Luisteren naar de goeie ouwe radio, wie doet dat nog? Veel mensen verkiezen tegenwoordig streamingdiensten en draadloze speakers. De opkomst van digitale radio en veelzijdige toestellen blazen de radio echter nieuw leven in. Is het iets voor jou?

Vroeger was het makkelijk om uit leggen wat ‘radio’ precies was. Zo’n apparaat had vaak één functie: je af laten stemmen op een radiozender die via de lucht werd uitgezonden. Of als je het wat chiquer wilt stellen: via de ether. Een radio werd daarnaast vaak ingebouwd in audiotoestellen, zoals een AV-receiver of een compact muzieksysteem. Om die reden is de term ‘receiver’ in het leven geroepen: de versterker met een radiotuner of -ontvanger.

Ook lezen: De voor- en nadelen van een draadloze speaker

Tegenwoordig is de situatie totaal anders en wordt er vooral geluisterd via streamingdiensten als Spotify of Apple Music. Je zoekt daarmee een playlist op of je pikt een op maat gemaakt ‘radiostation’ mee. Sommige diensten, zoals Apple Music of Sonos Radio, bieden streaming radiostations aan, die worden samengesteld door een bekende artiest. De traditionele radiozenders hebben dus wel aardig wat concurrentie gekregen.

Toch is radio in de klassieke zin verre van dood. In de auto, maar ook in bedrijven en werkplaatsen wordt nog volop naar de radio geluisterd. Ook thuis blijft radio een makkelijke keuze als je snel wat muziek, nieuws en entertainment zoekt. Gewoon op de knop drukken en er speelt iets – lekker eenvoudig! Alleen wordt daarbij zelden voor een traditioneel toestel met een antenne gekozen.

Radio’s met een antenne zijn er zeker nog en bieden zo hun eigen voordelen. Radio via de ether is bijvoorbeeld gratis en beschikbaar op plaatsen waar wifi ontbreekt. Een radio met een accu heeft doorgaans een zeer goede autonomie. Het is ook heerlijk stressloos: gewoon luisteren naar wat de programmamaker bij het radiostation heeft samengesteld.

©Sony

DAB+

Luisteren via AM en FM kan nog altijd. Voorlopig tenminste, want geleidelijk worden deze oude analoge technologieën vervangen door nieuwe digitale tegenhangers, zoals DAB+. De komende jaren kun je nog wel verder blijven luisteren via de FM-band. Ondertussen wordt er wel aan die omslag naar DAB+ gewerkt en het meeste is al gebeurd. DAB+ heeft een kleiner bereik en zodoende moesten er meer zenders worden geplaatst. Inmiddels is een geschatte 97 procent van Nederland gedekt.

Grote voordeel is dat DAB+ veel minder plaats in het radiospectrum inneemt. In de ruimte van één analoge zender kunnen meerdere digitale zenders worden geplaatst. Bij een DAB+-uitzending krijg je ook nooit ruis te horen. Je hoort het radioprogramma kraakhelder, of anders helemaal niet – er is geen tussenweg.

De gebruikte digitale technologie biedt ook een goede geluidskwaliteit én je krijgt extra informatie mee. Zo kan de radio de naam van de artiest tonen waarvan je een liedje hoort. Het radiostation moet die informatie dan wel meesturen. Sommigen houden het op de zendernaam en eventueel de naam van het programma.

Om naar DAB+-radio te luisteren moet je een aangepaste radio hebben. Een oude analoge radio kan onmogelijk DAB+ ontvangen. Vroeger was er ook DAB, zonder het plusje achteraan. Dat is een oudere technologie die niet langer wordt ondersteund. Heb je zo’n oude radio liggen, dan zal het DAB+ wellicht niet kunnen ontvangen. 

