Sommige winkels bieden aan om je televisie te kalibreren voordat je hem mee naar huis neemt. Maar wat is kalibreren precies? Waarom is het (niet) nodig? Kalibreren heeft voordelen, maar zijn er ook nadelen?

Wat is kalibratie? 

Als we in het geval van een televisie spreken over kalibreren, dan gaat het over het aanpassen van het beeld. Specifiek worden de kleurweergave en het verloop van zwart naar wit aangepast, zodat ze voldoen aan een internationale norm voor beeldweergave. Voor HDR-beelden is dat bijvoorbeeld 'ITU-R Recommendation BT.2100'. 

Waarom moet/wil je kalibreren? 

Als de maker van een tv-programma, tv-serie of film bepaalt hoe zijn werk eruit moet zien, doet hij dat op een gekalibreerde studiomonitor. Daar bepaalt hij (onder meer) hoe donker of licht een scène moet zijn, hoe de kleuren moeten zijn en of hij het beeld een tint wil geven om een bepaalde sfeer op te roepen. Soms gaat het dus niet om een realistische weergave (zoals voor een nieuwsuitzending), maar om artistieke expressie. 

Als kijker wil je dat het beeld van je tv zo nauw mogelijk aansluit bij dat van de studiomonitor. Zo zie je de film of tv-serie exact zoals de maker het voor ogen had. Dat is belangrijker dan je denkt. In een donkere nachtscène wil je wel alle schaduwnuances zien, maar het beeld mag niet te helder zijn. Kleuren voor een nieuwsuitzending moeten natuurlijk en realistisch zijn, maar de kleuren van een film kunnen daar opzettelijk sterk van afwijken, en dat mag je dan niet aanpassen. 

©PRI

Is een gloednieuwe tv dan niet correct ingesteld?  

Mijn nieuwe tv hoort toch gewoon correct beeld te geven? Waarom doet hij dat niet? Het antwoord is eenvoudig. Op de winkelvloer staan alle tv's ingesteld op een specifieke 'winkelmodus'. Die heeft als enige doel om de tv te laten opvallen naast die van de concurrenten. Dat betekent meestal veel te helder en veel te scherp beeld, overmatig veel contrast en veel te felle en intense kleuren.  

Je krijgt de tv trouwens niet in die modus uit de doos. Wanneer je thuis de installatie doorloopt, staat de tv standaard in de beeldmodus die ervoor zorgt dat het energieverbruik overeenkomt met wat er op het energielabel staat. Die modus zit al een stuk dichter bij een correct beeld, maar wijkt nog steeds iets af. 

Is kalibreren in de winkel nuttig? 

Ben je erg prijsbewust, laat je tv dan niet kalibreren, maar kies gewoon voor de correcte beeldmodus zoals verderop aangegeven. Houd daarnaast rekening met de relatieve kosten. Kost je tv 500 euro, dan is de meerwaarde van een kalibratie veel te klein. Koop je een high-end televisie van 2000 euro of meer, dan kan kalibreren een optie zijn. De relatieve meerkosten van een kalibratie zijn dan beperkt, terwijl het ervoor zorgt dat je het maximale uit je nieuwe toestel haalt. Niettemin kan het verschil met de juiste beeldmodus alsnog erg klein zijn.

Voor oled-tv’s is het mogelijk noodzakelijk om het toestel enige tijd in te spelen, zodat die een verversingscyclus doorgaat. Hoelang dat duurt, zal per merk verschillen, maar we horen van Philips toch een cijfer van vier uur als minimum. Houd er rekening mee dat je de televisie strikt genomen ook apart moet laten kalibreren voor SDR, HDR10 en eventueel Dolby Vision. Dat verhoogt de prijs vermoedelijk aanzienlijk. 

©Omkar - stock.adobe.com

Wat kan ik zelf doen? 

Je tv biedt een aantal beeldmodi, zoals Standaard, Levendig, Eco enzovoort. Elke fabrikant biedt daarnaast een Film-modus, al kan die soms ook Bioscoop- of Filmmaker-modus heten. Die beeldmodus levert vrijwel zeker al 90 tot 95 procent van het werk van een kalibratie. Lees daarvoor ons artikel over wat je zelf kunt doen om je tv te kalibreren. 

Fabeltjes

Nee, fabrikanten besparen geen kosten door je tv niet te kalibreren. Elke tv wordt tijdens de fabricage gekalibreerd op basis van metingen en statistieken. Daardoor ligt het resultaat van de Film-modus binnen bepaalde grenzen. Er is dus variatie mogelijk, maar die valt enorm mee. Voor een gegarandeerd perfect beeld moet je je toestel echter kalibreren. 

Je tv wordt niet energiezuiniger door hem te kalibreren. Ja, vergeleken met de winkelmodus is de kans dat je toestel zuiniger wordt erg groot. Maar vergeleken met de Eco-modus die standaard is ingesteld als je het toestel thuis installeert, is het mogelijk dat een gekalibreerd beeld juist meer energie verbruikt. Kortom, er zijn heel wat factoren die het energieverbruik beïnvloeden, en uiteraard heeft de kalibratie ook invloed, maar daar wordt de televisie niet gegarandeerd zuiniger van. Een vuistregel is: hoe helderder het beeld, hoe meer de tv verbruikt.

Lees ons artikel voor meer informatie over het energieverbruik van je tv.  

Fabrikanten aan het woord 

We hebben verschillende fabrikanten gevraagd of kalibratie in de winkel zinvol is. Vooralsnog kregen we alleen antwoord van Samsung. Mochten zich nog andere fabrikanten melden, dan voegen we hun reacties hier toe. 

Samsung: "Samsung zorgt ervoor dat zijn televisies met de beste beeldkwaliteit worden geleverd. Kalibreren is geen noodzaak voor een goede beeldkwaliteit. Het is een persoonlijke keuze van de consument om zijn televisie te (laten) afregelen, zodat de beelden exact zo worden weergegeven als de industriestandaard – zoals het door de regisseur of de studio is bedoeld."

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.