Om de wereldwijde temperatuurstijging onder de 2 graden Celsius te houden, moeten we naar koolstofarme verwarming. Dit betekent dat een nieuwe cv-ketel vanaf 2026 niet meer zonder duurzame component mag worden geïnstalleerd. We zullen steeds meer gaan verwarmen met warmtepompen die draaien op duurzaam opgewekte elektriciteit. Hoe je het ook wendt of keert, de tijd dringt. Is het niet omdat de gasprijzen de pan uit rijzen, dan is het omdat Europa en de lokale regeringen moeten verduurzamen.

In samenwerking met Nefit Bosch.

Driekwart aan de warmtepomp

Experts verwachten dat in 2030 amper een kwart van alle huizen aangesloten zullen zijn op een centraal warmtenet. Een warmtenet is een ondergrondse circulatieleiding, aangesloten op een warmtebron, bijvoorbeeld een warmtecentrale, een verbrandingsoven of een grote fabriek met veel restwarmte. Het warmtenet voorziet alle gebouwen in de buurt van warm water en verwarming. Uiteraard zullen ook die warmtenetten gebruikmaken van duurzame energiebronnen.

De overige driekwart van de eigenaren zal zelf op zoek moeten gaan naar de juiste warmtepomp voor zijn woning. Je hebt er dus belang bij om je goed te informeren over deze technologie, over de mogelijkheden, de verschillende typen en het realistische rendement, nog voor je met een installateur gaat praten.

©Pawel Pajor - photobboy

Geen revolutie maar evolutie

Voor veel Nederlanders is het een relatief nieuw fenomeen, maar warmtepomptechnologie bestaat al lang. In veel landen, zoals Zweden en andere Scandinavische landen, maar ook Duitsland en Oostenrijk worden warmtepompen al decennia toegepast om woningen te verwarmen. In korte tijd zijn de warmtepompen geëvolueerd op verschillende vlakken. De geluidsproductie is niet meer vergelijkbaar met de vroegere generaties. De ventilatoren van de buitenunits maken minder geluid en de snelheid van de ventilatoren is aanpasbaar. De compressoren zijn akoestisch ingekapseld. En ook op vlak van koudemiddelen gebeurt er veel. Europa legt zowel op vlak van geluidsoverlast als op vlak van koudemiddelen steeds strengere normen op. De koudemiddelen kun je ruwweg in twee categorieën indelen: de natuurlijke koudemiddelen en de synthetische. De komende jaren worden de synthetische koudemiddelen geleidelijk afgeschaft en blijven alleen de natuurlijke over, die hebben eenveel lager Global Warming Potential, dus veel minder impact op het klimaat. Ondertussen lopen steeds meer experimenten met warmtepompen zonder koudemiddel.

Drie uitzonderlijke oplossingen

Dit is niet het moment om rustig te filosoferen over wat er op lange termijn misschien nog in de pijplijn zit. Laten we moderne warmtepompen van Nefit Bosch bekijken die recent op de markt zijn gekomen of die komend jaar worden verwacht. Het gaat om warmtepompen – die (met uitzondering van de Compress 7800i) leverbaar zijn in all-electric, maar ook in hybride varianten – met een hoge prestatiecoëfficiënt die zelfs oplossingen bieden voor woningen zonder vloerverwarming en panden die nog niet optimaal geïsoleerd zijn:

Compress 7800i LW(M)F – bodemwarmtepomp met hoge uitvoertemperatuur

Tot 71°C

Uniek aan Compress 7800i LW(M)F is dat hij een uitzonderlijk hoge watertemperatuur produceert van 71°. Hierdoor kan hij perfect via een afgiftesysteem met gewone radiatoren de woning toch energie-efficiënt en comfortabel verwarmen. De Compress 7800i LW(M)F is een bodemwarmtepomp, wat betekent dat hij de energie door middel van een diepe verticale sonde in de tuin uit de aarde onttrekt, maar het is ook mogelijk om een horizontale bodemcollector op 1,5 meter diep in de tuin te graven. Dat is een zigzag-systeem van kunststof leidingen die de aanwezige warmte uit de grond opnemen. De subsidie voor deze warmtepomp loopt op tot 5.100 euro.

Fluisterstil

En de energie-efficiënt, de SCOP die we eerder hebben toegelicht, bedraagt maar liefst 5,55. Deze warmtepomp is waarschijnlijk de stilste op de markt. Hij produceert net meer dan 28 tot 37 dB(A), dat is het geluid dat een stille koelkast maakt. Deze warmtepomp heeft een modulerende regeling. Dat betekent dat de warmtepomp niet simpelweg aan gaat als er warmte wordt gevraagd en uit wanneer de temperatuur is bereikt. Een modulerende warmtepomp past voortdurend haar vermogen aan en stelt de capaciteit continu af op de warmtebehoefte. Dat maakt het toestel extra zuinig. Bovendien kun je hem eenvoudig zoals alle Nefit Bosch-warmtepompen vanop afstand bedienen met een app.

Passieve koeling

Er bestaan twee varianten, de Compress 7800i LWF zonder boiler van 6 kW en de Compress 7800i LWMF met boiler. De laatste is beschikbaar in vier verschillende vermogens van 6, 8, 12 en 16 kW. Het koelstation is optioneel. Het voordeel daarvan is dat je de woning passief kunt koelen vrijwel zonder energie te gebruiken. Bij passieve koeling – soms ook natuurlijke koeling genoemd - werken alleen de circulatiepompen en blijft de compressor uit. Dan stuurt de warmtepomp koelwater van 16°C tot 18°C door de vloerverwarming zodat je binnen een aangenaam leefklimaat blijft behouden.

