ID.nl logo
✨ Stralende sieraden: maak vergrijsde juwelen weer mooi!
© narisa
Gezond leven

✨ Stralende sieraden: maak vergrijsde juwelen weer mooi!

Door ophoping van vuil en huidoliën worden de meeste sieraden op den duur dof. Vaak vergrijzen ze zelfs, vooral zilveren sieraden. Goud slaat eerder wat groenig uit. Je kunt je sieraden voor een professionele reiniging naar een juwelier brengen. Dat is misschien een goed idee als er waardevolle edelstenen in zitten, zoals diamanten. Maar je kunt zelf ook aan de slag. Er zijn huis-tuin-en-keukenmiddeltjes waarmee je prima uit de voeten kunt. Een zachte tandenborstel en dito doek bij de hand? Let’s go!

  • Weet je niet zeker van welk materiaal je sieraad is gemaakt? Gebruik dan warm water met afwasmiddel of groene zeep. In principe kan elk materiaal hier tegen.
  • Zilver kun je schoonmaken met baking soda of groene zeep. Tandpasta kan ook, maar gebruik dat alleen op mat zilver. Het is niet geschikt voor glanzende zilveren juwelen.
  • Voor gouden sieraden kun je ammoniak gebruiken. Pas wel op met edelstenen; die zijn vaak gevoeliger dan het metaal.
  • Zitten al je armbanden of kettingen in de knoop? Gebeurt ons allemaal. Met WD-40 haal je ze uit elkaar. Lees ‘Wondermiddel: ook hier kun je WD-40 voor gebruiken!

©Neha

Zilveren sieraden schoonmaken

Zilveren juwelen kun je heel goed zelf schoonmaken met spullen die je waarschijnlijk gewoon in huis hebt.

Groene zeep om vergrijsde sieraden weer op te frissen

Maak in een schaaltje een sopje van warm water met groene zeep. Laat je zilverwaar hier een paar uurtjes in liggen. Vervolgens gebruik je een zachte tandenborstel om de sieraden schoon te poetsen. Je hoeft daar niet hard voor te duwen. Even goed naspoelen om zeepresten te verwijderen en het zilver glimt weer mooi.

Baking soda voor glanzende bling

Een van die huismiddeltjes die op zo veel manieren inzetbaar is (en kennelijk kun je er dus ook mee bakken) is baking soda. Meng ongeveer 3 delen baking soda met 1 deel water en smeer het papje op je zilveren juwelen. Pas op voor edelstenen en parels! Wrijf de pasta goed in het zilver met een doekje dat geen pluisjes achterlaat, zoals een zacht microvezeldoekje, totdat je ziet dat de glans weer tevoorschijn komt. Een zachte tandenborstel kan handig zijn om in die ingewikkelde hoekjes te komen waar je anders niet bij kunt.

Spoel de pasta eraf en poets resten weg met een zachte, droge doek zonder pluisjes om die dofheid te verwijderen en je sieraden weer te laten stralen.

Langere kettingen kun je ook in een badje met baking soda leggen in een schaaltje dat je eerst met aluminiumfolie hebt bedekt. De glanzende kant van het folie moet dan naar boven liggen.

Speciale middelen

Er zijn speciale schoonmaakproducten verkrijgbaar voor je zilveren sieraden. Dat kan zowel een soort speciale zeep zijn als ouderwetse zilverpoets. Ook bestaan er speciale schoonmaakdoekjes. Die doekjes zijn dan geïmpregneerd met een schoonmaakmiddel dat geschikt is voor zilver. Vooral handig voor een snelle schoonmaakbeurt tussendoor.

Baking soda: een veelzijdig schoonmaakmiddel Baking soda, ook wel bekend als natriumbicarbonaat, is niet alleen een essentieel ingrediënt in de keuken maar ook een krachtige schoonmaakhulp. Dankzij de licht alkalische eigenschappen werkt het uitstekend tegen vetten en zuren, en het fijne, schurende karakter maakt het ideaal voor het schrobben en verwijderen van vlekken.

