Wil je slimme apparaten in huis bedienen met je stem, zonder de cloud te gebruiken? Dit kan met Home Assistant. Er zijn een paar add-ons nodig en een apparaat om gesproken opdrachten mee te geven. In dit artikel gaan we dit opzetten en configureren.

Sommige mensen worden enthousiast van slimme assistenten, anderen zien vooral bezwaren. Je geeft immers veel prijs aan partijen als Google, Amazon en Apple. Bijvoorbeeld via slimme luidsprekers – ‘afluisterapparaten’ zoals sceptici ze graag noemen. Gelukkig kun je prima alles lokaal houden. Home Assistant, de bekende software voor thuisautomatisering, gaf op dat vlak al vaak het goede voorbeeld.

Zonder tussenkomst van de cloud kun je je slimme huis bedienen, voor zover de fabrikant ook meewerkt natuurlijk. Het afgelopen jaar hebben de ontwikkelaars zich ingezet voor lokale stembediening. Dit is inmiddels beschikbaar, in meer dan vijftig talen. Langzaam wordt het steeds beter.

In dit artikel leggen we uit hoe je hiermee kunt starten. We beginnen met geschreven opdrachten, gevolgd door gesproken opdrachten. Voor spraakopdrachten gaan we met de Atom Echo aan de slag, een slimme luidspreker in dobbelsteenformaat.

©LukasPuchrik

Een slimme speaker van bijvoorbeeld Google is handig, maar je informatie wordt wel gedeeld met een clouddienst.

1 Geschreven opdrachten

We beginnen met geschreven opdrachten. Hoewel niet heel spannend, is het een logische eerste stap. De assistent kun je oproepen via een icoontje rechtsboven in de beheeromgeving, onder Overzicht. Via het toetsenbord geef je opdrachten. Standaard is de taal op Engels ingesteld, maar we gaan dit veranderen naar Nederlands.

Ga hiervoor naar Instellingen / Spraakassistenten. Je kunt meerdere spraakassistenten maken, die verschillende talen spreken. Hier kiezen we ervoor om één Nederlandstalige assistent te activeren, die vanaf paragraaf 4 gaan configureren.

Klik op de assistent. Zorg dat onder het kopje Configuratie de taal op Nederlands staat. De instelling bij Gespreksagent wordt automatisch aangepast. De andere instellingen kun je nog ongemoeid laten, die komen verderop aan bod. Klik op Bijwerken om de veranderingen op te slaan.

We stellen de assistent in op de Nederlandse taal.

2 Naamgeving apparaten

Je kunt nu in het Nederlands vragen om bijvoorbeeld een apparaat aan of uit te zetten. De kans bestaat dat de assistent het apparaat niet kent, je moet namelijk precies de juiste naam gebruiken. Daarom gaan we extra namen toevoegen: zoek daarvoor het te bedienen apparaat op, bijvoorbeeld een koffiemachine. Open de instellingen voor het apparaat en kies Spraakassistenten. Zorg dat er een vinkje bij Ontsluiten staat. Dat is in principe standaard het geval.

Je kunt nu een voor een zogenoemde aliassen toevoegen, zoals koffie en koffiemachine. De assistent weet dan dat je met die woorden dat specifieke apparaat bedoeld. Het streven is om gesproken opdrachten te kunnen gebruiken. De hier toegevoegde aliassen zullen ook bij spraakopdrachten worden gebruikt.

We zorgen dat een apparaat onder meerdere namen beschikbaar is.

3 Pipelines

Voor stembediening zijn uiteraard een microfoon en luidspreker nodig. Hiervoor zijn diverse opties. Wij kiezen in dit artikel voor de Atom Echo. Home Assistant zal via spraak-naar-tekst de gesproken opdrachten om moeten zetten. En om een gesproken reactie terug te kunnen geven, is daarnaast tekst-naar-spraak nodig. De zogenoemde pipelines zijn verantwoordelijk voor deze omzettingen. Omdat we ons hier op lokale stembediening richten, zonder de noodzaak voor clouddiensten, moeten we hier wat software voor installeren.

