Deze Panasonic is het goedkoopste 55 inch-model in de OLED-line-up van de Japanse fabrikant. Het voornaamste verschil met de duurdere modellen is het type OLED-paneel, deze moet het zonder Master OLED stellen. Maar verder krijg je wel alle beeldkwaliteit die je ook bij de hogere modellen vindt. Maakt hem dat een goede keuze?

Panasonic-designs zijn van zichzelf al erg eenvoudig, dus op dat gebied doe je geen concessies wanneer je voor een goedkoper model kiest. De LZW984 is dan ook de eenvoud zelve, al krijg je wel dezelfde uitstekende bouwkwaliteit. Het opvallendste verschil is dat het slanke scherm niet op een draaivoet staat. De voetplaat is wat dikker, en daardoor wat minder elegant. Het scherm staat net hoog genoeg om nog een soundbar te kunnenplaatsen zonder dat ze het beeld hindert.

De selectie aansluitingen bevat twee HDMI 2.0-aansluitingen en twee HDMI 2.1-aansluitingen (40 Gbps bandbreedte). Die laatste zijn geschikt voor 4K120 en ondersteunen ALLM en VRR. Naast HDMI VRR kennen ze AMD Freesync, en al staat het niet in de specificaties, in de menu’s vinden we een NVIDIA Auto Game Mode instelling, dus is er vermoedelijk ook compatibiliteit met NVIDIA Gsync. Enkel de combinatie van 4K120 en Dolby Vision is uitgesloten, in 4K60 kan je wel in Dolby Vision gamen. Er is met andere woorden flink wat ondersteuning voor gamers. De input-lag is dan ook nog eens erg laag, 6,4 ms in 2K120 en 10,4 ms in 4K60 en via het Game Control Board kan je een aantal instellingen eenvoudig aanpassen.

De resterende aansluitingen zijn drie USB-slots, een composiet video met stereo cinch audio ingang (via verloopstekker) en een optische digitale audio-uitgang. De minijack hoofdtelefoonaansluiting dubbelt als subwoofer uitgang. Omschakelen tussen beide functies doe je via de menu’s. Voor de smart tv-functies is er ethernet en WiFi. En via Bluetooth sluit je een draadloze hoofdtelefoon aan of stuur je audio van je smartphone naar de tv.

My Home Screen 7.0

Het smart-gedeelte wordt ingevuld door My Home Screen 7, de Panasonic spin-off van het ter ziele gegane Firefox TV. Als dat een ding geërfd heeft van zijn illustere voorganger is het wel snelheid. De interface navigeert erg vlot, vermoedelijk ook omdat hij erg eenvoudig is. Maar dat is geen minpunt, alle andere smart tv-systemen overstelpen je met aanbevelingen, niet zo bij Panasonic. Een balk iconen onderaan het scherm bevat niet alleen apps, maar ook externe bronnen of zelfs tv-kanalen. Wat er verschijnt en in welke volgorde bepaal je volledig zelf. Je ziet alleen aanbevelingen als je een van de iconen selecteert, uiteraard alleen als die dienst dat ook ondersteunt. Het app-aanbod is goed, maar loopt toch wat achter op de concurrenten. HBO Max ontbreekt bijvoorbeeld, en ook wat lokale content betreft is de lijst niet volledig. Maar de meest populaire diensten zijn er. YouTube en Netflix kan je casten, en de tv ondersteunt het spiegelen van je smartphone scherm. De dubbele tv-tuner is een mooi extraatje, dat laten sommige andere merken achterwege, maar vooral de twee CI Plus-slots springen in het oog. Wie geen settopbox meer wilt voor live tv kan met externe USB-opslag live tv pauzeren, en kijken en tegelijk een ander kanaal opnemen.

Panasonic My Home Screen (afgebeelde tv is een ander model)

De afstandsbediening heeft dezelfde vorm en layout als die van de topmodellen, alleen is ze uitgevoerd in zwart in plaats van zilver. Het is een erg grote afstandsbediening, met aangename toetsen, maar een moderner design zou toch op zijn plaats zijn. Goede punten zijn er voor de ‘My App’ toets, die je koppelt aan jouw favoriete app, en de ‘Picture’ toets waarmee je snel van beeldmode verandert.

