Het bestaansrecht van wearables, zoals fitnessbandjes en smartwatches zit hem met name in de activiteits- en gezondheidsmeting. Fabrikanten zetten steeds meer in op nauwkeurigere metingen van hartslag en stappen. Hartslagmeters zijn inmiddels al in staat bloedsaturatie te meten en hartfilmpjes te maken. Een volgende logische stap is bloeddrukmeting. Kunnen we binnenkort smartwatches met bloeddrukmeters verwachten?

Normaal gesproken kom ik in de conclusie van mijn artikelen tot een antwoord die in het intro gesteld wordt. Op de vraag of er binnenkort wearables met bloeddrukmeting op de markt verschijnen, ligt het antwoord meer voor de hand. Er zijn namelijk al smartwatches met bloeddrukmeting verkrijgbaar. Je hoeft er niet eens voor uit te wijken naar grijze import of dubieuze Chinese webshops. Samsungs Galaxy Watch3 en Galaxy Watch Active2 zijn in staat je bloeddruk te meten, en ook heeft ASUS (jawel, de Taiwanese pc-fabrikant) ook een bloeddrukmetende smartwatch: de Asus VivoWatch SP.

©PXimport

Waarom bloeddruk meten?

Innovatief werkveld

Het is niet verwonderlijk dat fabrikanten kijken naar de mogelijkheden om de bloeddruk te kunnen meten middels een smartwatch. Een groot deel van het bestaansrecht van de smartwatches en activitytrackers komt voort uit beweging en gezondheid. Sensoren in de draagbare apparatuur zorgen ervoor dat je stappen geteld worden, je hartslag (bij goede wearables) doorlopend gemeten wordt, je nachtrust onder de loep ligt en je activiteiten nauwkeurig vastgelegd worden, wanneer mogelijk zelfs met gps, zodat je je (hard)loop- of fietsroute op kaart hebt. Vrij recent is daar ook de mogelijkheid bijgekomen om een hartfilmpje (ecg) te maken met een smartwatch van Fitbit, Samsung of Apple. Deze metingen zijn opvallend nauwkeurig, ze hebben zelfs een medische keuring doorstaan. Ook leerde ik al eerder dat cardiologen deze hartslagmetingen daadwerkelijk gebruiken bij het vaststellen van bijvoorbeeld hartritmestoornissen. Overigens zijn deze toepassingen niet geschikt voor zelfdiagnose. Sterker nog, ook een cardioloog heeft meer metingen en onderzoeken nodig voor een gedegen medische conclusie. Over hoe waardevol deze hartslagmetingen zijn lees je hier meer.

©PXimport

Overigens zijn deze toepassingen niet geschikt voor zelfdiagnose. Sterker nog, ook een cardioloog heeft meer metingen en onderzoeken nodig voor een gedegen medische conclusie. Over hoe waardevol deze hartslagmetingen zijn lees je hier meer.

Volgende stap: bloeddruk

Niet alleen is zo’n horloge in staat je hartslag te meten, ook kunnen waardes als de bloedsaturatie (de hoeveelheid zuurstof in je bloed) bijgehouden worden. Dit soort medische claims kun je niet zomaar maken. Daar is een medische keuring voor nodig. Ook om bijvoorbeeld enige aansprakelijkheid van foutieve metingen te omzeilen. Mocht je je afvragen waarom je waarschijnlijk niet eerder gehoord had van ASUS’ smartwatch met bloeddrukmeter, dan kan het aan het keurmerk liggen. Anna Oroschin, marketingspecialist bij ASUS legt uit: “Er is een verzoek ingediend bij de FDA voor de ecg, we hopen FDA-gecertificeerd zijn in het derde kwartaal van dit jaar. Wat betreft de bloeddruk- en ecg-app voor CE, moeten we eerst de ISO13485 voor Quality Management System krijgen, en ons doel is om de CE in te dienen in het derde kwartaal van dit jaar.”

De smartwatches van Samsung hebben wel een Europees CE-keurmerk voor de bloeddrukmeting. Maar echt gebruiksvriendelijk wordt de functie er niet van. Om je Samsung-smartwatch te koppelen heb je de Galaxy Wear-app op je smartphone nodig. Om vervolgens de activiteitsmeting te synchroniseren heb je de Galaxy Fit-app nodig. Je zou verwachten dat je hier ook de gezondheidsfuncties, zoals de bloeddrukmeting terugvindt. Maar nee, hiervoor heb je nóg een app nodig: de Galaxy Health Monitor-app. Deze app werkt alleen op een smartphone met een Nederlandse simkaart, om zo te waarborgen dat de bloeddrukmeting met z’n Europese keurmerk ook daadwerkelijk in Nederland wordt gebruikt. “Op basis van de simkaart, kan worden vastgesteld of de functie wordt gebruikt in een van de 28 goedgekeurde landen zodat de functie kan worden geactiveerd”, aldus een woordvoerder van Samsung. In praktijk maakt het de ervaring met de bloeddrukmeter behoorlijk gebruiksonvriendelijk. Terwijl je als fabrikant van een wearable deze gezondheidsfunctie zou willen aanmoedigen: hoe frequenter er gemeten wordt, hoe meer je kunt met de data. Op de vraag waarom de gebruiker wordt opgezadeld met een wirwar aan verschillende apps heeft Samsung geen verhelderend antwoord: “In Europa heeft de Samsung Health Monitor-app een CE-keurmerk ontvangen. De Samsung Health-app is een fitness- en wellness-app zonder deze keuring”. Een gemiste kans, die vooral onzekerheid over de bloeddrukmeter lijkt uit te stralen.