Voordelen van baking soda als schoonmaakmiddel:

  • Milieuvriendelijk: Baking soda is biologisch afbreekbaar en bevat geen schadelijke chemicaliën.
  • Veilig voor bijna alle oppervlakken: Van roestvrij staal tot keramiek, baking soda is mild genoeg om geen schade toe te brengen.
  • Geurabsorberend: Het kan nare geurtjes neutraliseren, waardoor het ideaal is voor het verfrissen van tapijten of koelkasten.

Enkele toepassingen:

  • Mengen met water tot een pasta voor het reinigen van voegen, tegels, en oppervlakken.
  • Strooien in schoenen of de vuilnisbak om geurtjes te absorberen.
  • Gebruiken als zachte schuurmiddel voor potten en pannen.
  • Hoewel baking soda veelzijdig en veilig is, is het belangrijk om het eerst op een onopvallende plek te testen, vooral op gevoelige materialen.

©JURGITA VAICIKEVICIENE

Sieraden van goud weer laten glimmen

Poets gouden sieraden nooit schoon met ‘korrelige’ producten zoals baking soda of tandpasta. Dat kan krasjes veroorzaken op het metaal. Met de methodes hieronder glimt je goud straks weer als nooit tevoren.

Vloeibaar afwasmiddel om goud te poetsen

Gouden sieraden kun je prima schoonmaken met een paar druppels afwasmiddel in een schaaltje met warm water. Laat je sieraad even weken. Hierna wrijf je het sieraad droog met een zachte doek. Een tandenborstel kan ook, maar zorg dan wel dat het een hele zachte is. Je wilt geen krassen maken! Even naspoelen en afdrogen.

Baking soda om vergrijsde of groenige gouden sieraden te reinigen

Ook baking soda werkt. Bekleed een schaaltje met aluminiumfolie en leg je sieraad hierin. Bestrooi het rijkelijk met baking soda en giet er kokend water overheen. Spoel goed af en pak je sieraad niet met je vingers, maar met een pincet of vork, want het kan flink heet zijn. Eventueel voorzichtig nawrijven met een schone doek. Let op: pas op met edelstenen en baking soda. Gebruik deze manier van schoonmaken liever niet als je sieraad die heeft.

Goud glanst weer door ammoniak

Met ammoniak kun je gouden sieraden ook goed schoonmaken. Doe wel (rubber) handschoenen aan, want ammoniak kan je huid irriteren. Zet bovendien een raam open om de ammoniakgeur naar buiten te laten.

Vul een glazen bakje met 1 kop warm water en voeg 1 theelepel afwasmiddel toe. Roer alles door. Voeg vervolgens een halve theelepel ammoniak toe en roer opnieuw goed door.

Leg je gouden sieraad ongeveer 10 seconden in het mengsel. Gebruik een tang om het eruit te pakken. Poets voorzichtig met een zachte tandenborstel om dofheid te verwijderen.

Laat je juwelen niet te lang in de ammoniakoplossing liggen. Spoel het sieraad af en droog het af met een doek. Gebruik een poetsdoekje of microvezeldoekje voor een stralende glans.

©Jan Steiner

Roestvrijstalen sieraden

Roestvrij staal is een legering van ijzer en chroom. Dat wil zeggen een combinatie van die twee, om het beste uit twee werelden te halen. De specifieke bestanddelen en verhoudingen van het metaal variëren afhankelijk van het sieraad, de fabrikant en de kwaliteit. Sieraden van roestvrij staal zijn hypoallergeen en veroorzaken geen reacties op de huid. Ook geven ze niet af.

Roestvrijstalen sieraden kun je op dezelfde manier schoonmaken als zilveren sieraden. Baking soda of groene zeep zorgen dat je accessoires weer glanzen. Een schaaltje met warm water met een paar druppels afwasmiddel werkt ook. Of een zachte tandenborstel met tandpasta. Vermijd wel ‘whitening’ tandpasta’s.

©praphab144

Sieraden met zilver of goud look

Sieraden in de wat lagere prijsklasse zijn meestal gemaakt van goedkopere materialen en gespoten met zilveren of gouden verf.

