De Olympische Spelen staan voor de deur. Sportliefhebbers zitten tijdens zo'n evenement natuurlijk aan de buis gekluisterd. Dergelijke sportevenementen leiden vrijwel altijd tot kortingsacties, dus wellicht is het een goed moment om een nieuwe tv te overwegen. Maar zelfs als je geen aankoop wilt doen, wat kan je dan nog aanpassen aan je tv om optimaal van sport te genieten?

De standaard beeldmodus die je televisie gebruikt wanneer hij uit de doos komt, levert niet de beste beeldkwaliteit. Dat is zeker het geval voor modellen van minder dan twee jaar oud. Die moeten immers voldoen aan strenge regels voor het energielabel en dat betekent dat ze op een energiezuinige modus ingesteld staan. Prima, hoor ik je denken. En ja, we willen allemaal energiezuinig zijn, maar voor een tv betekent dat helaas ook dat het apparaat niet de beeldkwaliteit levert die het zou kunnen leveren. Staat je tv dus ingesteld op een eco-modus of iets vergelijkbaars, weet dan dat een andere modus beter beeld oplevert. Oudere toestellen kwamen vaak uit de doos in de standaard-beeldmodus, geen slechte keuze, maar ook dat kan beter.

1 Andere instellingen

De beste tv-instellingen worden bepaald door wát je kijkt en in welke omgeving je kijkt. Films en series hebben vooral baat bij goed contrast en een goede weergave van donkere beelden. Sportbeelden daarentegen zijn erg helder en goed verlicht. Correcte kleuren zijn voor zowel films als sport belangrijk.

Mocht er zoiets bestaan als een ideale tv die geen enkel nadeel heeft en elk beeld perfect weergeeft, dan zou je voor alle content dezelfde instellingen kunnen gebruiken. Helaas zijn onze tv’s (nog) niet perfect. De omgeving waarin je kijkt, speelt ook een rol. Bij veel omgevingslicht mag de tv wat minder nadruk leggen op contrast, maar wat meer op helderheid. Kleuren mogen iets rijker zijn.

Een verduisterde kamer is de sfeer die we prefereren als we een film kijken. Sportbeelden bekijken we vaak bij meer omgevingslicht. En dus is het zinvol om de instellingen wat aan te passen.

©Drobot Dean - stock.adobe.com

2 Welke beeldmodus?

Wil je zo min mogelijk gedoe, dan zijn de voorgeprogrammeerde beeldmodi van de tv je beste vriend. Sommige merken leveren nog steeds een Sport-modus (LG en Panasonic), dat is natuurlijk de meest voor de hand liggende keuze. Heeft jouw televisie geen sportmodus, dan kun je kiezen voor Standaard of zelfs Levendig (soms ook onder de naam Dynamisch of Kristalhelder). Die laatste modus heeft een slechte reputatie, maar de laatste jaren hebben fabrikanten flinke verbeteringen doorgevoerd, zodat je die bij veel omgevingslicht echt een kans moet geven.

Het beste resultaat haal je door een van de standaard modi nog een beetje bij te sturen via de instellingen. Je kunt niets fout kunt doen, in het ergste geval reset je de beeldinstellingen gewoon naar de originele instellingen. De meest natuurgetrouwe beelden worden geleverd door de Film-modus. Je vindt deze bij sommige merken ook onder de naam Bioscoop. Een deel van deze instellingen willen we overzetten naar een andere beeldmodus. Zo blijft de filmmodus voor tv-series en films en hebben we een andere beeldmodus voor sport. Schakel de tv daarom naar de Film-modus en noteer de instellingen die je daar vindt.

3 Een natuurlijke kleur

Heel wat standaardbeeldinstellingen gebruiken een koele kleurtemperatuur, wat betekent dat witte beelden (maar eigenlijk alle kleurtinten) een wat blauwe tint hebben. Tv’s zijn vaak wat helderder als ze een koele kleurtemperatuur gebruiken, maar we ruilen graag wat van die helderheid in voor natuurlijkere kleuren.

Een meer correcte kleurweergave krijg je bij een warme kleurtemperatuur. De instelling waar je naar op zoek gaat is Kleurtemperatuur, soms ook te vinden onder de benaming Witbalans of Witpunt. De instelling zelf gebruikt als mogelijke opties vaak termen als Warm of Koud. Verander ze naar de instelling die je bij de Film-modus vond. Eventueel zet je ze één stap in de richting van een koelere kleurtemperatuur voor een iets frisser en levendiger beeld.

