Sport kijken op je tv: dit zijn de beste instellingen
De Olympische Spelen staan voor de deur. Sportliefhebbers zitten tijdens zo'n evenement natuurlijk aan de buis gekluisterd. Dergelijke sportevenementen leiden vrijwel altijd tot kortingsacties, dus wellicht is het een goed moment om een nieuwe tv te overwegen. Maar zelfs als je geen aankoop wilt doen, wat kan je dan nog aanpassen aan je tv om optimaal van sport te genieten?
De Olympische Spelen wil je natuurlijk in de beste beeldkwaliteit bekijken, maar welke instellingen heb je daarvoor nodig? Of kijk je vaker sportevenementen en overweeg je een nieuwe televisie te kopen? In dit artikel komen beide keuzes aan bod.
- Kleurtemperatuur aanpassen
- Helderheid aanpassen
- Lichtsensor activeren
- Bewegingsscherpte verhogen
- Equalizer aanpassen voor surround-geluid
- Nieuwe tv? Kijk naar schermgrootte, verversingssnelheid, beeldtechnologie en helderheid
Interessant om te lezen: Waar voor je geld: 5 levensgrote televisies van maximaal 900 euro
De standaard beeldmodus die je televisie gebruikt wanneer hij uit de doos komt, levert niet de beste beeldkwaliteit. Dat is zeker het geval voor modellen van minder dan twee jaar oud. Die moeten immers voldoen aan strenge regels voor het energielabel en dat betekent dat ze op een energiezuinige modus ingesteld staan. Prima, hoor ik je denken. En ja, we willen allemaal energiezuinig zijn, maar voor een tv betekent dat helaas ook dat het apparaat niet de beeldkwaliteit levert die het zou kunnen leveren. Staat je tv dus ingesteld op een eco-modus of iets vergelijkbaars, weet dan dat een andere modus beter beeld oplevert. Oudere toestellen kwamen vaak uit de doos in de standaard-beeldmodus, geen slechte keuze, maar ook dat kan beter.
Andere merken, andere namen Tv-fabrikanten hebben elk hun eigen wijze waarop ze hun menu presenteren. Op zich zou dat geen probleem zijn … als alle instellingen dezelfde naam hadden. Maar ook dat is lang niet altijd het geval. Sommige zaken, zoals scherpte zijn vrij universeel, maar voor zaken als bewegingsscherpte heeft iedereen een eigen naam. Omdat zelfs binnen een fabrikant de benamingen gedurende de jaren weleens veranderen, kunnen we onmogelijk alle correcte namen geven. De handleiding helpt je als je niet precies vindt wat we aangeven.
1 Andere instellingen
De beste tv-instellingen worden bepaald door wát je kijkt en in welke omgeving je kijkt. Films en series hebben vooral baat bij goed contrast en een goede weergave van donkere beelden. Sportbeelden daarentegen zijn erg helder en goed verlicht. Correcte kleuren zijn voor zowel films als sport belangrijk.
Mocht er zoiets bestaan als een ideale tv die geen enkel nadeel heeft en elk beeld perfect weergeeft, dan zou je voor alle content dezelfde instellingen kunnen gebruiken. Helaas zijn onze tv’s (nog) niet perfect. De omgeving waarin je kijkt, speelt ook een rol. Bij veel omgevingslicht mag de tv wat minder nadruk leggen op contrast, maar wat meer op helderheid. Kleuren mogen iets rijker zijn.
Een verduisterde kamer is de sfeer die we prefereren als we een film kijken. Sportbeelden bekijken we vaak bij meer omgevingslicht. En dus is het zinvol om de instellingen wat aan te passen.
©Drobot Dean - stock.adobe.com
Sport kijk je doorgaans in een goed verlichte ruimte.
2 Welke beeldmodus?
Wil je zo min mogelijk gedoe, dan zijn de voorgeprogrammeerde beeldmodi van de tv je beste vriend. Sommige merken leveren nog steeds een Sport-modus (LG en Panasonic), dat is natuurlijk de meest voor de hand liggende keuze. Heeft jouw televisie geen sportmodus, dan kun je kiezen voor Standaard of zelfs Levendig (soms ook onder de naam Dynamisch of Kristalhelder). Die laatste modus heeft een slechte reputatie, maar de laatste jaren hebben fabrikanten flinke verbeteringen doorgevoerd, zodat je die bij veel omgevingslicht echt een kans moet geven.
