Bij apparatuur met een internetverbinding denk je al snel aan een router, laptop, smartphone enz. De 'gewone' spullen zeg maar. Ongewone apparatuur uitrusten met een internetverbinding, ook wel IoT, levert vaak een bijzondere combinatie of gebruiksdoel op. Of ze allemaal even nuttig zijn...

De term Internet of Things (IoT) slaat welbeschouwd nergens op. Maar om het makkelijk te houden, hanteren we het maar even als parapluterm voor 'apparaten die verbonden zijn met internet'. (Binnenkort enkel: apparaten. Punt.) De hype levert vreemde voorbeelden op van nieuwe vindingen die de zin en onzin van deze trend demonstreren.

Wat is eigenlijk de user case van een gasfornuis dat je in de trein op weg naar huis alvast kunt aanzetten via de iPhone? De wondere wereld van nu biedt ons een hele hoop met het internet verbonden apparaten. Handig, zo'n sporthorloge of webthermostaat. Maar er zijn ook genoeg producten die bijzonder vreemd zijn of waar we simpelweg niet op zitten te wachten. Hier een lijst met opvallende IoT-apparaten.

1. Digitaal boodschappenlijstje

Webwinkel Amazon heeft de Dash bedacht. Heel innovatief: je spreekt in wat je nodig hebt op het moment dat bijvoorbeeld de melk bijna op is. Vroeger schreef je dat gewoon op een briefje, maar die ellende behoort tot het verleden [voeg korrelig zwart/wit-filmpje toe van iemand die puffend met een lege pen zit te kijken]. Nu kun je streepjescodes inscannen en productnamen inspreken en staat het op een WiFi-verbonden stick. Wollig kleurenfilmpje:

2. Eiermonitor

Maar zo'n Dash vereist dat je van tevoren rekening houdt met je eisen. Nee, dan de Egg Minder, een eierdoos die door middel van sensoren bijhoudt hoeveel eieren er nog inzitten. Stel je voor dat je in de supermarkt staat en je niet hebt opgeschreven of je nog eieren nodig hebt. Geen nood, daar is een app voor! Nog handiger: hij houdt bij welke eieren het eerste op moeten voor het geval je niet van boven naar beneden werkt. Nu nog zo'n applicatie voor de melk. En de boter. En de kaas. En de...

3. Hondenkoekjesautomaat

Honden moet je niet zomaar alleen laten, want ze krijgen dan namelijk last van de psychologische aandoening Canine Separation Anxiety. Een 14-jarig meisje bedacht daarom de iPooch die via Kickstarter ook daadwerkelijk het levenslicht heeft gezien. Als je niet in de buurt bent, heb je contact met het huisdier via de videochat, terwijl de automaat op jouw commando een hondenkoekje aflevert.

[youtube]_WOFOvXziIU[/youtube]

4. Slimme wc

Alles wordt smart en zo ook het ouderwetse gemak. Vooral in Japan maakt de slimme wc een opmars door. Deze kun je doorspoelen via de smartphone (waarom?) kan muziek afspelen (waarom?) en de bril kan automatisch bewegen. Dat elimineert alvast de gehate zin "waarom doe je de bril niet omlaag?" Een nadeel - wat we wel vaker zien bij IoT - is dat het geval te hacken is waardoor onverlaten bijvoorbeeld de bidet kunnen activeren op het moment dat je net even lekker zit of je toiletbezoekgeschiedenis wordt openbaar gemaakt door hackers.

5. Voel wat spelers voelen

Sportwedstrijden kijken is zo'n passief gebeuren, dat moet interactiever kunnen. Daarom ontwikkelde televisiezender Foxtel dit shirt met haptische feedback. Daarmee voel je wat een specifieke speler voelt dankzij vibraties, inclusief snelle hartslag, impact van tackles en de brandende longen van het harde rennen. Kijkers kunnen het Alert Shirt krijgen met een abonnement op de betaalzender of via hun online winkel voor zo'n 1000 dollar.

6. Fitnesstracker voor honden

Als je te ver bent gegaan met de iPooch en je hond op dieet moet, zijn er gelukkig apparaten als de Whistle Activity Monitor. Deze werkt praktisch hetzelfde als de Nike Fuelband, maar in plaats van een quantified self heb je een quantified dog. Hij meet hoeveel de hond beweegt en maakt rapportages voor de dierenarts. Een interessantere feature: hij weet ook waar de hond zich bevindt dankzij de gps-module. Je raakt je geliefde huisdier niet zo snel meer kwijt.

7. IoT-hondenluikje

We blijven even bij de viervoeters met de PetSafe Passport Pet Door, wat in het verleden geen IoT-apparaat was. Het is namelijk een luikje voor honden of katten, dat alleen opengaat voor huisdieren die zijn uitgerust met de bijbehorende RFID-tag. De vervelende kat van de buren blijft dus buiten. Moderne versies zijn uitgerust met WiFi, zodat ze in de toekomst te programmeren/bedienen zijn via een smartphone-app.

8. Op afstand thuis bier brouwen

BrewBit is een temperatuurbeheersingsysteem voor thuisbrouwers dat verbonden is met WiFi. Temperatuurmodules houden in de gaten hoe het staat met de verhitting en via een mobiele applicatie kunnen gebruikers verhitting en afkoeling zelf beheersen. De ontwikkelaars bedachten dit systeem nadat ze zelf experimenteerden met het gistingsproces.

9. Vuilnisbak zkt. vuilnisman

Op elektronicabeurs CES was vorig jaar deze vuilnisbak bak te zien die IPS Verizon al inzet in een regio in de VS. In Nederland komen dit soort containers ook op grote schaal voor. Deze bakken zijn verbonden met het internet om te kunnen monitoren hoe vaak en wanneer ze worden gevuld. De afvalwerkingsdienst krijgt een seintje wanneer hij volraakt en kan door het afvalpatroon een efficiënter ophaalschema maken. Dat klinkt eigenlijk best handig.

10. Verduisterende ramen

Rolluiken zijn zó 1999 en ze waren niet eens met internet verbonden. Dit zijn transparante lagen op je raam die met een stroompje kunnen worden omgezet naar blinderend. Uiteraard kan dat via WiFi, zodat als je onderweg bent en de zon opeens wel heel heftig schijnt, je thuis de boel kunt verduisteren. Vinden we nu nog een beetje raar, maar dit kon nog wel eens wat gaan worden.

11. Vuilnisbak plaatst statusupdates op Facebook

Om te zie hoe sociale controle van invloed is op recyclegedrag, plaatsten onderzoekers van Newcastle University een camera in een vuilnisbak. De BinCam zoekt contact met een smartphone en maakt automatisch een foto elke keer dat de gebruiker de vuilnisbak opendoet. Die plaatjes worden dan automatisch gedeeld op Facebook.

Het gevolg is dat Facebook-vrienden het zien als iemand meer gaat recyelen. De BinCam gebruikt ook Amazon's webdienst Mechanical Turk, die taken crowdsourcet aan een publiek. De dienst stuurt de foto's door naar een jurylid die de BinCam-gebruiker een cijfer geeft aan de hand van hoe goed hij of zij recyclet.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.