Beeldkwaliteit met topambities

De LZW984 moet het stellen zonder het Master OLED-paneel dat we op hogere modellen vinden. Geen extra koelingslaag dus, en vrijwel zeker minder helder. Het paneel vertoonde een heel vage lichtroze rand onderaan het beeld, maar dat was zelden of nooit zichtbaar. De uniformiteit is verder uitstekend, zowel in donkere als heldere beelden. De piekhelderheid op een 10% venster is 724 nits, dat is prima, en op het volledig witte testscherm daalt dat naar 130 nits. Dat is niet slecht, maar met die prestaties zit hij op het niveau van de Hisense 55A85H, en toch duidelijk onder de LG C2 en Philips OLED807. Het kleurbereik, 98% P3, is wel uitstekend. Maar de Panasonic kan wel degelijk een verschil maken, en dat is te danken aan de bijna referentieniveau kalibratie. De Filmmaker Mode scoort in HDR én SDR topresultaten. De kleurweergave is zeer nauwkeurig, wat voor erg natuurlijke beelden zorgt. In HDR10 respecteert hij de metadata, waardoor er veel, maar weliswaar niet alle lichtnuances zichtbaar blijven. De tonemapping geeft een klein beetje kleurintensiteit prijs in zeer heldere beelden. En in sommige donkere HDR-content ontbreekt een minimum aan zwartdetail. Maar geen van die opmerkingen was van die aard dat ze het kijkplezier aantastten. De tv ondersteunt Dolby Vision en HDR10+, een garantie voor de best mogelijke HDR-beeldkwaliteit.

Beeldverwerking

Op dit vlak hoef je absoluut niets te vrezen. De HCX Pro AI processor is identiek aan die van het topmodel, dus je geniet van dezelfde uitstekende deinterlacing, ruisonderdrukking en upscaling. De lichtsensor is in staat om de helderheid en kleurtemperatuur aan te passen.  Een van de zaken die we echt appreciëren is dat Panasonic subtiel te werk gaat met beeldverwerking. Dat maakt het interessant om eens naar andere beeldmodes te kijken dan de Filmmaker Mode. Wil je de processor gewoon zijn ding laten doen, kies dan de ‘Auto AI’ beeldmode, waarbij de processor volledig zelfstandig beslist wat te doen op basis van wat je aan het kijken bent. Je kan zelfs de sterkte van het effect nog bijstellen. Voor sport of games krijg je bovendien uitstekende bewegingsscherpte. De beeldverwerking is dus erg goed, maar er zijn wel nog twee minpunten die we willen aanstippen. Kleurstroken die zichtbaar zijn in zachte gradiënten, daar heeft de processor geen antwoord op. Dat kan in sommige gevallen erg zichtbaar zijn, bijvoorbeeld in erg donkere scènes. En wie voor motion interpolation opteert om panbeelden vloeiend te maken, zal zien dat in snelle pans de processor soms nog een steek laat vallen.

Middelmatige audio

De 2x 15 Watt configuratie laat al uitschijnen dat je de verwachtingen best niet te hoog legt. Na een uitgebreide luistersessie stellen we vast dat dat een goede inschatting was. De klank is degelijk, maar echt onder de indruk zijn we niet. Er is voldoende volume voor doorsnee gebruik, dan is de geluidskwaliteit ok met een relatief warme klank. Maar als we wat muziek opzetten en de volumeknop nog wat extra opendraaien, horen we de processor hard ingrijpen en zitten de luidsprekers echt aan de rand van vervorming. De Panasonic ondersteunt Dolby Atmos, maar de beperkte configuratie kan daar niet veel extra uit halen. Met de indrukwekkende prestaties van de TX-55LZW2004 in gedachte lijkt deze ons wat te zuinig uitgerust. Ook een concurrent zoals de Philips 55OLED807 doet het beduidend beter.

Conclusie

Deze OLED-tv van Panasonic erft flink wat kwaliteiten van het topmodel. De processor levert top beeldverwerking, en er is maar een misser die we echt jammer vinden, hij kan geen kleurstroken verwijderen uit zachte gradiënten. Het OLED-paneel is niet van hetzelfde niveau als in het topmodel, en dus geeft hij op vlak van helderheid wat terrein prijs. Hij ondersteunt wel alle HDR-formaten, en de kalibratie in Filmmaker Mode is uitmuntend, zelfs van  referentieniveau. Zo kan je op uitstekende beeldkwaliteit rekenen. Enkel in zeer heldere HDR10-beelden merken we dat kleuren wat aan intensiteit verliezen. De audio komt niet boven het gemiddelde uit. De prijs lijkt ons ook iets te hoog om echt concurrentieel te zijn.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.