Kansen

Zo’n smartwatch draag je continu op je lichaam, waardoor je doorlopend waardes kunt meten als de hartslagfrequentie en het aantal gezette stappen. De bloeddruk zo continu mogelijk meten klinkt als een waardevolle aanvulling. Bijvoorbeeld voor het vaststellen van aandoeningen door artsen of voor handige gezondheidsaanbevelingen door de gezondheids-app van de smartwatch. Huidige bloeddrukmetingen gaan via een band om je arm (manchet). Door het manchet op te pompen worden de slagaders even afgesloten. Met een stethoscoop wordt geluisterd wanneer het bloed weer door de slagaders stroomt wanneer de lucht uit het manchet wordt gehaald. Door de druk van het manchet verder te verlagen en te blijven luisteren met de stethoscoop kan de onderdruk worden bepaald. Zo’n meting is echter een momentopname. De waardes zijn veranderlijk en beïnvloedbaar door externe factoren als voeding, emoties, stress of activiteiten.

Moderne bloeddrukmeters werken anders en gebruiken de zogeheten oscillometrische methode. Maar in principe verschilt de werking niet veel. Het opblazen en leeg laten lopen van het manchet gebeurt automatisch, evenals de drukmeting.

Uitdagingen

Zo’n manchet laat zich dus opblazen om de bloeddruk te meten, maar dat kan een smartwatch of fitnessbandje niet. Om toch betrouwbare metingen te krijgen, moeten er dus andere methodes worden uitgevonden. Zoals bij ASUS’ smartwatch: “De Asus VivoWatch SP heeft een uniek ontwerp met twee soorten sensoren die zijn gewijd aan de nauwkeurige meting van zowel de directe bloeddruk als de bloeddruk na verloop van tijd. Ten eerste luistert de ecg-sensor naar het bonzen van het hart, ook wel bekend als de elektrocardiografische golf. Terwijl het bloed naar de pols stroomt, detecteert de ppg-sensor vervolgens de polsslag van de drager. Dit geeft ons de Pulse Transmission Time (PTT) van het hart naar de meetplaats, de vinger. Met behulp van ons speciaal ontwikkelde algoritme kunnen wij de gegevens vervolgens omzetten in een bloeddrukmeting.”

Om een lang verhaal kort te maken: het zijn dus metingen op basis van ingewikkelde formules en algoritmes, op basis van drie sensoren op het horloge. Eén daarvan kennen we, dat zijn de groene en soms rode lampjes aan de onderkant van het horloge die de hartslagmeting doen. De andere waardes voor de ingewikkelde formule worden gemeten door twee sensoren aan de zijkant van het uurwerk waar je je duim en wijsvinger tijdens de meting op legt. Dit houdt natuurlijk wel in dat je bloeddruk niet continu gemeten kan worden, maar alsnog handmatig gestart moet worden en daarmee een momentopname blijft.

Meting met één sensor

Samsung heeft dus wél een CE-keurmerk en de meting heeft geen tweede sensor nodig. Deze smartwatches kennen naast het app-doolhof een ander struikelblok: de bloeddrukmeter moet voor betrouwbare resultaten eens per maand gekalibreerd worden met een echte bloeddrukmeter. Of je dat nu thuis doet met je eigen bloeddrukmeter of bij de huisarts: het is een flinke horde waarbij je je afvraagt of zo’n meting wel echt van meerwaarde is. Bovendien is ook bij de Samsung-horloges zo’n meting een momentopname, omdat deze handmatig gestart dient te worden.

Alles moet worden gemeten

©PXimport

Bloeddrukmeting in praktijk

Dat het meten van de bloeddruk iets is wat op de radar staat van smartwatchfabrikanten is wel duidelijk. Maar in de praktijk blijkt dat dus een aardige opgave, en je merkt aan alles dat de fabrikanten die er wel mee op de markt durven, alles behalve zelfverzekerd zijn. ASUS’ smartwatch is maar mondjesmaat verkrijgbaar en Samsung werpt bijna krampachtig app-hordes en maandelijkse kalibratie op. Ook wordt er maar weinig marketing-aandacht aan geschonken.

Dat is ook niet helemaal onterecht. In praktijk bleken beide horloges nog niet vlekkeloos te meten. Bij Samsung willen de waardes nog weleens schommelen of is de smartwatch niet in staat een bloeddrukwaarde te meten, waarna een volgende poging nodig bleek. Met de smartwatch van ASUS lukte het me helemaal niet om mijn bloeddruk te meten. Deze ervaringen zijn natuurlijk persoonlijk en kunnen per pols verschillen.

Dat de fabrikanten er onzeker over zijn is niet zo gek, want de bloeddruk-meetmethode moet bij smartwatches compleet opnieuw worden uitgevonden. Algoritmes en formules moeten een opblaasbaar manchet met een metertje vervangen. Dat zijn hoofdbrekens waar Samsung en ASUS zich al aan durven te wagen. Het is nog wachten tot bedrijven als Fitbit en Apple hun eigen bloedruk-meetmethodes ontwikkelen, die bij voorkeur accuraat en doorlopend zijn.

©PXimport

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.