ID.nl logo
Beats maken met LMMS doe je zo
© PXimport
Huis

Beats maken met LMMS doe je zo

Via het gratis muziekprogramma LMMS maakje zelf muziektracks. In deze workshop laten we je zien hoe je beats maken kunt, hoe je melodieën maakt en hoe je je eigen effecten aan je track toevoegt. Wie weet ben jij straks wel de nieuwe Martin Garrix!

LMMS bestaat al zeventien jaar en was voorheen bekend als Linux MultiMedia Studio. Het is een compleet open-sourceprogramma dat door een aantal actieve leden steeds wordt bijgewerkt naar nieuwe versies. Voorheen was het programma alleen voor Linux beschikbaar, maar tegenwoordig kun je het ook op macOS of Windows draaien. Veel heb je er niet voor nodig, een cpu met kloksnelheid van 1 GHz is goed genoeg en ook wat betreft intern geheugen hoef je je computer niet te updaten: 512 MB is het minimum. Wil je echter met plug-ins werken, dan heb je wel een iets modernere computer nodig. Heb je hulp nodig met LMMS, neem dan hier een kijkje.

©PXimport

Digital audio workstation

LMMS is een zogenoemde daw, een digital audio workstation, net zoals GarageBand, Cubase, Ableton Live of FL Studio. Met een daw neem je instrumenten op, al dan niet via een aangesloten microfoon. Je kunt bovendien een keyboard aansluiten om virtuele instrumenten in de daw te besturen. In een daw zitten effecten, zoals galm en echo. Uiteindelijk mix je alle sporen samen tot een goede mix. LMMS focust zich vooral op het creëren van elektronische muziek.

LMMS downloaden

Ga naar www.lmms.io en klik op Download. Kies je besturingssysteem en selecteer een van de versies onder Stable version. Na de installatie wil het programma een map aanmaken waarin je projecten op kunt slaan. Klik op Yes om deze actie te bevestigen. Je kunt de locatie van de map later nog veranderen bij Edit, Settings.

LMMS opent als eerste een configuratiescherm waar je instellingen kunt aanpassen. Voordat we dit doen, is het slim om onder Language de optie Nederlands te selecteren, mocht je systeem dit niet al automatisch hebben gedaan. Klik op Ok en het programma wordt geopend. Sluit het programma, open het weer en LMMS verwelkomt je in het Nederlands.

©PXimport

Instellingen kiezen

Klik nu op Bewerken, Instellingen en je ziet hetzelfde configuratiescherm in het Nederlands. Bovenin bij Algemene Instellingen stel je de Buffergrootte in. Minder frames zorgt voor een kleinere latentie, een slechte Nederlandse vertaling van het Engelse woord latency. Hierbij gaat het in elk geval om vertraging tussen het signaal dat je inspeelt en wat er uit de luidsprekers te horen is. Deze wil je uiteraard zo laag mogelijk houden.

Als je de buffergrootte heel laag zet, vraag je wel meer van je cpu en je eventuele aangesloten audio-interface. Begin daarom bij een grootte van 256 frames en kijk of je tijdens het muziek maken een te hoge latency heeft (verklein dan de buffer) of te veel kraakjes (vergroot dan de buffer).

Links klik je op het luidsprekericoontje, hier selecteer je  je audio-interface. Mocht je gewoon je computerluidsprekers gebruiken, dan hoef je hier niks te veranderen. Maak je wijzigingen in het instellingenmenu, start dan daarna even LMMS opnieuw op.

©PXimport

Verschillende vensters

LMMS heeft een aantal vensters dat je groter en kleiner kunt maken door aan de rand te trekken. Wil je een venster helemaal niet zien, dan druk je op het kruisje rechtsboven. Heeft een venster een icoontje van twee driehoeken rechtsboven, dan kun je deze maximaliseren.