4 Een beetje extra scherpte

Op een 4K-tv is er veel detail te zien en soms is het verleidelijk om het beeld nog scherper te willen maken. Dat is in heel wat beeldmodi vaak te veel gedaan. Overmatige scherpte zorgt voor vals detail en kan het beeld een wat hyperrealistische indruk geven. De scherpte-instelling zet je het best op de instelling van de Film-modus. Een beetje extra scherpte kan geen kwaad, bijvoorbeeld tot maximum 10 (als de schaal tot 100 gaat). Extra instellingen zoals Superresolutie of Resolutie remasteren mag je ook activeren. Als dat in stappen kan, kies dan de laagste stap.

5 Helderheid

De instelling Helderheid bepaalt de maximale helderheid van het beeld. Opgelet, bij Panasonic heet deze instelling Verlichttingssterkte en bij Hisense Achtergrondverlichting. Bij deze twee merken bepaalt de helderheidsinstelling het zwartniveau. Dat is een oudere conventie die helaas wat onlogisch klinkt. Ook op oudere modellen van andere merken is het mogelijk dat die methode nog gebruikt wordt.

Kijken naar sportwedstrijden op tv, en zeker wanneer het om events als het EK of WK voetbal gaat, is vaak een sociale gebeurtenis. Je kijkt met vrienden en familie en meestal in een goed verlichte omgeving. Daarom mag het beeld best wat helderder zijn dan we dat doorgaans voor films willen. De helderheidsinstelling neem je daarom het best over uit de beeldmodus Standaard of Dynamisch.

6 De lichtsensor

Kijk je soms bij veel omgevingslicht en soms bij weinig, dan is het handig om de lichtsensor te activeren. Die past dan automatisch de helderheid aan op basis van het omgevingslicht. Bij LG vind je deze in het menu onder Algemeen / Energiebesparing. Kies als energiebesparingsstap Automatisch om de lichtsensor te gebruiken. Bij Sony ga je naar Beeld / Ambient Optimalization terwijl je bij Philips naar Beeld / Optimalisatie Lichtniveau gaat. Heb je een televisie van Samsung? Dan vind je de lichtsensor onder Instellingen / Algemeen en privacy / Aan/uit en spaarstand / Helderheidsoptimalisatie. Bij Panasonic ga je naar Beeld / Omgevingssensor terwijl je bij Hisense naar Beeld / Achtergrondverlichting / Lichtsensor gaat. Tot slot is er nog TCL waar je naar Weergave en Geluid / Intelligente instellingen / Intelligente helderheid gaat.

7 Vloeiende actiebeelden

Sport kan soms flitsend snelle acties opleveren. Je wilt geen seconde missen, dus wil je maximale bewegingsscherpte en zo weinig mogelijk schokken als de camera over het veld meebeweegt. Bewegingsscherpte (hoe scherp het scherm bewegende voorwerpen kan weergeven) hangt voor een deel af van de schermtechnologie, maar ook van de instellingen. Dit is een van de weinige punten waar je echt wilt afwijken van de instellingen in de Film-modus. Daar staan deze instellingen vaak uit of op een minimale stand om het zogeheten ‘soapopera-effect’ te vermijden. Maar voor sport willen we ze juist maximaal activeren.

Omdat de benaming echt sterk afwijkt van merk tot merk geven we ze even mee. LG noemt het Truemotion, Sony Motionflow, Philips Motionstijl, Samsung Beeldscherpte, Panasonic Intelligent Frame Creation, Hisense Ultra Smooth Motion en TCL Bewegingsduidelijkhid. Is er slechts één optie in de instellingen, zet die dan op de hoogste stand (vaak heet dat Vloeiend) of een stapje lager. Zijn er twee opties, zet dan de instelling die verwijst naar Wazigheid of Vervagen op maximum, de instelling voor Trillen op maximum of ietsje lager.

8 Stadiongeluid creëren

De sfeer bij een sportwedstrijd komt voor een deel ook van de fans die luidkeels hun favorieten aanmoedigen. Die unieke sfeer naar de woonkamer brengen is mogelijk. Duik in de geluidsinstellingen en ook hier vind je een aantal presets. Een stand als Sport is eerder uitzonderlijk geworden, maar de instellingen in de Film-modus met zijn surround-effect kan hier voor mooie resultaten zorgen.

Je kunt ook de equalizer aanpassen om de klank wat bij te sturen of experimenteren met de beschikbare surround-instellingen. Denk eraan dat kleinere tv’s vaak maar een matig volume kunnen leveren. Wie de volumeknop te ver opendraait, riskeert allerlei vervormingen. Een soundbar is in veel gevallen een duidelijke verbetering voor de klank, niet alleen voor sport maar ook voor film.