Dat is eenvoudig dankzij de hiervoor beschikbare add-ons. Het gaat om Piper voor tekst-naar-spraak en Whisper voor spraak-naar-tekst. Over Whisper hebben we het in eerder gehad. Daarin gebruikten we het om transcripties te maken van audio en video. In Home Assistant wordt een snellere fork genaamd faster-whisper gebruikt. Die is tot vier keer sneller bij dezelfde nauwkeurigheid, terwijl minder geheugen nodig is.

We gaan enkele add-ons installeren voor het gebruiken van de lokale assistent.

4 Piper add-on installeren

Als eerste installeren we de add-on genaamd Piper voor de tekst-naar-spraak-omzetting. Ga hiervoor naar Instellingen / Add-ons en klik op Add-on winkel. Je vindt Piper onder het kopje Official add-ons. Klik er op, kies Installeer en open dan het tabblad Configuratie. Bij Voice kies je een taal en de gewenste kwaliteit. Voor de kwaliteit heb je de opties low, medium en high.

Het kan een uitdaging zijn om een goede optie te vinden voor de Nederlandse taal. Hier kiezen we als voorbeeld voor nl-rdh-medium. Je kunt ook altijd een van de andere modellen proberen voor een andere uitspraak. Klik op Opslaan om de wijzigingen te bewaren.

Ga dan naar het tabblad Informatie, zet een vinkje bij Watchdog en klik op Starten. Je kunt de integratie nu toevoegen aan Home Assistant. Onder Instellingen / Apparaten & diensten zie je dat de integratie voor Piper al is gevonden. Klik op Configureren en dan Verzenden om deze toe te voegen.

We installeren Piper en stellen de gewenste opties in.

5 Piper uitproberen

Je kunt de integratie eenvoudig uitproberen via Ontwikkelhulpmiddelen / Services. Zoek bij Service naar Text-to-speech (TTS): Spreek. Klik achter Doelen op Entiteit kiezen en kies piper. Achter Mediaspeler entiteit kies je een mediaspeler waarop het bericht moet worden afgespeeld. Achter Bericht voer je een tekstbericht in.

Klik op Service aanroepen om de omzetting uit te proberen. Als het goed is, wordt het tekstbericht nu netjes uitgesproken op de luidspreker. Vergelijk het resultaat eventueel met Google door bij Entiteit kiezen voor Google te kiezen. Zet een vinkje bij Taal en voer nl in als taal. Zie je die optie voor Google niet? Voeg dan de integratie Google / Google Translate text-to-speech toe.

Via de ontwikkelhulpmiddelen kun je lokale tekst-naar-spraak uitproberen.

6 Tekst naar spraak instellen

We kunnen nu ook de instellingen voor onze assistent aanpassen. Ga daarvoor naar Instellingen / Spraakassistenten en selecteer je assistent. Bij Tekst-naar-spraak kun je Piper met de gewenste taal en stem kiezen. We gaan hier uit van de stem nl-rdh-medium. Selecteer in dit geval bij Taal de optie nl_BE. Bij Stem kies je vervolgens rdh (medium).

Kies Stem proberen om het resultaat te beluisteren. Bij onverstaanbaar gebrabbel is het nodig de instellingen te wijzigen of een andere stem te proberen. Klik op Bijwerken als je tevreden bent.

We stellen Piper in voor tekst-naar-spraak met de gewenste taal en opties.

7 Whisper installeren

Je kunt nu de spraak-naar-tekst-add-on genaamd Whisper installeren. Ga hiervoor terug naar de add-on-winkel, klik onder Official add-ons op Whisper en kies Installeer. Ga dan naar het tabblad Configuratie. Selecteer bij Language de gewenste taal, in dit voorbeeld nl voor Nederlands. Bij Model kun je een model kiezen dat past bij de hardware die je gebruikt. De standaardoptie tiny-int8 is geoptimaliseerd voor een Raspberry Pi 4.

