Sommige winkels bieden aan om je televisie te kalibreren voordat je hem mee naar huis neemt. Maar wat is kalibreren precies? Waarom is het (niet) nodig? Kalibreren heeft voordelen, maar zijn er ook nadelen?

Wat is kalibratie? 

Als we in het geval van een televisie spreken over kalibreren, dan gaat het over het aanpassen van het beeld. Specifiek worden de kleurweergave en het verloop van zwart naar wit aangepast, zodat ze voldoen aan een internationale norm voor beeldweergave. Voor HDR-beelden is dat bijvoorbeeld 'ITU-R Recommendation BT.2100'. 

Waarom moet/wil je kalibreren? 

Als de maker van een tv-programma, tv-serie of film bepaalt hoe zijn werk eruit moet zien, doet hij dat op een gekalibreerde studiomonitor. Daar bepaalt hij (onder meer) hoe donker of licht een scène moet zijn, hoe de kleuren moeten zijn en of hij het beeld een tint wil geven om een bepaalde sfeer op te roepen. Soms gaat het dus niet om een realistische weergave (zoals voor een nieuwsuitzending), maar om artistieke expressie. 

Als kijker wil je dat het beeld van je tv zo nauw mogelijk aansluit bij dat van de studiomonitor. Zo zie je de film of tv-serie exact zoals de maker het voor ogen had. Dat is belangrijker dan je denkt. In een donkere nachtscène wil je wel alle schaduwnuances zien, maar het beeld mag niet te helder zijn. Kleuren voor een nieuwsuitzending moeten natuurlijk en realistisch zijn, maar de kleuren van een film kunnen daar opzettelijk sterk van afwijken, en dat mag je dan niet aanpassen. 

©PRI

Is een gloednieuwe tv dan niet correct ingesteld?  

Mijn nieuwe tv hoort toch gewoon correct beeld te geven? Waarom doet hij dat niet? Het antwoord is eenvoudig. Op de winkelvloer staan alle tv's ingesteld op een specifieke 'winkelmodus'. Die heeft als enige doel om de tv te laten opvallen naast die van de concurrenten. Dat betekent meestal veel te helder en veel te scherp beeld, overmatig veel contrast en veel te felle en intense kleuren.  

Je krijgt de tv trouwens niet in die modus uit de doos. Wanneer je thuis de installatie doorloopt, staat de tv standaard in de beeldmodus die ervoor zorgt dat het energieverbruik overeenkomt met wat er op het energielabel staat. Die modus zit al een stuk dichter bij een correct beeld, maar wijkt nog steeds iets af. 

Is kalibreren in de winkel nuttig? 

Ben je erg prijsbewust, laat je tv dan niet kalibreren, maar kies gewoon voor de correcte beeldmodus zoals verderop aangegeven. Houd daarnaast rekening met de relatieve kosten. Kost je tv 500 euro, dan is de meerwaarde van een kalibratie veel te klein. Koop je een high-end televisie van 2000 euro of meer, dan kan kalibreren een optie zijn. De relatieve meerkosten van een kalibratie zijn dan beperkt, terwijl het ervoor zorgt dat je het maximale uit je nieuwe toestel haalt. Niettemin kan het verschil met de juiste beeldmodus alsnog erg klein zijn.

Voor oled-tv’s is het mogelijk noodzakelijk om het toestel enige tijd in te spelen, zodat die een verversingscyclus doorgaat. Hoelang dat duurt, zal per merk verschillen, maar we horen van Philips toch een cijfer van vier uur als minimum. Houd er rekening mee dat je de televisie strikt genomen ook apart moet laten kalibreren voor SDR, HDR10 en eventueel Dolby Vision. Dat verhoogt de prijs vermoedelijk aanzienlijk. 

©Omkar - stock.adobe.com

Wat kan ik zelf doen? 

Je tv biedt een aantal beeldmodi, zoals Standaard, Levendig, Eco enzovoort. Elke fabrikant biedt daarnaast een Film-modus, al kan die soms ook Bioscoop- of Filmmaker-modus heten. Die beeldmodus levert vrijwel zeker al 90 tot 95 procent van het werk van een kalibratie. Lees daarvoor ons artikel over wat je zelf kunt doen om je tv te kalibreren. 

Fabeltjes

Nee, fabrikanten besparen geen kosten door je tv niet te kalibreren. Elke tv wordt tijdens de fabricage gekalibreerd op basis van metingen en statistieken. Daardoor ligt het resultaat van de Film-modus binnen bepaalde grenzen. Er is dus variatie mogelijk, maar die valt enorm mee. Voor een gegarandeerd perfect beeld moet je je toestel echter kalibreren. 

Je tv wordt niet energiezuiniger door hem te kalibreren. Ja, vergeleken met de winkelmodus is de kans dat je toestel zuiniger wordt erg groot. Maar vergeleken met de Eco-modus die standaard is ingesteld als je het toestel thuis installeert, is het mogelijk dat een gekalibreerd beeld juist meer energie verbruikt. Kortom, er zijn heel wat factoren die het energieverbruik beïnvloeden, en uiteraard heeft de kalibratie ook invloed, maar daar wordt de televisie niet gegarandeerd zuiniger van. Een vuistregel is: hoe helderder het beeld, hoe meer de tv verbruikt.

Lees ons artikel voor meer informatie over het energieverbruik van je tv.  

Fabrikanten aan het woord 

We hebben verschillende fabrikanten gevraagd of kalibratie in de winkel zinvol is. Vooralsnog kregen we alleen antwoord van Samsung. Mochten zich nog andere fabrikanten melden, dan voegen we hun reacties hier toe. 

Samsung: "Samsung zorgt ervoor dat zijn televisies met de beste beeldkwaliteit worden geleverd. Kalibreren is geen noodzaak voor een goede beeldkwaliteit. Het is een persoonlijke keuze van de consument om zijn televisie te (laten) afregelen, zodat de beelden exact zo worden weergegeven als de industriestandaard – zoals het door de regisseur of de studio is bedoeld."

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.