Misschien is het ook herkenbaar voor jou: ben je helemaal relaxed en rozig na je eerste vakantiedag, lig je ook nog eens in het allerlekkerste hotelbed ooit, en toch doe je geen oog dicht. Hoe komt het toch dat je in een andere omgeving anders slaapt dan thuis? We vroegen het aan slaapwetenschapper Merijn van de Laar.

Lees ook: Daáág, slechte nachten! 10 tips om beter te slapen.

Het ‘first night effect’

Doe maar eens een vragenrondje bij je collega's of op een feestje en bijna iedereen kan het beamen: je slaapt de eerste dagen tijdens een vakantie of uit logeren altijd minder goed of in ieder geval anders. Niet gek misschien, want je bent nu eenmaal gewend aan je eigen kussen en matras, maar ook aan je kamer en alle vertrouwde geuren en geluiden. Of dat inderdaad zo is, vroegen we aan Merijn van de Laar, slaapwetenschapper en auteur van het boek Slapen als een oermens.

En ja, het heeft zelfs een naam: “Op vakantie of uit logeren slaap je vaak minder vanwege het first night effect. Dat houdt in dat goede slapers minder goed slapen omdat alle positieve associaties die ze met hun eigen slaapplek hebben, wegvallen op een andere plek. Hierdoor krijgen ze meer moeite met slapen, met name tijdens de eerste nacht. Er is als het ware een ontwenning van het vertrouwde en dat levert meer problemen op met slapen.”

Dit kun je doen om beter te slapen op vakantie

Wat kun je nu doen om na die eerste mindere nacht de rest van de vakantie wél te slapen als een roos? Slaapexpert Merijn van de Laar geeft je 4 tips:

Tip 1: Vakantiegangers eten vaak later dan normaal, maar dat kan een negatief effect hebben op de slaapkwaliteit. Het is dus goed om op je vakantiebestemming hetzelfde ritme aan te houden als thuis.
Tip 2: Ook een alcoholisch drankje wordt meer genuttigd, dat kan voor vaker wakker worden zorgen. Lees ook over de verschillende slaapfases.
Tip 3: Blijf niet te lang in bed liggen. Langere bedtijden tijdens vakantie kunnen bijdragen aan een verlaging van de slaapdruk en dat zorgt voor een minder goede slaapkwaliteit.
Tip 4: Blijf lekker actief tijdens de vakantie: een lijf dat actiever is, heeft meer behoefte aan herstel en gaat ook vaak beter slapen. Dagenlang strandhangen is - hoe lekker ook -dus niet echt bevorderlijk voor je slaap.

©4KClips

Meer tips om goed te slapen in een andere omgeving

Een slechte nacht op vakantie kom je wel weer te boven, omdat je dagen daar een stuk relaxter verlopen dan thuis. Maar hoe zit het als je een nachtje in een hotel zit voor je werk en de volgende dag weer flink aan de bak moet?

• Besef dat die slechte nacht in een vreemd bed eigenlijk een bevestiging is dat je brein prima werkt. Je hersenen zijn nu eenmaal extra alert in een andere omgeving en daardoor maken ze even overuren. De eerste nacht heb je daar het meeste last van; bij sommigen duurt het zelfs een dag of vier. Wanneer je weet dat het daardoor komt en je er niet over gaat stressen, dan word je waarschijnlijk zelf al rustiger.
• Het kan helpen om je eigen kussen mee te nemen of iets anders vertrouwds bij je te hebben.
• Heb je een eigen slaaproutine, bijvoorbeeld een vast tijdstip om te gaan slapen, luister je altijd nog even naar je favoriete muziek of heb je een ontspannende olie in een diffuser naast je bed? Probeer dit in een andere slaapkamer dan ook vast te houden. We zijn nu eenmaal gewoontedieren.
• Ga je naar een warm oord? Dan lopen de temperaturen in de slaapkamer ook behoorlijk op en dat kan een nadelig effect hebben op je slaap. De ideale slaapkamertemperatuur ligt namelijk tussen de 16-18 graden. Check daarom of je een airco in de kamer hebt en houd overdag de gordijnen dicht om het zo koel mogelijk te houden.

©Chinnapong

Hoe zit het dan met slechte slapers?

Ben je thuis al een slechte slaper, slaap je dan op vakantie nog slechter? Het antwoord kan zomaar een eyeopener zijn voor iedereen die iedere nacht weer elk uur ziet wegtikken op de wekker. Want een nachtje ergens anders kan dan juist een positief effect hebben. Merijn legt uit: “Bij mensen die kampen met slapeloosheid kan het omgekeerd werken. Omdat zij vaak negatieve associaties hebben met hun eigen slaapplek, spreken we ook wel over het reverse first night effect. Zij slapen vaak beter op een andere plek.”

