Bij een bodemwarmtepomp denken de meeste mensen aan een installatie die de gratis warmte diep onder de grond ophaalt. Daarvoor voert een gespecialiseerd bedrijf een (prijzige) boring uit tot 90 tot 150 meter diepte. De temperatuur daar is redelijk constant tussen 7 en 13 graden. Er bestaan ook alternatieven waarbij de warmtepomp de energie niet haalt uit de diepte, maar uit een breed ondiep oppervlak in de bodem.

Om energie uit bodem te halen, moet er een buizennetwerk worden aangelegd. Dat kan via een verticaal systeem of een horizontaal systeem. Beide hebben hun voor- en nadelen en ook het prijskaartje verschilt. Het verticaal systeem is het duurste. Bij de horizontale bron moet je rekening houden met de tuin rondom het pand, die moet worden afgegraven. Bovendien is dit een gesloten systeem waarbij de koelvloeistof in de leidingen circuleert. Een nadeel is dat door de ondiepe ligging het rendement lager is dan een verticaal systeem. 

Horizontale bodemwarmtewisselaar 

©RVO Nederland

Kunststof lussen op anderhalve meter diepte

Bij de horizontale bodemwarmtewisselaar worden honderden meters kunststofleiding in lussen op een diepte van 1 tot 1,50 meter ingegraven. Deze grondlagen worden al vroeg in de lente opgewarmd door de zon en het doorsijpelende regenwater. De horizontale bodemcollector neemt de warmte op van de grond. Er is dus geen verlies aan vermogen door de jaren heen en er komt geen gespecialiseerd boorbedrijf aan te pas, alleen een gewone graafmachine.

Ook interessant: Duurzaam verwarmen met geothermische energie

Voldoende groot perceel

Wel moet je over een groot perceel beschikken dat afgegraven kan worden om de kunststof lussen in te plaatsen. Deze techniek is dus niet overal toepasbaar. Hij is geschikt voor huizen in een buitengebied waar voldoende grond beschikbaar is. Dan denken we aan een weiland of een groot gazon. De afgegraven oppervlakte moet minimaal overeenkomen met de vloeroppervlakte die je binnenshuis die je wilt verwarmen. Dus niet alleen de oppervlakte van de benedenverdieping, maar ook de vloeroppervlakte van de kamers boven die op de verwarming zijn aangesloten. De oppervlakte kan beter te groot zijn dan te klein. Wanneer de graafoppervlakte te klein is, zal het systeem te veel warmte aan de grond onttrekken, waardoor die mettertijd zelfs kan bevriezen en dan verliest deze warmtebron zijn efficiëntie. 

Aandachtspunten 

Bovendien moeten de lussen kunststofleiding zo horizontaal mogelijk worden gelegd om eventuele luchtzakken in de leidingen te voorkomen. Het perceel mag in de schaduw liggen, maar het mag niet bebouwd of bestraat zijn. Ook mag het perceel liever niet in de schaduw liggen. In tegenstelling tot de bodemwarmtepomp die met diepteboringen werkt, kan dit type met de bodemwarmtewisselaar de woning niet koelen, tenzij de collector op ongeveer 1,8 diep ligt. Daarvoor is de bodemtemperatuur op die geringe diepte te hoog in de zomer. In de winter herken je waar zo’n bodemwarmtewisselaar is ingegraven, want de energie die de warmtepomp uit de bodem haalt, is aanzienlijk. Hierdoor zal bijvoorbeeld de sneeuw op deze plek langer blijven liggen en ook het gras zal iets later beginnen te groeien. De horizontale warmtewisselaar is door zijn concept 10 tot 30 procent goedkoper dan de verticale warmtewisselaar. 

Aardwarmtekorven

Een compromis tussen de horizontale en verticale warmtewisselaar is de aardwarmtekorf. Eerst wordt er een breed gat gegraven van vier meter diep. Daarin plaatst men een korf die bestaat uit kunststof leidingen die in een spiraal zijn gewikkeld. Met dit systeem is dus een minder groot oppervlak nodig en ook geen dure boring. De capaciteit van zo’n aardwarmtekorf is beperkt. Daarom plaatst men meerdere korven als er voldoende ruimte is. 

Leestip: 24 uur per dag schone stroom: dit moet je weten over geothermische energie

©RVO Nederland

Bodemwarmtewisselaar met glycol of onmiddellijk verdampend koelmiddel

Er bestaan ook horizontale bodemwarmtewisselaars zoals die van Heliotherm die beschikbaar zijn met glycol of met onmiddellijk verdampend koelmiddel. In de eerste optie worden er kunststofslangen (tyleen) van 4 cm diameter in lussen of in een ring op een diepte van ongeveer 1,2 m diepte geplaatst. Deze lussen komen bijeen bij een verdeler en de glycol die de grondwarmte transporteert, gaat vandaar naar de technische ruimte waar de warmtepomp zich bevindt. 