Compress 3400i AWS - interessante prijs-kwaliteit luchtwarmtepompen

Hoge prestatiecoëfficiënt

Ook de nieuwe serie luchtwarmtepompen die recent werd geïntroduceerd, levert hogere  aanvoertemperaturen. Dan hebben we het over het type Compress 3400i AWS. Dit zijn op vlak van prijs-kwaliteitverhouding interessante toestellen met een vermogensbereik van 4 tot 14 kW. Voor iedere kWh die dit toestel verbruikt, produceert hij 4,75 kWh aan energie. De COP ligt dus bijzonder hoog en dat merk je ook aan de warmwaterproductie.

All-electric en hybride

Je kunt de Compress 3400i inzetten als all-electric en als hybride-oplossing. Heeft je woning een hoge warmtevraag en verwarm je een met afgiftesysteem dat werkt met hoge temperaturen, bijvoorbeeld conventionele radiatoren, dan moet je weten dat dat de Compress 3400i AWS een aanvoertemperatuur levert van 60°C en dus ook zonder vloerverwarming efficient kan verwarmen.

Compact

Heb je vloerverwarming, dan kun je deze warmtepomp ook inzetten om je woning bij warm weer te koelen. Een extra pluspunt is de compacte opstelling, want een buffervat is meestal niet nodig. De Compress 3400i AWS bespaart niet alleen ruimte, maar ook tijd en dus kosten bij de installatie.

Compress 5800i AWR – de dakoplossing

Geen buitenunit in de tuin

Soms zijn er obstakels die de keuze voor de warmtepomp in de weg staan. Er is bijvoorbeeld geen geschikte plaats in de tuin voor de buitenunit. Of deze unit zal te dicht bij de buren of bij de eigen ramen komen te staan. Soms beschikt de woning niet over een warmteafgiftesysteem op lage temperatuur zoals vloerverwarming. Sommige woningen hebben prachtige tegelvloeren of parket waar je niet zomaar vloerverwarming kunt installeren. Een nieuwkomer onder de warmtepompen die een oplossing biedt voor deze bezwaren is de dakoplossing onder de warmtepompen. Hij zal begin 2024 op de markt komen.

Monoblock op het dak

De Compress 5800i AWR springt in het oog op vlak van design. De afkorting AWR staat voor Air Water Rooftop, want deze warmtepomp is speciaal ontwikkeld om gemonteerd te worden op een schuin dak. Het gaat om een all-electric monoblock luchtwarmtepomp. Bij  een monoblock zit de eigenlijke warmtepomp in de buitenunit. De buitenunit is stiller en heeft een hoger rendement. De buitenkant kan worden gewrapped, zodat hij past bij de uitstraling van het huis. De buitenunit is 63 bij 63 cm breed en 137 cm hoog, heeft een vermogen van 6 kW en kan ook ingezet worden om te koelen. Wat ook een bijkomend voordeel is, is dat het systeem binnen een dag is te installeren en het ontwerp zeer onderhoudsarm is. Vergelijkbaar met het onderhoud van een airco.

Verticale uitblaasrichting

Het unieke ontwerp zorgt dat deze buiten-unit relatief eenvoudig op alle daken gemonteerd kan worden die een hellingshoek hebben van 25° tot 55°. Door de dakopstelling is er is de kans op geluidshinder vrijwel nihil en verlies je geen ruimte in de tuin. Uniek is ook dat de ventilator een verticale uitblaasrichting heeft. Er is dus aan de voor-, achterkant of zijkanten geen vrije uitblaasruimte nodig, waardoor het gevaar op geluidsoverlast eigenlijk nihil is. Bovendien zorgt dit concept ervoor dat de unit goed bestand is tegen Nederlandse stormwind en andere weersinvloeden. Een belangrijk pluspunt is dat voor deze warmtepomp geen gat in het dak gezaagd hoeft te worden. Er worden alleen enkele doorvoeringen gemaakt voor de leidingen die de buitenunit verbinden met de binnenunit.

Renovatie van minder goed geïsoleerde woningen

Bijzonder is ook dat de Compress 5800i AWR hogere aanvoertemperaturen kan leveren dan vergelijkbare oplossingen tot 70° C. Hierdoor is deze oplossing ook geschikt bij renovatie van minder goed geïsoleerde woningen die hun conventionele radiatoren behouden. Dat komt onder meer omdat dit toestel met het koudemiddel propaan (R290) werkt. R290 is bovendien een milieuvriendelijk natuurlijk koudemiddel.

Met back-up

De binnenunit kan op iedere gewenste plek in de woning geplaatst worden binnen 30 meter afstand van de buitenunit. In de meeste gevallen bevindt de cv-installatie zich op zolder en daar is de installatie dus nog eenvoudiger. Bovendien beschikt de warmtepomp over een elektrisch verwarmingselement dat dienst doet als back-up-verwarming. Mocht de warmtepomp ooit uitvallen, dan neemt het elektrische verwarmingselement automatisch over. Op die manier zit je als verbruiker nooit in de kou of zonder warm water.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.