Verf heeft isolerende eigenschappen, maar de vraag is in welke betekenis. In het verfjargon betekent isoleren zoveel als afsluiten. Een goede grondlaag of primer voorkomt bijvoorbeeld dat vochtvlekken, roet of uitbloeiing van hout zichtbaar worden in de eindlaag. Toch gebruiken fabrikanten het begrip ‘isolerend vermogen’ van verf echter ook in de zin van ‘thermische isolatie’ en ‘energiebesparing’, en daar wringt de schoen. Klopt dat of is hier sprake van gestuurde begripsverwarring?

Lichtreflectie door kleur

De kleur van verf kan wel degelijk effect kan hebben op de kamertemperatuur. Heldere, lichtweerkaatsende kleuren houden bijvoorbeeld de opwarming door zonlicht tegen. In zuidelijke landen gebruikt men al sinds mensenheugenis witte verf op daken en gevels om de absorptie van zonlicht grotendeels te voorkomen. Het thermisch isolerende effect zit 'm dan in het feit dat de temperatuur gedurende de zomer binnenshuis draaglijk blijft doordat het gebouw het zonlicht weerkaatst.

©PhotoArtBC

Winst in de zomer, verlies in de winter

Dat gegeven is interessant in landen waar de buitentemperaturen ’s zomers extreem hoog worden, maar hoe zit het dan in ons koudekikkerland? Onderzoek heeft uitgewezen dat systematische vervanging van donkere oppervlakken door witte ook hier de temperatuur 2 graden Celsius of meer verlaagt. Witte gebouwen die een airco gebruiken zullen tijdens de zomermaanden minder energie verbruiken, maar die winst wordt tijdens de winter helaas weer tenietgedaan.

Het WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf) heeft verschillende numerieke simulaties uitgevoerd, waarbij witte verf op verschillende daken (beton, hout en metaal) en diverse isolatieconfiguraties (geen isolatie, 6 cm en 18 cm isolatie) werd aangebracht. Tijdens koude periodes daalt de zonnewinst door de lichtweerkaatsing, wat dan weer gepaard gaat met een stijging van het energieverbruik. Er is tijdens de wintermaanden dus meer energie nodig om dezelfde gebouwen te verwarmen. 

©Анатолий Еремин

Goochelen met woorden

En toch zijn er verfproducten op de markt die zichzelf ‘thermisch isolerend’ blijven noemen. Zenova verkoopt zogenaamde thermisch isolerende verf, maar ook hier gaat het om een lichtreflecterend product. We konden de producent in Londen niet bereiken om uitleg te geven. Ook andere wonderverven goochelen met woorden als ‘nanokeramische technologie’, waarbij er geen enkele internationale of Europese norm bestaat om deze eigenschap te bevestigen.

Hoewel, de NASA zou met deze coatings haar Space Shuttles hebben beschermd tegen oververhitting tijdens de terugkeer in de dampkring. En dat klopt: hier lees je inderdaad hoe de ruimtevaartorganisatie de shuttles door middel van oppervlaktecoatings een reflecterende bescherming heeft gegeven.

Op zoek naar thermisch isolerende verf

Bij Painttrade heeft men het over deze thermische isolatieverf, en ook hier verwijst men naar NASA. Het geheim van deze coating zou een additief zijn dat bestaat uit minuscule hittebestendige glazen bolletjes die de warmteoverdracht verminderen. Hoewel het product nog steeds op de website staat, krabbelt de woordvoerder van Painttrade terug. Hij zegt dat het additief niet is erkend, dat het niet langer verkocht wordt en dat er geen testresultaten zijn die aangeven dat dit product zou werken.  

De volgende is Woonwijzerwinkel.nl, dat adverteert met ‘energiebesparende muurverf die zorgt dat de thermostaat sneller afslaat’. Ook hier vangen we bot. Het zou gaan om het product met de naam 'ClimateCoating', dat volgens de eigenaar geen alternatief is voor een laag normale isolatie. Het zou iets te maken hebben met 'ruimtevaart, nanobubbels of glasbolletjes'… Ook de eigenaar van Woonwijzerwinkel loopt niet over van enthousiasme en heeft naar eigen zeggen al meer dan vier jaar niets meer gehoord van de distributeur van ClimateCoating. 

Lichtreflecterend en IR-reflecterend

Op dus naar ClimateCoating zelf. Vóór 1 januari 2021 heette dit product Thermoshield. Daar ontvangen we wel degelijk uitvoerige testresultaten die ons overtuigen van de reflecterende eigenschappen van deze verf. Het gaat om een Duits product dat eigenlijk niet mag worden beoordeeld op zijn isolerende kwaliteiten. De R-waarde die de warmteweerstand van een bepaald materiaal weergeeft, is veel te laag.

De formule om de R-waarde (warmteweerstand) te berekenen, is de dikte in meters gedeeld door de lambda-waarde (warmtegeleidingscoëfficiënt in W/mK). Omdat de dikte van de verflaag slechts 250 micro betreft  (een vierde van een millimeter) is de R-waarde verwaarloosbaar klein. Ook de distribiteur in Alkmaar geeft toe dat ClimateCoating geen thermisch isolerende verf is.