Het beste resultaat haal je door een van de standaard modi nog een beetje bij te sturen via de instellingen. Je kunt niets fout kunt doen, in het ergste geval reset je de beeldinstellingen gewoon naar de originele instellingen. De meest natuurgetrouwe beelden worden geleverd door de Film-modus. Je vindt deze bij sommige merken ook onder de naam Bioscoop. Een deel van deze instellingen willen we overzetten naar een andere beeldmodus. Zo blijft de filmmodus voor tv-series en films en hebben we een andere beeldmodus voor sport. Schakel de tv daarom naar de Film-modus en noteer de instellingen die je daar vindt.
Afhankelijk van je tv is een Sport-, Film-, of Bioscoop-modus is een goed startpunt voor een goed sportbeeld.
3 Een natuurlijke kleur
Heel wat standaardbeeldinstellingen gebruiken een koele kleurtemperatuur, wat betekent dat witte beelden (maar eigenlijk alle kleurtinten) een wat blauwe tint hebben. Tv’s zijn vaak wat helderder als ze een koele kleurtemperatuur gebruiken, maar we ruilen graag wat van die helderheid in voor natuurlijkere kleuren.
Een meer correcte kleurweergave krijg je bij een warme kleurtemperatuur. De instelling waar je naar op zoek gaat is Kleurtemperatuur, soms ook te vinden onder de benaming Witbalans of Witpunt. De instelling zelf gebruikt als mogelijke opties vaak termen als Warm of Koud. Verander ze naar de instelling die je bij de Film-modus vond. Eventueel zet je ze één stap in de richting van een koelere kleurtemperatuur voor een iets frisser en levendiger beeld.
Een warme kleurtemperatuur zorgt voor een natuurlijker beeld.
4 Een beetje extra scherpte
Op een 4K-tv is er veel detail te zien en soms is het verleidelijk om het beeld nog scherper te willen maken. Dat is in heel wat beeldmodi vaak te veel gedaan. Overmatige scherpte zorgt voor vals detail en kan het beeld een wat hyperrealistische indruk geven. De scherpte-instelling zet je het best op de instelling van de Film-modus. Een beetje extra scherpte kan geen kwaad, bijvoorbeeld tot maximum 10 (als de schaal tot 100 gaat). Extra instellingen zoals Superresolutie of Resolutie remasteren mag je ook activeren. Als dat in stappen kan, kies dan de laagste stap.
5 Helderheid
De instelling Helderheid bepaalt de maximale helderheid van het beeld. Opgelet, bij Panasonic heet deze instelling Verlichttingssterkte en bij Hisense Achtergrondverlichting. Bij deze twee merken bepaalt de helderheidsinstelling het zwartniveau. Dat is een oudere conventie die helaas wat onlogisch klinkt. Ook op oudere modellen van andere merken is het mogelijk dat die methode nog gebruikt wordt.
Kijken naar sportwedstrijden op tv, en zeker wanneer het om events als het EK of WK voetbal gaat, is vaak een sociale gebeurtenis. Je kijkt met vrienden en familie en meestal in een goed verlichte omgeving. Daarom mag het beeld best wat helderder zijn dan we dat doorgaans voor films willen. De helderheidsinstelling neem je daarom het best over uit de beeldmodus Standaard of Dynamisch.
6 De lichtsensor
Kijk je soms bij veel omgevingslicht en soms bij weinig, dan is het handig om de lichtsensor te activeren. Die past dan automatisch de helderheid aan op basis van het omgevingslicht. Bij LG vind je deze in het menu onder Algemeen / Energiebesparing. Kies als energiebesparingsstap Automatisch om de lichtsensor te gebruiken. Bij Sony ga je naar Beeld / Ambient Optimalization terwijl je bij Philips naar Beeld / Optimalisatie Lichtniveau gaat. Heb je een televisie van Samsung? Dan vind je de lichtsensor onder Instellingen / Algemeen en privacy / Aan/uit en spaarstand / Helderheidsoptimalisatie. Bij Panasonic ga je naar Beeld / Omgevingssensor terwijl je bij Hisense naar Beeld / Achtergrondverlichting / Lichtsensor gaat. Tot slot is er nog TCL waar je naar Weergave en Geluid / Intelligente instellingen / Intelligente helderheid gaat.
Het activeren van de lichtsensor zorgt ervoor dat de helderheid automatisch wordt aangepast.
