Energiewinning uit aardwarmte leek altijd een niche voor vulkanisch actieve gebieden als IJsland. Maar revolutionaire nieuwe boortechnieken lijken het nu ook mogelijk te maken in Nederland. Is aardwarmte de techniek die ons definitief gaat vergroenen?

In de energietransitie lijkt alle zegen van boven te komen. Denk aan de zon, de wind en de regenbuien die de stuwmeren van de waterkrachtcentrales vullen. We proberen onze energie niet langer op te diepen uit de aarde, maar uit de hemelen die ons overspannen.

Helaas zitten daar flinke nadelen aan. Waterkracht en windparken verwoesten landschappen. En zonnepanelen leveren ’s nachts geen energie, waardoor er broeikasgasbrakende basislastcentrales nodig zijn. Systemen om duurzaam gewonnen energie op te slaan voor gebruik tijdens windstille en bewolkte momenten staan in de kinderschoenen. Zeker is dat ze de transitie naar een duurzame energievoorziening veel duurder zullen maken dan ons op dit moment wordt voorgespiegeld.

Lees ook: Energiemeter kopen, aansluiten en aflezen

Uit de aarde

Misschien komt de oplossing toch weer van beneden. Want behalve de halfverteerde resten van bomen en dieren bevat de aarde nóg een energiebron: warmte. De aarde is een gloeiendhete bol van gesmolten gesteentes en metalen, omgeven door een dunne korst. Deze bestaat uit tektonische platen die als ijsschotsen op het gesmolten binnenste drijven. Aan de randen van deze platen komt het gesmolten gesteente in de vorm van vulkanen aan het oppervlak. Dat is gevaarlijk, maar ook zeer nuttig. 

Volgens het boek ‘Rare Earth’ van Peter Ward en Donald Brownlee lijkt tektonische activiteit een van de voorwaarden te zijn voor leven. Vulkanen brengen CO2 de atmosfeer in, wat essentieel is voor het plantaardig leven, en dat op zijn beurt als voedsel dient voor dieren. Het gas wordt niet alleen vastgelegd door planten, maar ook in gesteentes. Zonder vulkanen zou het dus allang zijn opgeraakt, waardoor fotosynthese zou zijn gestopt en de evolutie zou zijn vastgelopen.

©PXimport

20 kilometer diep

Waarom de aarde van binnen zo heet is, vormt een onderwerp van debat. Gaat het om restwarmte van de talloze botsingen tussen grotere en kleinere objecten die uiteindelijk de aarde vormden? Of is het binnenste van de aarde in feite een kernsplijtingscentrale? Want dat de aarde radioactief is, staat vast. Maar of er onder onze voeten daadwerkelijk op grote schaal kernsplijting plaatsvindt, dient nog altijd bewezen te worden. 

Als het zo is, dan bevindt de mensheid zich in feite tussen een kolossale kernfusiecentrale op 150 miljoen kilometer afstand, en behoorlijke kernsplijtingscentrale diep onder de grond. Toegang tot duurzame energie kan dan onmogelijk een probleem zijn. Dat wil zeggen: als je al deze energie kunt oogsten. Want net als zonne-energie kent zogeheten geothermische energie hardnekkige problemen. 

Samengevat komen deze erop neer dat op de meeste plaatsen op aarde deze energie te diep zit. Aardwarmte om bijvoorbeeld kassen te verwarmen, is goed mogelijk en wordt in Nederland dan ook sinds jaar en dag toegepast. Maar om een elektriciteitscentrale aan te drijven, zijn putten nodig tot wel 20 kilometer diep, waar de temperatuur zo’n 500 graden Celsius bedraagt.

De diepste put ooit geboord bevindt zich uit de kust van Qatar en reikt tot 12.290 meter onder het aardoppervlak. Veel dieper is niet mogelijk, zo achten de deskundigen. Bij temperaturen van vele honderden graden gaan namelijk de diamanten in de boorkop stuk. 

Jammer, want anders konden we IJsland navolgen en gewoon een aantal geothermische centrales bouwen die ons 24 uur per dag van goedkope stroom zouden voorzien. En die bovendien niet meer ruimte zouden innemen dan een ouderwetse gascentrale.

©PXimport

Gyrotron

Maar er lijkt een technologische revolutie aanstaande die alles anders maakt. Op verschillende plekken op de wereld worden technieken ontwikkeld om gesteente te verbranden, in plaats van te verbrijzelen. Dat klinkt tegenintuïtief, maar het kan. Het Slovaakse bedrijf GA Drilling (bedrijfsslogan: ‘Geothermal Anywhere’) gebruikt daarvoor een superheet plasma dat geproduceerd wordt in een ‘boorstaaf’ die aan een kabel wordt neergelaten. Het plasma verbrandt het gesteente tot een fijn stof dat vervolgens met perslucht (ook afkomstig uit de boorstaaf) de put uit wordt geblazen.