9 Toch een nieuwe tv?

Korting! Cashback! Dat zijn de codewoorden bij alle fabrikanten in aanloop naar de overvolle sportzomer. De komende maanden zijn dan ook een uitgelezen moment om een nieuwe tv in huis te halen. Je hoeft daarvoor overigens niet noodzakelijk bij de allernieuwste modellen te kijken. De modellen van vorig jaar zijn ondertussen al flink in prijs gedaald, en zowel winkels als fabrikanten willen hun resterende voorraad kwijt. Ook daar zijn met andere woorden prachtige koopjes te vinden.

De koopgids die we eind vorig jaar schreven, is zeker handig om even te herlezen. Lees 'm hier. Voor een optimale sportervaring zijn er een paar aandachtspunten die we in de komende stappen toelichten.

10 De grootte van het scherm

De schermgrootte hangt af van je kijkafstand en persoonlijke voorkeur. Het is wel evident dat een groter scherm voor een intensere ervaring zorgt. Voor een fijne, meeslepende ervaring maak je de volgende berekening. Meet de kijkafstand tot de belangrijkste zitplaats in centimeters. De grootste beelddiagonaal (ook in centimeters) is de kijkafstand gedeeld door 1,5. De kleinste beelddiagonaal is de kijkafstand gedeeld door 2,0. Kleiner doet af aan de ervaring, groter kan echt overweldigend zijn. Een 55- of 65inch-tv zal in de meeste woonkamers de beste keuze zijn.

Zeker bij (heel) grote maten moet je ook rekening houden met de gevolgen voor de woonkamer zelf. In de winkel oogt een tv altijd kleiner dan hij eigenlijk is. Een handige tip: zoek online de maten op van een tv die je op het oog hebt en snijd een stuk karton uit van die maat. Zo kun je beter inschatten hoeveel plek zo’n tv in de kamer inneemt.

11 De bal perfect in beeld

Of het nu een golfbal, een tennisbal of een voetbal is, de bal kan razendsnel over het scherm flitsen. Kies daarom voor een 120Hz-tv. Die kan dankzij de hoge verversingssnelheid de bal scherper in beeld houden. Sportbeelden komen binnen op 50 of 60 Hz, maar de tv kan die omzetten naar 120 Hz voor beter detail. Denk er wel aan de bewegingsinstellingen aan te passen (zie stap 7). Voor de volledigheid; een 100Hz-tv is hetzelfde als een 120Hz-tv, alle moderne tv’s kunnen beide aan. Een 144Hz-scherm levert nauwelijks meerwaarde, in veel gevallen zelfs geen.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

12 De beste beeldtechnologie

Er zijn verschillende beeldtechnologieën te koop en het hangt vooral van je kijkomgeving af welke voor jou de beste is. Lcd (daar vallen ook alle qled, qned en andere varianten onder) kan nog steeds de meeste helderheid leveren, zeker bij sport als de beelden van zichzelf al heel helder zijn. Het gaat dan in de eerste plaats over de miniled-modellen. Die hebben de laatste jaren bovendien aanzienlijke stappen gezet op vlak van contrast, door het gebruik van betere VA-panelen en meer local dimming-zones. Zelfs in de middenklasse modellen vind je nu tv’s die meer dan 1000 nits leveren met ongeveer 500 zones.

Oled-tv’s leveren nog steeds een niet te overtreffen contrast en de beste kijkhoek. Hun hoge bewegingsscherpte is uitstekend voor sport. De wat goedkopere modellen zijn wat minder ruim bemeten op het vlak van helderheid als je bij veel omgevingslicht kijkt. Maar de topmodellen die gebruikmaken een microlens-laag of de nieuwe qd-oledtechnologie leveren flink wat extra helderheid.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

13 Genoeg helderheid

Weet je nu al dat HDR voor jou weinig of geen belang zal hebben, dan maakt piekhelderheid weinig uit. Dat geldt al helemaal wanneer je meestal bij gedempt licht kijkt. SDR-content inclusief sport ziet er dan op alle tv’s prima uit, zelfs op instapmodellen (tenminste als het de helderheid betreft). Op een budgetmodel zul je sowieso nooit de echte voordelen van HDR zien, ook wanneer zo’n tv die beelden wel kan tonen.

