Om de wereldwijde temperatuurstijging onder de 2 graden Celsius te houden, moeten we naar koolstofarme verwarming. Dit betekent dat een nieuwe cv-ketel vanaf 2026 niet meer zonder duurzame component mag worden geïnstalleerd. We zullen steeds meer gaan verwarmen met warmtepompen die draaien op duurzaam opgewekte elektriciteit. Hoe je het ook wendt of keert, de tijd dringt. Is het niet omdat de gasprijzen de pan uit rijzen, dan is het omdat Europa en de lokale regeringen moeten verduurzamen.

In samenwerking met Nefit Bosch.

Driekwart aan de warmtepomp

Experts verwachten dat in 2030 amper een kwart van alle huizen aangesloten zullen zijn op een centraal warmtenet. Een warmtenet is een ondergrondse circulatieleiding, aangesloten op een warmtebron, bijvoorbeeld een warmtecentrale, een verbrandingsoven of een grote fabriek met veel restwarmte. Het warmtenet voorziet alle gebouwen in de buurt van warm water en verwarming. Uiteraard zullen ook die warmtenetten gebruikmaken van duurzame energiebronnen.

De overige driekwart van de eigenaren zal zelf op zoek moeten gaan naar de juiste warmtepomp voor zijn woning. Je hebt er dus belang bij om je goed te informeren over deze technologie, over de mogelijkheden, de verschillende typen en het realistische rendement, nog voor je met een installateur gaat praten.

©Pawel Pajor - photobboy

Geen revolutie maar evolutie

Voor veel Nederlanders is het een relatief nieuw fenomeen, maar warmtepomptechnologie bestaat al lang. In veel landen, zoals Zweden en andere Scandinavische landen, maar ook Duitsland en Oostenrijk worden warmtepompen al decennia toegepast om woningen te verwarmen. In korte tijd zijn de warmtepompen geëvolueerd op verschillende vlakken. De geluidsproductie is niet meer vergelijkbaar met de vroegere generaties. De ventilatoren van de buitenunits maken minder geluid en de snelheid van de ventilatoren is aanpasbaar. De compressoren zijn akoestisch ingekapseld. En ook op vlak van koudemiddelen gebeurt er veel. Europa legt zowel op vlak van geluidsoverlast als op vlak van koudemiddelen steeds strengere normen op. De koudemiddelen kun je ruwweg in twee categorieën indelen: de natuurlijke koudemiddelen en de synthetische. De komende jaren worden de synthetische koudemiddelen geleidelijk afgeschaft en blijven alleen de natuurlijke over, die hebben eenveel lager Global Warming Potential, dus veel minder impact op het klimaat. Ondertussen lopen steeds meer experimenten met warmtepompen zonder koudemiddel.

Drie uitzonderlijke oplossingen

Dit is niet het moment om rustig te filosoferen over wat er op lange termijn misschien nog in de pijplijn zit. Laten we moderne warmtepompen van Nefit Bosch bekijken die recent op de markt zijn gekomen of die komend jaar worden verwacht. Het gaat om warmtepompen – die (met uitzondering van de Compress 7800i) leverbaar zijn in all-electric, maar ook in hybride varianten – met een hoge prestatiecoëfficiënt die zelfs oplossingen bieden voor woningen zonder vloerverwarming en panden die nog niet optimaal geïsoleerd zijn:

Compress 7800i LW(M)F – bodemwarmtepomp met hoge uitvoertemperatuur

Tot 71°C

Uniek aan Compress 7800i LW(M)F is dat hij een uitzonderlijk hoge watertemperatuur produceert van 71°. Hierdoor kan hij perfect via een afgiftesysteem met gewone radiatoren de woning toch energie-efficiënt en comfortabel verwarmen. De Compress 7800i LW(M)F is een bodemwarmtepomp, wat betekent dat hij de energie door middel van een diepe verticale sonde in de tuin uit de aarde onttrekt, maar het is ook mogelijk om een horizontale bodemcollector op 1,5 meter diep in de tuin te graven. Dat is een zigzag-systeem van kunststof leidingen die de aanwezige warmte uit de grond opnemen. De subsidie voor deze warmtepomp loopt op tot 5.100 euro.

Fluisterstil

En de energie-efficiënt, de SCOP die we eerder hebben toegelicht, bedraagt maar liefst 5,55. Deze warmtepomp is waarschijnlijk de stilste op de markt. Hij produceert net meer dan 28 tot 37 dB(A), dat is het geluid dat een stille koelkast maakt. Deze warmtepomp heeft een modulerende regeling. Dat betekent dat de warmtepomp niet simpelweg aan gaat als er warmte wordt gevraagd en uit wanneer de temperatuur is bereikt. Een modulerende warmtepomp past voortdurend haar vermogen aan en stelt de capaciteit continu af op de warmtebehoefte. Dat maakt het toestel extra zuinig. Bovendien kun je hem eenvoudig zoals alle Nefit Bosch-warmtepompen vanop afstand bedienen met een app.

Passieve koeling

Er bestaan twee varianten, de Compress 7800i LWF zonder boiler van 6 kW en de Compress 7800i LWMF met boiler. De laatste is beschikbaar in vier verschillende vermogens van 6, 8, 12 en 16 kW. Het koelstation is optioneel. Het voordeel daarvan is dat je de woning passief kunt koelen vrijwel zonder energie te gebruiken. Bij passieve koeling – soms ook natuurlijke koeling genoemd - werken alleen de circulatiepompen en blijft de compressor uit. Dan stuurt de warmtepomp koelwater van 16°C tot 18°C door de vloerverwarming zodat je binnen een aangenaam leefklimaat blijft behouden.

