Tv direct na aankoop laten kalibreren: zinvol of niet?
Sommige winkels bieden aan om je televisie te kalibreren voordat je hem mee naar huis neemt. Maar wat is kalibreren precies? Waarom is het (niet) nodig? Kalibreren heeft voordelen, maar zijn er ook nadelen?
In dit artikel lees je onder meer:
- Wat is kalibratie van een televisie precies?
- Waarom kalibratie belangrijk kan zijn voor een correcte weergave van films en series
- Waarom nieuwe televisies niet direct goed zijn ingesteld voor thuisgebruik
- Of kalibreren in de winkel nuttig is en in welke situaties
- Welke beeldmodi je zelf kunt gebruiken voor een goede kijkervaring
- Enkele misverstanden rond kalibratie en energieverbruik
- Het standpunt van fabrikanten over kalibratie in de winkel
Tijd voor een nieuwe tv?
Bekijk hier de nieuwste modellen voor de beste prijs!
Wat is kalibratie?
Als we in het geval van een televisie spreken over kalibreren, dan gaat het over het aanpassen van het beeld. Specifiek worden de kleurweergave en het verloop van zwart naar wit aangepast, zodat ze voldoen aan een internationale norm voor beeldweergave. Voor HDR-beelden is dat bijvoorbeeld 'ITU-R Recommendation BT.2100'.
Waarom moet/wil je kalibreren?
Als de maker van een tv-programma, tv-serie of film bepaalt hoe zijn werk eruit moet zien, doet hij dat op een gekalibreerde studiomonitor. Daar bepaalt hij (onder meer) hoe donker of licht een scène moet zijn, hoe de kleuren moeten zijn en of hij het beeld een tint wil geven om een bepaalde sfeer op te roepen. Soms gaat het dus niet om een realistische weergave (zoals voor een nieuwsuitzending), maar om artistieke expressie.
Als kijker wil je dat het beeld van je tv zo nauw mogelijk aansluit bij dat van de studiomonitor. Zo zie je de film of tv-serie exact zoals de maker het voor ogen had. Dat is belangrijker dan je denkt. In een donkere nachtscène wil je wel alle schaduwnuances zien, maar het beeld mag niet te helder zijn. Kleuren voor een nieuwsuitzending moeten natuurlijk en realistisch zijn, maar de kleuren van een film kunnen daar opzettelijk sterk van afwijken, en dat mag je dan niet aanpassen.
©PRI
Is een gloednieuwe tv dan niet correct ingesteld?
Mijn nieuwe tv hoort toch gewoon correct beeld te geven? Waarom doet hij dat niet? Het antwoord is eenvoudig. Op de winkelvloer staan alle tv's ingesteld op een specifieke 'winkelmodus'. Die heeft als enige doel om de tv te laten opvallen naast die van de concurrenten. Dat betekent meestal veel te helder en veel te scherp beeld, overmatig veel contrast en veel te felle en intense kleuren.
Je krijgt de tv trouwens niet in die modus uit de doos. Wanneer je thuis de installatie doorloopt, staat de tv standaard in de beeldmodus die ervoor zorgt dat het energieverbruik overeenkomt met wat er op het energielabel staat. Die modus zit al een stuk dichter bij een correct beeld, maar wijkt nog steeds iets af.
Is kalibreren in de winkel nuttig?
Ben je erg prijsbewust, laat je tv dan niet kalibreren, maar kies gewoon voor de correcte beeldmodus zoals verderop aangegeven. Houd daarnaast rekening met de relatieve kosten. Kost je tv 500 euro, dan is de meerwaarde van een kalibratie veel te klein. Koop je een high-end televisie van 2000 euro of meer, dan kan kalibreren een optie zijn. De relatieve meerkosten van een kalibratie zijn dan beperkt, terwijl het ervoor zorgt dat je het maximale uit je nieuwe toestel haalt. Niettemin kan het verschil met de juiste beeldmodus alsnog erg klein zijn.
Voor oled-tv’s is het mogelijk noodzakelijk om het toestel enige tijd in te spelen, zodat die een verversingscyclus doorgaat. Hoelang dat duurt, zal per merk verschillen, maar we horen van Philips toch een cijfer van vier uur als minimum. Houd er rekening mee dat je de televisie strikt genomen ook apart moet laten kalibreren voor SDR, HDR10 en eventueel Dolby Vision. Dat verhoogt de prijs vermoedelijk aanzienlijk.
©Omkar - stock.adobe.com
Wat kan ik zelf doen?
Je tv biedt een aantal beeldmodi, zoals Standaard, Levendig, Eco enzovoort. Elke fabrikant biedt daarnaast een Film-modus, al kan die soms ook Bioscoop- of Filmmaker-modus heten. Die beeldmodus levert vrijwel zeker al 90 tot 95 procent van het werk van een kalibratie. Lees daarvoor ons artikel over wat je zelf kunt doen om je tv te kalibreren.
Fabeltjes
Nee, fabrikanten besparen geen kosten door je tv niet te kalibreren. Elke tv wordt tijdens de fabricage gekalibreerd op basis van metingen en statistieken. Daardoor ligt het resultaat van de Film-modus binnen bepaalde grenzen. Er is dus variatie mogelijk, maar die valt enorm mee. Voor een gegarandeerd perfect beeld moet je je toestel echter kalibreren.
Je tv wordt niet energiezuiniger door hem te kalibreren. Ja, vergeleken met de winkelmodus is de kans dat je toestel zuiniger wordt erg groot. Maar vergeleken met de Eco-modus die standaard is ingesteld als je het toestel thuis installeert, is het mogelijk dat een gekalibreerd beeld juist meer energie verbruikt. Kortom, er zijn heel wat factoren die het energieverbruik beïnvloeden, en uiteraard heeft de kalibratie ook invloed, maar daar wordt de televisie niet gegarandeerd zuiniger van. Een vuistregel is: hoe helderder het beeld, hoe meer de tv verbruikt.
Lees ons artikel voor meer informatie over het energieverbruik van je tv.
Fabrikanten aan het woord
We hebben verschillende fabrikanten gevraagd of kalibratie in de winkel zinvol is. Vooralsnog kregen we alleen antwoord van Samsung. Mochten zich nog andere fabrikanten melden, dan voegen we hun reacties hier toe.
Samsung: "Samsung zorgt ervoor dat zijn televisies met de beste beeldkwaliteit worden geleverd. Kalibreren is geen noodzaak voor een goede beeldkwaliteit. Het is een persoonlijke keuze van de consument om zijn televisie te (laten) afregelen, zodat de beelden exact zo worden weergegeven als de industriestandaard – zoals het door de regisseur of de studio is bedoeld."