Van plan om de studeerkamer of zolder te transformeren in een bescheiden thuisstudio voor bijvoorbeeld podcasts? Een computer en een geschikt audiobewerkingsprogramma (Digital Audio Workstation) zijn alvast een goed begin. Daarnaast bestaan er nog veel meer handige studiospullen. Met de diverse betaalbare producten uit dit artikel neem je gesprekken (podcasts), zang en muziek in een goede kwaliteit op.

6x Audio opnemen

Devine M-Mic USB

Wil je tegen lage kosten je stem of een muziekinstrument opnemen? Dan is deze usb-microfoon van Bax Music-huismerk Devine een interessante optie. Je hebt hiervoor namelijk geen extra spullen nodig. Je prikt de usb-connector in een pc of laptop en start direct een opnamesessie. Deze zogeheten condensatormicrofoon ondersteunt een groot frequentiebereik, hierdoor kun je zanglijnen en muziek gedetailleerd vastleggen. Naast een klein statief is ook een shockmount inbegrepen. Dit onderdeel voorkomt dat ongewenste trillingen de microfoon bereiken. Deze prijsvriendelijke usb-microfoon is verkrijgbaar in een zwarte en witte uitvoering.

Røde NT-USB+

De breed verkrijgbare Røde NT-USB+ is een gevoelige studiomicrofoon die zang, gesprekken en instrumenten haarzuiver vastlegt. Je sluit hem via usb-c rechtstreeks aan op een computer, tablet of smartphone. Voor de microfoon bevindt zich een popfilter; dat vergroot de kans op schone opnames zonder overheersende klanken. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde letters die mensen met veel lucht uitspreken, zoals de ‘p’ en ‘s’. Verder is er een klein driepootstatief bijgesloten. Deze condensatormicrofoon bevat een hoofdtelefoonuitgang, zodat je tijdens het opnemen direct kunt meeluisteren.

Tascam TM-80

Wil je meer opnameapparatuur op de computer aansluiten, dan ontkom je niet aan het gebruik van een zogenoemde audio-interface. De betaalbare Tascam TM-80 condensatormicrofoon is voor z’n opstelling prima geschikt. Je prikt de kabel in de XLR-ingang, waarna je de opname kunt starten. Het gevoelige membraan vangt geluidsgolven van onder meer vocalen en akoestische instrumenten op. Dat gebeurt zeer nauwkeurig, zodat je audio in een hoge kwaliteit kunt opnemen. Bij dit product zit een statief, shockmount en microfoonkabel. Je kunt kiezen tussen een zwarte en zilverkleurige versie.

Audix f2

De Audix f2 is een universele dynamische studiomicrofoon die probleemloos een hoge geluidsdruk kan verwerken. Hij is dan ook met name geschikt voor het registreren van luide instrumenten, zoals blazers, drums en gitaarversterkers. Dankzij het stalen gaasrooster kan de behuizing wel een stootje hebben. Je sluit de vergulde XLR-connector rechtstreeks op de ingang van een audio-interface aan. Naast de studiomicrofoon bevat de productdoos een bevestigingsclip en draagtas.

TIE Studio Mic Stand Flexible Pro

Fabrikanten van studiomicrofoons leveren vaak een (te) laag statief mee. Met deze bureauarm plaats je het opnameapparaat alsnog op een comfortabele hoogte. De montage is een fluitje van een cent. Je bevestigt dit hulpstuk via een klem aan de rand van het bureau. In de arm zit een XLR-kabel van in totaal 2,5 meter verwerkt. Hierop kun je een microfoon aansluiten. Met behulp van het scharnier pas je de hoogte eenvoudig aan, zodat je tijdens het opnemen op het computerscherm kunt kijken.

Shure SRH440A

Tijdens opnames is het gebruik van een gesloten studio-koptelefoon geen overbodige luxe. Je hebt daarmee minder last van omgevingsgeluid. Bovendien voorkomt het gebruik van een hoofdtelefoon dat er een echo in de opname terechtkomt. De Shure SRH440A geeft audio zo neutraal en accuraat mogelijk weer, waardoor je mogelijke fouten direct opmerkt. Twee audiodrivers met een diameter van vier centimeter zijn verantwoordelijk voor een gebalanceerd geluid. Prettig zijn de zachte oorkussens, zodat je desnoods urenlang achtereen kunt opnemen. Er is een 3,5mm- en 6,3mm-connector inbegrepen; hierdoor kun je de SRH440A op elke hoofdtelefoonversterker aansluiten.