Voor sportbeelden bij veel omgevingslicht raden we aan om te mikken op een tv met minstens 500 cd/m² piekhelderheid. Oled-modellen kunnen dat niet op het volledig scherm leveren, maar zullen in veel omstandigheden nog prima beeld geven. Maar een degelijke lcd-tv is bij veel omgevingslicht dan toch de betere keuze.

Wil je ook uitstekende HDR-weergave, en dat is dan vooral voor films en tv-series op streamingdiensten, dan is meer helderheid altijd beter. In dat geval is je budget bepalend. oled, qd-oled en miniled lcd-tv’s uit de hoge middenklasse en topklasse zijn dan uiteraard de beste keuze.

©Omkar - stock.adobe.com

QNED, het antwoord van LG op quantum dots, wordt toegepast in deze miniled lcd-tv. Dit type televisie is inmiddels erg populair geworden, ook in het subtop- en middensegment van het tv-aanbod. Heeft deze LG 65QNED91T6A genoeg in huis om de concurrentie de baas te blijven?

Deze LG-televisie past perfect in het rijtje van moderne, prima afgewerkte televisies die we dit jaar al vaker voorbij zagen komen. Het toestel is vrij slank dankzij het profiel van slechts 45mm, heeft een mooie metaalkleurige rand rondom en een vlakke rug. Aan de zijdes is de rug zoals bij de meeste toestellen wat afgeschuind. De centrale voet biedt geen verschillende draaiposities, maar het scherm staat desondanks toch 7cm hoog boven het tv-meubel, zodat een soundbar goed onder het scherm past. Het enige echt opvallende kenmerk? Het toestel is relatief zwaar, namelijk 35kg inclusief voet.

De tv beschikt over vier HDMI-poorten die allemaal de maximale HDMI 2.1-bandbreedte van 48Gbps bieden. Dat is nog steeds vrij zeldzaam, maar is wel goed nieuws voor gamers met meerdere high-end gaming-bronnen. Er is ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync) en op één poort kun je ARC/eARC gebruiken. De input-lag is iets hoger dan bij de oled-modellen, maar blijft zeer goed, 17,0ms (4K60) en 7,6ms (2K120). Wie de tv wil uitbreiden met draadloze luidsprekers, kan gebruik maken van het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association). Je bent wel beperkt tot 2.1-configuraties, een WiSA surround-opstelling is dan helaas niet mogelijk.

Niet alle minileds zijn gelijk

Het gebruik van minileds voor de achtergrondverlichting is iets waar fabrikanten graag mee uitpakken, maar het resultaat per merk en model kan sterk uiteenlopen. Minileds verdelen de achtergrondverlichting in meer segmenten dan wanneer er gewone leds worden toegepast. Het aantal zones kan sterk verschillen, van 100 tot meer dan 1.000. Dat heeft uiteraard impact op de prestaties wat betreft contrast en helderheid.

Deze LG heeft een achtergrondverlichting met 16x10 (160) zones, en dat is vandaag de dag toch redelijk weinig. Concurrenten zitten in dit segment al op 1.500 zones. Het eigen contrast van het VA-paneel is goed, 4.800:1, maar met dat beperkt aantal zones stijgt dat nauwelijks naar 5.000:1, en dat is vooral ook omdat LG erg voorzichtig is met de dimming. Op eenvoudigere testen kan dit wel naar 35.000:1 stijgen. Naar een reden hoeven we niet ver te zoeken, agressief dimmen met zo weinig zones maakt de zonegrenzen zichtbaar, ook omdat ze soms wat traag reageren. Dat stoort erg en hierdoor is een vage halo rond heldere voorwerpen op een donkere achtergrond dan ook onvermijdelijk.

©LG Electronics

Ook op het vlak van helderheid doet de LG op veel vlakken onder voor de concurrentie. Op een 10% venster meten we in de goed gekalibreerde HDR Filmmaker mode 1.099 nits, en op het volledig wit beeld haalt hij nog 644 nits. Dat was twee jaar geleden weliswaar nog acceptabel, maar nu concurrenten vlot over de 2.000 nits gaan, is dat toch wat te beperkt. Het kleurbereik scoort wel uitstekend, daar meten we 95% P3.