Elke daw bestaat uit twee belangrijke vensters. In de ene zie je een tijdlijn met de verschillende sporen onder elkaar. In de andere zie je dezelfde sporen verticaal weergegeven en kun je effecten op een bepaald spoor leggen. In LMMS heet de horizontale tijdlijn de Songeditor en het mixvenster de FX-mixer.

In de songeditor vind je de transportknoppen om je compositie te laten starten, te pauzeren of te stoppen. Er zijn verschillende spoortypes, een voorbeeld van elk type is standaard in de songeditor te zien. Laten we snel elk type even bij langs gaan.

©PXimport

Patronen

Om een ritme te programmeren, gebruik je een instrumentspoor van het type Beat/bassline. Klik op Beat/bassline 0 en de beat- en baslijneditor wordt geopend. Hier kun je meerdere drumelementen programmeren. Een spoor voor een bassdrum staat al open.

De zestien vierkantjes staan voor zestien slagen in één maat. Klik op een vierkantje om een noot te plaatsen. Als je nu op de afspeelknop bovenaan de beat- en baslijneditor klikt, dan hoor je het bassdrumpatroon dat je zojuist hebt geprogrammeerd. Het patroon wordt herhaald zolang je niet op stop drukt. Deze bassdrum komt overigens uit Kicker, deze plug-in is speciaal bedoeld voor het maken van bassdrums.

©PXimport


Om het patroon nu met een tweede percussieklank uit te breiden, kun je een instrument aan de beat- en baslijneditor toevoegen. Hiervoor open je links het menu Instrument-plug-ins. Sleep bijvoorbeeld het instrument AudioFileProcessor naar de beat- en baslijn-editor, onder het Kicker-spoor. Op dit spoor programmeer je nu een ander patroon. Je moet nog wel even een sample toewijzen aan de AudioFileProcessor. Klik erop en de plug-in wordt geopend.

Druk op het foldericoontje om een geluid te laden. Selecteer een kort geluidsbestand dat je op je harde schijf hebt staan, bijvoorbeeld van een snaredrum. Het patroon wordt nu met dit geluid afgespeeld. Heb je geen geluiden op je schijf, dan is de website Freesound een handige bron. Hier vind je duizenden gratis geluidseffecten en muzikale loops.

Variaties in tijdlijn

Het gemaakte patroon kun je aan je compositie toevoegen door nu in de tijdlijn achter Beat/bassline 0 te dubbelklikken. Een blauw vierkantje verschijnt in de tijdlijn. Dit vierkantje kun je langer maken door aan de rechterkant te trekken. Om nu een ander patroon te programmeren, moet je een nieuw spoor aanmaken. Klik hiervoor in de songeditor bovenin op het icoontje voor Beat-/baslijn toevoegen. Klik nu op dit spoor en je kunt met dezelfde instrumenten van het eerste patroon een tweede patroon maken.

In de tijdlijn voeg je op dit nieuwe spoor een vierkantje toe. Speel deze bijvoorbeeld pas na vier maten af door het vierkantje naar rechts te slepen. Als je nu op de afspeelknop in de songeditor klikt, dan speelt het vier maten het eerste patroon af en daarna het tweede patroon.

©PXimport

Melodie inspelen

U kunt niet alleen herhalende patronen maken, het is natuurlijk ook mogelijk om een lange melodie over de verschillende patronen te spelen. Hiervoor gebruik je bijvoorbeeld het spoortype TripleOscillator, die al standaard in het project is geladen.

TripleOscillator is een synthesizer. Om een melodie op te nemen, dubbelklik je eerst achter het TripleOscillator-spoor in de tijdlijn. Er wordt een segment aangemaakt. Open nu de Piano roll door op het piano-icoontje linksboven te drukken. In de piano roll voer je nu noten in.

Als je een usb-midi-keyboard hebt aangesloten op je pc, dan kun je ook op de opnameknop linksboven in de piano roll klikken en een gespeelde partij meteen opnemen. De noten verschijnen in de piano roll. Je ziet dat je melodie in de songeditor wordt toegevoegd en dat het segment groen wordt. Een kleine weergave van je gespeelde noten kun je in de songeditor zien.