3x Audio-interface

Focusrite Scarlett 2i2 3rd Gen

Een audio-interface vervangt de interne geluidskaart van de computer. Voordelen hiervan zijn een veelal betere audiokwaliteit en de aanwezigheid van meerdere gebalanceerde storingsvrije aansluitingen. De breed gewaardeerde Focusrite Scarlett 2i2 fungeert moeiteloos als schakel tussen jouw studioapparatuur en de pc of laptop. Je verbindt dit apparaatje via usb met een computer. Verder kun je ook een hoofdtelefoon en studiomonitors (speakers) aansluiten. Voor het koppelen van opnameapparatuur staan er twee gecombineerde XLR/lijningangen met fantoomvoeding paraat. Het is dus mogelijk om twee instrumenten of evenzoveel stemmen tegelijk op te nemen. Om je hierbij te helpen, stelt de fabrikant een uitgebreide softwarebundel beschikbaar.

M-Audio M-Track Solo

Zoek je een veelzijdige audio-interface voor weinig geld, dan zal de M-Audio M-Track Solo ongetwijfeld in de smaak vallen. Achterop sluit je een computer en monitors aan. De voorzijde bevat een gebalanceerde XLR/lijningang voor de verbinding van een opnameapparaat. Dankzij ondersteuning voor fantoomvoeding kun je hiervoor eventueel een gevoelige condensatormicrofoon gebruiken. Dit type vereist namelijk stroom. Daarnaast is er een tweede lijningang beschikbaar, zodat je bijvoorbeeld een elektrische gitaar kunt inpluggen. Tot slot kun je nog een koptelefoon verbinden. Een Digital Audio Workstation is inbegrepen!

ESI MAYA44 eX

Heeft jouw pc een vrij PCIe-slot, dan kun je deze interne geluidskaart inbouwen. Je hebt in dat geval geen externe audio-interface nodig. Dat scheelt weer ruimte op het bureau. De ESI MAYA44 eX heeft een ingang met fantoomvoeding, zodat je een goede studiomicrofoon kunt aansluiten. Daarnaast is ook een instrumentingang aanwezig. Voor het verbinden van een luidsprekerset en/of hoofdtelefoon bevat deze geluidskaart twee analoge uitgangen. Een plus is dat de MAYA44 eX opnamen omzet naar een respectabele audioresolutie van 24 bit/96 kHz. Een optische digitale in- en uitgang zijn eveneens beschikbaar.

4x Midi-apparaten

Akai Professional LPK25 MK2

Als je je deuntjes rechtstreeks met de computer wilt vastleggen, komt dit bescheiden midi-keyboard goed van pas. Je gebruikt de 25 toetsen om zelf iets in te spelen. Met de knoppen links kun je onder meer het octaaf verlagen of verhogen. Aansluiten is zo gepiept, want je prikt de bijgesloten usb-kabel gewoon in een pc of laptop. Er is een uitgebreid softwarepakket bijgesloten waarmee je thuis muziek kunt produceren.

Novation Launchkey Mini MK3

Met dit compacte midi-keyboard kun je alle kanten op. Boven de 25 aanslaggevoelige pianotoetsen bevinden zich zestien aanslaggevoelige pads. Daarmee produceer je onder meer drumbeats. De achterzijde bevat een usb-aansluiting, zodat je de Novation Launchkey Mini MK3 rechtstreeks met een computer kunt verbinden. Er is ook nog een midi-uitgang. Nuttig voor het geval je bijvoorbeeld een groter keyboard of drumcomputer wilt verbinden. De fabrikant heeft dit product geoptimaliseerd voor de bekende DAW-software Ableton Live.

Korg nanoKontrol Studio

Een midi-controller bevat weliswaar zelf geen geluiden, maar je kunt er wel perfect DAW-software mee aansturen. Dat werkt veel prettiger dan het gebruik van een muis, touchpad of toetsenbord. Zo heeft de Korg nanoKontrol Studio onder meer acht fysieke schuiven waarmee je soepel audiosporen kunt mixen. Daarnaast switch je vliegensvlug tussen instrumenten. Je koppelt deze controller via usb of bluetooth aan een computer, tablet of smartphone. Stop desgewenst twee AA-batterijen in de behuizing om de nanoKontrol Studio draadloos te gebruiken. Een audiobewerkingspakket is inbegrepen.

