Luisteren naar de goeie ouwe radio, wie doet dat nog? Veel mensen verkiezen tegenwoordig streamingdiensten en draadloze speakers. De opkomst van digitale radio en veelzijdige toestellen blazen de radio echter nieuw leven in. Is het iets voor jou?

Vroeger was het makkelijk om uit leggen wat ‘radio’ precies was. Zo’n apparaat had vaak één functie: je af laten stemmen op een radiozender die via de lucht werd uitgezonden. Of als je het wat chiquer wilt stellen: via de ether. Een radio werd daarnaast vaak ingebouwd in audiotoestellen, zoals een AV-receiver of een compact muzieksysteem. Om die reden is de term ‘receiver’ in het leven geroepen: de versterker met een radiotuner of -ontvanger.

Ook lezen: De voor- en nadelen van een draadloze speaker

Tegenwoordig is de situatie totaal anders en wordt er vooral geluisterd via streamingdiensten als Spotify of Apple Music. Je zoekt daarmee een playlist op of je pikt een op maat gemaakt ‘radiostation’ mee. Sommige diensten, zoals Apple Music of Sonos Radio, bieden streaming radiostations aan, die worden samengesteld door een bekende artiest. De traditionele radiozenders hebben dus wel aardig wat concurrentie gekregen.

Toch is radio in de klassieke zin verre van dood. In de auto, maar ook in bedrijven en werkplaatsen wordt nog volop naar de radio geluisterd. Ook thuis blijft radio een makkelijke keuze als je snel wat muziek, nieuws en entertainment zoekt. Gewoon op de knop drukken en er speelt iets – lekker eenvoudig! Alleen wordt daarbij zelden voor een traditioneel toestel met een antenne gekozen.

Radio’s met een antenne zijn er zeker nog en bieden zo hun eigen voordelen. Radio via de ether is bijvoorbeeld gratis en beschikbaar op plaatsen waar wifi ontbreekt. Een radio met een accu heeft doorgaans een zeer goede autonomie. Het is ook heerlijk stressloos: gewoon luisteren naar wat de programmamaker bij het radiostation heeft samengesteld.

©Sony

DAB+

Luisteren via AM en FM kan nog altijd. Voorlopig tenminste, want geleidelijk worden deze oude analoge technologieën vervangen door nieuwe digitale tegenhangers, zoals DAB+. De komende jaren kun je nog wel verder blijven luisteren via de FM-band. Ondertussen wordt er wel aan die omslag naar DAB+ gewerkt en het meeste is al gebeurd. DAB+ heeft een kleiner bereik en zodoende moesten er meer zenders worden geplaatst. Inmiddels is een geschatte 97 procent van Nederland gedekt.

Grote voordeel is dat DAB+ veel minder plaats in het radiospectrum inneemt. In de ruimte van één analoge zender kunnen meerdere digitale zenders worden geplaatst. Bij een DAB+-uitzending krijg je ook nooit ruis te horen. Je hoort het radioprogramma kraakhelder, of anders helemaal niet – er is geen tussenweg.

De gebruikte digitale technologie biedt ook een goede geluidskwaliteit én je krijgt extra informatie mee. Zo kan de radio de naam van de artiest tonen waarvan je een liedje hoort. Het radiostation moet die informatie dan wel meesturen. Sommigen houden het op de zendernaam en eventueel de naam van het programma.

Om naar DAB+-radio te luisteren moet je een aangepaste radio hebben. Een oude analoge radio kan onmogelijk DAB+ ontvangen. Vroeger was er ook DAB, zonder het plusje achteraan. Dat is een oudere technologie die niet langer wordt ondersteund. Heb je zo’n oude radio liggen, dan zal het DAB+ wellicht niet kunnen ontvangen. 