©PXimport

Geluiden veranderen

Het standaardgeluid van de TripleOscillator is niet heel inspirerend. Gelukkig kun je het geluid zelf veranderen als je een beetje kennis van synthesizers hebt. Dubbelklik op het spoor om de eigenschappen van de synthesizer te bekijken en draai aan de knoppen om het geluid van je melodie te veranderen. Dit kan overigens terwijl je je song afspeelt.

Om je melodie met een andere plug-in af te spelen, open je links de Instruments-plug-ins en sleep je bijvoorbeeld de plug-in Mallets naar het spoor met TripleOscillator. De melodie blijft staan, maar wordt nu door de plug-in Mallets afgespeeld.

©PXimport

Project afmixen

Om een effect aan een bepaald spoor toe te voegen (bijvoorbeeld een echo aan je melodie), klik je op het tandwiel voor een spoor en kies je voor FX 0: Master en selecteer je  Aan nieuw FX-kanaal toewijzen. Als je nu de FX-mixer opent met F9, dan zie je dat er een schuif is bijgekomen voor het spoor waar je een effect aan wilt toevoegen.

Selecteer dit spoor in de FX-mixer en klik op Effect toevoegen. Kies bijvoorbeeld het effect Echo delay line (maximum delay line 5s) en je hoort een echo over je ingespeelde melodie.

Op deze manier kun je effecten aan allerlei verschillende sporen toevoegen. Sla je compositie op door op Bestand, Opslaan als te klikken. Wil je je compositie als audiobestand opslaan, kies dan voor Bestand, Exporteren. Geef achter File name een naam op en kies achter Files of type voor wav voor de beste kwaliteit of mp3 voor de kleinste bestandsgrootte. Klik op Save en in het volgende venster op Starten.

Dit artikel geeft natuurlijk maar een kleine kijk in de mogelijkheden van LMMS. Het programma is om eerlijk te zijn niet heel erg geschikt voor echte beginners. Het vereist iets meer kennis van zaken dan bij een programma als FL Studio of Magix Music Maker. Maar daarvoor kun je het dan wel weer helemaal gratis gebruiken.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Foto’s verkleinen, zo doe je dat zonder extra software
© Photographer: Dragos Condrea
Huis

Foto’s verkleinen, zo doe je dat zonder extra software

Afbeeldingbestanden kunnen behoorlijk groot zijn. Om afbeeldingen te verkleinen, hoef je geen gebruik te maken van externe software. Zowel in Windows 10 als Windows 11 kun je dat doen met de ingebouwde programma’s Paint en Foto’s. Het proces verloopt in beide programma’s vergelijkbaar, maar we tonen het hier in Foto’s.

In dit artikel laten we zien hoe je in Windows afbeeldingen kunt verkleinen:

  • Open de afbeelding met Foto’s
  • Verklein de afbeelding door een lagere pixelgrootte of percentage in te voeren
  • Kies het gewenste bestandsformaat en pas de kwaliteit aan

Ook leuk: Supersimpel: van foto's naar filmpjes met Google Foto's

Formaat van afbeelding wijzigen

Er zijn allerlei redenen waarom je een afbeelding zou willen verkleinen. Meestal wil je op die manier de bestandsgrootte verkleinen om het plaatje te delen via e-mail of via social media. De afmetingen van een foto zijn bepalend voor de bestandsgrootte. Om te beginnen, navigeer je naar de afbeelding waar de afbeelding staat waarvan je het formaat wilt aanpassen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies in het contextmenu de opdracht Openen met / Foto’s. Wanneer deze app al ingesteld is als standaard-applicatie om afbeeldingen te openen, kun je ook dubbelklikken op de afbeelding. Terwijl de afbeelding geopend is in Foto’s klik je op de drie puntjes op de menubalk. Kies Formaat van afbeelding wijzigen.

