Nu we stap voor stap moeten overstappen op duurzame energie, is de warmtepomp op termijn voor veel gezinnen de enige oplossing voor verwarming. Is het om een of andere reden niet mogelijk of wenselijk om een buitenunit te plaatsen, dan bestaan er toch warmtepompen die zonder zo’n buitenkast werken.

Een buitenunit ontsiert vaak de tuin en er is altijd een risico dat het geluid de buren of jezelf zal storen. In onze zoektocht naar warmtepompen zonder buitenkast hebben we het al gehad over systemen die gekoppeld zijn aan een mechanisch ventilatiesysteem, de zogenaamde ventilatiewarmtepomp, en de warmtepomp die zijn energie haalt uit dakpanelen: de PVT-warmtepomp. In onze zoektocht stuitten we op nog twee opvallend compacte systemen die zonder buitenunit hun energie uit de buitenlucht halen: de Vincent van Itho Daalderop en de Nav5Ai van Envazu.

Tsjechisch of Nederlands?

Beide toestellen worden volledig binnenshuis opgesteld en hebben alleen een dakdoorvoer nodig. De Nav5Ai werkt trouwens ook met een muurdoorvoer. Importeur Enzavu brengt de Oost-Europese warmtepomp Nav5Ai naar Nederland. Enzavu geeft de naam van de fabrikant zelf om strategische reden niet prijs. Wij weten ondertussen dat het om een Tsjechisch product gaat van fabrikant Hotjet.

De Vincent-warmtepomp van Itho Daalderop is niet alleen een product van Nederlandse bodem, hij is ook afgestemd op de typisch Nederlandse (rijtjes)woningen.

©Ithodaalderop.nl

Twee luchtkanalen

De Nav5Ai is een compacte warmtepomp waarbij het luchtaanzuig en -afblaasproces verloopt door twee luchtkanalen van elk 250 mm, die door het dak of de gevel worden geplaatst. Vincent werkt op basis van primaire en secundaire energie. De primaire energie haalt dit apparaat uit de buitenlucht. De omgevingslucht komt via het ene luchtkanaal tot bij de warmtepomp, en via een tweede luchtkanaal vertrekt de koude lucht weer naar buiten. Daarnaast kunnen woningen die over een mechanisch ventilatiesysteem beschikken de afgevoerde ventilatielucht ook naar de warmtepomp leiden voor extra rendement. Dat is de secundaire energie.

Warmtepomp binnenshuis

Verder werken beide toestellen zoals elke andere warmtepomp. In het gesloten systeem zit een circuit met koudemiddel dat al bij heel lage temperaturen verdampt. Deze damp passeert een compressor waar door de drukverhoging de temperatuur van de damp toeneemt. In de condensor draagt het koudemiddel zijn energie over aan het cv-water.

Als het koudemiddel weer vloeibaar is, vertrekt het opnieuw richting de verdamper en zo is de cirkel rond. De warmtepomp geeft zijn energie via een warmtewisselaar af aan het cv-water, zodat de vloerverwarming, radiatoren of convectoren de woning op temperatuur kunnen brengen.

Vermogen en koelen

De Nav5Ai heeft een modulerend vermogen van tussen de 1,8 en 6,2 kW. Dat betekent dat het vermogen zich aanpast aan de buitentemperatuur. Bij -7 graden Celsius draait hij op 6,2 kW afgegeven vermogen voor verwarming, tapwater en koeling.

De Vincent (met een vermogen van 4,5 kW hybride) is beschikbaar in twee varianten. De V45 Combi zorgt voor verwarming, koeling en warm water. De V45 kan alleen verwarmen. Om de woning af te koelen moet het afgiftesysteem wel geschikt zijn om te koelen. Bij vloerverwarming en radiatoren lukt dat, maar convectoren zijn niet geschikt om de ruimte te koelen.

Op dit moment zit er bij Itho Daalderop nog geen uitvoering van 6 kW in de pijplijn; voor de 4,5kW-uitvoering zijn de luchtkanalen nu al fors. 

Kostprijs

Bij de Nav5Ai lezen we dat de warmtepomp inclusief geïntegreerde boiler én montage verkocht wordt vanaf 44,49 euro per maand. De totale verkoopprijs van dit toestel is alleen op aanvraag beschikbaar.

De verkoopadviesprijs van de Vincent V45 Hybride (alleen woningverwarming) bedraagt 3.975 euro exclusief btw. De Vincent V45 Combi (woningverwarming/-koeling en warm water) kost 4.450 euro, eveneens exclusief btw. Hierbij hebben we geen rekening gehouden met de installatiekosten en materiaalkosten. Er is wel een ISDE-subsidie van 2.325 euro inclusief btw mogelijk. Die subsidie ontvang je op basis van de factuur van een geregistreerd installateur.