©Deltherma.com

Daarnaast is het mogelijk om leidingen met koudemiddel horizontaal in de bodem te plaatsen. Dan hebben we het in dit geval niet over kunststof leidingen, maar over koperen leidingen van 1 cm diameter die beschermd worden met een HDPE-mantel (high density polyetheen, of hogedruk-polyethyleen). De koperen lussen zijn 75 meter lang en komen op een punt terug.

Het aantal lussen dat men nodig heeft, is afhankelijk van het vermogen van de warmtepomp. Voor een 12 kW warmtepomp zijn bijvoorbeeld 11 koperen lussen nodig, voor een 20 kW-toestel 18 lussen. In deze leidingen wordt daarna koudemiddel gecomprimeerd zoals propaan (R290 of R410A). Propaan verdampt bij -42 graden, dat betekent dat dit koudemiddel door de grondtemperatuur onmiddellijk verdampt. Omdat het toch over ongeveer 3,5 kilogram propaan gaat, moet er voldoende afstand zijn tot de woning. Dit koudemiddel transporteert de grondwarmte naar de compressor van de warmtepomp. Ook hier is er dus geen buitenunit nodig. De direct verdampers op R410A staan binnen en de afstand tot de collector mag niet te groot zijn. De direct verdampers met propaan staan altijd buiten omdat propaan zwaarder is dan lucht en driemaal zo explosief is dan aardgas.

©Deltherma.com

Geolussen

De laatste optie die we bekijken zijn geolussen. Ook dit is een toepassing van de gesloten horizontale geothermische warmtepomp. Een graafmachine graaft eerst sleuven van minimaal 1,20 meter breed. In de praktijk is de graafbak van zo’n machine zelfs breder, 1,80 meter, maar dat maakt het afrollen van de lussen nog makkelijker. De sleuf moet een diepte hebben tussen 1,20 en 1,50 meter. Vervolgens worden de geolussen afgerold in de sleuf. Dat verloopt gemakkelijk, omdat de PE-leidingen vooraf op een handige manier zijn opgerold. Eigenlijk gaat het om een manshoge spoel die een persoon in de sleuf kan afrollen.  

©Geotherma.be

Door deze geolussen stroomt ook een glycol-watermengsel om de aardetemperatuur naar de warmtepomp over te brengen. Het grote voordeel van dit systeem is de snelheid waarmee je de geolussen aanbrengt. Een gewone graafmachine in combinatie met een persoon die de geolussen uitrolt, kan dit uitvoeren in een halve dag. Door meerdere geolussen te combineren, kun je alle mogelijke vermogens bereiken. De geolussen halen de energie uit de bodem tot op 2,50 meter aan weerszijden van de gleuf en ontrekken 100 W per meter.  

©Geotherma.be

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wil je funcooken voor een aantrekkelijke prijs? Vandaag hebben we vijf interessante apparaten voor je gespot.

Solis 5 in 1 tafelgrill (7910)

Zoek je een kwalitatief gourmetstel waarmee je jarenlang vooruit kunt? Dit luxe exemplaar van Solis voldoet aan alle eisen. Met de traploze regelaar aan de voorzijde kun je heel precies de gewenste temperatuur instellen. Bak vervolgens op de grillplaat de lekkerste hapjes gaar. Daarnaast kun je ook een van de vier bijgesloten miniwoks of (raclette)pannetjes gebruiken. Hiermee maak je bijvoorbeeld een kleine pannenkoek of pizza.

De werking is kinderlijk eenvoudig. Zodra je het kooktoestel inschakelt, gaat er eerst een rood lampje branden. Het gourmetstel is nu aan het opwarmen. Als het lampje groen kleurt, kan het eetfestijn beginnen. Is een gerecht zo heet dat je je mond kunt branden? Plaats het pannetje of de miniwok dan even in de koudzone onderin het toestel. Naast de eerder genoemde accessoires levert de fabrikant ook nog vier spatels mee.

Princess 162655 Black Steel Raclette

De betaalbare Princess 162655 Black Steel Raclette valt bij heel wat Kieskeurig.nl-testers goed in de smaak, want zij beoordelen dit gourmetstel met een 8,3 (gemiddeld cijfer). Verschillende reviewers vinden het prettig dat dit apparaat zich makkelijk laat schoonmaken. De losse onderdelen kunnen bovendien in de vaatwasser. Een ander pluspunt is dat het gourmetstel volgens diverse gebruikers snel opwarmt. Niet vreemd, gezien het respectabele vermogen van 1300 watt.