Arturia KeyLab Essential 88

Wie complexe melodieën wil inspelen, kan veel baat hebben bij dit uitgebreide midi-keyboard. Zoals de productnaam al aangeeft, bevat dit model maar liefst 88 aanraakgevoelige toetsen. Daarnaast heeft het imposante apparaat ook nog een volwaardige midi-controller met verlichte pads, draaiknoppen en schuiven in huis. Je verbindt de Arturia KeyLab Essential 88 via usb met een computer. Het product is verkrijgbaar in een zwarte en witte behuizing.

3x Studiomonitors

Yamaha HS5

Veel hifispeakers leggen de nadruk op de hoge en/of lage tonen. Kies om die reden voor gespecialiseerde studiomonitors. De betere modellen zijn ontworpen om van dichtbij naar opnames te luisteren. Ze laten een zo neutraal mogelijk geluid horen, zodat je de mix zorgvuldig kunt afstemmen. De Yamaha HS5 is een betaalbare monitorspeaker die je vanwege de bescheiden omvang makkelijk op een bureau kunt neerzetten. Dankzij aparte versterkers voor de tweeter en woofer ontstaat er een evenwichtig geluid. De achterzijde bevat een lijn- en XLR-ingang, zodat je de luidsprekers bijvoorbeeld aan een externe audio-interface kunt koppelen. Yamaha fabriceert dit product in de kleuren wit en zwart.

Alesis Elevate 5 MKII

Met de Alesis Elevate 5 MKII plaats je een budgetvriendelijke monitorspeakerset in je thuisstudio. Een woofer en tweeter zijn binnen de houten klankkast verantwoordelijk voor een neutrale audioweergave. De rechterspeaker heeft aan de voorzijde een volumeknop en hoofdtelefoonuitgang. Aan de achterzijde tref je twee paar analoge inputs, zodat je vrijwel elke mixer of audio-interface kunt aansluiten. Daarnaast is er ook nog een bass boost-functie. Hiermee voer je desgewenst het laag op, al kun je deze optie voor studiodoeleinden beter links laten liggen. Deze actieve speakerset levert in totaal tachtig watt vermogen.

ADAM T5V

ADAM heeft op het gebied van studiomonitors een goede reputatie. Veel speakers van het Duitse merk zijn dan ook stevig aan de prijs. Bij de T5V vallen de kosten nog alleszins mee. Voor een product in deze prijsklasse ondersteunt dit instapmodel een groot frequentiebereik, namelijk van 45 hertz tot 25 kilohertz. Vergeleken met goedkopere speakers kun je mixen hierdoor beter beoordelen. De zwarte behuizing bevat een ribbontweeter van 1,9 inch en een woofer van 5 inch. Achterop bevinden zich een RCA- en XLR-ingang.

3x Studioruimte inrichten

Glorious Workbench

Met een studiomeubel geef je computerschermen, monitorspeakers en diverse audioapparatuur een toegankelijke plek. De Glorious Workbench neemt in een kamer weinig ruimte in beslag, terwijl je er veel studiospullen in kwijt kunt. Het uitschuifbare blad is ideaal om een midi-keyboard en -controller te plaatsen. De bovenste plank bevat twee draaibare plateaus waarop je studiomonitors positioneert. Het Duitse merk produceert de Workbench in de kleurvarianten wit, zwart en hout.

Samson MS200

Is jouw bureau helemaal volgepropt met studioapparatuur? Misschien is het dan een idee om de speakers op een statief te plaatsen. Dit exemplaar van Samson bevat een verzwaarde voet, zodat de luidsprekers niet zomaar omvallen. Elk statief is van metaal en heeft een maximale belastbaarheid van achttien kilo. De standaard rust op drie spikes, zodat de speaker niet of nauwelijks trillingen aan de vloer doorgeeft. Aan de hand van de draaibare borgmoer kies je simpel de gewenste hoogte.

SE Electronics RF-X

Wanneer je thuis zang gaat opnemen, is er een reële kans op galm. Een reflectiefilter is een betaalbare manier om dit euvel te voorkomen. Je plaatst de SE Electronics RF-X met de geïntegreerde klem op een microfoonstandaard, waarna je voluit kunt zingen. Dankzij de dempende werking heb je geen last van geluidsreflecties via muren en andere objecten. Dit product is verkrijgbaar in de kleuren rood, wit en zwart.