Een vrijstaande vaatwasser klinkt als de ideale oplossing: neerzetten, aansluiten en klaar. Maar zo eenvoudig is het niet altijd: er zijn wel degelijk een paar belangrijke dingen om vooraf te checken. Afmetingen, aansluitingen en de opstelling van je keuken spelen een grote rol. In dit artikel lees je waar je op moet letten voordat je een vrijstaande vaatwasser in huis haalt.

De meeste vrijstaande vaatwassers zijn even groot als een inbouwmodel: zo'n 60 cm breed, 85 cm hoog en 60 cm diep. Houd er rekening mee dat je bij het openen van de deur voldoende ruimte aan de voorkant nodig hebt. Dat geldt voor elk type vaatwasser, maar is extra belangrijk als je hem vrij in de ruimte plaatst en de looppaden niet wilt blokkeren. Zeker bij het inruimen van grote pannen of ovenroosters is wat extra werkruimte geen overbodige luxe. Reken daarom op minstens 120 cm vrije diepte, inclusief open deur.

Heb je een kleinere keuken? Er zijn ook smalle modellen van 45 cm breed. Die zijn minder diep, maar wel even hoog. Ideaal voor een huishouden van één of twee personen, of als je weinig vloeroppervlak hebt.

Toegang tot water en elektriciteit

Een vaatwasser heeft een wateraanvoer en -afvoer nodig, net als een wasmachine. De toevoerslang sluit je aan op een kraan met schroefdraad, meestal die van de spoelbak. De afvoerslang moet in een afvoerbuis passen, of via een bochtje in de sifon van de gootsteen uitkomen. Check dus vooraf waar de leidingen lopen en of je daar bij kunt zonder breekwerk.

Daarnaast moet er een geaard stopcontact in de buurt zijn, bij voorkeur in hetzelfde keukenkastje als de wateraansluitingen. Een verlengsnoer is officieel geen veilige oplossing, zeker niet bij apparaten die veel vermogen vragen.

©leszekglasner - stock.adobe.com

Vrijstaand in een hoek: slim of onhandig?

Een vaatwasser in een hoek van de keuken plaatsen kan, maar het vereist wat planning. De deur kantelt naar voren open, en dat vraagt ruimte. Zorg dat kastdeuren of een radiator de deur niet blokkeren. Ook moet je voldoende ruimte hebben om aan beide zijden de slangen aan te sluiten, zonder dat die in de knel komen.

In een hoekopstelling is het extra belangrijk om de vaatwasser iets naar voren te zetten of schuin te plaatsen als de deur anders tegen een muur of kast botst. Denk ook aan de looppaden: als de machine openstaat, moet je nog makkelijk langs kunnen.

Plaatsing naast of onder het aanrechtblad

Een vrijstaande vaatwasser naast het aanrecht zetten is praktisch. Je kunt dan direct vanaf het aanrecht inruimen, en de aansluiting op de gootsteen zit meestal dichtbij. Veel mensen schuiven de machine half onder het aanrechtblad. Dat kan, zolang de hoogte van het blad minstens 86 cm is. Bij lagere bladen past het apparaat simpelweg niet.

Let ook op de ventilatie: een vrijstaande vaatwasser blaast warme lucht uit aan de zijkanten en achterkant. Hij moet dus wel wat ademruimte hebben. Schuif hem niet strak tussen kastjes, en laat bovenop minstens een paar centimeter vrij als je hem onder het blad schuift.

©ID.nl

Tips voor een nette en praktische plaatsing

Wil je de vaatwasser mooi laten aansluiten bij je keuken? Kies dan een model met een effen of neutrale kleur die past bij je kastfronten. Je kunt ook overwegen om een werkblad over de vaatwasser heen te verlengen, zodat het oogt als één geheel.

Tot slot: zorg dat je altijd makkelijk bij de kraan en het stopcontact kunt. Zet de machine dus niet klemvast in een hoek waar je achteraf niet meer bij kunt. En controleer van tevoren of de slanglengtes voldoende zijn. Zo voorkom je frustratie bij de installatie.

Conclusie

Een vrijstaande vaatwasser past in veel keukens, je moet er wel vooraf goed over hebben nagedacht. Meet de ruimte goed op, denk na over de aansluitingen en let op de voldoende ruimte om de deur te kunnen openen. In een ruime keuken is er meestal genoeg speelruimte, maar in een kleine of hoekopstelling vraagt het om slimme keuzes (tip: een goede witgoedzaak helpt je graag met advies). Door daar vooraf rekening mee te houden, voorkom je dat je nieuwe aankoop straks in de weg staat.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Deze keer hebben we een aantal handige elektrische multitool-apparaten voor je gevonden, handig voor iedere precizieklus in en rond het huis.