Deze materialen geven vaak de bekende groene of grijze vlekken op je huid. Dat kun je deels tegengaan door ze in warm water met witte azijn te leggen. Poetsen met de tandenborstel en nadrogen met een doek. Dat nadrogen is extra belangrijk, want deze materialen kunnen soms ook gaan roesten.

Het kan helpen om op de binnenkant van je sieraad een laagje doorzichtige nagellak te smeren. Vooral bij ringen werkt dat; bij geschakelde armbanden of kettingen gaat dat minder goed. Oorbellen geven minder vaak af, omdat je daar minder cosmetica gebruikt en je oren zweten ook niet zo.

Andere materialen en edelstenen

In principe kun je met warm water en groene zeep bijna niet misgaan. Poetsen met een zachte tandenborstel en daarna wrijven met een zachte doek. De meeste steentjes kunnen daar ook prima tegen.

Hoe vaak moet je sieraden schoonmaken? Maak jij ook pas je sieraden schoon als ze er al dof en grijzig uitzien? Eigenlijk zou je het vaker moeten doen. Om de week voor sieraden die snel vies worden, zoals armbanden en oorbellen. Als je ze elke dag draagt tenminste. De rest ideaal gezien elke maand. Doe het in elk geval bij voorkeur voordat het grijs (of groen) uitslaat. Dan ben je sneller klaar ook!

Voorkomen dat je sieraden dof en grijs worden

Sieraden verkleuren door oxidatie en soms een chemische reactie tussen de lucht en het metaal, of andere producten met het metaal. Daarom kan parfum ervoor zorgen dat je sieraden vergrijzen. Ook zonnebrandcrème of andere cosmetica kan het proces versnellen.

Andere tips om je juwelen langer mooi te houden en te voorkomen dat ze vergrijzen:

  • Doe ze af tijdens het slapen en douchen. Sponzen en doucheproducten kunnen ervoor zorgen dat je sieraden sneller vies worden.

  • Doe ze af als je gaat zwemmen. Chloor is slecht voor alle materialen, maar ook zout zeewater kun je beter vermijden. Ook sporten kun je beter ‘kaal’ doen, want zweet bijt eveneens.

  • Berg je sieraden goed op. Sommige mensen bewaren de siliconenzakjes die vaak in verpakkingen zitten. Die nemen namelijk vocht op. Dat hoeft niet, maar bewaar je sieraden wel op een droge plek. De badkamer is dus niet ideaal. Je kunt je sieraden ook nog per materiaalsoort apart bewaren, om mogelijke reacties te minimaliseren.

  • Doe je sieraden regelmatig af. Wel goed opbergen!

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 goede over-ear koptelefoons met ruisonderdrukking onder de 125 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 goede over-ear koptelefoons met ruisonderdrukking onder de 125 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Deze keer kijken we naar draadloze over-ear hoofdtelefoons met actieve ruisonderdrukking voor onder de 125 euro.

Met een koptelefoon met ruisonderdrukking zorg je ervoor dat geluiden van buiten, zoals bijvoorbeeld verkeer, openbaar vervoer of vliegtuiggeluiden worden weggefilterd. De draadloze modellen die we hier bespreken hebben daarnaast ook een lange accuduur zodat je er gedurende langere periode muziek mee kunt luisteren.

Wel kost ruisonderdrukking beduidend meer energie dan wanneer je die functie niet gebruikt, dus de accu van je hoofdtelefoon gaat dan sneller leeg. Per koptelefoon zie je dan ook hoe lang de accu volgens de fabrikant mee gaat wanner de ruisonderdrukking (acive noise cancelling, ANC) is in- en uitgeschakeld. Niet alle fabrikanten hebben de accuduur zonder ANC opgegeven, maar die is altijd langer dan wanneer ANC wel is ingeschakeld.

