken, een AV-receiver en luidsprekers, of eventueel een soundbar. Voor een projector die je wenst te verplaatsen kijk je best na of hij over ingebouwde luidsprekers beschikt.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.