De Logitech MX Master 4 is de nieuwste telg in de populaire MX-serie. De muis belooft meer controle, precisie en comfort dan ooit, met haptische feedback en een 8K-sensor die zelfs op glas moeiteloos werkt. Maar is hij de stevige prijs van 129,99 euro waard?

De MX Master 3S was al een dikke publieksfavoriet, maar met de MX Master 4 legt Logitech de lat opnieuw een tikkie hoger. Dit is een echte powerhouse voor wie dagelijks veel met tekst, beeld of code bezig is. Of gewoon voor wie een heel lekkere muis wil. Alles draait om controle, snelheid en comfort. Daar betaal je met een krappe 130 euro weliswaar een premiumprijs voor, maar deze muis is dan ook duidelijk bedoeld voor mensen die hun werk serieus nemen. De MX Master 4 is verkrijgbaar in Graphite en Pale Gray, en wordt standaard geleverd met een Logi Bolt-ontvanger. Wij hebben voor de test de Pale Gray-variant voor de Mac mogen bepotelen.

©ER | ID.nl

Muizen met gevoel

Het opvallendste snufje is de toevoeging van haptische feedback. Elke klik, sneltoets of melding voel je subtiel onder je vingers trillen. Niet als gimmick, maar als tastbare feedback: je voelt letterlijk wat je doet. En dat werkt echt prettig, vooral omdat je iets dergelijks ook gewend bent van bijvoorbeeld je smartphone. Via Logi Options+ bepaal je zelf hoe intens die feedback is en kun je verschillende acties aan specifieke apps knopen. Dat geeft de muis een persoonlijk tintje. Zeker bij precisiewerk (foto- en tekstbewerking of het schrijven van code) merk je hoe natuurlijk dat aanvoelt.

De grote toets onder de duim, waarmee je het Haptic Sense-paneel oproept, is wel vrij gevoelig. Tijdens de paar weken dat we de muis hebben getest, drukten we die knop af en toe per ongeluk in, wat even storend kan zijn. Toch is dat gelukkig een kwestie van gewenning, want het idee achter de functie is sterk.

Snelheid zonder haast

De befaamde MagSpeed-scroll is gelukkig gebleven en is zelfs nog iets verfijnd. Eén draai aan het stalen wiel en je schiet door lange documenten of spreadsheets. Nieuw is de Actions Ring, een rond menu dat rond je cursor verschijnt. Daarmee open je favoriete tools of snelkoppelingen zonder je toetsenbord aan te raken. Logitech beweert dat je hierdoor tot 63 procent minder muisbewegingen maakt. Dat is misschien wat optimistisch, maar het systeem werkt verrassend intuïtief en snel. Hieronder een overzichtje van de mogelijkheden.

Werkt zelfs op glas

De Darkfield-sensor met 8000 dpi is extreem nauwkeurig en werkt op vrijwel elk oppervlak, zelfs op glas of gelakt hout. Je kunt de gevoeligheid aanpassen in stappen van 50 dpi, maar de meeste mensen zullen vermoedelijk gewoon de standaard afstelling gebruiken: hij voelt van nature al prima aan. Dankzij een nieuwe radiochip en antenne is de verbinding bovendien rotsvast. Je kunt de muis gebruiken via bluetooth low energy of de meegeleverde Logi Bolt-ontvanger, die een bereik van zo'n 10 meter garandeert.

©ER | ID.nl

Comfortabel stil

Qua vorm blijft Logitech dicht bij zijn succesformule. De muis ligt daarom nog altijd als gegoten in de hand, met een lichte hellingshoek, een vertrouwde duimpositie en een extra horizontaal scrolwiel. De klikgeluiden zijn nu 90 procent stiller dan bij de vorige generatie, meldt Logitech. En met 150 gram voelt de MX Master 4 solide aan zonder zwaar te worden.

Kleine kanttekening: de twee navigatieknoppen voor browsergebruik (vooruit en terug) zijn iets naar achteren verplaatst om ruimte te maken voor de Gesture Button (zie kader hieronder). Dat zorgt er soms voor dat je per ongeluk op de verkeerde knop drukt, vooral als je gewend bent aan een van de MX Master-voorgangers. Misschien een detail, maar wel merkbaar bij dagelijks gebruik.

Via Logi Options+ stel je sneltoetsen, app-profielen en automatiseringen in. De software werkt het best binnen Windows en macOS, maar ook in Linux, ChromeOS, Android en iPadOS doet de muis wat hij moet doen, al zijn daar minder functies beschikbaar.