Een groter model is nauwkeuriger, maar vraagt ook meer van de gebruikte hardware. We raden aan hier wat mee te experimenteren. Op wat betere hardware kiezen we veelal small-int8.

Kies Opslaan als je klaar bent met het aanpassen van de configuratie. Ga dan terug naar het tabblad Informatie, klik op Watchdog / Starten. Voeg daarna ook de integratie voor Whisper toe onder Instellingen / Apparaten & diensten. Open ook weer de instellingen voor de assistent onder Instellingen / Spraakassistenten. Kies onder het kopje Spraak-naar-tekst voor faster-whisper met de taal Nederlands. Bewaar de aanpassingen met Bijwerken.

Bij de configuratie van Whisper is vooral het model belangrijk.

8 Wekwoord instellen

Je kunt een wekwoord (wake word in het Engels) gebruiken om de assistent op te roepen (zie ook het kader ‘Wekwoord gebruiken voor je assistent’). De herkenning van wekwoorden wordt meestal aan Home Assistant overgelaten. Hiervoor wordt de add-on open WakeWord gebruikt. Installeer deze via de add-on-winkel. Start daarna de add-on en voeg de integratie toe onder Instellingen / Apparaten & diensten.

Open daarna de instellingen van de assistent. Onder het kopje Wekwoord kies je bij Wekwoord engine de optie openwakeword met het gewenste wekwoord. We beginnen met ok nabu.

Je zou ook een eigen wekwoord kunnen maken via deze instructies. Daarnaast kun je door de community gemaakte wekwoorden downloaden.

Dankzij openWakeWord kun je de assistent oproepen met een commando.

©Diego - stock.adobe.com

Net als bij slimme luidsprekers kun je een wekwoord gebruiken.

9 Verbinding maken

We gaan nu de vereiste software op de M5Stack Atom Echo installeren. In onze opstelling zal de Atom Echo gebruikmaken van ESPHome. Het installatieproces is flink vereenvoudigd. Hierbij moet je een gewone pc of laptop gebruiken, niet je smartphone of tablet. Ga in je browser naar de Atom Echo-tutorial van Home Assistant. Gebruik hierbij een Chromium-browser, zoals Google Chrome of Microsoft Edge.

Klik op die pagina op de blauwe knop Connect. Sluit de Atom Echo aan op je pc. In het pop-upvenster kun je nu Atom Echo selecteren, kies dan Verbinding maken. Zie je geen apparaat staan? Sluit dan het venster. Je ziet nu direct enkele verwijzingen naar relevante drivers, waaronder de CH342-driver die nodig is voor de Atom Echo. Download en installeer deze drivers. Klik daarna op Try Again.

Via het pop-upvenster kun je verbinding maken en software installeren.

10 Software installeren

Zodra er verbinding is gemaakt kun je via hetzelfde pop-upvenster de software installeren. Kies daarvoor Install Voice Assistant gevolgd door Install. Mislukt de installatie? Probeer het dan opnieuw, maar houd de resetknop ingedrukt terwijl je op Install klikt. Let op: dat is de knop aan de zijkant, niet de hoofdknop aan de bovenkant bij de luidspreker.

Is de installatie klaar, kies dan Next. Je kunt nu het wifi-netwerk kiezen dat de Atom Echo moet gaan gebruiken en het bijbehorende wachtwoord invoeren. Vul dit in en klik op Connect. Nadat je de wifi hebt ingesteld, wordt er geprobeerd om verbinding te maken. Daarna verschijnt als het goed is de melding dat de Atom Echo is verbonden met Home Assistant.

Na de installatie kun je het wifi-netwerk voor de Atom Echo instellen.

11 Toevoegen aan Home Assistant

Met de link Add to Home Assistant kun je de Atom Echo aan Home Assistant toevoegen. Of je doet dit handmatig: ga hiervoor naar Instellingen / Apparaten & diensten. Je ziet je apparaat wellicht al in het overzicht staan. Klik in dat geval op Configureren en Verzenden.