HDR HDR-sportbeelden (of andere live tv-beelden in HDR) zijn helaas nog steeds de uitzondering. Mocht dat toch het geval zijn, dan is dat vermoedelijk in het HLG-formaat dat elke tv naast HDR10 ondersteunt. Wil je later ook de beste HDR-weergave van films en tv-series, kies dan voor een tv met Dolby Vision-ondersteuning. HDR10+ biedt vergelijkbare kwaliteit, maar de meeste content is beschikbaar in Dolby Vision.
Als jouw aanbieder de Olympische Spelen in HDR aanbiedt, houd er dan rekening mee dat HDR zijn eigen set beeldmodi heeft. Er is dus een Standaard-beeldmodus én een Standaard HDR-beeldmodus. Eventuele aanpassingen die je maakt, moet je dus in beide versies maken. De enige uitzondering is alles wat te maken heeft met Helderheid, die instelling laat je in HDR ongemoeid.
7 Vloeiende actiebeelden
Sport kan soms flitsend snelle acties opleveren. Je wilt geen seconde missen, dus wil je maximale bewegingsscherpte en zo weinig mogelijk schokken als de camera over het veld meebeweegt. Bewegingsscherpte (hoe scherp het scherm bewegende voorwerpen kan weergeven) hangt voor een deel af van de schermtechnologie, maar ook van de instellingen. Dit is een van de weinige punten waar je echt wilt afwijken van de instellingen in de Film-modus. Daar staan deze instellingen vaak uit of op een minimale stand om het zogeheten ‘soapopera-effect’ te vermijden. Maar voor sport willen we ze juist maximaal activeren.
Omdat de benaming echt sterk afwijkt van merk tot merk geven we ze even mee. LG noemt het Truemotion, Sony Motionflow, Philips Motionstijl, Samsung Beeldscherpte, Panasonic Intelligent Frame Creation, Hisense Ultra Smooth Motion en TCL Bewegingsduidelijkhid. Is er slechts één optie in de instellingen, zet die dan op de hoogste stand (vaak heet dat Vloeiend) of een stapje lager. Zijn er twee opties, zet dan de instelling die verwijst naar Wazigheid of Vervagen op maximum, de instelling voor Trillen op maximum of ietsje lager.
Zet bij sport de bewegingsscherpte op een hogere instelling.
8 Stadiongeluid creëren
De sfeer bij een sportwedstrijd komt voor een deel ook van de fans die luidkeels hun favorieten aanmoedigen. Die unieke sfeer naar de woonkamer brengen is mogelijk. Duik in de geluidsinstellingen en ook hier vind je een aantal presets. Een stand als Sport is eerder uitzonderlijk geworden, maar de instellingen in de Film-modus met zijn surround-effect kan hier voor mooie resultaten zorgen.
Je kunt ook de equalizer aanpassen om de klank wat bij te sturen of experimenteren met de beschikbare surround-instellingen. Denk eraan dat kleinere tv’s vaak maar een matig volume kunnen leveren. Wie de volumeknop te ver opendraait, riskeert allerlei vervormingen. Een soundbar is in veel gevallen een duidelijke verbetering voor de klank, niet alleen voor sport maar ook voor film.
Voor een echt duidelijk betere geluidsbeleving is meestal een soundbar nodig.
9 Toch een nieuwe tv?
Korting! Cashback! Dat zijn de codewoorden bij alle fabrikanten in aanloop naar de overvolle sportzomer. De komende maanden zijn dan ook een uitgelezen moment om een nieuwe tv in huis te halen. Je hoeft daarvoor overigens niet noodzakelijk bij de allernieuwste modellen te kijken. De modellen van vorig jaar zijn ondertussen al flink in prijs gedaald, en zowel winkels als fabrikanten willen hun resterende voorraad kwijt. Ook daar zijn met andere woorden prachtige koopjes te vinden.
De koopgids die we eind vorig jaar schreven, is zeker handig om even te herlezen. Lees 'm hier. Voor een optimale sportervaring zijn er een paar aandachtspunten die we in de komende stappen toelichten.
10 De grootte van het scherm
De schermgrootte hangt af van je kijkafstand en persoonlijke voorkeur. Het is wel evident dat een groter scherm voor een intensere ervaring zorgt. Voor een fijne, meeslepende ervaring maak je de volgende berekening. Meet de kijkafstand tot de belangrijkste zitplaats in centimeters. De grootste beelddiagonaal (ook in centimeters) is de kijkafstand gedeeld door 1,5. De kleinste beelddiagonaal is de kijkafstand gedeeld door 2,0. Kleiner doet af aan de ervaring, groter kan echt overweldigend zijn. Een 55- of 65inch-tv zal in de meeste woonkamers de beste keuze zijn.