Via de drie puntjes kom je bij de opdracht Formaat van afbeelding wijzigen.

Goede kwaliteit foto's maken?

Een digitale camera is daar het beste in

Via pixelgrootte of percentages

Een dialoogvenster opent, waarin je de huidige afmetingen van de afbeelding leest. Die afmetingen staan weergegeven in pixels. Je kunt het formaat wijzigen door een andere pixelgrootte te typen. Veronderstel dat de afbeelding niet breder mag zijn dan 1200 pixels. Dan typ je deze waarde in het vak Breedte. Je hoeft slechts voor één dimensie een nieuwe maat in te geven. De andere dimensie, in dit geval Hoogte, wordt automatische aangepast. Op die manier respecteert Foto’s de oorspronkelijke beeldverhouding. Het is ook mogelijk om het formaat te wijzigen via een percentage. Als je Percentage aanvinkt en je geeft bij Hoogte de waarde 50% in, dan zal de afbeelding de helft kleiner worden.

Hier passen we de grootte via absolute waarden aan.

Het juiste bestandsformaat

Nog voor je de verkleining bevestigt, lees je onderaan de huidige afmetingen en de nieuwe afmetingen. Het valt daarbij op dat de bestandsgrootte veel kleiner is geworden. Bij Bestandstype kies je de indeling waarin de afbeelding wordt weggeschreven: jpg, png, tif of bmp. Bij de eerste twee opties, jpg en png, wordt compressie toegepast om de bestandsgrootte nog kleiner te maken. Met de schuifregelaar bepaal je de kwaliteit. Houd er rekening mee dat jpg geschikter is voor grafische afbeeldingen met veel kleurovergangen en nuances, zoals foto’s. Png is meer geschikt voor afbeeldingen die ook tekst bevatten.

Bij jpg kun je de sterkte van de compressie regelen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review Oppo A5 Pro 5G – Kan tegen een stootje
© Rens Blom
Huis

Review Oppo A5 Pro 5G – Kan tegen een stootje

Hartstikke leuk als je betaalbare smartphone er prachtig uitziet en heel veel kan, maar je hebt er weinig meer aan als hij (te) snel beschadigd raakt door een val of water. Oppo ziet een gat in de markt van budgettoestellen: de 279 euro kostende Oppo A5 Pro 5G kan tegen een stootje en is waterdicht. In deze review lees je hoe de telefoon bevalt.

Uitstekend
Conclusie

De Oppo A5 Pro is een vreemde eend in de bijt, maar op een positieve manier. Voor een sympathieke prijs koop je een smartphone die tegen een stootje én tegen water kan en erg lang meegaat op een accuduur. Op de specificaties ligt minder nadruk, maar ook die zijn – los van de schermresolutie – prima. Een lang updatebeleid maakt de prettige gebruikerservaring compleet.

Plus- en minpunten
  • Extra stevig ontwerp in normale behuizing
  • Erg lange accuduur
  • Zes jaar updates
  • Minder scherp HD-scherm
  • Erg drukke software

De propositie van de Oppo A5 Pro is interessant. Robuuste, waterdichte smartphones zijn doorgaans óf prijzig óf komen lomp over. De A5 Pro is geen van beide. Het toestel oogt en voelt als een reguliere betaalbare smartphone en weegt met 194 gram ook niet bovengemiddeld zwaar. Sterker nog, het gewicht valt alleszins mee als je weet dat de A5 Pro een accucapaciteit heeft die groter is dan gebruikelijk. Waar veel toestellen over een 5000 mAh-accu beschikken, zit er in dit Oppo-toestel een 5800 mAh-accu. Waarover zo meteen meer.

