Wellicht overweeg je al een tijdje om je televisieabonnement op te zeggen. Want waarom heb je zo'n abonnement nodig met zoveel streamingdiensten tot je beschikking? Wat betekent het om de kabel door te knippen?

We besteden steeds minder tijd aan traditionele live-televisie. Vooral bij jongeren is er een duidelijke afname zichtbaar. Zij kijken films, series en tv-programma’s vaker op een zelfgekozen moment en zonder dat ze last hebben van storende reclames. De gemiddelde kijktijd die Nederlanders via televisiezenders aan uitzendingen spenderen, daalt dan ook gestaag. Lees ook:18 tips voor je Chromecast.

Wellicht is het ook voor jou de moeite waard om het televisieabonnement de deur uit te doen. Welke technische gevolgen heeft dat en in hoeverre kunnen (gratis) alternatieven dit gat opvullen?

Kostenbesparing

Kijk je weinig televisie, dan kun je overwegen om het televisie-abonnement op te zeggen. Zo houd je meer tijd over voor andere zaken en vanzelfsprekend levert het maandelijks een leuke kostenbesparing op. Het goedkoopste abonnement kost bij kabelaanbieder Ziggo bijvoorbeeld circa 28 euro per maand. Voor dat geld heb je zo’n vijftig zenders, waarvan vier kanalen in hd-kwaliteit. In het geval van een groter zenderaanbod vraagt Ziggo extra geld voor de televisie-aansluiting, waardoor veel mensen meer geld kunnen besparen (omdat ze nu niet het goedkoopste abonnement hebben). Bij aanbieders als KPN, Tele2 en Online.nl is het televisie-abonnement altijd in combinatie met een internetaansluiting. Door het televisiedeel bij je provider op te zeggen, bespaar je geld.

©PXimport

Kabeltelevisie opzeggen

Het is onverstandig om lukraak je televisieabonnement op te zeggen. Voordat je de opzegbrief op de post doet, moet je je eerst verdiepen in de gevolgen. De meeste kabelaanbieders leveren namelijk geen internetaansluiting zonder afname van analoge televisie. Wanneer je bijvoorbeeld bij Ziggo televisie en internet afneemt, dien je dus het volledige abonnement op te zeggen. Je bent in dat geval genoodzaakt om over te stappen naar een adsl/vdsl- of glasvezelaanbieder. Glasvezel garandeert een zeer hoge internetsnelheid, maar nog lang niet alle huishoudens zijn aangesloten op het glasvezelnetwerk.

Het enige overgebleven alternatief is dan adsl/vdsl, waarmee een maximale downloadsnelheid mogelijk is van 100 Mbit/s. Dat is een stuk lager dan de beloofde downloadsnelheid van Ziggo. Deze kabelaanbieder garandeert een downloadsnelheid van 1000Mbit/s, mits je het duurste pakket inclusief analoge televisie afneemt. Als je van plan bent om kabeltelevisie de deur uit te doen, bedenk dan eerst of je bereid bent om de snelle kabelinternetverbinding te vervangen voor adsl/vdsl of eventueel glasvezel. Met name adsl/vdsl-abonnementen zijn zeer betaalbaar, zodat je bij een overstap aanzienlijk in de kosten kunt besparen. Meer over het verschil tussen glasvezel, adsl/vdsl en kabel vind je hier. Via diverse vergelijkingssites kun je kijken welke internetabonnementen er op jouw adres beschikbaar zijn.

Verplichte afname analoge televisie

©PXimport

Adsl/vdsl-abonnement opzeggen

Ontvang je zowel televisie als internet via koperdraad (adsl/vdsl), dan kun je het televisie-abonnement eenvoudig bij je provider opzeggen. In dat geval blijft de internetverbinding nog actief, zonder dat het nodig is om over te stappen naar een andere aanbieder. Wanneer je een abonnement hebt afgesloten met een contractduur van één of twee jaar, dien je de resterende maanden van het volledige pakket mogelijk eerst nog te betalen. De resterende contractduur vind je door in te loggen op de persoonlijke accountpagina bij je provider.

Internetabonnement opzeggen

Is het misschien een idee om naast je televisie-abonnement ook afstand te doen van je internetaansluiting? Wanneer je bijvoorbeeld een kabelabonnement opzegt, zou je dat natuurlijk kunnen uitproberen. Als je een tv-programma wilt terugkijken, zijn er in iedere stad talrijke wifi-hotspots beschikbaar. Dat klinkt mooier dan het in werkelijkheid is. Praktisch gezien is het natuurlijk onhandig om thuis geen eigen internetverbinding te hebben en bovendien is de snelheid van wifi-hotspots vaak laag. Om over de belabberde veiligheid van openbare verbindingen nog maar te zwijgen.

Als alternatief zou je samen met de buren een internetverbinding kunnen delen. Je spreekt een vast maandbedrag af en als tegenprestatie ontvang je de wifi-sleutel van de buren. Controleer vooraf wel of de dekking in je woning voldoende is. Je kunt ook besluiten om louter je mobiele internetabonnement te gebruiken voor het kijken van televisie. Zeker bij een 4G-signaal is de snelheid hoog genoeg om video’s te streamen. Via de tethering-functie in iOS of Android sluis je de mobiele internetverbinding eenvoudig door naar een computer of laptop. Een nadeel is wel dat je altijd te maken hebt met datalimieten. Als je regelmatig televisiekijkt, is een mobiel internetabonnement dan een dure aangelegenheid.

