Je ogen verdienen aandacht. Met een periodieke oogmeting weet je of je zicht nog goed is en kunnen problemen aan je ogen tijdig gesignaleerd worden. Waar doe je een ogencheck? En waar kun je op letten?

Lees ook: Dit moet je weten over computerbrillen

Oogmeting

Goed voor jezelf zorgen betekent ook je ogen in de gaten houden. Met een periodieke oogmeting weet je hoe het met je zicht gesteld is. Ook kan zo’n ogencheck gezondheidsklachten aan het oog ondervangen. En ook al heb je geen klachten, dankzij een oogmeting kan een probleem nog voordat je er last van krijgt gesignaleerd worden, zodat je er op tijd iets aan kunt laten doen.

Wanneer is het nodig om je ogen te checken?

Een oogmeting is dus verstandig om regelmatig te laten doen, ook al draag je geen bril of lenzen en ook al heb je geen klachten. Maar heb je een van de onderstaande symptomen, dan is het niet alleen verstandig, maar echt nodig. Aarzel niet om naar de opticien te gaan voor een ogencheck of een ooggezondheidsonderzoek. En heb je geen klachten, maar komen bepaalde oogziektes in je familie voor? ook dan kan het geen kwaad om je ogen te laten checken.

Laat je ogen controleren in de volgende gevallen

👓 Je ziet minder dan eerst of je ziet onscherp of dubbel
👓 Je hebt moeite met het scherpstellen van je zicht
👓 Je hebt last van licht of je ziet slecht in het donker
👓 Je ziet vlekken
👓 Je hebt pijn (in of rond de ogen)
👓 Je hebt veel last van hoofdpijn.

Waar kun je heen voor een ogencheck?

Een periodieke oogmeting kun je laten doen bij de opticien. Wil je een gezondheidscheck aan je ogen laten doen, dan kun je terecht bij een optometrist. Die kan meer checken dan alleen het zicht. Bij een oogmeting bij de opticien kan het zijn dat deze iets signaleert waardoor je voor verder onderzoek naar de optometrist moet.

Als de optometrist iets signaleert, kan het zijn dat je naar de huisarts of de oogarts moet. Een optometrist kan alleen onderzoeken en vaststellen wat er aan de hand is. Hij (of zij) kan geen medische of chirurgische ingrepen uitvoeren aan oogaandoeningen. Een optometrist werkt in een brillenwinkel of bij een opticien. Een oogarts werkt in het ziekenhuis.

©Coetzee/peopleimages.com

Het verschil tussen ver- en bijziend

Merk je dat je steeds dichter bij de tv moet gaan zitten? Misschien ben je wel bijziend. Wanneer beelden niet precies op het netvlies vallen, dan lukt het de hersenen niet om een scherp beeld te vormen. De hersenen voegen namelijk de beelden van de twee ogen samen en zorgen voor perceptie van diepte en perspectief.

Als je bijziend bent dan is alles dichtbij nog scherp en wat verder weg is, is wazig. Ben je verziend, dan zie je juist alles veraf scherp en dichtbij wazig. Gelukkig kunnen een bril of contactlenzen dit corrigeren. Bijziendheid kun je corrigeren met een min-sterkte en verziendheid met een plus-sterkte.

Lenzen of een bril

Heb je je ogen laten checken en moet je lenzen of een bril? Wat kies je dan? En kunnen lenzen slecht zijn voor je ogen? Of je voor een bril of lenzen gaat, hangt natuurlijk af van persoonlijke overwegingen. Wat vind je zelf prettig? Wat is de sterkte waarvoor je het nodig hebt? En wat past bij jou?

Contactlenzen kunnen een bron van infectie zijn. Daarom is het heel belangrijk dat je ze goed schoonmaakt. Ook is het belangrijk regelmatig op lenzencontrole te gaan bij de opticien. Het is sowieso beter om je te laten adviseren door een opticien dan om zomaar ergens lenzen te kopen. Je ontvangt een advies op maat voor een type lenzen dat bij jouw ogen past. Bijvoorbeeld of je kiest voor zachte of harde lenzen.

©Lazy_Bear

Wanneer moet je een leesbril?

Vanaf een jaar of veertig begint je zicht te verslechteren. Dan kan het zijn dat je op een gegeven moment toe bent aan een leesbril (of gewone bril). Maar ook steeds meer jongeren moeten een (lees-)bril. Dat heeft te maken met de toename van de schermtijd (in Nederland gemiddeld ruim 5 uur per dag). Moet je een verpakking verder van je afhouden om te kunnen lezen wat er in het product zit? Of kun je een magazine alleen nog maar lezen als je deze wat verder van je afhoudt? Dan is het waarschijnlijk tijd voor een leesbril.

©click_and_photo

Kun je je ogen verbeteren door trainen?

William Bates, een Amerikaanse oogarts die ruim een eeuw geleden leefde, claimde dat je je ogen zou kunnen trainen. Door dagelijkse ontspanningsoefeningen voor de ogen te doen, zou je je zicht verbeteren. Deze methode is echter niet wetenschappelijk bewezen. Wel kunnen deze oefeningen voor betere concentratie zorgen en minder droge ogen. Verziendheid of bijziendheid kunnen ze echter niet verhelpen. Daarom luidt het devies echt: bij oogklachten: laat er naar kijken!

(wat trouwens ook helpt tegen droge ogen: oogdruppels!)

Lees ook: Wanneer heb je een gehoorapparaat nodig?

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.