Toch heeft LG nog een sterke troef in handen, namelijk de uitstekende kalibratie af fabriek. De Filmmaker mode is zowel in SDR als HDR bijzonder goed gekalibreerd. Dat betekent dat je kunt rekenen op veel schaduwnuances, een neutrale grijsschaal en mooie, natuurlijke kleurweergave. Met HDR10-beeld kan LG’s dynamische tone mapping prachtige resultaten opleveren en daarmee maakt de tv het beste van zijn kleurbereik en helderheid. Witnuances en intense kleuren worden uitstekend bewaard. Alleen heel donkere HDR10-scènes lijden wat onder het beperkte aantal zones, die beelden worden iets té donker. De QNED91 ondersteunt ook Dolby Vision, maar geen Dolby Vision IQ zoals bij de oled-modellen.

Uitstekende beeldverwerking

Naast een uitstekende kalibratie toont deze LG ook sterke prestaties voor beeldverwerking. Dat dankt de tv aan zijn Alpha 8-processor die verbeterd werd met eigenschappen en functies die vorig jaar nog exclusief voor de Alpha 9-processor waren. We kunnen zelfs zeggen dat de LG geen echte zwakke plekken meer heeft. Deinterlacen van 1080i-beelden zoals die van live tv, doet hij prima zodat je zelden nog een gekartelde rand ziet. Upscaling en ruisonderdrukking maken van oudere content mooie 4K-beelden, al kun je van oudere videocontent zoals dvd’s geen wonderen verwachten. Via een superresolutie-bewerking kan de tv wat fijn extra detail toevoegen, dat werkt goed voor HD-materiaal, maar kan bij dvd’s bijvoorbeeld wel voor een wat overbewerkt resultaat zorgen. De ruisonderdrukking kan ook kleurstroken in zachte gradiënten wegnemen.

©LG Electronics

Een lcd-paneel heeft minder bewegingsscherpte dan een oled-paneel, en dus maskeert het fijn detail in snelle actiescènes. Bewegende voorwerpen hebben soms een wazige rand of tonen een beperkt sleepspoor. LG biedt met Motion Pro verschillende opties om dat te elimineren, maar introduceren op hun beurt juist weer andere problemen, dus deze functie kun je beter uit laten staan. Heb je een hekel aan schokken in het beeld wanneer de camera snel beweegt, activeer dan de Trumotion-functie. Zeker voor sport is dat prettig, maar voor film blijft het vaak een kwestie van smaak.

Degelijke audio

De QNED91 is uitgerust met een 2.2-systeem van 40 watt, en ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X. Onze filmfragmenten klonken prima met een aangename warme klank en een vleugje ruimtelijkheid. Die echte surround sound-ervaring kan je uit dit soort systeem niet halen, zelfs niet met ondersteuning voor de modernste audioformaten. Dat AI niet altijd de juiste resultaten geeft, werd hier bevestigd. De tv heeft een AI-Pro mode voor geluid, maar die klonk erg slecht, zeker voor muziek. In de muziek audiomode konden we het resultaat wél waarderingen, als loop je daar wel tegen beperkingen aan wanneer je voor hardere muziekgenres zoals metal kiest. Met het volume op ongeveer driekwart hoor je de woofer trillen in het chassis en gaat de bas uit de bocht. Al bij al een degelijk resultaat, in lijn met deze categorie. 

WebOS 24, helaas met reclame

De smart tv-omgeving van LG, WebOS, heeft veel goede punten. Zo vind je nagenoeg alle streaming-apps op dit platform, zowel internationaal als lokaal. Daarnaast heeft LG op de 2024-versie van webOS naast Airplay 2 ook Google Cast geïmplementeerd zodat je vanaf je smartphone, Android of iOS, moeiteloos content naar de tv kunt streamen. Apps en andere functies zijn gegroepeerd in zogeheten Quick Cards, zodat je gemakkelijk bepaalde functies kunt terugvinden.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Er zijn Quick Cards voor Thuis-hub, Sport, Thuiskantoor, Games, Muziek, Toegankelijkheid en sinds kort ook voor Leren en Groeien. De lay-out van WebOS zelf is vrij eenvoudig en ook redelijk compact zodat je niet nodeloos hoeft te scrollen om iets te vinden. De Magic Remote van LG waarmee je een cursor bestuurt door naar het scherm te wijzen blijft ook een belangrijke factor in het gebruiksgemak. Aangezien smart tv-platformen nog steeds evolueren is het ook erg fijn om te weten dat LG nu vijf jaar lang de nieuwste versie van WebOS op je tv belooft te plaatsen. In dit overzichtsartikel vind je alle info over webOS.