©Philips

Internetradio

Radio luisteren kan ook via het internet. Fabrikanten zoals Sonos geven aan dat er via hun draadloze speakers zelfs heel veel naar internetradio wordt geluisterd. Er wordt vaak gekozen voor dezelfde Nederlandse zenders die voorheen via de antenne werden geconsumeerd. 

Het is een interessante optie als je naar een radiozender wilt luisteren, maar niet wilt investeren in een echte radio. Internetradio luisteren kan namelijk op vele manieren: via een app op je smartphone of tablet, via de browser of via draadloze speakers en audiotoestellen. De bekendste aanbieder van internetradio is TuneIn, maar er zijn ook andere apps verkrijgbaar. 

Maar er zijn nog meer voordelen. Internetradio geeft je bijvoorbeeld toegang tot heel veel radiostations. Nagenoeg alle Nederlandse zenders zijn beschikbaar. Maar je kunt ook probleemloos naar buitenlandse zenders luisteren. Het maakt niet uit waar een station gevestigd is. Daarnaast zijn er ongelooflijk veel genrestations: van metal tot jazz, van klassiek tot techno.

De kwaliteit van het geluid hangt af van wat een radiostation aanbiedt. De audio wordt gecomprimeerd, bijvoorbeeld als een MP3-stream. Sommige zenders kiezen voor grote compressie, wat leidt tot minder goede geluidskwaliteit. Maar zo blijft het dataverbruik binnen de perken. Anderen zetten echter net in op een hoge kwaliteit. Je hebt zelfs audiofiele zenders die in cd-kwaliteit streamen.

Welke soort toestellen zijn er?

Op het gebied van muziek luisteren is er weliswaar veel veranderd, en toch zijn radio’s nog altijd in te delen in dezelfde types als decennia geleden. Er zijn compacte, draagbare modellen, grotere tafelradio’s en audiotoestellen die vaak ook andere muziekfuncties aan boord hebben.

Een kleine radio hoeft niet veel te kosten. Je vindt al toestellen vanaf 40 euro. Duurdere tafelradio’s kosten 100 euro, 200 euro of zelfs meer. Een knap design zal het prijskaartje nog iets hoger doen uitkomen. Let wel op bij heel kleine toestellen: een heel bescheiden speakertje zal niet veel geluid geven, en ook geen diepe bassen of hoge details. Wel prima om bij tijdens het tuinieren een voetbalwedstrijd te volgen.

De compacte toestellen kun je makkelijk vervoeren. Ze hebben een ingebouwde batterij en zijn soms amper groter dan een smartphone. Wel wat dikker, want er zit natuurlijk een speaker in de behuizing. Compacte radio’s heb je in alle stijlen, inclusief stevige apparaten die je mee op reis kunt nemen of zelfs naar het bouwterrein.

Tafelradio’s zijn wat groter. Zoals de naam aangeeft, zijn ze eerder bedoeld om op een tafel of meubel te staan. Soms zijn ze voorzien van een handgreep om ze van een kamer naar een andere ruimte te verplaatsen. Er zijn tafelradio's die op batterijen kunnen werken, maar meestal komt er een netsnoer aan te pas. Qua design kom je veel verschillende ontwerpen tegen, maar er zijn wel opvallend veel retrodesigns te vinden. Zo kun je makkelijk een radio vinden die doet denken aan het toestel dat vroeger bij je grootouders stond te pronken.

©Lenco

Andere audiotoestellen, zoals een AV-receiver of een hifi-versterker met radio ingebouwd? Dat zie je steeds minder vaak. Soms wordt er alleen DAB+ aangeboden en ontbreekt de FM-tuner. Wat je dan wel hebt, is internetradio. Als een audioversterker streaming-functies heeft ingebouwd, dan is deze optie er ook altijd bij. Heeft een apparaat bluetooth, AirPlay of Chromecast, dan kun je op die manier ook internetradio afspelen vanaf een app op je smartphone. Kortom, er is altijd wel een manier om naar je favoriete zenders te luisteren.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.