©Philips

Internetradio

Radio luisteren kan ook via het internet. Fabrikanten zoals Sonos geven aan dat er via hun draadloze speakers zelfs heel veel naar internetradio wordt geluisterd. Er wordt vaak gekozen voor dezelfde Nederlandse zenders die voorheen via de antenne werden geconsumeerd. 

Het is een interessante optie als je naar een radiozender wilt luisteren, maar niet wilt investeren in een echte radio. Internetradio luisteren kan namelijk op vele manieren: via een app op je smartphone of tablet, via de browser of via draadloze speakers en audiotoestellen. De bekendste aanbieder van internetradio is TuneIn, maar er zijn ook andere apps verkrijgbaar. 

Maar er zijn nog meer voordelen. Internetradio geeft je bijvoorbeeld toegang tot heel veel radiostations. Nagenoeg alle Nederlandse zenders zijn beschikbaar. Maar je kunt ook probleemloos naar buitenlandse zenders luisteren. Het maakt niet uit waar een station gevestigd is. Daarnaast zijn er ongelooflijk veel genrestations: van metal tot jazz, van klassiek tot techno.

De kwaliteit van het geluid hangt af van wat een radiostation aanbiedt. De audio wordt gecomprimeerd, bijvoorbeeld als een MP3-stream. Sommige zenders kiezen voor grote compressie, wat leidt tot minder goede geluidskwaliteit. Maar zo blijft het dataverbruik binnen de perken. Anderen zetten echter net in op een hoge kwaliteit. Je hebt zelfs audiofiele zenders die in cd-kwaliteit streamen.

Welke soort toestellen zijn er?

Op het gebied van muziek luisteren is er weliswaar veel veranderd, en toch zijn radio’s nog altijd in te delen in dezelfde types als decennia geleden. Er zijn compacte, draagbare modellen, grotere tafelradio’s en audiotoestellen die vaak ook andere muziekfuncties aan boord hebben.

Een kleine radio hoeft niet veel te kosten. Je vindt al toestellen vanaf 40 euro. Duurdere tafelradio’s kosten 100 euro, 200 euro of zelfs meer. Een knap design zal het prijskaartje nog iets hoger doen uitkomen. Let wel op bij heel kleine toestellen: een heel bescheiden speakertje zal niet veel geluid geven, en ook geen diepe bassen of hoge details. Wel prima om bij tijdens het tuinieren een voetbalwedstrijd te volgen.

De compacte toestellen kun je makkelijk vervoeren. Ze hebben een ingebouwde batterij en zijn soms amper groter dan een smartphone. Wel wat dikker, want er zit natuurlijk een speaker in de behuizing. Compacte radio’s heb je in alle stijlen, inclusief stevige apparaten die je mee op reis kunt nemen of zelfs naar het bouwterrein.

Tafelradio’s zijn wat groter. Zoals de naam aangeeft, zijn ze eerder bedoeld om op een tafel of meubel te staan. Soms zijn ze voorzien van een handgreep om ze van een kamer naar een andere ruimte te verplaatsen. Er zijn tafelradio's die op batterijen kunnen werken, maar meestal komt er een netsnoer aan te pas. Qua design kom je veel verschillende ontwerpen tegen, maar er zijn wel opvallend veel retrodesigns te vinden. Zo kun je makkelijk een radio vinden die doet denken aan het toestel dat vroeger bij je grootouders stond te pronken.

©Lenco

Andere audiotoestellen, zoals een AV-receiver of een hifi-versterker met radio ingebouwd? Dat zie je steeds minder vaak. Soms wordt er alleen DAB+ aangeboden en ontbreekt de FM-tuner. Wat je dan wel hebt, is internetradio. Als een audioversterker streaming-functies heeft ingebouwd, dan is deze optie er ook altijd bij. Heeft een apparaat bluetooth, AirPlay of Chromecast, dan kun je op die manier ook internetradio afspelen vanaf een app op je smartphone. Kortom, er is altijd wel een manier om naar je favoriete zenders te luisteren.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.