Toch heeft LG wat ons betreft een foute beslissing genomen. De fabrikant toont namelijk nu reclame op het Home-scherm, en die reclame is in tegenstelling tot bij andere fabrikanten niet beperkt tot content, maar kan bijvoorbeeld ook een sportwinkel of automerk tonen. Dat is echt wel het laatste wat we willen. Zelfs de screensaver kan reclame tonen (al zagen daar gelukkig alleen LG’s eigen LG Channel-dienst). Je kunt de reclame uitschakelen via de instellingen, iets dat we dan ook van harte aanraden.

Conclusie

De 65QNED91T6A kan zijn miniled-beloftes niet echt waarmaken. Het aantal zones in de achtergrondverlichting is vrij laag, waardoor er maar een beperkte verbetering van het contrast is. Ook op het gebied van piekhelderheid scoort hij niet overdreven goed. Als we naar concurrenten in deze categorie kijken, zoals Hisense of TCL, dan bieden die meer zones, beter contrast en meer piekhelderheid. LG slaat de plank verder ook mis door reclame op het Home-scherm toe te laten, dat zetten we onverbiddelijk uit.

Ondanks die beperking levert de tv nog voldoende contrast en piekhelderheid, en gecombineerd met een ruim kleurbereik en zeer goede beeldverwerking levert dat alsnog erg mooie beelden. De tv is op zijn best in verlichtte woonkamer. Hij ondersteunt Dolby Vision, maar geen HDR10+. LG vangt dat uitstekend op door zijn eigen dynamische tone mapping. Dat illustreert dat goede beeldverwerking net zo belangrijk als puur contrast of piekhelderheid. WebOS is een prima smart tv-systeem met ruim aanbod apps en functies en nu ook met de garantie voor vijf jaar nieuwe versies voor het OS. De prijs is wat ons betreft echter nog iets te hoog.

Je bent aan het videobellen, maar de achtergrond ziet er slordig uit. Of misschien wil je tussendoor een kort filmpje tonen, het beeld optimaliseren of opfleuren met enkele effecten. Software die je als virtuele webcam gebruikt, maakt dit en nog veel meer mogelijk.

Er zijn al langer applicaties beschikbaar waarmee je filters, effecten en virtuele achtergronden aan je videogesprek toevoegt. De populaire mobiele app Snapchat was een van de eerste. Met uitgebreide filters en lenzen kun je in realtime beelden aanpassen. Je geeft jezelf bijvoorbeeld kattenoren of verandert de omgeving. Snapchat gebruikt Augmented Reality (AR) om digitale elementen over echte beelden te plaatsen.

Inmiddels heeft ook Artificiële Intelligentie (AI) zijn intrede gedaan om effecten nauwkeurig op bewegende gebruikers toe te passen. Videoconferentietools zoals Teams en Zoom, gebruiken AI. Denk aan machinelearning-technologieën en convolutionele neurale netwerken. Daarmee is de gebruiker van zijn achtergrond te scheiden en kan er een virtuele achtergrond worden getoond. Een green screen is niet meer nodig.

In het gratis Microsoft Teams start je bijvoorbeeld een videogesprek via Nu vergaderen / Vergadering starten. Als je op Meer en Achtergrondeffecten klikt, kun je uit tientallen achtergronden kiezen of je achtergrond vervagen. Via Nieuwe toevoegen importeer je een specifieke achtergrond, bijvoorbeeld ontworpen door een AI-beeldgenerator.

Mogelijkheden

Virtuele webcams kun je gebruiken om speciale effecten, filters en grafische overlays aan je live-video toe te voegen, of om de achtergrond te vervagen of te vervangen. Als de gebruikte software dit toelaat, kun je ook afbeeldingen of andere video’s als webcam-uitvoer gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld je computerscherm delen. Tijdens je live-gesprek of -stream wissel je dan tussen video’s, afbeeldingen en zelfs verschillende camera’s, zoals een HDMI-camera die je gebruikelijke videoconferentietool mogelijk niet als (web)camera herkent.

Dit alles maakt dat virtuele webcam-software niet alleen leuk is voor persoonlijk gebruik, maar ook efficiëntere videoconferenties in een zakelijke context, of professionelere videostreams naar platforms als YouTube Live en Twitch mogelijk maakt. Je kunt zelfs de camera van je smartphone als webcam gebruiken. Dat is handig als je een optimaal beeld wilt hebben of als je computer niet over een webcam beschikt.