Zeker bij (heel) grote maten moet je ook rekening houden met de gevolgen voor de woonkamer zelf. In de winkel oogt een tv altijd kleiner dan hij eigenlijk is. Een handige tip: zoek online de maten op van een tv die je op het oog hebt en snijd een stuk karton uit van die maat. Zo kun je beter inschatten hoeveel plek zo’n tv in de kamer inneemt.
Hoe groter de televisie, hoe intenser de beleving.
11 De bal perfect in beeld
Of het nu een golfbal, een tennisbal of een voetbal is, de bal kan razendsnel over het scherm flitsen. Kies daarom voor een 120Hz-tv. Die kan dankzij de hoge verversingssnelheid de bal scherper in beeld houden. Sportbeelden komen binnen op 50 of 60 Hz, maar de tv kan die omzetten naar 120 Hz voor beter detail. Denk er wel aan de bewegingsinstellingen aan te passen (zie stap 7). Voor de volledigheid; een 100Hz-tv is hetzelfde als een 120Hz-tv, alle moderne tv’s kunnen beide aan. Een 144Hz-scherm levert nauwelijks meerwaarde, in veel gevallen zelfs geen.
©Gorodenkoff - stock.adobe.com
Bij sporten als tennis wil je de razendsnelle bal wel kunnen volgen.
12 De beste beeldtechnologie
Er zijn verschillende beeldtechnologieën te koop en het hangt vooral van je kijkomgeving af welke voor jou de beste is. Lcd (daar vallen ook alle qled, qned en andere varianten onder) kan nog steeds de meeste helderheid leveren, zeker bij sport als de beelden van zichzelf al heel helder zijn. Het gaat dan in de eerste plaats over de miniled-modellen. Die hebben de laatste jaren bovendien aanzienlijke stappen gezet op vlak van contrast, door het gebruik van betere VA-panelen en meer local dimming-zones. Zelfs in de middenklasse modellen vind je nu tv’s die meer dan 1000 nits leveren met ongeveer 500 zones.
Oled-tv’s leveren nog steeds een niet te overtreffen contrast en de beste kijkhoek. Hun hoge bewegingsscherpte is uitstekend voor sport. De wat goedkopere modellen zijn wat minder ruim bemeten op het vlak van helderheid als je bij veel omgevingslicht kijkt. Maar de topmodellen die gebruikmaken een microlens-laag of de nieuwe qd-oledtechnologie leveren flink wat extra helderheid.
Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?
13 Genoeg helderheid
Weet je nu al dat HDR voor jou weinig of geen belang zal hebben, dan maakt piekhelderheid weinig uit. Dat geldt al helemaal wanneer je meestal bij gedempt licht kijkt. SDR-content inclusief sport ziet er dan op alle tv’s prima uit, zelfs op instapmodellen (tenminste als het de helderheid betreft). Op een budgetmodel zul je sowieso nooit de echte voordelen van HDR zien, ook wanneer zo’n tv die beelden wel kan tonen.
Voor sportbeelden bij veel omgevingslicht raden we aan om te mikken op een tv met minstens 500 cd/m² piekhelderheid. Oled-modellen kunnen dat niet op het volledig scherm leveren, maar zullen in veel omstandigheden nog prima beeld geven. Maar een degelijke lcd-tv is bij veel omgevingslicht dan toch de betere keuze.
Wil je ook uitstekende HDR-weergave, en dat is dan vooral voor films en tv-series op streamingdiensten, dan is meer helderheid altijd beter. In dat geval is je budget bepalend. oled, qd-oled en miniled lcd-tv’s uit de hoge middenklasse en topklasse zijn dan uiteraard de beste keuze.
©Omkar - stock.adobe.com
Een oledtelevisie zorgt voor een indrukwekkende HDR-weergave.
Het smart tv-platform Alle tips gaan over het beste beeld, maar ook het smart tv-platform kan een bepalende factor zijn. Wat gebruiksgemak en layout betreft zijn alle fabrikanten naar elkaar toe gegroeid. Op dat vlak is het onderscheid niet meer zo groot. Zoek eerder naar zaken die je absoluut wenst, zoals de aanwezigheid van je favoriete apps (lokaal en internationaal) en functies zoals Airplay of Chromecast.