Sony WH-CH720N

Deze koptelefoon van Sony is ideaal voor wie op zoek is naar een lichte en comfortabele optie zonder in te leveren op de basisfunctionaliteiten. Hij weegt slechts 192 gram, wat hem tot een van de lichtste koptelefoons maakt die voorzien is van actieve ruisonderdrukking. De batterijduur is een ander sterk punt; met een volle accu kun je tot 35 uur onafgebroken muziek afspelen met de ruisonderdrukking ingeschakeld. Zonder deze functie gaat de batterij tot 50 uur mee. Bovendien is er een snellaadfunctie aanwezig, waardoor je na slechts zo'n tien minuten laden al een uur extra luistertijd hebt. De geluidskwaliteit is helder en evenwichtig, met een goede weergave van zowel lage als hoge tonen.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 35 uur / 50 uur
Oplaadtijd: 10 min voor 1 uur muziek / 3,5 uur volledig

Sennheiser Accentum Wireless

De Sennheiser Accentum Wireless richt zich op de essentie: goed geluid en een lange batterijduur. Waar andere koptelefoons veel extra's bieden, focust deze zich op een perfecte audioweergave. Dit model levert een rijk en gedetailleerd geluid, zoals je dat van Sennheiser gewend bent. De ruisonderdrukking doet zijn werk en minimaliseert omgevingsgeluid, terwijl je met de transparantiemodus juist het geluid van buiten door kunt laten. Met de snellaadfunctie kun je binnen tien minuten voor 5 uur muziek weer bijladen, handig als je onderweg bent.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 50 uur / onbekend
Oplaadtijd: 10 min voor 5 uur muziek / 3,5 uur volledig

JBL Live 770NC

Deze koptelefoon van JBL is ontworpen voor een brede doelgroep. De Live 770NC beschikt over True Adaptive Noise Cancelling, wat betekent dat de mate van ruisonderdrukking zich automatisch aanpast aan de omgeving. Zo kun je je concentreren op je muziek of podcast, of je nu in de trein of op kantoor zit. De koptelefoon heeft een 'Smart Ambient'-modus waarmee je het geluid van buiten juist kunt horen, zodat je bijvoorbeeld gesprekken kunt voeren zonder hem af te zetten. De batterijduur is ook een groot pluspunt, met tot wel 50 uur afspeeltijd. Dankzij de nieuwste Bluetooth 5.3-techniek is er ondersteuning voor de LE Audio-technologie, wat een lagere latency en een stabielere verbinding mogelijk maakt.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 50 uur / 65 uur
Oplaadtijd: 3 uur volledig

Urbanista Los Angeles

Wat deze koptelefoon zo bijzonder maakt, is zijn unieke functie: opladen via zonne-energie. De Urbanista Los Angeles is uitgerust met een speciaal Powerfoyle-materiaal op de hoofdband dat licht omzet in energie. Dit betekent dat de koptelefoon continu oplaadt zolang hij aan licht wordt blootgesteld. Ontzettend handig als je vaak buiten bent. Maar ook zonder deze functie is de batterij met 80 uur indrukwekkend. Het geluid is helder en evenwichtig, met een goede weergave van details. De koptelefoon is bovendien eenvoudig in gebruik, met bedieningselementen op de oorschelp en een ingebouwde microfoon voor telefoongesprekken. Deze koptelefoon kan alleen via de zonnecel worden opgeladen, er zit geen laadkabeltje bij. Het opladen gaat echter relatief snel.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 80 uur / onbekend
Oplaadtijd (alleen via zonnecel): 3 uur luistertijd per uur in zon, binnen bij diffuus licht: 2 uur

JBL Quantum 810

De JBL Quantum 810 Wireless is vooral gericht op gaming, maar is ook prima te gebruiken voor dagelijks gebruik. Het meest opvallende kenmerk is de dubbele draadloze connectiviteit: je kunt hem via de 2,4 GHz-dongle verbinden met je pc of console voor een lage latency, terwijl de Bluetooth-functie het mogelijk maakt om tegelijkertijd verbinding te maken met je telefoon. De headset is uitgerust met JBL's QuantumSOUND Signature en ondersteunt DTS Headphone:X 2.0, wat zorgt voor een realistische en meeslepende ruimtelijke geluidsweergave. Zo hoor je precies waar je tegenstanders vandaan komen. De microfoon (die je kunt wegklappen als je 'm niet gebruikt) zorgt ervoor dat je stem helder wordt overgebracht, terwijl de bedieningselementen op de oorschelp je de volledige controle geven over het volume en de balans tussen game-audio en chatgeluid.

