Frisse lucht en verwarming combineren met de ventilatiewarmtepomp
De meeste mensen denken bij het woord ‘warmtepomp’ aan een grote buitenkast of een dure grondboring. Bij een ventilatiewarmtepomp speelt dit allemaal niet. Wanneer je woning voorzien is van een mechanisch ventilatiesysteem is het zelfs heel gemakkelijk om zo’n pomp te plaatsen.
In het kort: een ventilatiewarmtepomp is een interessante oplossing voor wie zijn huis mechanisch ventileert. Deze warmtebron bestaat in hybride uitvoering, maar er zijn ook all-electric ventilatiewarmtepompen die het hele huis verwarmen. Hierdoor heb je dus geen buitenunit nodig.
Beschikt je woning of appartement over een mechanisch ventilatiesysteem zonder warmterecuperatie? In veel huizen die tussen 1976 en 2000 werden gebouwd, zorgt zo’n systeem voor frisse lucht. Het transporteert de warme binnenlucht van ongeveer 20 graden naar buiten en door kleine roosters komt er weer koude buitenlucht naar binnen. Dat is zonde van de energie die verloren gaat. Je kunt die warmte beter benutten door middel van een ventilatiewarmtepomp.
Compact onderdeel van de ventilatieketen
De ventilatiewarmtepomp is een kleine warmtepomp die deel uitmaakt van een mechanisch ventilatiesysteem. Deze warmtepomp wordt gemonteerd op de plaats waar normaal de ventilatiebox zit. Hierdoor blijft de mechanische ventilatie gewoon verder werken, maar de warmte uit de ventilatielucht gaat nu naar de ventilatiewarmtepomp. De pomp voegt frisse lucht toe aan de warme ventilatielucht en tegelijk brengt de pomp de verse lucht op temperatuur om de woning te verwarmen.
Weten welke warmtepomp bij jou past?
Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!
Geen buitenunit en geen lawaai
De ventilatiewarmtepomp gebruikt dus de energie uit de ventilatielucht die anders in de buitenlucht zou verdwijnen. Hierdoor kun je een energiebesparing realiseren, want op die manier hoeft de centrale verwarming niet zo sterk te verwarmen. Dit systeem kan gecombineerd worden met een lagetemperatuurverwarming (LT-verwarming) zoals vloerverwarming. Het feit dat dit type warmtepomp geen buitenunit nodig heeft, betekent niet alleen dat je je geen zorgen hoeft te maken over waar je zo’n buitenkast kunt neerplanten. Je hebt evenmin last van het geluid die zo’n unit maakt. Het enige dat je hoort, is het normale geluid van de mechanische ventilatie.
Het hybride-model
In de meeste gevallen gaat het om een hybride warmtepomp die drie functies combineert. Als eerste zorgt dit systeem voor de ventilatie. Bovendien wordt de afgevoerde ventilatielucht gebruikt als warmtebron voor de verwarming en voor warm tapwater. Hybride betekent dat dit systeem samenwerkt met een andere warmtebron, in de meeste gevallen een cv-ketel. De hoeveelheid warmte die ventilatiewarmtepomp kan produceren is beperkt en daarom zal de cv-ketel regelmatig moeten bijspringen.
Met de ventilatiewarmtepomp ben je dus niet meteen van de fossiele brandstof af. Maar omdat deze warmtepomp een deel van het werk van de cv-ketel overneemt, moet deze minder hard werken en zal die dus ook minder energie verbruiken. Hierdoor wordt de cv-ketel minder intensief gebruikt en zal die langer meegaan. De besparing bij LT-verwarming (bijvoorbeeld vloerverwarming) zal groter zijn dan bij HT-verwarming. Reken op een energiebesparing van 30 procent. De extra elektriciteit die de warmtepomp verbruikt, blijft beperkt.
Voorwaarden
Er zijn wel enkele voorwaarden. Zo zal de installateur onderzoeken of er voldoende lucht uit de woning kan gehaald worden om het interieur op die manier te verwarmen. Bovendien kan dit systeem alleen worden toegepast op woningen die mechanisch verwarmd worden volgens het zogenaamde ventilatietype C. Dat betekent een ventilatie met een natuurlijke toevoer en een mechanische afvoer van de binnenlucht.