Applicaties

Er zijn verschillende programma’s voor virtuele webcams. In dit artikel focussen we ons op software die onder Windows draait en ook beschikbaar is als mobiele app. Op die manier kun je je smartphone of tablet als webcam gebruiken. Populaire applicaties zijn onder meer FineCam en ManyCam, die we beide kort voorstellen. Daarnaast besteden we aandacht aan een gratis opensource-alternatief: OBS Studio. Met deze tool combineer je meerdere videobronnen en creëer je scènes en overgangen. Dit maakt het bij uitstek geschikt voor live-streaming en schermopnames. OBS Studio ondersteunt bovendien een virtuele webcamfunctie, waardoor je OBS-uitvoer in videoconferentie-apps kunt gebruiken.

FineCam: set-up

Download FineCam. Met een druk op Install zet je de software op je pc. De gratis versie heeft een watermerk in de video. Wil je deze weg hebben? Dan heb je de betaalde Pro-versie nodig. Deze kost eenmalig zo’n 60 euro en ondersteunt ook resoluties van 1080p en hoger.

Na het opstarten kun je via het pijlknopje linksboven je aangesloten webcam selecteren. Een andere optie is om een mobiel Apple- of Android-apparaat te kiezen. Je moet dan wel de mobiele app van FineCam op dit apparaat draaien. Als het apparaat met hetzelfde netwerk is verbonden, druk je op de mobiele app op Connect en bevestig je met Agree in de desktop-app om een verbinding te maken. Het camerabeeld verschijnt dan direct in het applicatievenster.

FineCam: configuratie

FineCam kun je op verschillende manieren aansturen. We beperken ons tot de opties die ook in de gratis versie beschikbaar zijn. Zo kun je bijvoorbeeld het camerabeeld verplaatsen over de achtergrond, maar niet schalen. Bovenaan vind je knoppen om in- en uit te zoomen, het beeld te keren of te roteren en de vorm in te stellen, zoals Rectangle of Circle. Met Adjustment onderaan optimaliseer je de licht- en kleurinstellingen met schuifregelaars, zoals Brightness, Contrast, Saturation en White Balance.

Je kunt ook op Filter klikken om een van de ruim dertig vooraf ingestelde beeldweergaves te selecteren. Is je eigen fysieke achtergrond niet geschikt voor videobellen? Kies dan via Background uit twintig virtuele achtergronden. Of ontwerp je eigen achtergrond door bij AI Generated Background een prompt voor de AI-beeldgenerator in te voeren.

Kies je via Theme een lay-out waarbij je eigen webcambeeld niet het volledige scherm bedekt, dan kun je met Content tegelijkertijd andere inhoud tonen. Denk aan een webpagina, applicatievenster, video (ook via een YouTube-url), iPhone-beeld, PowerPoint-presentatie, tekst of eigen foto. In je videoconferentietool selecteer je FineShare FineCam om de virtuele camera te gebruiken. Mogelijk moet je nog bevestigen met de blauwe knop Virtual Camera rechtsonder in FineCam.

ManyCam: set-up

FineCam bevat ook de knop Multi-scenes waarmee je meerdere virtuele opzetten klaarzet en snel schakelt. Helaas is deze functie alleen beschikbaar in de Pro-versie. Een goed alternatief is dan ManyCam voor Windows en macOS. De betaalde versies zijn er vanaf ongeveer 45 euro per jaar. Je hebt dan geen watermerk en meer effecten, hogere resoluties (full HD tot 4K) en meerdere simultane videobronnen.

We beperken ons hier tot de gratis versie mét watermerk. Start de tool en klik op de plusknop in het hoofdvenster. In het uitklapvenster bij Camera’s selecteer je de gewenste (web)cam. In het rechtervenster kun je allerlei beeldinstellingen aanpassen, zoals Zoomen, Corner Radius, Ondoorzichtigheid en diverse opties bij Color Adjustment.

ManyCam: configuratie

In de gratis versie van ManyCam kun je maximaal twee presets klaarzetten, elk met verschillende beelden en instellingen. Klik op de plusknop in het tweede vakje onderaan het camerabeeld. Je kunt nu een andere camera selecteren of kiezen uit diverse opties, zoals Afbeeldingen en video’s, PowerPoint, PDF, YouTube URL en Desktop. Bij meerdere beeldschermen kun je zelf aangeven welk scherm je live wilt tonen. Andere opties zijn hier onder meer Gebied onder cursors (handig voor het volgen van je muisbewegingen) en App-venster. Net als bij FineCam kun je hier ook een mobiel apparaat gebruiken, waarmee je smartphone of tablet als webcam werkt.