Het Amerikaanse bedrijf Quaise, een spin-off van het MIT, verbrandt rotsen met behulp van zogeheten millimeterstraling. Dat is elektromagnetische straling met frequenties tussen de 30 en 300 GHz, oftewel net onder het infrarode bereik. Millimeterstraling wordt goed door gesteente geabsorbeerd en is bovendien prima te versturen over afstanden tot enkele tientallen kilometers. 

De eigenlijke stralingsbron, een zogenoemde gyrotron, bevindt zich aan het oppervlak. De straling wordt door een metalen buis (een ‘golfpijp’) naar de boorstaaf gestuurd. Terwijl deze zich door het gesteente vreet, slaat een deel van het verdampte gesteente neer op de wand van de put, die daardoor verglaast. Quaise heeft onlangs 40 miljoen dollar opgehaald en wil volgend jaar een eerste put branden.

Als deze boortechnieken inderdaad de veldproeven doorstaan, dan kan er in principe op elke plek ter wereld een geothermale energiecentrale worden gebouwd. Ook in Nederland dus. Quaise wijst er bovendien op dat de geothermale putten gekoppeld kunnen worden aan de turbines van bestaande energiecentrales. Zo zou bijvoorbeeld de veelbesproken kolencentrale Onyx op de Maasvlakte een tweede leven kunnen krijgen.

©PXimport

Aardbevingen

Zitten er dan helemaal geen nadelen aan deze vorm van energiewinning? Jawel. In 2006 vond in de buurt van het Zwitserse Basel een aardbeving plaats met een kracht van 3,4 op de schaal van Richter toen ingenieurs water onder hoge druk in een boorput injecteerden. Het project werd afgeblazen. Overigens hoeft er niet per se water in de grond te worden geïnjecteerd om energie te oogsten. Veel geothermische centrales draaien op natuurlijke stoom. Maar aardbevingen zijn wel iets om rekening mee te houden bij het bepalen van de bouwlocaties van geothermische centrales. 

Overigens zijn de bouwvoorschriften in aardbevingsgevoelige landen zoals Griekenland zodanig dat moderne huizen daar veel zwaardere aardbevingen zonder schade doorstaan.

Aardwarmte kan binnenkort zomaar de hoofdrol opeisen in de energietransitie. Natuurlijk zullen nimby’s (‘not in my backyard’) zich tegen de boorputten keren, maar velen zullen geothermische centrales op de Maasvlakte of kunstmatige eilanden best zien zitten als alternatief voor windmolens aan de horizon. Voor een klein land met een grote en zeer energiehongerige bevolking lijkt de techniek zeer geschikt.

Met de Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90 haal je een authentieke tapervaring in huis. Dit apparaat houdt een 6-litervaatje tot 30 dagen vers en gekoeld, met een instelbare temperatuur tussen 0 en 12 graden. Maar hoe presteert deze biertap volgens gebruikers? Biedt hij echt de café-ervaring thuis? Het Review.nl Testpanel deelt zijn ervaringen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Philips

De Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90 is ideaal voor bierliefhebbers die thuis willen genieten van vers getapt bier. Met een digitaal display waarop de temperatuur, versheid en het resterende biervolume af te lezen zijn, is het een heel gebruiksvriendelijk apparaat. De tap kan bier op een gewenste temperatuur tussen 0 en 12 graden houden en zorgt met een constante druk voor een stevige schuimkraag.

De Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90 heeft van de testers een gemiddelde reviewscore van 8,5 gekregen. Vooral de gebruiksvriendelijkheid, de smaak van het bier en de temperatuurregeling worden geprezen. Hieronder worden de ervaringen van de testers uitgebreid besproken.

Installatie

Veel testers noemen de eenvoudige installatie als een groot pluspunt. MaikeZ zegt: "Het installeren van het apparaat is erg eenvoudig. Dankzij de bijgevoegde afbeeldingen kun je stap voor stap zonder problemen het vaatje plaatsen." Tester G. is het hier helemaal mee eens: "De onderdelen waren eenvoudig in elkaar te plaatsen. Ook het plaatsen van een vaatje gaat vlug. Even goed doorduwen zodat het tapsysteem op het vat klikt, in de machine plaatsen en klaar."

©Philips

Temperatuurregeling en koelproces

Een van de belangrijkste aspecten van een thuistap is de temperatuurregeling, en hier zijn de meeste testers positief over. Tester G. zegt: "Het bier blijft mooi koel op de ingestelde temperatuur." Ook KevinH merkt op dat het bier altijd perfect koel is.

Wel vinden testers dat het koelen van een nieuw vaatje tijd kost. Tester MaikeZ zegt: "Na het installeren duurt het even voordat je kunt genieten, want het duurt ongeveer 12 uur om een vaatje op kamertemperatuur volledig te koelen." Tester B. vult aan: "Bij het plaatsen van het eerste vat duurt het ongeveer 12-14 uur voordat het vat gekoeld was."