Afspeelduur (met / zonder ANC): 43 uur / onbekend
Oplaadtijd: 3,5 uur

▼ Volgende artikel
Zo maak je zelf luisterboeken van gratis e-boeken
Huis

Zo maak je zelf luisterboeken van gratis e-boeken

Er zijn veel (gratis) e-boeken te vinden op het internet, maar misschien luister je liever dan dat je leest. Met de juiste tools zet je een e-book om naar een luisterboek. Of je maakt zelf een audioverhaal, met een stem en taal naar keuze, en helemaal gratis. In dit artikel lees je hoe je dat doet.

Dit gaan we doen

In dit artikel leer je hoe je gratis e-boeken vindt en ze met behulp van gratis software omzet naar luisterboeken. Je ontdekt waar je DRM-vrije titels kunt downloaden, hoe je Calibre gebruikt om bestanden te beheren en te converteren, en hoe je van tekst (natuurlijk klinkende!) audio maakt. Ook laten we zien hoe je je eigen stem kunt gebruiken of een verhaal kunt maken met AI.

Je kunt een e-book natuurlijk zelf hardop voorlezen en je stem opnemen, maar dat is erg tijdrovend en weinig zinvol. Het ligt anders als je (e-)boeken of tijdschriften inspreekt voor mensen met een leesbeperking, bijvoorbeeld in samenwerking met organisaties als Dedicon (https://www.dedicon.nl) en Transkript (https://www.transkript.be). Er bestaan zelfs heuse stemmenbureaus waar mensen met een goede stem ingehuurd worden om teksten in te spreken.

Zulke initiatieven zijn zeker waardevol, maar de insteek hier is anders. Stel: je hebt een paar leuke e-boeken gevonden, maar lezen is niet je ding. Je luistert liever naar verhalen, bijvoorbeeld in de auto of met koptelefoon op de bank. Of je wilt eigen verhalen, eventueel door AI gegenereerd, laten voorlezen door een professionele stem, zelfs in meerdere talen. Denk aan sprookjes voor kinderen voor het slapengaan of een verhaaltje tijdens lange autoritten. Een interessant project, dat vooral de iets gevorderde lezer zal aanspreken.

Luisterboeken inspreken? Er worden nog vrijwilligers gezocht.

Commercieel

Zie je het om een of andere reden niet zitten om alle benodigde software op je eigen pc te installeren, of is deze niet krachtig genoeg? Dan kun je ook elders terecht om luisterboeken te laten maken. Een bedrijf als Pumbo kan zo'n luisterboek met eigen stemacteurs produceren, of je spreekt de tekst zelf in. Dat kan in hun studio. Reken op zo'n 250 euro per uur (voor ongeveer 10.000 woorden).

Alternatieven zijn webapplicaties op basis van artificiële intelligentie, zoals Murf.ai, vanaf circa 200 euro per jaar) en Speechify Studio (vanaf 266 euro per jaar). Afgezien van beperkt proefdraaien zijn deze diensten helaas niet gratis.

E-boeken vinden

De tool waarmee we straks e-boeken naar luisterboeken converteren, kan – zoals de meeste legale software – in principe niet overweg met DRM-beschermde exemplaren (Digital Rights Management). Gelukkig zijn er voldoende niet-beschermde en gratis e-boeken beschikbaar. Een van de oudste publieke domeinprojecten is Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org), met meer dan 75.000 titels, vooral klassiekers. Andere bronnen zijn onder meer ManyBooks.net (https://www.manybooks.net), Standard Ebooks (https://www.standardebooks.org) en FreeEbooks.net (https://www.free-ebooks.net). De focus ligt doorgaans op Angelsaksische werken, maar je kunt vaak filteren op taal en andere criteria. Specifiek voor Nederlandstalige titels is https://www.dbnl.org een goed vertrekpunt.