©Logitech

Batterij die blijft gaan

Logitech zegt dat de ingebouwde 650 mAh-accu het tot 70 dagen op één lading moet kunnen volhouden. Dat hebben we nog niet kunnen testen, maar we kregen de muis met 55 procent van de lading binnen en daar is na een weekje driftig muizen slechts 2 procent van af. Bovendien levert één minuut snelladen drie uur gebruik op, mocht je haast hebben. Opladen gebeurt via usb-c, al levert Logitech geen kabeltje mee. Jammer, maar je hebt er vast nog eentje rondslingeren thuis.

Al met al

De Logitech MX Master 4 is een muis die wat ons betreft zijn eigen categorie verdient. Hij is snel, stil, precies en slimmer dan ooit. De paar kleine schoonheidsfoutjes doen daar weinig aan af. Voor ontwerpers, programmeurs, schrijvers en andere intensieve gebruikers is dit een investering die zich op den duur terugbetaalt in comfort en efficiëntie. Casual gebruikers zullen hem misschien een beetje overkill vinden, maar wie hem eenmaal in de hand heeft, wil niets anders meer.

Zelf een toetsenbord samenstellen is niet voor iedereen weggelegd, maar één ding is duidelijk: een goed toetsenbord maakt een groot verschil. In deze test bekijken we de beste kant-en-klare toetsenborden van dit moment. Of je nu op zoek bent naar het snelste toetsenbord voor gaming of een comfortabel model voor kantoorwerk: we helpen je bij het maken van de juiste keuze.

Onze laatste vergelijkende test van toetsenborden is inmiddels alweer meer dan vijf jaar oud. Toen draaide alles om het concept ‘mechanisch’, praktisch elke fabrikant maakte toen gebruik van de switches van het Duitse Cherry of een goedkopere Chinese afgeleide daarvan, de Kailh-switch.

Inmiddels is het aanbod versplinterd en zien we enkele van de elementen die custom borden populair maken doorsijpelen naar de kant-en-klare producten. Zo zien we veel meer lay-out-opties en een veel breder scala aan switchopties. Stillere varianten, zwaardere varianten voor een stevigere aanslag en lubed-varianten voor een soepelere aanslag. De opvallendste stap de afgelopen jaren is de introductie van een magnetisch, optische switch, waarbij de aanslag niet digitaal is (ingedrukt ja of nee), maar analoog. Zie ook het kader ‘Analoge switches?’ voor meer hierover.

Andere ontwikkelingen

Een positieve ontwikkeling is dat menig toetsenbord inmiddels voorzien is van zogeheten hot-swap switches. Mocht je per ongeluk een switch stukmaken (bijvoorbeeld door het morsen van drinken), dan kun je nu veelal enkele knoppen vervangen in plaats van meteen een nieuwe model te moeten kopen. Daarnaast hebben verbeteringen in accutechniek en draadloze protocollen ervoor gezorgd dat draadloze high-endtoetsenborden tegenwoordig een realistische optie zijn zonder constant het toetsenbord bij te hoeven laden.

Endorfy Celeris 1800

Endorfy is een relatieve nieuwkomer in de markt, maar liet eerder met de Thock-toetsenborden al zien dat het bedrijf veel waar voor je geld kan bieden. Het nieuwste model, de Celeris 1800, doet dat wederom. Het bord kan wat gevoel en bouwkwaliteit betreft aardig concurreren met flink duurdere modellen in deze test. Als je hem probeert te buigen zie je wel wat verschil, maar op tafel bij normaal gebruik merk je daar niets meer van.

Het opvallendst is het relatief compacte ontwerp, terwijl er toch een numeriek toetsenbord op zit. Dat deel is vergeleken met de meeste andere toetsenborden wat naar links geschoven, wat ergonomisch fijn is voor mensen die niet alleen gamen, maar ook vooral veel in Excel werken. Sommige gebruikers, primair programmeurs, moeten er rekening mee houden dat de plaatsing van de Home-, End- en Page-toetsen mogelijk niet voor iedereen ideaal is. Ook liggen de toetsen relatief hoog, ook iets wat niet iedereen zal liggen.

De Celeris 1800 is gloednieuw en heeft een adviesprijs van 99 euro. Dat maakt hem al een van de goedkoopste toetsenborden in deze test. Prijzen zakken normaliter nog wat na de lancering. Grofweg 100 euro voor een fijn toetsenbord dat ook nog eens draadloos (dongel voor gaming, bluetooth voor laptopwerkers) kan functioneren en Mac-ondersteuning heeft, is een uitstekende deal.

