Warmtepomp installeren? Denk aan de vergunningsplicht of meldingsplicht
Je hebt uiteindelijk de knoop doorgehakt… Er komt een warmtepomp. Mag je die dan zomaar op het dak van de aangebouwde garage plaatsen of tegen de voorgevel van je woning? Of kan het gespecialiseerde bedrijf een gat van 90 meter diep in je tuin boren voor een geothermische warmtepomp, zonder dat je daarvoor eerst een vergunning hebt ontvangen? Het antwoord is: Nee.
Het is verstandig om toch op de hoogte te zijn van de regels die overheid oplegt over de plaatsing van warmtepompen. In veel situaties is geen vergunning en zelfs geen melding nodig. Maar er zijn uitzonderingen.
**In dit artikel lees je: **
- Wat de verschillen zijn tussen een vergunningsplicht en een meldingsplicht
- Wanneer een van de twee verplicht is
- Wat de WKO-bodemenergietool is
- Welke geluidsnormen gelden
Lees ook: Welke typen warmtepompen zijn er?
Welke warmtepomp past bij jou?
Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!
Of je een vergunning nodig hebt, hangt af van de lokale regelgeving, het type warmtepomp dat je kiest en de plaats waar je ze opstelt. Er wordt in Nederland (nog) niet actief op gecontroleerd, maar beter check je toch vooraf bij de gemeente. Als er een meld- of vergunningsplicht geldt en je hebt dit niet gedaan, dan kan dit leiden tot boetes, de verplichting om de installatie aan te passen of zelfs een bevel om ze te verwijderen. Je hebt er dus baat bij om je goed te informeren.
Tegenwoordig zie je ook buitenunits die op het dak worden geplaatst. Hiervoor gelden dezelfde regels als wanneer de warmtepomp op de grond of aan de muur wordt gehangen.
Vergunningsplicht versus meldingsplicht
Als je een vergunning wilt, dan moet je een formele aanvraag indienen en wachten met de installatie tot je toestemming hebt gekregen. Om een vergunning te krijgen moet je meestal een bouwtekening en een gedetailleerd plan van de installatie indienen. Het installatiebedrijf zal je helpen bij het opstellen van deze documenten.
Een meldingsplicht is een vereenvoudigde procedure voor kleinere bouwprojecten waarbij je de werkzaamheden alleen vooraf moet melden. Je hoeft dus geen goedkeuring af te wachten. In de meeste gevallen is voor het plaatsen van een warmtepomp gelukkig geen vergunning nodig als de buitenunit vanaf de grond gemeten niet hoger is dan 1 meter en de oppervlakte van dit toestel geen 2 vierkante meter bedraagt. Maar er zijn belangrijke uitzonderingen. We stippen eerst kort aan wanneer wel een vergunning of melding vereist is en daarna gaan we dieper in op enkele specifieke gevallen.
Ook interessant: Haal meer uit je warmtepomp met de juiste instellingen
Vergunning vereist
Als de warmtepomp aan de voorgevel wordt bevestigd, dan volgt uit de Omgevingswet en het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL) dat deze vergunningsplichtig is. Heb je vragen over deze regelgeving dan kun je altijd contact opnemen met de helpdesk Bouwregelgeving via dit online formulier.
Wanneer de warmtepomp zodanig wordt geplaatst dat de bovenkant 5 meter of hoger uitkomt gemeten vanaf de grond. Wie de warmtepomp dus op een plat dak of een terras op een verdieping plaatst, moet dit dus even nameten.
Wanneer de warmtepomp hoger is dan 1 meter en de oppervlakte meer dan 2 vierkante meter bedraagt.
Bij een bodemwarmtepomp die gebruikmaakt van een verticale bodemwarmtewisselaar die dieper dan 50 meter wordt geboord. Dat geldt trouwens voor de meeste geothermische warmtepompen, want die gaan dieper.
Wanneer een horizontale of verticale bodemwisselaar wordt toegepast die een warmtedragend medium bevat met gevaarlijke stoffen. De mengeling van water met glycol (antivries), die het meeste wordt toegepast, valt hier niet onder.
Bij een water/waterwarmtepomp waarbij grondwater als warmtepomp wordt gebruikt
Wanneer de buitenunit van de warmtepomp goed zichtbaar is voor de omgeving.
Bij monumentale gebouwen of gebouwen die een bijzondere bescherming genieten. Of wanneer je in beschermd stadszicht woont.
Leestip: Zo houd je het stroomverbruik van je warmtepomp zo laag mogelijk
Meldplicht vereist
De meldplicht hangt af van de lokale regelgeving en het bestemmingsplan van de gemeente. Sommige gemeenten hanteren regels over het uiterlijk van de gebouwen en hoe bepaalde toevoegingen het straatbeeld kunnen beïnvloeden.