Zie je de Atom Echo niet? Kies dan Integratie toevoegen en zoek de Atom Echo op onder ESPHome. Als je daarna de integratie opzoekt, zie je wat extra opties. Zo is er een sensor die aangeeft of de Atom Echo bezig is met het verwerken van een spraakopdracht, omdat het bijvoorbeeld je wekwoord heeft opgevangen.

Je wekwoord is standaard actief. Dat zie je aan het vinkje bij Use wake word. Zet je dit uit, dan moet je de hoofdknop indrukken voordat je een opdracht inspreekt. Heb je meerdere spraakassistenten? Dan kun je bij Assistentie-pipeline kiezen welke assistent de Atom Echo moet raadplegen.

De integratie biedt nog wat extra opties die je kunt instellen.

12 Persoonlijke zinnen

Wat de assistent nog een stuk krachtiger maakt, is dat je persoonlijke zinnen kunt gebruiken om een automatisering te starten. Hiervoor maak je een nieuwe automatisering. Kies dan als trigger de optie Zin. Je kunt nu de tekst invullen die als trigger moet dienen. Vervolgens kies je eventuele voorwaarden en acties.

Je kunt ook wildcards in de zin opnemen. Die wildcards kun je dan als variabele gebruiken in je automatisering. Het is raadzaam om de assistent ook een reactie te laten geven. Daarvoor kun je een actie toevoegen. Deze vind je onder Andere acties / Gespreksreactie instellen.

Je kunt een automatisering maken met als trigger een specifieke zin.

Wie regelmatig in de keuken staat, weet hoe prettig het is als een apparaat meerdere taken aankan zonder in te leveren op kwaliteit. De Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU is daar een goed voorbeeld van. Hij frituurt zonder olie, bakt zonder oven en kookt sneller dan je gewend bent. En dankzij de twee gescheiden kookzones is hij ook nog eens razend efficiënt. Speciaal voor Vaderdag mogen we bovendien vier exemplaren weggeven!

De Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU is niet zomaar een airfryer, maar een serieus keukentalent met twee volledig gescheiden kookladen van elk 4,75 liter. Dat betekent dat je moeiteloos een complete maaltijd tegelijk kunt bereiden: bijvoorbeeld een portie kippetjes aan de ene kant en frietjes aan de andere. Dankzij de Sync-functie zijn beide gerechten tegelijk klaar, dus geen lauwe friet meer terwijl het vlees nog moet garen.

En met de Match-functie zet je eenvoudig dezelfde instellingen op beide zones als je juist voor een grotere hoeveelheid van één gerecht gaat. Dat klinkt technisch, maar het komt erop neer dat je minder hoeft na te denken en toch meer op tafel zet. Zelfs vaders die normaal gesproken hun ei nog laten aanbranden krijgen hierdoor ineens vleugels in de keuken.

Lees hier onze review van de Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU

©Ninja

Veelzijdig koken met één apparaat

De meeste keukenapparaten hebben gebruiksaanwijzingen van het formaat boekwerk, maar de bediening van deze airfryer is lekker overzichtelijk. Het digitale display is intuïtief, de knoppen spreken voor zich en de zes vooraf ingestelde functies maken het kiezen makkelijk. Airfryen, bakken, roosteren, opwarmen, drogen of de Max Crisp-stand gebruiken? Alles kan, zonder gedoe met temperatuurinstellingen of baktijden opzoeken. En ja, ook voor de vader die denkt dat een quiche een soort Pokémon is, wordt koken hiermee opeens iets wat hij kan – en misschien zelfs leuk gaat vinden.

Nog een groot voordeel: de Ninja AF400EU is niet alleen sneller dan een oven, hij zorgt ook voor gezonder voedsel. Je gebruikt tot 75 procent minder vet, zonder in te leveren op smaak of crunch. Snacks blijven krokant, kip wordt sappig en groenten behouden hun bite. En als het dan eindelijk tijd is om op te ruimen, blijken ook daar geen excuses meer nodig: de kookladen en de bijbehorende roosters mogen gewoon in de vaatwasser. Geen geschrob, geen gezucht, geen smoesjes.