Een preset verwijder je eenvoudig via het prullenbakicoon. Met het knopje met de drie puntjes stel je een visueel overgangseffect in bij het schakelen tussen presets. Er zijn nog vele andere effecten beschikbaar via de toverstaf bovenaan. Kies uit verschillende rubrieken, zoals GIFS (druk op het plusknopje om eigen afbeeldingen te gebruiken), Animals, Emojis en Face Accessories. Via Asset Store download je extra items.

OBS Studio: set-up

Zowel FineCam als ManyCam zijn gebruiksvriendelijke programma’s, maar helaas zijn de mogelijkheden in de gratis versies beperkt en wordt je video ontsierd door een watermerk. Een volledig gratis alternatief is OBS Studio. Download de tool (beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en installeer deze. Bij de opstart merk je al snel dat er veel functies zijn. We beperken ons hier tot enkele leuke opties voor het gebruik van een virtuele camera.

Allereerst controleer je de videoresolutie. Klik rechtsonder op Instellingen en open de rubriek Video. Stel de Basisresolutie bij voorkeur in op die van je monitor (bijvoorbeeld 1920x1080 en 16:9). De Uitvoerresolutie stel je normaal gesproken op dezelfde waarden in, tenzij je videoconferentietool andere waarden voorstelt. Bevestig met OK.

Linksonder in het hoofdvenster merk je dat OBS Studio al één scène heeft aangemaakt. Rechtsklik op deze scène en noem deze bijvoorbeeld Virtuele webcam. Nu moet je natuurlijk nog de gewenste bronnen aan je virtuele webcambeeld toevoegen.

OBS Studio: bronnen

Standaard heeft OBS Studio al één bron toegevoegd: Vensteropname. Je mag deze selecteren en met het prullenbakicoon verwijderen. Druk vervolgens op de plusknop en kies Video opname-apparaat om je fysieke webcam toe te voegen. Kies Nieuwe maken en geef deze als naam bijvoorbeeld Mijn webcam. Bevestig met OK en kies de juiste webcam bij Apparaat. Resolutie/FPS Type staat standaard op die van het apparaat, maar je kunt hier ook Aangepast kiezen. Klik op Video Instellen om allerlei beeldinstellingen te optimaliseren.

Na je bevestiging met OK verschijnt het webcambeeld op je canvas en kun je dit met de muis verplaatsen, roteren en schalen. Dit is vooral interessant als je nog andere content (bronnen) wilt toevoegen. Klik op (De)activeren om de video in één keer zichtbaar of onzichtbaar te maken.

Voor extra content klik je op het plusknopje bij Bronnen en voeg je onderdelen toe zoals Afbeelding, Beeldschermopname, Browser, Diashow, Vensteropname (van een nader te bepalen app) of Mediabron (om bijvoorbeeld een eigen videobestand te tonen). Elk van de toegevoegde bronnen kun je vervolgens positioneren en schalen op je canvas.

Wil je snel kunnen afwisselen tussen een beeld waarin je zelf prominent op de voorgrond staat met een applicatievenster verkleind op de achtergrond, en andersom? Maak dan twee scènes aan. Klik met rechts op je eerste scène, kies Dupliceren en noem deze bijvoorbeeld Applicatie (webcam). Vervolgens schaal je de objecten (bronnen) van de andere scène naar wens. Klik ook met rechts op zo’n object, want er zijn nog veel meer opties. Zo kun je bijvoorbeeld via Volgorde / Naar boven verplaatsen een object in één keer naar de voorgrond halen.

OBS Studio: camera

Vanuit ditzelfde contextmenu kun je nog veel andere bewerkingen uitvoeren. Bij Transformeren bijvoorbeeld vind je opties om het geselecteerde beeld te spiegelen of te draaien, en bij Filters kun je via de plusknop allerlei beeldeffecten toepassen.

Hoe krijg je de klaargemaakte scènes uit OBS Studio in je videoconferentie-app? Dit is wellicht eenvoudiger dan je denkt. Druk rechtsonder in OBS Studio op Start virtuele camera en selecteer in de videoconferentie-app OBS Virtual Camera (bij Skype bijvoorbeeld via Instellingen / Audio en Video, in het uitklapmenu bij Camera). De scène die op dat moment binnen OBS Studio actief is, komt nu in beeld. Een scène-wissel is niet moeilijker dan in OBS Studio de gewenste scène te selecteren.

Onder het camerabeeld bij Scène-overgangen kun je bovendien een transitie-effect instellen dat bij een scène-wissel ook binnen je videoconferentie-app te zien zal zijn. Je kunt op elk moment op Stop virtuele camera drukken om de videostream vanuit OBS Studio te onderbreken.