Lees ook: In 2023 recordaantal warmtepompen verwacht
NIET VOOR BALANSVENTILATIE Dit systeem is niet geschikt om samen te werken met balansventilatie, dat noemen we ventilatiesysteem D. Bij balansventilatie worden er gewoonlijk twee ventilatoren geïnstalleerd in de woning. De ene zorgt voor de toevoer van verse buitenlucht in de droge ruimtes zoals de slaapkamer en woonkamer. De andere zorgt voor de afvoer van vervuilde binnenlucht uit de natte ruimtes zoals de badkamer en de keuken.
Het balanssysteem is uitgerust met een warmtewisselaar. Dit apparaat zorgt dat de warme afvoerlucht de koude aanvoerlucht opwarmt. Hierdoor wordt tot 90 procent van de warmte uit de afgevoerde lucht behouden. De buitengaande lucht van 20 graden zal bijvoorbeeld de binnenkomende lucht van 0 graden opwarmen tot 15 graden of meer. Bij balansventilatie wordt de warmte dus al gebruikt.
Buffervat
Zo’n ventilatiewarmtepomp kan de luchttemperatuur binnen opwarmen tot ongeveer 35 graden. Deze energie wordt opgeslagen in een buffervat of een boiler. Omdat de temperatuur binnen in de woning ongeveer constante is, heeft de ventilatiewarmtepomp een stabiele aanvoertemperatuur en daardoor verhoogt het rendement. Dat is een verschil met een lucht-waterwarmtepomp die werkt met een buitenunit en waarbij de temperatuur van de buitenlucht sterk kan variëren.
Besparing
Dit type warmtepomp kost tussen de 2500 en 5000 euro. Hou er rekening mee dat je voor het plaatsen van deze warmtepomp, onder bepaalde voorwaarden, subsidie kunt krijgen van de overheid. Zo wordt de investering nóg interessanter. Een klassieke ventilatorbox verbruikt over het algemeen veel stroom en dat alleen al is een goede reden om deze door een ventilatorwarmtepomp te vervangen.
Heb je thuis nog een ventilatorbox die werkt op wisselstroom in plaats van gelijkstroom, dan verbruikt die veel energie. Door hem te vervangen door een ventilatiewarmtepomp, bespaar je op de energierekening. Het heeft trouwens geen zin om sterker te gaan ventileren om nog meer warme lucht naar de warmtepomp te sturen. Je verbruikt hierdoor alleen maar extra stroom en er komt meer koude lucht in huis die je dan weer moet opwarmen.
Lees ook: Wat voor typen warmtepompen zijn er?
Gezond en milieuvriendelijk
Bovendien zorgt dit systeem behalve voor verwarming ook voor voldoende ventilatie van de woning. De verontreinigde lucht verdwijnt uit het huis en wordt vervangen door frisse en schone lucht. De lucht die in jouw woning circuleert, is gemiddeld dubbel zo vervuild als de buitenlucht. Met een ventilatiewarmtepomp bespaar je ook 15 procent op de CO₂-uitstoot voor je verwarming.
Ook all-electric
Hierboven hadden we het over hybride-systemen, maar er bestaan ook all-electric ventilatiewarmtepompen voor appartementen en gezinswoningen. Dit is dus een individueel verwarmingssysteem waarbij je geen cv-brander meer nodig hebt. Het Zweedse NIBE heeft zulke toestellen met een vermogen van 1,5 kW, 3kW, 5 kW en zelfs 7kW. Deze toestellen ventileren niet alleen de woning, ze leveren ook centrale verwarming en zijn voorzien van een ingebouwde boiler van 170 liter voor warm water.
Hij kan worden aangesloten op elk distributiesysteem voor – bij voorkeur – lage temperaturen, zoals vloerverwarming, convectoren en radiatoren. De NIBE ventilatiewarmtepompen halen de warmte niet alleen uit de ventilatielucht, maar ook uit de condensatie van de ventilatielucht. Door al die warmte te benutten, behalen ze een hoog rendement.