Afhankelijk van de bron kun je e-boeken vaak in meerdere formaten downloaden, zoals epub, mobi, azw3, pdf en txt. Het open en gestandaardiseerde epub-formaat is een van de populairste en meest geschikte, zeker ook voor conversie naar luisterboeken. Epub ondersteunt tevens interne navigatie, zoals inhoudsopgaven, die tools als ebook2audiobook kunnen gebruiken om hoofdstukken te scheiden. De belangrijkste versies zijn epub 2.x en 3.x, waarbij deze laatste technologieën als html5 en css3 ondersteunt, bruikbaar voor nieuwe e-readers en apps.

Er zijn ook duizenden (overwegend Engelstalige) 'short stories' beschikbaar op Project Gutenberg.

Beheren en omzetten

Onze focus ligt op het converteren naar audioboeken, maar we laten je eerst kort kennismaken met de gratis opensource-tool Calibre (https://www.calibre-ebook.com; beschikbaar voor meerdere platformen). Hiermee beheer je niet alleen je e-boeken, je kunt ze ook naar een ander, beter formaat omzetten.

Installeer de tool, start deze op en stel de taal, een geschikte locatie voor je boeken en je favoriete e-reader in (kies eventueel Generisch / Smartphone).

Om e-boeken aan je bibliotheek toe te voegen, klik je op het pijlknopje bij Boeken toevoegen en kies je bijvoorbeeld Boeken toevoegen uit een enkele map. Deze verschijnen in het midden, waar je ze op kolom naar keuze sorteert. Dubbelklik op een voorbeeld om meer details te zien, zoals het formaat. Met een dubbelklik op de titel kun je het boek lezen met de ingebouwde leesmodule.

Je kunt ook e-boeken uit e-readers ophalen en uitwisselen door deze met je pc te verbinden en via de knop Toestel op te halen, maar daar gaan we hier niet verder op in.

Met Calibre kun je je e-boekencollectie makkelijk beheren en optimaliseren.

Converteren

Calibre converteert normaal automatisch boekformaten voor specifieke apparaten, maar je kunt ook handmatig converteren. Selecteer een of meer boeken in de bibliotheek en klik op het pijlknopje bij Boeken converteren. Kies Individueel converteren of Een groep converteren, waarbij de instellingen dan voor alle geselecteerde boeken gelden.

In het dialoogvenster pas je indien gewenst onderdelen aan, zoals Metagegevens (inclusief omslagafbeelding), Inhoudsopgave en meer. Je kunt deze ook gewoon laten zoals ze zijn en direct klikken op het pijlknopje rechtsboven.

Bij Uitvoerformaat kies je uit allerlei formaten, waaronder het prima geschikte EPUB. Zodra je een formaat selecteert, kun je via het linker paneel <formaat->uitvoer nog extra opties instellen.

Bevestig met OK. Rechtsonder in het Calibre-hoofdvenster volg je het conversieproces via de knop Taken. Zo'n conversie duurt meestal maar enkele seconden.

Ook converteren is met Calibre zeer eenvoudig.

Ebook2audiobook

We zijn nu klaar om ons eerste e-boek om te zetten in een luisterboek. Dat doen we met het gratis ebook2audiobook. Deze tool gebruikt AI-gestuurde TTS-technologie (text-to-speech), wat zorgt voor natuurlijk klinkende stemmen.

We beginnen met een installatie onder Windows. Dit duurt even, maar verloopt grotendeels automatisch. Je hebt wel Python nodig om scripts te kunnen uitvoeren.

Ga naar de site via https://www.kwikr.nl/pydl, download de Windows-installer en start deze met een dubbelklik. Vink in het startvenster zowel Use admin privileges when installing py.exe als Add python.exe to PATH aan. Klik op Install Now.

Test na installatie of alles goed is verlopen door op de Opdrachtprompt het commando python --version uit te voeren. Je zou nu het versienummer van Python moeten zien.

Surf daarna naar https://www.kwikr.nl/ebook2. Klik op de groene Code-knop en kies Download ZIP. Pak dit archief uit naar een lege map, een proces dat wel even kan duren.