Livestreams

Het opzeggen van een televisie-abonnement heeft een belangrijk nadeel. Het gebrek aan commerciële live-televisie is lastig op te vangen. Achteraf kijken is geen probleem, maar live een uitzending van Voetbal Inside, The voice of Holland of GTST volgen, wordt problematisch. Een alternatieve methode is om via (illegale) plug-ins in mediaprogramma Kodi de streams op te vangen. Met de opensource videospeler kun je live televisie kijken dankzij diverse add-ons, maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld Netflix moet je zelf het een en ander instellen voordat je ermee aan de slag kunt en het zoeken naar goede add-ons kan nog wel eens voelen als een speld in een hooiberg. De ontvangst is bovendien soms ietwat onstabiel, maar met een beetje kunst- en vliegwerk krijg je het wel degelijk aan de praat. In een ander artikel praten we je bij over Kodi.

De publieke zenders worden deels gefinancierd met belastinggeld en zijn om die reden via gratis livestreams op internet te volgen. Op deze website schakel je eenvoudig tussen NPO 1, 2 en 3. Ook aanvullende zenders als NPO Nieuws, Cultura en Politiek zijn beschikbaar. Vanuit de NPO-app op je tablet of smartphone kun je ook livestreams openen. Verder bieden de meeste regionale tv-stations een livestream aan, zoals RTV Noord-Holland, AT5, RTV Rijnmond en L1.

©PXimport

Dvb-t-ontvanger

Wie voldoende heeft aan de publieke zenders, kan de aanschaf van een dvb-t-tuner overwegen. Veel moderne televisies hebben overigens een dvb-t-tuner ingebouwd zodat je alleen maar een antenne hoeft aan te sluiten. Deze zijn in verschillende vormen te verkrijgen. Geniatech is een bedrijf dat goede dvb-t-producten aanbiedt onder de naam eyetv. Je kunt zelfs apparaatjes met antennes kopen die speciaal voor je iPad of Mac zijn gemaakt.

Een module pikt vanuit de ether de zogeheten free-to-air-zenders op. In tegenstelling tot commerciële kanalen, zijn deze zenders niet gecodeerd en daardoor voor iedereen zonder smartcard te ontvangen. Als jouw televisie of computer is verbonden met een dvb-t-module, kijk je gratis digitaal naar NPO 1, 2 en 3. Verder heb je ook toegang tot een regionale zender. Welke regionale zenders dat zijn, is afhankelijk van je locatie. Radiozenders kun je ook ontvangen. Voorheen kon je met dvb-t ook enkele zenders in België ontvangen, maar dit is per december 2020 niet meer mogelijk. 

Er zijn overigens aanbieders die betaalde abonnementen aanbieden via dvb-t. In het buitenland kun je met dvb-t geen Nederlandse zenders ontvangen.

De dvb-t-ontvanger gebruikt hetzelfde netwerk als Digitenne. De kwaliteit van digitale televisie uit de ether is niet zo goed als je wellicht van kabel- of internettelevisie gewend bent.

©PXimport

Gemist-diensten

Na het opzeggen van je televisieabonnement zijn de gemist-diensten voortaan natuurlijk je beste vriend. Je kunt nagenoeg alles terugkijken, waardoor je helemaal niets hoeft te missen. Zowel NPO Gemist, RTL XL als KIJK zijn op meerdere platformen beschikbaar, zodat je op verschillende apparaten tv-programma’s kunt bewonderen. De beeldkwaliteit van NPO Gemist is helaas iets minder vergeleken met zijn commerciële concurrenten. Vooral oudere uitzendingen vallen tegen. Afgelopen zomer verhoogde die dienst de resolutie naar 576p, dus recente afleveringen zijn wel van redelijke kwaliteit. Sinds 2014 biedt RTL XL uitzendingen in hd-kwaliteit aan, zodat je geniet van scherpe videobeelden. Een nadeel is wel dat je zonder account geen video’s kunt afspelen. Verder is er de nodige reclame aanwezig. KIJK bevat programma’s van SBS6, Veronica en Net5, waarbij er ook reclames aanwezig zijn. Een account aanmaken is echter geen vereiste.

Beste streaming-apps

©PXimport

Tv-programma’s downloaden

Als je geen fan bent van het streamen van tv-programma’s, kun je ze altijd nog downloaden. Hiervoor zijn wel meer handelingen vereist. Je kunt hiervoor bijvoorbeeld het programma GemistDownloader gebruiken. Bovendien zijn veel tv-programma’s op omstreden downloadnetwerken als usenet en bittorrent beschikbaar, al is downloaden via deze bronnen wel illegaal.

NLziet

©PXimport

Conclusie

Durf jij het aan om de tv-kabel definitief ‘door te knippen’ en op die manier geld te besparen? Vast wel, want de besproken (gratis) alternatieven zorgen ervoor dat je geen enkel tv-programma hoeft te missen. Alleen commerciële live-televisie is een probleem, al kun je deze uitzendingen vrij snel na de uitzending terugvinden op RTL XL of KIJK. Kijk je liever live naar zenders als RTL4, SBS6 of Veronica, dan kun je een betaalbaar online televisie-abonnement overwegen. Bedenk verder via welke internetverbinding je tv-programma’s wilt streamen en maak een afweging tussen kabel (inclusief verplichte afname analoge televisie), adsl/vdsl en eventueel glasvezel.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.