©Endorfy

Corsair K65 Plus Wireless

Corsair kennen we vooral van grote mechanische toetsenborden met veel extra's, maar het is de compacte K65 Plus Wireless waar we de laatste tijd het meest gecharmeerd van waren. De constructie is enorm degelijk en het toetsenbord is voorzien van fijne, soepel voelende switches die niet te luid zijn. Dat zorgt vrijwel direct voor een heel fijne ervaring onder de vingers.

Of de compacte vormgeving fijn is, is uiteraard subjectief. Compact is fijner voor gamers en andere gebruikers die het numerieke toetsenbord niet nodig hebben, het bespaart ruimte op je bureau (of in je rugtas) en laat meer ruimte over voor je muis. Excel-gebruikers zullen dit toetsenbord natuurlijk direct diskwalificeren.

Toen het bord uitkwam voor 160 euro was onze voornaamste kritiek dat het eigenlijk iets te duur was vergeleken andere toetsenborden die voor 100 euro grofweg hetzelfde boden. Of juist net niet uitgebreid genoeg vergeleken met borden van 200 euro. Inmiddels is de prijs gezakt tot 137 euro en op dat punt kun je, mits de compacte vormgeving bij je past, eigenlijk niet om deze Corsair heen. Net wat chiquer dan nauwelijks goedkopere modellen, voorzien van draadloze functionaliteit en vooral het feit dat het een relatief laag bord is (voor een model met hoge switches) maakt dit een makkelijke aanrader en onze redactietip.

©Corsair

Razer Joro

Razer staat vooral bekend om hun grote modellen met alle toeters en bellen, maar biedt met de Joro ook wat anders. De Razer Joro is extreem compact en verreweg het lichtste bord in deze test. De doelgroep bestaat hier overduidelijk uit gamers die hun toetsenbord vooral veel meeslepen. Puur op basis van afmetingen en gewicht ligt deze Razer voor dat doeleind natuurlijk voor de hand. Ondanks het lage gewicht ligt de Joro toch stevig op tafel en zit de bouwkwaliteit van de constructie erg goed in elkaar. De aluminium behuizing voelt ook chic aan, de lage positie is toegankelijk voor velen en aangesloten via de kabel is het ook een snel competitief bord voor gamers.

Razer laat ook wel wat steekjes vallen, vooral voor hun gamende doelgroep. De afwezigheid van een dongel voor een snelle draadloze verbinding en het feit dat de switches nog wel wat speling vertonen, maakt enkele goedkopere alternatieven in deze test in onze optiek fijner. Voor de harde werkers onder ons vinden we de MX Keys ook wat beter voor minder geld.

Daarmee is de Joro in onze optiek niet de meest voor de hand liggende optie, zeker niet voor 130 euro. Als je echt op zoek bent naar het compactste en lichtste toetsenbord, dan is de Joro wel een prima optie.

©Razer

ASUS ROG Azoth X

ASUS en dan met name de ROG-producten staan niet bepaald bekend om hun bedaagde ontwerp. De fabrikant doet daar met hun Azoth X nog een flinke schep bovenop. Wat je er ook van vindt, uniek is het kleurrijke design met half doorzichtige keycaps (voor meer RGB-effect) zeker. Kwalitatief valt er heel weinig op dit bord aan te merken. Het is oerdegelijk en heeft een uitstekende aanslag; het is zelfs een van de fijnste borden in deze test. Het bord heeft ook handige eigenschappen. Draadloos krijg je bijvoorbeeld zowel een snelle als een bluetoothoptie. Daarnaast heeft het bord een goede accuduur, een mooie stevige polssteun plus nog wat minder cruciale extra’s, zoals een aanpasbaar oled-scherm in de bovenhoek. Kost wat, maar dan krijg je ook wat.

Ons voornaamste bezwaar gaat over de definitie van het woord ‘wat’. Want voor 200 euro hadden we het bij het bovenstaande gelaten. Een prijs van 250 euro zouden we wel erg pittig noemen, maar de adviesprijs van 329 euro is wel echt extreem. Daarvoor zouden we bijvoorbeeld toch wel analoge switches willen zien of een echt extreem luxe afwerking. Wellicht dat de prijs nog wat zakt, maar ondanks onze hoge inhoudelijke waardering is de exorbitante prijs vooralsnog het argument om het hoogste eremetaal achterwege te laten.