Naar binnen en naar buiten reflecteren

Wat is het dan wel? Het gaat om een coating die gebouwen beschermt, kleine scheurtjes bedekt, het zonlicht reflecteert en het vocht reguleert. Daarbij onderdrukt het de vorming van schimmels en algen. Met deze eigenschappen zijn dus geen fundamenteel verschil met een andere kwaliteitsverf die op een grondlaag wordt aangebracht. Dat neemt niet weg dat er op de website wordt gesproken over temperatuurregulerende eigenschappen van deze coating. Men heeft het zelfs over 'Energiebesparingen die gemiddeld zo’n 10 procent bedragen'. Deze energiebesparing is het resultaat van warmtereflectie en zonreflectie die wordt gecreëerd door microscopische bolletjes.

Zo is er een ClimateCoating ThermoPlus-variant die binnenshuis wordt aangebracht. Deze verf zou de warmte van het interieur naar binnen reflecteren. In de testresultaten lezen we dat dit vooral goed werkt in combinatie met verwarming via infraroodpanelen. Door de specifieke samenstelling op basis van infraroodreflecterende verfpigmenten is de verf in staat om de warmte in de ruimte te reflecteren.

Daarnaast is er de ClimateCoating ThermoProtect-variant die door lichtreflectie zorgt dat de gebouwen 's zomers niet overmatig opwarmen. Het keramische filter zou bovendien een positief effect hebben op de ruimtelijke akoestiek.

Conclusie

Blijkbaar is Babylonische taalverwarring met een sausje van wetenschappelijke en pseudowetenschappelijke argumenten het hoofdingrediënt van thermisch isolerende verf. Het gebruik van het woord ‘keramisch’ op zich is al verwarrend. Voor de buitenverf is er in deze contreien eigenlijk geen winst te behalen door reflecterende verf te gebruiken. Wat betreft binnenverf bestaan er wel coatings die warmtestraling beter reflecteren, maar ook daar mag je vooral geen wonderen van verwachten. 

Europese consumenten geven duidelijk de voorkeur aan routers die binnen Europa worden ontwikkeld. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van marktonderzoeksbureau YouGov. De resultaten sluiten aan bij de vandaag gehouden European Summit on Digital Sovereignty 2025, waar de controle over digitale infrastructuur centraal staat.

Het onderzoek, uitgevoerd in augustus onder ruim 5.000 consumenten in vijf Europese landen, laat zien dat routers van Europese merken als het meest betrouwbaar worden gezien. In Nederland zegt bijna de helft van de respondenten weinig vertrouwen te hebben in apparaten uit China of Rusland, terwijl Europese merken juist als veilig worden ingeschat. Betrouwbaarheid, snelheid en beveiliging zijn voor vrijwel alle deelnemers de belangrijkste aankoopcriteria. De Nederlandse steekproef, goed voor 1.030 respondenten, sluit aan bij de trend in andere landen.

©YouGov

Fritz!Box populair

In alle onderzochte landen komt FRITZ!Box naar voren als het merk met de hoogste aanbevelingsscore. In Nederland is de Net Promoter Score +18, terwijl veel andere merken negatief scoren. Een derde van de FRITZ!Box-gebruikers noemt zichzelf zeer tevreden over de router.

Als woorden niet meer op een regel passen, dan plaatst Word deze op de volgende regel. Gaat het om lange woorden, dan wordt het woord vaak gesplitst door een afbreekstreepje. In Word Je kunt dit zelf bepalen: handmatig afbreken, dit aan Word overlaten of kiezen voor een semi-automatische manier. Hoe dat werkt, leggen we je hier uit.

Veel mensen gebruiken Word als een veredelde typmachine. Wanneer er een woord moet worden afgebroken, typen mensen zelf een afbreekstreepje. Dat kan, maar het gevaar van deze manier is dat wanneer je achteraf een woord aan de zin toevoegt of verwijdert, dit afbreekstreepje ergens halverwege in de regel komt te staan. Hierdoor moet je handmatig alle afbreekstreepjes corrigeren.

Als je in het tabblad Indeling in de groep Pagina-instelling naar Woordafbreking gaat, zie je drie mogelijkheden: Geen, Automatisch en Handmatig. Kies je de eerste optie, dan zal Word nooit zelf een afbreekteken plaatsen. Dit is ook de standaardinstelling van de tekstverwerker. Als hierbij in het laatste woord van een regel toch zelf een afbreekteken typt, zal Word daar wel rekening mee houden en de rest van het woord op een nieuwe regel plaatsen.

Automatisch

Kies je de optie Automatisch, dan zal Word zelf bepalen waar de afbrekingen komen. Dit heeft het voordeel dat als je de lettergrootte wijzigt of iets in de tekst verandert, Word de afbrekingen zelf zal aanpassen. Wijzig je iets in de tekst, dan zal Word eventueel nieuwe afbrekingen toevoegen en overtollige afbrekingen opheffen.

Semi-automatisch

De laatste optie heet Handmatig, maar Semi-automatisch zou een betere naam zijn voor deze instelling. Word bekijkt welke woorden ervoor in aanmerking komen om afgebroken te worden. Je krijgt dan elke keer de vraag of je wilt afbreken of niet? Bovendien kun je kiezen op welke plek in het woord het afbreekstreepje moet komen. Ook in deze instelling zal Word de afbreking ongedaan maken wanneer je de tekst wijzigt en het woord hierdoor toch op dezelfde regel past.

Soms wil je absoluut niet dat een woord ongelukkig gesplitst wordt. Je wilt bijvoorbeeld niet dat bij ‘e-mail’, de ‘e’ op de ene regel komt en ‘mail’ op een andere. In dat geval druk je de sneltoets Ctrl+Shift in en dan typ je het koppelteken.