Wil je het maximale halen uit je laptop? Dan kom je al snel uit bij een reeks accessoires die nét dat beetje extra bieden. Natuurlijk denk je dan aan een goede tas, een losse muis of een extern scherm. Maar er zijn ook minder voor de hand liggende hulpmiddelen die het werken, reizen of ontspannen met je laptop makkelijker en handiger maken.

Lees ook: Op zoek naar een nieuwe laptop? Dit is waar je op moet letten!

Laptopstandaard: comfortabeler en koeler werken

Een laptopstandaard tilt je scherm op tot een prettig kijkniveau. Dat werkt een stuk prettiger voor je nek en schouders. Ideaal voor aan een bureau, maar ook op de bank geeft het meer stabiliteit. Sommige modellen hebben zelfs een ingebouwde ventilator om de temperatuur van je laptop omlaag te brengen. Minder warmte betekent minder slijtage en een langere levensduur van je laptop.

Powerbank: altijd stroom bij de hand

Onderweg of op reis heb je niet altijd een stopcontact in de buurt. Een krachtige powerbank is dan onmisbaar. Kies er een met voldoende capaciteit – minimaal 20.000 mAh – én voldoende vermogen. Veel laptops hebben minstens 60 watt nodig, sommige lichtere modellen kunnen met 30 watt toe. Varianten met een klein zonnepaneel laden ook op via zonlicht, al gaat dat vrij traag. Handig als extra, maar niet als hoofdbron.

©doucefleur

Wereldstekker: handig voor op reis

In het buitenland zijn stopcontacten lang niet altijd zoals in Nederland. Met een universele reisstekker (ook wel reisadapter of wereldstekker genoemd) kun je overal terecht. Ook hier is het, net als bij je keuze voor een powerbank, weer belangrijk om erop te letten dat het wattage toereikend is voor je laptop.

Usb-naar-internetadapter: stabiel bekabeld internet

Een wifi-verbinding is de standaard voor laptops, maar zo'n draadloze verbinding is helaas niet altijd stabiel. Vooral op drukke netwerken of in gebouwen met dikke muren kan een kabel betrouwbaarder zijn. Veel moderne laptops hebben geen netwerkaansluiting meer. Met een losse adapter los je dat probleem eenvoudig op. Ga op zoek naar een usb-naar-RJ45-adapter (ook wel ethernetadapter genoemd). Die zijn al te vinden voor minder dan 10 euro. Op veel adapters zitten bovendien extra usb-poorten – altijd handig!

Kaartlezer: bestanden overzetten in één keer

Draadloos bestanden overzetten of gewoon al je foto's in de cloud opslaan werkt over het algemeen prima. Maar een losse kaartlezer kan ook handig zijn. Zeker als je liever werkt met fysieke opslag dan met de cloud. Universele kaartlezers zijn goedkoop, compact en plug-and-play.. Voor een paar euro koop je al een universele kaartlezer, met aansluitingen voor bijvoorbeeld microSD, SDHC en UHS-I.

©Karter13

Een vleugje nostalgie: dvd's en blu-rays afspelen

Dvd-spelers zijn verdwenen uit bijna alle laptops. Heb je nog schijfjes met films, software of back-ups? Dan is een externe speler de oplossing. Voor weinig geld sluit je hem aan via usb en speel je alles alsnog probleemloos af.

Externe harde schijf: ruimte maken en back-ups bewaren

Als de opslagruimte op je laptop volloopt, is een externe harde schijf een logische stap. Je bewaart je bestanden fysiek én hebt een back-up bij de hand. Liever niet afhankelijk van de cloud? Dan is dit een betrouwbare manier om je data veilig te stellen.

Docking station: alles aangesloten in één keer

Met een docking station sluit je met één handeling je laptop aan op meerdere schermen, een toetsenbord, netwerk en andere randapparatuur. Alles via één centrale hub. Ideaal voor vaste werkplekken of als je regelmatig wisselt tussen kantoor en thuis. Sommige modellen hebben ook een ingebouwde laptopstandaard of oplader.