©ASUS

SteelSeries Apex Pro TKL Gen 3

De SteelSeries Apex Pro TKL is ook geen goedkoop bord en is misschien nipt wat minder chic dan de ROG. In tegenstelling tot die concurrentie weet SteelSeries wel een gezonde balans te vinden tussen de kwaliteit van het product, het toevoegen van extra mogelijkheden en het alsnog een beetje temmen van de prijs.

De bouw is uitstekend en de analoge, volledig instelbare switches zijn zowel aangenaam onder de vingers als zeer stabiel met minimale speling. Het strakke ontwerp is ook iets toegankelijker, zeker als je naast gamen ook nog een beetje zakelijk voor de dag wilt komen. Daarnaast is het ook nog een relatief stil toetsenbord, wat fijn is voor de omgeving. Al hangt de stilte natuurlijk altijd af van hoe hard je zelf op de knoppen slaat.

Ook hier is een oled-schermpje van de partij en Steelseries heeft als voordeel dat als je de door ons geteste compacte TKL-versie niet aantrekkelijk vindt, dat er ook een volledige en een nog compactere variant van bestaat.

Nadelen zijn er ook. Zo vinden we het volumewiel net wat te klein in gebruik, is het bord relatief hoog en ontbreekt draadloze functionaliteit. Maar als je je bord toch niet meeneemt is de meerwaarde daarvan te klein om daar meer geld aan uit te geven. Als draadloos niet nodig is, dan is dit in onze optiek het beste bord van dit moment.

©SteelSeries

©SteelSeries

ASUS ROG Falchion Ace HFX

Net als SteelSeries maakt ook ASUS op de ROG Falchion Ace HFX gebruik van magnetische analoge switches. Het bord heeft een nog wat compactere 65%-lay-out, waarbij je dus goed moet opletten of het ontbreken van de functietoetsen een bezwaar voor je is. Functioneel is hij grotendeels gelijkwaardig aan het toetsenbord van SteelSeries en de toevoeging van 8000 Hz polling geeft in theorie nog een klein voordeel in reactiesnelheid boven de SteelSeries.

Voor de originele prijs van 200 euro laat ASUS wel punten liggen. De bouw en de afwerking van de 100 euro kostende Endorfy is zelfs wat beter. Je merkt dat de Falchion iets meer doorveert dan andere borden wanneer je stevig tikt en dat is onacceptabel in het hogere segment. Het bord kost bij de meeste aanbieders 209 euro, maar was tijdens de testperiode ook verkrijgbaar voor 119 euro. Ook voor dat lagere bedrag weet de Corsair K65 Plus Wireless iets meer indruk te maken met zijn bouwkwaliteit en aanslag. Maar als je toch graag een analoge switch wilt waarbij je de aanslagdiepte kunt instellen, dan is dit als de lagere prijs structureel blijft één van de goedkopere opties die als bonus ook nog eens visueel leuk voor de dag komt.

©ASUS

Logitech G Pro X TKL

Logitech is met afstand marktleider op gebied van toetsenborden en heeft dan ook een enorm aanbod aan borden. Het bedrijf heeft praktisch elke populair formaat in huis en er zijn ook nog eens een flink aantal kleurstellingen. Waar Logitech wat minder goed in is, is de naamgeving van de producten. Zo is er ook een G Pro X muis en headset, en zelfs de G Pro X TKL-toetsenborden bestaan in flink wat verschillende uitvoeringen. De reguliere variant wordt ook wel de Lightspeed genoemd, wat staat voor de toevoeging van een snelle draadloze werking. De Rapid-variant is juist voorzien van magnetische switches, maar is die weer volledig bedraad.

Logitech doet op zich weinig fout met deze producten. De bouw, de switches en de mogelijkheden met onder andere mediaknoppen zijn prima. Combineer dat met het feit dat ze veel zullen verkopen omdat ze het bekendste merk zijn, en de meeste kopers zullen tevreden zijn. De realiteit is wel dat er andere modellen zijn die (minimaal) hetzelfde bieden voor minder geld, of een overtreffende prestatie weten te bieden voor iets meer. Voor 160 euro zouden we toch iets meer dan ‘prima’ willen zien, wat extra’s zoals een polssteun of een betere accuduur.

