Bijna iedereen streamt audio via Spotify, Apple Music, Deezer of een andere online muziekdienst. Vanwege de relatief hoge concurrentie zijn er op de achtergrond in streamingland vrijwel continu ontwikkelingen gaande. Zo overweegt Spotify om een budget-abonnement in te voeren, terwijl steeds meer aanbieders heil zien in het leveren van lossless- of zelfs hi-res-streams. Een update over de actuele ontwikkelingen rondom audiostreaming.

Muziekliefhebbers kunnen miljoenen nummers voor nop streamen. Zo bestaan er met Deezer Free en Spotify Free twee abonnementen om gratis naar online muziek te luisteren. Houd wel rekening met gesproken reclame en het ontbreken van functies. Zo kun je bijvoorbeeld niet onbeperkt nummers overslaan en offline muziek bewaren.

Vind je de stap naar een betaald abonnement van zo’n tien euro per maand te groot? Goed nieuws, want Spotify wil op termijn een budget-abonnement introduceren. Momenteel test de Zweedse muziekdienst de nieuwe abonnementsvorm bij een klein groepje gebruikers. Dit zogeheten Plus-abonnement kost ongeveer een dollar. Hierbij zijn er nog altijd reclameboodschappen te horen, maar abonnees krijgen wel toegang tot de meeste functies uit het reguliere Premium-abonnement.

Lossless en hi-res

Nog altijd leveren de meeste aanbieders bij het reguliere abonnement gecomprimeerde audiostreams aan hun luisteraars. Zo gebruikt Spotify bijvoorbeeld de Ogg Vorbis-codec in een maximale bitrate van 320 Kbit/s, terwijl Deezer hiervoor een beroep doet op de mp3-indeling. Voor de meeste draadloze hoofdtelefoons, soundbars, smart-tv’s, draadloze speakers en autoradio’s voldoen de gecomprimeerde streams prima. Hoewel er informatie uit de oorspronkelijke opnames is gehaald, kunnen luisteraars dat op de genoemde apparatuur over het algemeen niet of nauwelijks horen.

Bezitters van een audiosysteem met losse speakers hebben wél baat bij een hogere kwaliteit van audiostreams. Dergelijke systemen bevatten vaak ruime luidsprekers met meerdere audiodrivers. Die zijn in staat om meer details uit de opname weer te geven, zodat de muziek bijvoorbeeld dynamischer en voller klinkt. Aangezien steeds meer versterkers en receivers een (draadloze) netwerkaansluiting aan boord hebben, neemt daarmee de behoefte aan hoogwaardige audiostreams toe.

Tegen een meerprijs bieden Deezer en Tidal al enige tijd muziek in een kwaliteit van 16 bit/44,1 kHz aan. Deze lossless-streams zijn vergelijkbaar met de kwaliteit van cd’s. Tidal doet daar met een maximale hi-res-resolutie van 24 bit/192 kHz desgewenst nog een schepje bovenop, al zijn deze streams niet voor alle albums beschikbaar. Verder bieden Qobuz en Primephonic eveneens abonnementen met hi-res-audiostreams aan.

Apple Music Lossless

©PXimport

Aanbieders als Deezer en Tidal hanteren duurdere abonnementen voor het leveren van lossless- of hi-res-audiostreams. Apple Music gooit het over een andere boeg. Sinds afgelopen voorjaar hebben abonnees met een standaardabonnement van 9,99 euro per maand toegang tot zo’n 75 miljoen nummers in lossless- en hi-res-kwaliteit. Daarmee is Apple momenteel de goedkoopste aanbieder van hoogwaardige audiostreams. Hiervoor gebruikt de Amerikaanse multinational zijn eigen Apple Lossless Audio Codec (ALAC). De beschikbare geluidskwaliteit varieert van 16 bit/44,1 kHz tot maximaal 24 bit/192 kHz.

Naar verluidt introduceert marktleider Spotify in het najaar lossless-audiostreams in een kwaliteit van 16 bit/44,1 kHz. De vraag is of de Zweedse muziekdienst hiervoor een duurder hifi-abonnement in het leven roept of het lossless-aanbod beschikbaar maakt voor Premium-abonnees.

Dolby Atmos-ondersteuning

Steeds meer audiovisuele apparatuur ondersteunt de weergave van Dolby Atmos. Via surround- en hoogtekanalen genieten luisteraars daarmee van een ruimtelijker geluid. Tidal speelde eind 2019 als eerste in op deze trend door bepaalde albums in een Dolby Atmos-audiospoor aan te bieden. Vorig jaar volgde nog een extra update, waardoor de functie inmiddels op een behoorlijk aantal apparaten werkt, zoals geschikte smart-tv’s, soundbars en de Apple TV 4K. Overigens is deze luisterfunctie alleen beschikbaar voor leden met een Tidal HiFi-abonnement van 19,99 euro per maand.

In navolging van Tidal voegde ook Apple Music afgelopen voorjaar ondersteuning voor Dolby Atmos toe. Een belangrijk verschil is dat abonnees hiervoor geen duurder abonnement nodig hebben. Een minpunt is dat de luisterfunctie niet breed beschikbaar is, want hij werkt alleen op bepaalde apparaten van Apple en Beats. Daarnaast kun je er ook op geschikte Android-toestellen mee uit de voeten.

©PXimport

Compressie via bluetooth

Veel luisteraars zweren bij hun bluetooth-hoofdtelefoon. Begrijpelijk, want via draadloze overdracht luister je comfortabel naar afspeellijsten van je favoriete muziekdienst. Je hebt geen last van bungelende snoertjes, terwijl de betere draadloze koptelefoons omgevingsgeluiden dempen via actieve ruisonderdrukking.

Voor audiopuristen die lossless- of hi-res-streams afspelen, kent bluetooth helaas een groot nadeel. Het bronmateriaal is misschien wel van een hoge kwaliteit, maar bluetooth past naderhand evengoed compressie toe om de bandbreedte te reduceren. Hierbij is er dus sprake van audioverlies. Weliswaar komen er geregeld nieuwe bluetooth-codecs (bijvoorbeeld aptX) uit die de oorspronkelijke opnames minder aantasten, maar desondanks belanden er altijd audiogegevens in de prullenbak. 

Luister daarom bij voorkeur via een bekabelde verbinding naar lossless- of hi-res-audiostreams. Overigens vereist de weergave van hi-res-muziek specifieke geluidsapparatuur, zoals een externe DAC of hoofdtelefoonversterker.

Onderscheid zoeken

Naast een breed muziekaanbod proberen streamingdiensten zich met andere audiovormen van concurrenten te onderscheiden. Spotify heeft bijvoorbeeld een groot aanbod met Nederlandstalige podcasts, terwijl Apple Music met Beats 1 een eigen radiostation beheert. Deezer heeft een apart kanaal met Nederlandse luisterboeken en Tidal zendt geregeld livestreams uit. Kortom, er valt bij elke online muziekdienst genoeg te ontdekken. Vergelijk hier muziekstreamingdiensten met elkaar.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.