Ga je echt voor een thuisbioscoop of heb je je zinnen gezet op een beamer omdat je beeld mee wil nemen naar verschillende plaatsen? Hoe maak je dan de beste keuze? Want projectoren kunnen bijzonder sterk van elkaar verschillen.

In dit artikel lees je meer over de verschillende aspecten van projectors om op te letten als je er eentje gaat uitzoeken. Denk aan zaken als de helderheid, de afstand van projector tot de muur of het scherm en de verschillende soorten projectors.

Ook interessant: Een beamer of televisie: wat is beste keuze?

Algemene richtlijnen

Bij de keuze van een projector is het essentieel om rekening te houden met jouw specifieke behoeften. Is de ruimte waarin je de projector gebruikt verduisterd of niet. Wil je de projector verplaatsen? Gebruik je hem voor tv-kijken of ook voor gaming of pc-gebruik? En er is natuurlijk je budget. Hou bij dat laatste ook rekening met extra’s zoals een scherm en eventueel een audio-opstelling.

Helderheid

Anders dan bij een televisie moet je bij een projector veel meer rekening houden met het omgevingslicht. Zelfs bij een bewolkte hemel kan het omgevingslicht het beeld van een projector sterk verwateren. Daarom is de helderheid van de projector, uitgedrukt in ANSI-lumen, een van de belangrijkste eigenschappen. Voor een 120 inch beelddiagonaal moet je in een verduisterde kamer ongeveer 700 lumen gebruiken. Bij matig omgevingslicht heb je al snel het dubbel nodig, 1400 lumen. De helderheidswaardes in de specificaties zijn vaak vrij optimistisch, zeker voor DLP-projectors. We adviseren daarom, gebaseerd op de specificaties eerder naar 1000 tot 1500 lumen te kijken voor een echte thuisbioscoop die je goed kan verduisteren en 2500 of meer lumen als je in woonkamer wil kijken bij omgevingslicht.

Contrast

Een hogere contrastverhouding levert betere, lees donkerdere, zwartweergave. Dat is belangrijk om beelden een zekere diepte te geven kleuren levendig te tonen. Hoe zwakker het contrast, hoe fletser het beeld. Zoek naar een projector met een goede contrastverhouding voor een betere beeldkwaliteit. En vermijd zoveel mogelijk omgevingslicht, dat heeft een rechtstreekse impact op contrast.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Resolutie

Resolutie bepaalt hoe gedetailleerd het beeld is. Voor de meeste projectoren is Full HD (1080p, 1920x1080) een uitstekende keuze. Wil je de projector veel onderweg gebruiken dan is HD (720p, 1280x720) ook nog prima. Lagere resoluties vermijd je beter, tenzij budget echt bepalend is. Voor een echte thuisbioscoop is een 4K-projector te overwegen. De meeste 4K-projectoren gebruiken een pixelshift techniek. Ze leveren detail dat beter is dan Full HD, maar net iets minder dan echte 4K-projectors. Die laatsten zijn echter erg duur.

Types projectors

Er zijn verschillende projectietechnologieën in gebruik, lcd, DLP en LCoS.

Projectieafstand en schermgrootte

Een projector levert verschillende schermgroottes afhankelijk van hoe ver hij van het scherm staat. Dat wordt bepaald door de projectieverhouding (of throw ratio) van de lens, dat is de afstand tussen lens en scherm gedeeld door de schermbreedte. Bijvoorbeeld, een projector met projectieverhouding 2 projecteert op 4 meter van het scherm een beeld van 2 meter breed. Projectors met een zoomlens duiden hun projectieverhouding aan als een bereik, bijvoorbeeld 1,2-2. Noteer welke schermgrootte je wenst en kijk na op welke afstand je de projector daarvoor dient te plaatsen. Twijfel je, zoek dan online de handleiding van de projector, die bevat bijna altijd een gemakkelijke tabel. Sommige projectors hebben lenzen met een zeer kleine projectieverhouding, de zogenaamde Ultra Short Throw projectors. Die kan je soms op slechts 10-30 centimeter van het scherm plaatsen en toch een enorm beeld projecteren.

Leestip: Movie time! 8 tips voor het inrichten van een thuisbioscoop

©nuzza11 - stock.adobe.com

Keystone-correctie en lensverschuiving

De lens van de projector moet horizontaal in het midden van het beeld staan. Bij sommige projectors moet de lens ook verticaal in het midden staan, bij andere moet die bovenaan of onderaan het beeld staan. Als je de projector niet zo kunt opstellen, dan zijn lensverschuiving of keystone-correctie een grote hulp. Lensverschuiving maakt het mogelijk om het beeld letterlijk te verschuiven, horizontaal en/of verticaal. Keystone-correctie corrigeert het trapeziumvormige beeld dat je krijgt wanneer de projector schuin naar het scherm georiënteerd staat. Voor optimale beeldkwaliteit gebruik je beter lensverschuiving dan keystone-correctie.

Draadloze en slimme projectors

Sommige projectoren hebben ingebouwde wifi (al dan niet via een dongel) en smart tv-functies, waardoor het gebruik van streamingapps of andere smart tv-apps mogelijk is. Vaak zijn die platforms gebaseerd op Android TV, maar let op ze zijn niet altijd even gebruiksvriendelijk als wat je terugvindt op een smart tv omdat ze soms gebruik maken van alternatieve appstores. Kijk na of de streamingdiensten die je wenst te gebruiken ook echt aanwezig zijn en goed werken.

Wil je 3D?

Het tijdperk van 3D-tv ligt alweer achter ons, maar een aantal projectors ondersteunt het nog. Als je heel wat 3D-content in huis hebt, wil je misschien een projector die met 3D overweg kan. De nodige 3D-brillen zijn een extra aankoop, en op nieuwe 3D-content hoef je niet meer te hopen.

Levensduur van de lamp

Projectoren hebben een lichtbron, daarvoor zijn er drie types. De bekendste zijn UHP-lampen. Die hebben een beperkte levensduur waarbij de helderheid gestaag afneemt. De typische levensduur varieert wat rond de 4000 uur. De twee andere zijn led en laser, die laatste soms ook in combinatie met led. Die lichtbronnen hebben een veel langere levensduur, vaak 20.000 uur of meer. Projectoren hebben vaak ook een eco-modus die minder licht geeft, maar de levensduur van de lamp verlengt. Dat is vooral voor UHP-lampen nuttig. De lamp van een projector heeft vaak ook eigen garantievoorwaarden.

©(c) IvanStupa

Lawaai van de koeling

Projectors vereisen koeling, zeker de versies met een UHP-lamp. Daarvoor worden koelventilators gebruikt. Voor een projector die je onderweg gebruikt, is dat misschien minder belangrijk, maar voor een thuisbioscoop wil je een stil model. Zeker als de projector vlak bij de zitplaatsen staat of hangt. Projectoren die 20 dB(A) of minder produceren zijn erg stil. Boven de 35 dB(A) kunnen ze echt storen.

Ingebouwde luidsprekers

Voor een thuisbioscoop raden we aan om een extern audiosysteem te gebruiken, een AV-receiver en luidsprekers, of eventueel een soundbar. Voor een projector die je wenst te verplaatsen kijk je best na of hij over ingebouwde luidsprekers beschikt.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.