Hybride en all-electric

Beide warmtepompen kunnen worden ingezet als hybride en als all-electric warmtepomp. In de hybride-opstelling werkt hij samen met elke verwarmingsketel. Dat betekent dat Vincent  of Nav5Ai het grootste deel van het jaar de verwarming voor zijn rekening neemt, maar als de warmtevraag te hoog wordt of als er plotseling veel warm water wordt gevraagd, dan komt de gas- of stookolieketel in actie.

In een all-electric-opstelling is er geen verwarmingsketel meer. In beide opstellingen zijn er nog wel elektrische verwarmingselementen die kunnen bijspringen, mocht dat nodig zijn: één voor verwarming en één voor warm water. 

©Enzavu.nl

Doe de check

Beide toestellen wordt ingezet voor nieuwbouw en renovatie. Toch is niet elke woning geschikt voor dit type warmtepomp. Een all-electric-opstelling is geschikt voor woningen die een warmteverlies hebben van maximaal 4,5 kW. Voor de hybride-opstelling mag het warmteverlies hooguit 12 kW zijn.

Omdat je waarschijnlijk niet weet hoe hoog het warmteverlies van jouw woning is, kun je door stapsgewijs enkele vragen te beantwoorden op de Vincent check-pagina nagaan of dit een oplossing biedt voor jouw woning. Bij oudere woningen betekent dat vaak dat je nog stevig moet na-isoleren. 

Klein formaat

Het gaat om relatief kleine apparaten. De Vincent is 72 cm hoog, 60 cm breed en 45 cm diep, de Nav5Ai is 80 cm hoog, 52 cm breed en 65 cm diep. Daardoor zijn ze gemakkelijk inpasbaar in de stookruimte, op een kleine zolder of onder een schuin dak.

De Vincent in all-electric-opstelling is beschikbaar met een apart voorraadvat voor warm water, verkrijgbaar in 90, 120, 150, 200, 240 en 270 liter. Deze combinatie is ook beschikbaar in torenopstelling, waarbij de warmtepomp boven op het vat wordt gemonteerd. Dat scheelt in vloeroppervlak.

De Nav5Ai heeft een bijbehorende hydromodule. Dat is de naam die de fabrikant geeft aan de combinatie van een buffer, boiler, expansievat, pomp en regeling, met een opslag van 200 of 300 liter. 

©Ithodaalderop.nl

Propaan

De twee toestellen gebruiken een verschillend koudemiddel. De Tsjechische warmtepomp werkt met R410, een synthetisch mengsel waarvan we verwachten dat Europa het op  termijn zal uitfaseren. Het koudemiddel van de Nederlandse concurrent is R290, zeg maar propaan. In tegenstelling tot R410 is propaan een natuurlijk koudemiddel. De huidige propaan-warmtepompen zijn in staat om hoge temperaturen te leveren. Hierdoor kunnen de bestaande afgiftesystemen (vloerverwarming, radiatoren, convectoren) behouden blijven.

Door de thermodynamische eigenschappen van propaan kan met de compressor ook warm water worden geproduceerd zonder dat een extra elektrisch element nodig is. Is propaan niet erg brandbaar? Jawel, daarom zit dit koudemiddel in een hermetisch afgesloten circuit. De warmtepomp wordt in de fabriek in een gecontroleerde omgeving gevuld met R290.

En ook aan het eind van de levensduur van de warmtepomp gebeurt het leegpompen onder strikte voorwaarden. Het Nederlandse bedrijf Itho Daalderop onderzoekt om deze redenen de mogelijkheden om al haar warmtepompen tegen 2027 uit te rusten met R290.

De voordelen van dit type warmtepomp

• Geen buitenunit

• Je bespaart op gas en CO₂

• Eenvoudige installatie en onderhoud

• Werkt in de hybride-opstelling samen met elke cv-ketel

• Klein van formaat en dus flexibele opstellingsmogelijkheden 

• Modulerende compressor (het vermogen van de compressor past zich aan de warmtevraag aan) 

Het geluid

De techniek, dus ook de compressor, zit in het binnendeel verwerkt. Dat betekent dat de buren in elk geval nooit last kunnen hebben van het geluid, maar binnen hoor je wel het gebrom. Vincent produceert 54 dB aan geluid. Deze warmtepomp klinkt als een afzuigkap in werking. De documentatie van de Nav5Ai belooft een geluid van 38 dB. Hoe dan ook, beide warmtepompen moet je in een afgesloten ruimte hangen.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.