Het startvenster van de Python-installatie.

Installeren

Open de submap ebook2audiobook-main in de uitgepakte map via de Opdrachtprompt, bijvoorbeeld met het commando

cd /d c:\<uitpakmap>\ebook2audiobook-main

In deze map zie je onder meer het tekstbestand requirements.txt. Als je dit opent in een teksteditor als Kladblok, zie je dat het een lijst bevat met dertig vereiste Python-onderdelen. Je installeert ze vanuit deze map met het commando

pip install -r requirements.txt

Start vervolgens het batchbestand ebook2audiobook.cmd vanuit dezelfde map door dit als commando in te voeren en met de Enter-toets te bevestigen. Je kunt dit bestand gerust vooraf bekijken met Kladblok. Het script installeert extra Python-pakketten en start het programma in een eigen (gevirtualiseerde) omgeving om potentiële conflicten met andere Python-pakketten te vermijden.

Bij de start verschijnen normaal meldingen dat onderdelen als onder andere ffmpeg, nodejs en sox ontbreken, maar het batchbestand zorgt gelukkig zelf voor de installatie.

Neem gerust de tijd voor een kopje koffie, want de installatie duurt behoorlijk lang. Er worden namelijk duizenden kleine bestanden in de map geplaatst, goed voor meer dan 4 GB.

Waarschijnlijk vraagt je Windows-firewall op het einde nog toestemming en verschijnt onderaan de melding http://0.0.0.0:7860. Laat het opdrachtpromptvenster gewoon geopend.

De vereiste Python-onderdelen worden geïnstalleerd.

Webinterface

Tik nu het adres localhost:7860 in de adresbalk van je browser. Krijg je een melding als 'Deze site is niet bereikbaar', dan is het opdrachtprompt-venster waarschijnlijk afgesloten. Je kunt trouwens het lopende proces in dit venster indien gewenst ook altijd zelf afsluiten met Ctrl+C.

Om het script weer op te starten en de webinterface beschikbaar te maken, voer je gewoon opnieuw het batchbestand ebook2audiobook.cmd uit. Het script merkt dat alles al is geïnstalleerd, dus je kunt vrijwel meteen verder. Ververs de webpagina indien nodig.

Ebook2audiobook is in essentie een opdrachtregelscript en de webinterface is weinig meer dan een grafische schil. In dit artikel beperken we ons tot het gebruik van die interface. Wil je verder graven, dan moet je je verdiepen in de opdrachtregelparameters.

Het Python-script draait en maakt de webinterface beschikbaar.

Conversie-uitvoer

Selecteer linksboven File en klik op Click to upload. Selecteer een geschikt e-boek of ander tekstbestand. Geef bij Language aan wat de brontaal is; scrol eventueel tot bij More languages (A-Z). Je kunt ook handmatig een taal ingeven, zoals Dutch – Nederlands.

Bij Optional kies je een bestaande stem, waaronder die van bekende personen als David Attenborough of Morgan Freeman. Via de pijlknop beluister je een voorbeeld.

Wil je niet alleen de stem, maar ook toon en stijl laten nabootsen, selecteer deze persoon dan ook (indien beschikbaar) bij Fine Tuned Models in plaats van de standaardoptie Internal.

Standaard staat bij TTS Base de engine xtts geselecteerd, die meestal de beste resultaten geeft. Je kunt ook met de andere beschikbare engines experimenteren (het beste gaat dat met een korte tekst ter test).

Heb je een ondersteunde gpu, vink dan GPU aan bij Processor Unit om de conversie aanzienlijk te versnellen. Kies tot slot een geschikt uitvoerformaat. Meestal stelt de tool m4b voor, omdat dit hoofdstukken ondersteunt, je leespositie bewaart en bij hoge compressie toch goede kwaliteit levert. Andere opties zijn onder meer flac, m4a, mp3 en ogg.

Tot slot kun je op het tabblad Fine Tuned Parameters nog enkele technische aspecten bijsturen, zoals Temperature (hoe hoger, hoe creatiever, maar ook hoe minder accuraat) en Speed (de spreeksnelheid).