©Logitech

be quiet! Dark Mount

De Dark Mount is het eerste toetsenbord van be quiet!, dat we vooral van de stille behuizingen kennen. Die focus wordt meteen duidelijk zodra je gaat tikken; het is namelijk het stilste toetsenbord in deze test. De focus op stilte gaat helaas wel wat ten koste van switchstabiliteit en tikgevoel.

Qua mogelijkheden zet het bord zich door een modulaire opbouw erg af van de rest. Naast een rechttoe rechtaan compact TKL-bord krijg je ook een afneembaar numeriek veld met macrotoetsen voorzien van een schermpje dat je ook nog eens zowel links als rechts kunt plaatsen. Ook krijg je een opzetmodule met schermpje en mediatoetsen en polssteunen. Zo transformeert de Dark Mount binnen een paar seconden naar een overcompleet XL-monsterbord.

Was de Dark Mount scherp geprijsd geweest, dan hadden we enkele kanttekeningen door de vingers kunnen zien. Maar als je de hoofdprijs vraagt, dan verwachten we dat alles top is. Dat is niet helemaal het geval. De polssteun is kwalitatief treurig, de switches voelen minder chic dan borden die de helft kosten en de software voor de macrotoetsen laat te wensen over. Voor hetzelfde geld kun je ook een prima toetsenbord en een los macrotoetsenbord als de Elgato Stream Deck kopen. Een aanbieding en een software-update kan wel genoeg zijn om van dit goede idee een serieuze concurrent te maken.

©be quiet

Logitech MX Keys S

De Logitech MX Keys S is een beetje het buitenbeentje in deze vergelijking. In tegenstelling tot de ander toetsenborden is het namelijk géén bord waar fanatieke gamers blij van zullen worden. De keerzijde is dat het voor iedereen die een high-endbord zoekt voor alle andere doeleinden een model is waar je praktisch niet omheen kunt. Ook bestaat er naast de door ons geteste full size-versie een minivariant waarop het numerieke veld ontbreekt.

Dit bord is uitstekend gebouwd, voorzien van fijne switches en het heeft een low profile-ontwerp dat ook erg toegankelijk is voor iedereen die nog niet eerder een high-endbord gebruikt heeft. Als je nu een goedkoper toetsenbord hebt, dan voelt dit als een verademing en een ervaring waar je niet meer zonder wilt. Je kunt hem met meerdere apparaten verbinden, de accuduur is uitstekend en de software van Logitech is volwassen en biedt tal van extra mogelijkheden die voor kantoorwerkers relevant zijn.

Zolang gamen geen eis is, is dit een fijn bord zonder dat je echt de hoofdprijs betaalt. Houd alleen even de verschillende formaten in de gaten, en het feit dat er verpakkingen met en zonder polssteun worden verkocht.

©Logitech

Conclusie

Echt slechte borden hebben we reeds uit onze selectie gefilterd, dus geen van de geteste toetsenborden is een miskoop. Het belangrijkst is om duidelijk in kaart te brengen welk formaat en indeling je nodig hebt en aan welke extra eigenschappen je waarde hecht. Het merk is normaliter bijzaak, maar er valt iets voor te zeggen om al je randapparatuur in één softwarepakket te beheren.

Toch zien we wel enkele uitblinkers. Zoek je louter een toetsenbord zonder fratsen voor kantoorwerk, dan is de Logitech MX Keys S onze eerste keus, met als bonus dat de lage toetsen voor praktisch iedereen fijn tikken. We geven Logitech daarom een redactietip. Wil je wel gamen, dan biedt Endorfy een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding voor minder dan 100 euro, al vinden we de Corsair K65 Plus Wireless zijn paar tientjes meer wel waard voor de iets betere bouw en de lagere constructie. Beide borden zetten veel druk op de concurrenten, waarbij je veel meer betaalt voor een bescheiden impact op de daadwerkelijke ervaring. Uiteindelijk krijgt ook Corsair een redactietip. In het hogere segment zien we wel degelijk waarde worden toegevoegd. Zo biedt de ASUS ROG Azoth X een van de beste ervaringen, maar vinden we de prijs van meer dan 300 euro niet helemaal in verhouding staan. De Steelseries Apex Pro TKL vinden we ook een uitblinker die wel een iets redelijkere balans weet te vinden in dat segment: degelijke bouw en aanslag, zeer compleet qua mogelijkheden en de instelbare analoge switches bieden ook echt iets nieuws en unieks. Als zo'n 200 euro voor een toetsenbord geen bezwaar is, zou dat onze eerste keuze zijn.