Het gourmetstel heeft een riant bakoppervlak van 44 × 25 centimeter. Dankzij de stevige anti-aanbaklaag heb je geen bakboter of olie nodig om te grillen. Het apparaat leent zich prima voor een ruim gezelschap, want de productdoos telt acht (raclette)pannetjes met een houten handvat en evenzoveel spatels. Via een draaiknop reguleer je nauwkeurig de temperatuur. Overigens vindt een enkele tester het netsnoer wat aan de korte kant.

Tefal WokParty Duo PY5828

Wie met een groepje gezellig wil wokken, kan dit leuke kooktoestel van Tefal eens uitproberen. Er zijn zes diepe pannen bijgesloten. Dankzij de gekleurde markering op het handvat weet iedereen precies welk pannetje van hem of haar is. De bakplaat bevat ronde uitsparingen, waardoor de boel niet gaat schuiven. Hierin kun je trouwens ook prima mini-pannenkoeken bakken. Speciaal daarvoor is er een handige gietlepel inbegrepen. Verder telt de verpakking zes spatels.

De WokParty Duo PY5828 heeft een zogeheten Thermo-spot. Hieraan zie je in hoeverre het kooktoestel op temperatuur is. Met een vermogen van duizend watt hoef je niet zo lang te wachten. Tefal levert een receptenboek mee, zodat je inspiratie kunt opdoen. Klaar met tafelen? Stop dan alle losse accessoires in de vaatwasser. Handig is dat je het netsnoer, de spatels en de gietlepel in de onderkant kunt opbergen.

Lees ook: Zo voorkom en verwijder je vieze luchtjes na het gourmetten

Emerio PO-113255.4

Pizzaliefhebbers opgelet! De binnenzijde van de Emerio fungeert als een kleine oven. Op die manier kunnen maximaal zes personen hun eigen mini-pizza bakken. Met behulp van de bakspatel schuif je de lekkernij moeiteloos in de oven. Geen zin in pizza? In de zes bijgesloten pannetjes kun je allerlei andere gerechten klaarmaken. Bovendien bevindt zich bovenop een ronde grillplaat met een diameter van veertig centimeter. Daar kun je dus behoorlijk wat hapjes op kwijt!

De bediening heeft weinig om het lijf, want de behuizing bevat alleen een aan-uitknop. Met een riant vermogen van 1500 watt worden de gerechten goed warm. De maximale oventemperatuur bedraagt dan ook 250 graden. Volgens de fabrikant houdt de koepelvormige behuizing de warmte in de (pizza)over beter vast. Diverse accessoires zijn vaatwasserbestendig, zodat je na afloop niet zoveel tijd kwijt bent aan schoonmaken.

Princess 01.103080.01.001 Dinner4All

Als je met een groepje gaat gourmetten, staat het kooktoestel voor sommige personen wellicht te ver weg. Daar heeft Princess iets op bedacht. Met de Dinner4All bedient iedereen zijn eigen bakplaat van 250 watt. Even een satéstokje of biefstukje omdraaien is dus zo gepiept. Is het hapje eenmaal gaar, dan schuif je het zo op je eigen bordje. Princess levert hiervoor vier aardewerken-borden mee.

Je sluit de centrale unit aan op netstroom, waarna je hierop maximaal vier individuele gourmetstellen kunt aansluiten. Vermenging van smaken is dus verleden tijd! Plaats op deze unit eventueel de inbegrepen serveerschaal. Zo kan iedereen zijn of haar favoriete hapjes pakken. Wil je weten hoe andere gebruikers dit slimme gourmetstel beoordelen? Lees dan eens deze reviews op Kieskeurig.nl. Dit kooktoestel is als alternatief ook met twee individuele bakplaten te koop.

Een snelle reactietijd is in populaire multiplayergames als Fortnite, Call of Duty en League of Legends van levensbelang. Hoe eerder je een vijand (of teamgenoot) waarneemt, hoe groter de winkans. Een goed en gedetailleerd geluid is hierbij essentieel. De onlangs verschenen SteelSeries Arctis Nova 5P voldoet op audiovlak aan alle eisen. Ervaar met deze draadloze headset voortaan perfecte audio in videospellen!

Partnerbijdrage - In samenwerking met SteelSeries

Moderne pc- en consolegames beschikken tegenwoordig over een zeer gedetailleerd geluid. Hoor bijvoorbeeld uit welke richting tegenstanders jou besluipen. Of luister vanuit welk gebouw een vijandige sluipschutter je onder vuur neemt. Voor een juiste weergave van dit soort ruimtelijke effecten heb je goede luisterapparatuur nodig. De SteelSeries Arctis Nova 5P haalt in elke game het beste geluid naar boven.