Is alles ingesteld, klik dan onderaan op de gele balk om de conversie te starten. Houd er rekening mee dat het omzetten naar natuurlijke stem veel rekenkracht vergt. Bij een doorsnee e-boek is het programma al snel een dag of nacht bezig, al kun je natuurlijk ook eigen, korte verhalen importeren. Dit kan eventueel ook in pdf, txt, docx of html.

Je kunt kiezen uit vele stemmen van bekende personen.

Eigen stem

Na afloop kun je het resultaat vanuit de webinterface beluisteren. Gebruik de pijlknop linksonder om het bestand (vanuit de tijdelijke submap \tmp) op te slaan op een gewenste locatie. Je speelt het daarna af in je favoriete app, bijvoorbeeld met een mediaspeler als de gratis mediaspeler VLC media player (https://www.videolan.org).

Je kunt ook een andere stem gebruiken, bijvoorbeeld je eigen stem. Hiervoor heb je een stemopname nodig van maximaal zes minuten, liefst in mono, met een sample rate van 16K en opgeslagen als wav-bestand.

Heb je een opname in een ander formaat, dan converteer je die eenvoudig met een gratis tool als het uitstekende Shutter Encoder (https://www.shutterencoder.com). Open het opnamebestand, kies WAV bij Functie selecteren, stel bij Audio-instellingen in op Mix audiobestanden naar: Mono en Bemonsteringsfrequentie wijzigen naar: 16k. Bevestig op Functie starten.

In de webinterface van ebook2audiobook klik je bij Cloning Voice Audio File op Klik om te uploaden en verwijs je vervolgens naar het wav-bestand. De opname wordt meteen verwerkt en automatisch geselecteerd. Je kunt de stem hier ook beluisteren.

Met Shutter Encoder kun je tal van geavanceerde mediaconversies uitvoeren.

Metadata

Ook luisterboeken kun je voorzien van een omslagfoto, titel, auteur, trefwoorden en andere metadata. Wil je dit vóór de conversie regelen, dan doe je dat het makkelijkst in Calibre: klik met rechts op de titel van het e-boek (epub) en kies Metagegevens bewerken.

Hoewel je bepaalde metadata ook via ebook2audiobook kunt meegeven, is dat minder eenvoudig. Achteraf aanpassen is dan praktischer, bijvoorbeeld met een gratis tag-editor als Mp3tag (https://www.mp3tag.de/en), geschikt voor onder meer mp3, mp4, m4a en m4b.

Je kunt metadata, zoals een omslagafbeelding, ook naderhand aanpassen, bijvoorbeeld met Mp3tag.

AI-creatie

Met behulp van AI laat je ook heel eenvoudig eigen teksten of verhalen maken, zoals sprookjes voor het slapengaan, inclusief een mooie omslagafbeelding. We tonen kort hoe je dat doet in ChatGPT (https://www.chatgpt.com).

Meld je aan bij de app en geef een uitvoerige prompt in waarin je precies beschrijft welk type verhaal je wilt: het onderwerp, de personages, de setting, de stijl en de gewenste lengte. Je kunt het resultaat naderhand met extra prompts verder bijsturen.

Is het verhaal klaar, kopieer de tekst naar het klembord en plak het in een Word-document. Dat kun je eventueel via Calibre omzetten naar een epub-bestand.

Vraag de chatbot ook om een passende tekening bij het verhaal, bijvoorbeeld met de hoofdpersonages. Via de plusknop kun je optioneel één of meer foto's uploaden als model en vragen om de illustratie daarop te baseren.

Je voegt de afbeelding vervolgens samen met andere metadata toe aan je epub-bestand in Calibre. Ebook2audiobook maakt er dan een spannend luisterverhaal van. Voor elke dag eentje, misschien wel met je eigen stem om het helemaal echt (of echt nep) te maken.

Even geen inspiratie? De AI-chatbot helpt je er wel doorheen.

Toch liever lezen?

Blader door e-readers