Sommige winkels bieden aan om je televisie te kalibreren voordat je hem mee naar huis neemt. Maar wat is kalibreren precies? Waarom is het (niet) nodig? Kalibreren heeft voordelen, maar zijn er ook nadelen?

Wat is kalibratie? 

Als we in het geval van een televisie spreken over kalibreren, dan gaat het over het aanpassen van het beeld. Specifiek worden de kleurweergave en het verloop van zwart naar wit aangepast, zodat ze voldoen aan een internationale norm voor beeldweergave. Voor HDR-beelden is dat bijvoorbeeld 'ITU-R Recommendation BT.2100'. 

Waarom moet/wil je kalibreren? 

Als de maker van een tv-programma, tv-serie of film bepaalt hoe zijn werk eruit moet zien, doet hij dat op een gekalibreerde studiomonitor. Daar bepaalt hij (onder meer) hoe donker of licht een scène moet zijn, hoe de kleuren moeten zijn en of hij het beeld een tint wil geven om een bepaalde sfeer op te roepen. Soms gaat het dus niet om een realistische weergave (zoals voor een nieuwsuitzending), maar om artistieke expressie. 

Als kijker wil je dat het beeld van je tv zo nauw mogelijk aansluit bij dat van de studiomonitor. Zo zie je de film of tv-serie exact zoals de maker het voor ogen had. Dat is belangrijker dan je denkt. In een donkere nachtscène wil je wel alle schaduwnuances zien, maar het beeld mag niet te helder zijn. Kleuren voor een nieuwsuitzending moeten natuurlijk en realistisch zijn, maar de kleuren van een film kunnen daar opzettelijk sterk van afwijken, en dat mag je dan niet aanpassen. 

©PRI

Is een gloednieuwe tv dan niet correct ingesteld?  

Mijn nieuwe tv hoort toch gewoon correct beeld te geven? Waarom doet hij dat niet? Het antwoord is eenvoudig. Op de winkelvloer staan alle tv's ingesteld op een specifieke 'winkelmodus'. Die heeft als enige doel om de tv te laten opvallen naast die van de concurrenten. Dat betekent meestal veel te helder en veel te scherp beeld, overmatig veel contrast en veel te felle en intense kleuren.  

Je krijgt de tv trouwens niet in die modus uit de doos. Wanneer je thuis de installatie doorloopt, staat de tv standaard in de beeldmodus die ervoor zorgt dat het energieverbruik overeenkomt met wat er op het energielabel staat. Die modus zit al een stuk dichter bij een correct beeld, maar wijkt nog steeds iets af. 

Is kalibreren in de winkel nuttig? 

Ben je erg prijsbewust, laat je tv dan niet kalibreren, maar kies gewoon voor de correcte beeldmodus zoals verderop aangegeven. Houd daarnaast rekening met de relatieve kosten. Kost je tv 500 euro, dan is de meerwaarde van een kalibratie veel te klein. Koop je een high-end televisie van 2000 euro of meer, dan kan kalibreren een optie zijn. De relatieve meerkosten van een kalibratie zijn dan beperkt, terwijl het ervoor zorgt dat je het maximale uit je nieuwe toestel haalt. Niettemin kan het verschil met de juiste beeldmodus alsnog erg klein zijn.

Voor oled-tv’s is het mogelijk noodzakelijk om het toestel enige tijd in te spelen, zodat die een verversingscyclus doorgaat. Hoelang dat duurt, zal per merk verschillen, maar we horen van Philips toch een cijfer van vier uur als minimum. Houd er rekening mee dat je de televisie strikt genomen ook apart moet laten kalibreren voor SDR, HDR10 en eventueel Dolby Vision. Dat verhoogt de prijs vermoedelijk aanzienlijk. 

©Omkar - stock.adobe.com

Wat kan ik zelf doen? 

Je tv biedt een aantal beeldmodi, zoals Standaard, Levendig, Eco enzovoort. Elke fabrikant biedt daarnaast een Film-modus, al kan die soms ook Bioscoop- of Filmmaker-modus heten. Die beeldmodus levert vrijwel zeker al 90 tot 95 procent van het werk van een kalibratie. Lees daarvoor ons artikel over wat je zelf kunt doen om je tv te kalibreren. 

Fabeltjes

Nee, fabrikanten besparen geen kosten door je tv niet te kalibreren. Elke tv wordt tijdens de fabricage gekalibreerd op basis van metingen en statistieken. Daardoor ligt het resultaat van de Film-modus binnen bepaalde grenzen. Er is dus variatie mogelijk, maar die valt enorm mee. Voor een gegarandeerd perfect beeld moet je je toestel echter kalibreren. 

Je tv wordt niet energiezuiniger door hem te kalibreren. Ja, vergeleken met de winkelmodus is de kans dat je toestel zuiniger wordt erg groot. Maar vergeleken met de Eco-modus die standaard is ingesteld als je het toestel thuis installeert, is het mogelijk dat een gekalibreerd beeld juist meer energie verbruikt. Kortom, er zijn heel wat factoren die het energieverbruik beïnvloeden, en uiteraard heeft de kalibratie ook invloed, maar daar wordt de televisie niet gegarandeerd zuiniger van. Een vuistregel is: hoe helderder het beeld, hoe meer de tv verbruikt.

Lees ons artikel voor meer informatie over het energieverbruik van je tv.  

Fabrikanten aan het woord 

We hebben verschillende fabrikanten gevraagd of kalibratie in de winkel zinvol is. Vooralsnog kregen we alleen antwoord van Samsung. Mochten zich nog andere fabrikanten melden, dan voegen we hun reacties hier toe. 

Samsung: "Samsung zorgt ervoor dat zijn televisies met de beste beeldkwaliteit worden geleverd. Kalibreren is geen noodzaak voor een goede beeldkwaliteit. Het is een persoonlijke keuze van de consument om zijn televisie te (laten) afregelen, zodat de beelden exact zo worden weergegeven als de industriestandaard – zoals het door de regisseur of de studio is bedoeld."

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!