Smaak en kwaliteit van het bier

Bijna alle testers zijn enthousiast over de smaak van het bier uit de PerfectDraft HD3770/90. Tester R. zegt: "Qua smaak is het beter dan het flesje of blikje, en dat hebben al mijn gasten en vrienden gemerkt." KevinH noemt het "een droom voor thuis: het  smaakt als vers bier van de tap." Tester R. zegt: "De schuimlaag is top!" Tester E. voegt toe: "De biertjes hebben een constante druk, en daardoor krijg je keer op keer een perfect getapt glas." Een enkeling vindt dat de keuze in bier niet groot genoeg is. Zo zegt Tester B.: "Het aanbod aan biersoorten is niet zo groot als in de supermarkt, en je bent gebonden aan de merken die geschikt zijn voor de PerfectDraft." Tester M. wijst echter op de site PerfectDraft.com: "Daar heb je een heel ruim assortiment aan bier dat je kunt bestellen." Dat kun je overigens ook doen via de handige PerfectDraft-app.

©Philips

Schoonmaak en hygiëne

De meeste testers vinden het schoonmaken van deze thuistap makkelijk. Tester H. zegt: "Bakjes kunnen in de vaatwasser." Tester G. merkt op: "Na het tappen lekken er wat druppels uit de tap die worden opgevangen in een lekbakje. Dit kun je er heel eenvoudig uithalen en reinigen." Jos vult nog aan: "Het hygiënische systeem, waarbij je voor elk vat een nieuwe tapbuis gebruikt, is een pluspunt."

Geluidsniveau en formaat

Hoewel de meeste testers tevreden zijn, wordt het geluidsniveau af en toe als een minpunt genoemd. Tester G. zegt: "Het lawaai is aanwezig, je hoort het, maar het is acceptabel. Omdat het in de keuken staat is het niet storend." Zo zegt een van de testers: "Het is een vrij groot apparaat en de biervaatjes (6l) zijn ook vrij groot. " Of de tap iets voor je is, zal dus ook afhangen van hoeveel plaats er in de keuken is." Bij Tester B. is dat in ieder geval geen probleem: "Het design van het apparaat vind ik persoonlijk geslaagd. Het oogt mooi en de afmetingen zijn ideaal voor mijn keuken, niet te groot en niet te klein."

©Philips

✅ Pluspunten

• Makkelijk te installeren

• Perfect gekoeld bier

• Duidelijke display

• Smaak beter dan uit fles of blik

❌ Minpunten

• Lange koeltijd

• Geluid bij koelen en tappen

Eindoordeel

De Philips 7000 Series PerfectDraft Thuistap HD3770/90 is een gebruiksvriendelijke en stijlvolle biertap waarmee bierliefhebbers thuis kunnen genieten van een vers getapt glas bier. Testers waarderen vooral de smaak, temperatuurregeling en het gemak van installatie. Het gemiddelde cijfer van een 8,5 laat zien dat zij dik tevreden zijn.

Wist je dat je met Google Maps toegankelijke plekken in de buurt kunt opzoeken? In dit korte tipartikel leggen we uit waar je de instelling binnen de app vindt. Dan kun je wellicht jezelf of een ander daarmee helpen.

Google Maps heeft een verborgen instelling waarmee plekken die verschillende toegankelijkheidsopties bieden zichtbaar worden. Je kunt die om verschillende redenen nodig hebben: je loopt bijvoorbeeld achter een kinderwagen, je zit in een rolstoel of je wilt juist iemand in een rolstoel begeleiden. Wat de reden ook is, met deze handige tip maak je het jezelf en een ander gemakkelijker.

Zodra je de toegankelijkheidsmogelijkheden in de app hebt geactiveerd, krijg je toegang tot een aantal nieuwe filters, zoals een rolstoel. Zo kun je dus van tevoren bekijken of een bepaalde plek ruimte biedt voor objecten met grote en kleine wielen.

Toegankelijkheidsopties Google Maps activeren

Het activeren van die verborgen Toegankelijkheidsopties is zo gepiept. Open de app Google Maps op je Android-toestel, iPhone of iPad en tik vervolgens op je profielfoto. Er verschijnt een contextueel menu waarin je onderin Instellingen ziet staan. Tik daarop en scrol daarna naar beneden voor het kopje Toegankelijkheidsopties. In dit venster zie je tekst en uitleg staan, evenals een enkele schuifregelaar. Als het goed is, is die grijs. Door er één keer op te tikken, verplaats je de schuif naar rechts en krijgt die een kleurtje.

Hiermee heb je de extra filters binnen Google Maps geactiveerd. Als je nu op zoek gaat naar een plek die je wilt bezoeken, kun je bijvoorbeeld de rolstoelknop selecteren om te zien of het gebouw toegankelijk is voor mensen die niet of moeizaam lopen. Mocht je een plek of stad willen verkennen, dan staat er voortaan ook een rolstoelpictogram bij de standaardinformatie, zodat je in één oogopslag kunt zien waar je terechtkunt. Selecteer de plek die je wilt bezoeken en druk op het informatieknopje. Vervolgens kun je zien wat de plek dan rolstoeltoegankelijk maakt.