De behuizing van de A5 Pro is IP66-, IP68- en IP69-gecertificeerd. Dat wil zeggen dat het toestel geen schade oploopt als je hem onderdompelt of onder een waterstraal houdt. Stof vormt ook geen probleem. Extra prettig is dat het toestel geen klepje nodig heeft voor zijn usb-c-poort. Oppo schermt ook met extra stevig glas, al merken we dat niet direct. Volgens de fabrikant kan de A5 Pro ook overweg met extreme temperaturen, wat in Nederland lastig te testen is maar een fijne gedachte kan zijn als je naar een heel warm land op vakantie gaat.

©Rens Blom

Beter te testen is Oppo's belofte dat het scherm te bedienen is met natte handen, vette vingers en de meeste (motor)handschoenen. Dat lukt alle drie inderdaad. De techniek van Oppo herkennen we uit verschillende OnePlus-smartphones. Oppo en OnePlus zijn dan ook zusterbedrijven.

De valbestendigheid testen is altijd wat spannend met een door de fabrikant uitgeleende smartphone, maar gelet op Oppo's claims hebben we de A5 Pro dan maar een paar keer expres vanaf borsthoogte laten vallen op een houten vloer en vlonderplanken op het dakterras. Dat leverde geen zichtbare schade op. Volgens Oppo is de smartphone zo ontwikkeld dat de binnenkant – voor ons onzichtbaar – ook minder schadegevoelig is dan andere smartphones.

©Rens Blom

De Oppo A5 Pro is valbestendig.

Prima specificaties

De stevige behuizing maakt de Oppo A5 Pro interessant voor wie onhandig is (of genoemd wordt) of veel buiten ontspant of werkt. Maar in al die gevallen wil je niet alleen een robuuste telefoon, maar ook een fijne telefoon. Dat is de Oppo A5 Pro op veel vlakken. Bijster snel is 'ie niet, maar gelet op de prijs kunnen we niet klagen over de prestaties. Het grote werkgeheugen (8 GB) zal helpen. Complimenten aan Oppo voor de ruime opslagcapaciteit van 256 GB; dat zien we nog niet vaak in dit prijssegment.

De 50 megapixel-camera is prima, maar niet bijzonder. De tweede camera is een portretsensor waar je niet veel aan hebt. Het 6,67inch-LCD-scherm is buiten goed afleesbaar, maar oogt met zijn resolutie van 1604 bij 720 pixels minder scherp dan we graag zien. Veel andere toestellen hebben een Full-HD-scherm.

©Rens Blom

Het scherm van de Oppo A5 Pro 5G kan lekker fel, maar oogt niet zo scherp.

Lange accuduur

Door de lagere schermresolutie verbruikt de Oppo A5 Pro wel minder stroom dan concurrerende smartphones. Dat gegeven plus de grotere accucapaciteit resulteert in een uitstekende accuduur. Wij kunnen de Oppo-telefoon bijna twee volle dagen gebruiken. Accustress hebben we daarom niet ervaren. Opladen kan het toestel lekker snel, namelijk met maximaal 45 watt. Je dient wel zelf de juiste adapter te kopen, want in de doos zit alleen een usb-c-kabel.

Zes jaar updates

De tijd dat een betaalbare smartphone maar heel kort updates kreeg, is gelukkig voorbij. Ook Oppo hanteert een prima updatebeleid. De A5 Pro kan rekenen op drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. De Oppo-software oogt wat druk en promoot wel heel graag commerciële apps en games, maar er valt mee te werken.

©Rens Blom

Oppo stopt de software vol commerciële apps en games.

Conclusie: Oppo A5 Pro kopen?

De Oppo A5 Pro is een vreemde eend in de bijt, maar op een positieve manier. Voor een sympathieke prijs koop je een smartphone die tegen een stootje én tegen water kan en erg lang meegaat op een accuduur. Op de specificaties ligt minder nadruk, maar ook die zijn – los van de schermresolutie – prima. Een lang updatebeleid maakt de prettige gebruikerservaring compleet.