Compress 3400i AWS - interessante prijs-kwaliteit luchtwarmtepompen

Hoge prestatiecoëfficiënt

Ook de nieuwe serie luchtwarmtepompen die recent werd geïntroduceerd, levert hogere  aanvoertemperaturen. Dan hebben we het over het type Compress 3400i AWS. Dit zijn op vlak van prijs-kwaliteitverhouding interessante toestellen met een vermogensbereik van 4 tot 14 kW. Voor iedere kWh die dit toestel verbruikt, produceert hij 4,75 kWh aan energie. De COP ligt dus bijzonder hoog en dat merk je ook aan de warmwaterproductie.

All-electric en hybride

Je kunt de Compress 3400i inzetten als all-electric en als hybride-oplossing. Heeft je woning een hoge warmtevraag en verwarm je een met afgiftesysteem dat werkt met hoge temperaturen, bijvoorbeeld conventionele radiatoren, dan moet je weten dat dat de Compress 3400i AWS een aanvoertemperatuur levert van 60°C en dus ook zonder vloerverwarming efficient kan verwarmen.

Compact

Heb je vloerverwarming, dan kun je deze warmtepomp ook inzetten om je woning bij warm weer te koelen. Een extra pluspunt is de compacte opstelling, want een buffervat is meestal niet nodig. De Compress 3400i AWS bespaart niet alleen ruimte, maar ook tijd en dus kosten bij de installatie.

Compress 5800i AWR – de dakoplossing

Geen buitenunit in de tuin

Soms zijn er obstakels die de keuze voor de warmtepomp in de weg staan. Er is bijvoorbeeld geen geschikte plaats in de tuin voor de buitenunit. Of deze unit zal te dicht bij de buren of bij de eigen ramen komen te staan. Soms beschikt de woning niet over een warmteafgiftesysteem op lage temperatuur zoals vloerverwarming. Sommige woningen hebben prachtige tegelvloeren of parket waar je niet zomaar vloerverwarming kunt installeren. Een nieuwkomer onder de warmtepompen die een oplossing biedt voor deze bezwaren is de dakoplossing onder de warmtepompen. Hij zal begin 2024 op de markt komen.

Monoblock op het dak

De Compress 5800i AWR springt in het oog op vlak van design. De afkorting AWR staat voor Air Water Rooftop, want deze warmtepomp is speciaal ontwikkeld om gemonteerd te worden op een schuin dak. Het gaat om een all-electric monoblock luchtwarmtepomp. Bij  een monoblock zit de eigenlijke warmtepomp in de buitenunit. De buitenunit is stiller en heeft een hoger rendement. De buitenkant kan worden gewrapped, zodat hij past bij de uitstraling van het huis. De buitenunit is 63 bij 63 cm breed en 137 cm hoog, heeft een vermogen van 6 kW en kan ook ingezet worden om te koelen. Wat ook een bijkomend voordeel is, is dat het systeem binnen een dag is te installeren en het ontwerp zeer onderhoudsarm is. Vergelijkbaar met het onderhoud van een airco.

Verticale uitblaasrichting

Het unieke ontwerp zorgt dat deze buiten-unit relatief eenvoudig op alle daken gemonteerd kan worden die een hellingshoek hebben van 25° tot 55°. Door de dakopstelling is er is de kans op geluidshinder vrijwel nihil en verlies je geen ruimte in de tuin. Uniek is ook dat de ventilator een verticale uitblaasrichting heeft. Er is dus aan de voor-, achterkant of zijkanten geen vrije uitblaasruimte nodig, waardoor het gevaar op geluidsoverlast eigenlijk nihil is. Bovendien zorgt dit concept ervoor dat de unit goed bestand is tegen Nederlandse stormwind en andere weersinvloeden. Een belangrijk pluspunt is dat voor deze warmtepomp geen gat in het dak gezaagd hoeft te worden. Er worden alleen enkele doorvoeringen gemaakt voor de leidingen die de buitenunit verbinden met de binnenunit.

Renovatie van minder goed geïsoleerde woningen

Bijzonder is ook dat de Compress 5800i AWR hogere aanvoertemperaturen kan leveren dan vergelijkbare oplossingen tot 70° C. Hierdoor is deze oplossing ook geschikt bij renovatie van minder goed geïsoleerde woningen die hun conventionele radiatoren behouden. Dat komt onder meer omdat dit toestel met het koudemiddel propaan (R290) werkt. R290 is bovendien een milieuvriendelijk natuurlijk koudemiddel.

Met back-up

De binnenunit kan op iedere gewenste plek in de woning geplaatst worden binnen 30 meter afstand van de buitenunit. In de meeste gevallen bevindt de cv-installatie zich op zolder en daar is de installatie dus nog eenvoudiger. Bovendien beschikt de warmtepomp over een elektrisch verwarmingselement dat dienst doet als back-up-verwarming. Mocht de warmtepomp ooit uitvallen, dan neemt het elektrische verwarmingselement automatisch over. Op die manier zit je als verbruiker nooit in de kou of zonder warm water.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.