Een elektrische multitool is een veelzijdig stuk gereedschap dat diverse klussen aankan dankzij verwisselbare opzetstukken. Of je nu wilt schuren, zagen, snijden of schrapen: met één apparaat kun je het allemaal. Het geheim zit in de oscillerende beweging, waarbij het hulpstuk snel heen en weer beweegt. Daardoor werk je nauwkeurig, zelfs op lastig bereikbare plekken. Ideaal voor doe-het-zelvers die één gereedschap willen voor meerdere taken, zonder steeds van apparaat te hoeven wisselen. Wij vonden vijf mooie modellen voor je.

Dremel 3000

Deze Dremel‑3000 multitool is een veelzijdige rotatietool met variabele snelheid van 10.000 tot 33.000 rpm en een 130 W‑motor. Hij is uitgerust met softgrip voor comfortabele bediening en minder trillingen tijdens intensief gebruik. De EZ‑draaineus maakt accessoires wisselen eenvoudig zonder gereedschap. Inclusief 15 accessoires, zachte draagetui en uitgebreide handleiding (Duitse taalversie). Compact van gewicht (± 1048 g) en smal van formaat, ideaal voor doe-het-zelvers die precisie willen combineren met kracht. De ergonomische vormgeving en geïntegreerde ophanghaak dragen bij aan de bruikbaarheid bij uiteenlopende klussen, van slijpen tot polijsten.

Einhell TE-MG 350 EQ

De Einhell TE-MG 350 EQ valt op door de krachtige 350W motor. De constante elektronische snelheidsregeling zorgt ervoor dat de prestaties ook onder belasting consistent blijven. Met een snelspansysteem kunnen accessoires snel en zonder gereedschap worden gewisseld, wat de efficiëntie tijdens het klussen verhoogt. De tool is ontworpen met een robuuste metalen aandrijfkop en een softgrip handgreep, wat zowel duurzaamheid als comfort garandeert. Een LED-lampje helpt bij precisiewerk in slecht verlichte hoeken. Dit model wordt geleverd in een stevige E-Box opbergkoffer, samen met diverse accessoires zoals schuurvellen, zaagbladen en een schraper. Dankzij de variabele snelheidsregeling is hij geschikt voor een breed scala aan toepassingen zoals schuren, snijden, schrapen en frezen. Dit maakt de TE-MG 350 EQ uitermate geschikt voor ambitieuze doe-het-zelvers.

HYUNDAI Multitool 56751

De Hyundai multitool 56751 is een elektrisch oscillerend gereedschap met een vermogen van 300 watt, ideaal voor uiteenlopende klussen in en rondom huis. De machine is ontworpen voor het schuren, snijden, verwijderen van voegen en ander precisiewerk. De schakelaar met snelheidsregeling biedt controle over het toerental, met snelheden tot 22.000 oscillaties per minuut. Dankzij de softgrip en de meegeleverde extra handgreep blijft de machine stabiel en comfortabel in gebruik, ook bij langere klusperioden. De meegeleverde accessoireset bestaat uit schuurpapier, een schuurplaat, een zaagblad en een schraper, en alles zit netjes opgeborgen in een harde kunststof koffer. Deze multitool is vooral geschikt voor doe-het-zelvers die met verschillende materialen werken zoals hout, metaal of kunststof. Hij combineert degelijkheid met een aantrekkelijke prijs, wat hem zeer toegankelijk maakt voor incidenteel gebruik.

Makita DTM51Z

De Makita DTM51Z is een professionele 18V accu-multitool en wordt geleverd zonder accu èn zonder oplader, iets om rekening mee te houden. Deze multitool valt op door zijn gebruiksgemak en prestaties, mede dankzij de snelkoppeling voor gereedschapsloze accessoirewissel. De oscillatiefrequentie is instelbaar tussen 6.000 en 20.000 bewegingen per minuut, ideaal voor precisiewerk in hout, metaal of kunststof. De tool heeft een soft-start-functie en elektronische snelheidsregeling, wat zorgt voor extra controle. Dankzij het ergonomische ontwerp en de antislip handgreep ligt de machine prettig in de hand. De DTM51Z werkt met OIS-compatibele accessoires en is onderdeel van het bredere Makita LXT 18V-platform, wat hem interessant maakt voor professionals die al Makita accu’s bezitten.

Einhell VARRITO Li Solo

De Einhell VARRITO Li Solo is een compacte accu‑multitool op 18 V, en wordt geleverd zonder accu. Als je al een Einhell-product hebt uit de Power‑X‑Change‑lijn, dan kun je die ook voor dit apparaat gebruiken. Dankzij de quick‑release voor toolloze wissel van opzetstukken en magnetische bevestiging wissel je snel van accessoires. De softgrip en trillingsdemping zorgen voor comfortabel werken. Hij biedt oscillatie tussen circa 22.000 en 40.000 vibraties per minuut, waardoor je nauwkeurig kunt schuren, zagen of krabben. Wordt geleverd met negen schuurvellen (P60, P80, P120), een delta‑schuurplaat, specifieke zaagbladen (HCS/BIM) en een krabber. Ideaal voor renovatie‑ of detailwerk zonder netstroom.