Als je de buitenunit vanaf de openbare weg kunt zien, dan moet je dit in principe altijd melden.
Wanneer de warmtepomp een totale drijfkracht heeft van meer dan 5 kW.
Er wordt gebruikgemaakt van een verticale bodemwarmtewisselaar waarbij maximaal tot 50 meter diep wordt geboord.
DE NIEUWE OMGEVINGSWET
Sinds januari 2024 is de Omgevingswet van kracht, die het doorgaans gemakkelijker maakt om vergunningen te krijgen. Bij discussie over de plaats van de warmtepomp helpt deze wetgeving meestal om eventuele conflicten met de gemeente op te lossen.
In deze nieuwe wet zijn de oude wetten samengevoegd en daarin zijn de nieuwe normen vastgelegd over wat buiten te zien, te ruiken en te horen is. Voor de warmtepompinstallateur wordt het dus eenvoudiger, want dit is een centrale plaats waar alle regels samenkomen voor onder meer het geluid en de plaatsing van de warmtepomp.
Bodemwarmtepomp? Check de WKO-bodemenergietool
Een bodemwarmtepomp moet je altijd melden bij het Omgevingsloket. Controleer dus jouw situatie op het Omgevingsloket. Hier duidt de gemeente de zogenaamde interferentiegebieden aan, want in stedelijke gebieden kunnen bodemsystemen elkaar beïnvloeden. Wanneer in dezelfde buurt verschillende geothermische systemen staan, zullen die elkaar negatief beïnvloeden. Daarom is de regie vanuit de gemeente noodzakelijk.
Wil je in zo’n interferentiegebied een bodemwarmtepomp plaatsen, dan heb je wellicht een eenvoudige vergunning (een OBM-vergunning) nodig. Je kunt dit checken met de WKO-bodemenergietool. Hier lees je door je adres in te geven of je gebruik kun maken van bodemenergie.
💡Wat is bodemenergie?
De term bodemenergie betekent dat je de warmte en/of kou van de bodem gebruikt en in de bodem opslaat. De meest voorkomende toepassingen van bodemenergie zijn warmtepompen met bodemlussen en de verticale bodewarmtewisselaar. De bodemlus bestaat uit een dikwandige kunststof slang waarin een waterglycolmengel wordt gepompt. Het water neemt de warmte van de bodem op en geeft deze door aan de warmtepomp. Een verticale warmtewisselaar is een sonde die diep in de bodem gaat.
Water/waterwarmtepomp? Let op de registratie en grondwaterheffing
Bij een water/waterwarmtepomp moet je rekening houden met de registratie en de grondwaterheffing. Vraag dan aan de gemeente hoeveel de vergunning kost voor het oppompen van grondwater. Bovendien moet je in dat geval grondwaterheffing betalen, maar hiervoor kun je een volledige of gedeeltelijke vrijstelling krijgen. Zo’n vrijstelling is mogelijk als je een deel van het opgepompte grondwater via de retourput terugvoert naar dezelfde waterdoorvoerende laag.
De geluidsnormen
De plaats waar je de warmtepomp installeert is belangrijk, want je moet ook aan de geluidsnormen voldoen. De gemeente die eventueel de vergunning aflevert, houdt hier geen rekening mee en neemt hier ook geen verantwoordelijkheid voor.
Sinds april 2021 geldt de landelijke norm dat de geluidsproductie van een nieuwe warmtepomp overdag (van 07:00 tot 19:00 uur) maximaal 45 dB(A) mag bedragen op de erfgrens met de buren. Dit moet je meten bij het maximale vermogen van de warmtepomp. Tijdens de nacht (van 19:00 tot 07:00 uur) moet de geluidsdruk lager zijn, maximaal 40 dB(A). In de nacht wordt de geluidsdruk gemeten als de warmtepomp draait in de stille modus. De komst van deze nieuwe Omgevingswet verandert hier niets aan.
Hoe gaat dit in de praktijk? Je kunt stellen dat een warmtepomp met een geluidslast van 65 dB(A), zonder extra maatregelen zoals een omkasting, bij voorkeur 4 tot 5 meter van de erfgrens moet worden geplaatst. Als je de warmtepomp dichterbij dan 3 meter plaatst, wordt het erg moeilijk om onder de norm van 45 dB(A) te blijven.
Om het geluid tot een minimum te herleiden kun je ook een geluidswerende kap over de warmtepomp plaatsen die het geluid absorbeert. In dit artikel lees je daar meer over. Zo’n omkasting zorgt voor een geluidsreductie van 17 dB(A). Vaak ziet de unit er hierdoor ook nog mooier uit. Het is hoe dan ook verstandig om aan je buren te vertellen dat je een warmtepomp wilt plaatsen.
Welke warmtepomp past bij jou?
Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!