Audioprofielen voor topgames

De schelpen van deze hoogwaardige headset plaats je volledig over je oren. Sluit jezelf zo volledig af voor de omgeving. In de schelpen zitten twee gevoelige neodymium-drivers van 40 millimeter. Een voordeel is het brede frequentiebereik, want dat loopt van 20 tot 22.000 Hz. Zowel de hoge tonen als het middengebied laten zich duidelijk horen. Bovendien ervaar je op de juiste momenten een diepe bas, zoals bij raketinslagen, bommen en autocrashes.

Naast het beschikbaar stellen van de juiste hardware gaat SteelSeries nog een stapje verder. Bij gebruik van de Arctis Companion-app op een smartphone heb je toegang tot nauwkeurig afgestemde audioprofielen van ruim honderd bekende videospellen.

Een team van professionele gamers en audio-experts heeft deze profielen samengesteld. Speel onder andere populaire titels als GTA V, Overwatch 2, Battlefield 2042 en Apex Legends met het beste geluid. Het werkt simpel. Nadat de headset met de Arctis Companion-app is verbonden, selecteer je in het menu de gewenste game. Hoor voortaan subtiele geluiden die jouw concurrenten missen.

Met dit audiovoordeel maak je tijdens bloedstollende momenten betere keuzes. Overigens kun je de geluidsopties ook eigenhandig wijzigen.

©SteelSeries

Driedimensionaal geluid

Voor de weergave van driedimensionaal geluid kan deze headset met verschillende technieken overweg. Bezitters van een PlayStation 5 activeren desgewenst Tempest 3D Audio, terwijl pc-spelers een beroep doen op Sonar Virtual Surround Sound. Je hoort hierdoor precies wat er om je heen gebeurt.

Platform-onafhankelijk gamen

SteelSeries mengt zich niet in de nog altijd lopende consoleoorlog. Het maakt namelijk niet uit of je een PlayStation 4/5, Switch, Steam Deck, Mac of pc gebruikt. De Deense hardwarespecialist levert een handige usb-c-dongel en diverse verloopkabels mee. Dit apparaatje realiseert een stabiele 2,4GHz-verbinding tussen de gameconsole en headset. Je kunt de dongel ook op geschikte smartphones, tablets en handhelds aansluiten. Voor Xbox-gebruikers ontwikkelt SteelSeries een aparte versie van deze draadloze headset.

Naast een draadloze radioverbinding via de 2,4GHz-frequentieband heeft de headset nog een verbindingsmethode in petto, namelijk bluetooth 5.3. Hiermee gebruik je de Arctis Nova 5P als volwaardige draadloze koptelefoon. Geniet vanuit je favoriete muziek-app van muziek, podcasts en luisterboeken in een hoge audiokwaliteit. Dankzij een laag gewicht van 265 gram en lange accuduur kun je onderweg urenlang comfortabel luisteren.

©SteelSeries

Altijd soepel communiceren

Een headset gebruik je om te luisteren én te communiceren. Met name binnen multiplayergames is het belangrijk dat alle medespelers jou moeiteloos kunnen verstaan. Een vlekkeloze communicatie betekent in multiplayershooters vaak het verschil tussen leven en dood!

De uitschuifbare microfoon van de Arctis Nova 5P registreert perfect jouw spraak. SteelSeries heeft hiervoor een nieuwe chipset met een hogere bandbreedte van 16 bit/32 kHz ingebouwd. Deze headset legt zelfs emotie in je stem vast, waardoor teamgenoten jouw opmerkingen nu nog beter op waarde kunnen schatten. Een bijkomend voordeel is dat medespelers storende achtergrondgeluiden niet zullen horen. De microfoon ondersteunt namelijk ruisonderdrukking.

Behalve medespelers ben je met de Arctis Nova 5P ook altijd bereikbaar voor mensen in het dagelijks leven. Besluit je tijdens een thuiswerkdag om even te gamen en belt jouw leidinggevende onverhoopt op? Raak dan vooral niet in paniek, want je kunt razendsnel tussen een 2,4GHz- en bluetooth-verbinding switchen. Bij een inkomende oproep verschijnt er een melding op het scherm. Gebruik vervolgens de Quick Switch-knop op de rand van de oorschelp om de headset aan je smartphone te koppelen. Na het afhandelen van het telefoontje speel je verder waar je was gebleven.

Hele (werk)dagen gamen

Voor competitieve gamers mag tijd nooit een belemmering zijn. Ben je goed in vorm, dan wil je daarvan logischerwijs maximaal profiteren. Dankzij een accuduur van zestig(!) uur zit je met de Arctis Nova 5P wel goed. Dit betekent dat je gedurende een week dagelijks ruim acht uur kunt gamen. Dat is veel langer dan diverse vergelijkbare producten in deze prijsklasse bieden. Is de batterij tóch onverhoopt leeg? Geen nood, want na slechts vijftien minuten snelladen kan deze headset er weer zes uur tegenaan. Veel gameplezier!