In Nederland zijn twee mensen overleden door besmetting met de legionellabacterie via hun cv-ketel. Maar wat is legionella eigenlijk precies? Hoe ziek kun je ervan worden? Waar kun je het van krijgen? En hoe kun je het voorkomen? ID.nl zet de 15 meest gestelde vragen over legionella op een rij.

Lees ook: Wanneer moet je de cv-ketel vervangen?

1. Wat is legionella precies?

Legionella is een bacterie die van nature in water en grond zit, meestal in kleine hoeveelheden. Water is de voornaamste bron van besmettingen. Als de temperatuur van het water tussen de  25-55° Celsius is, kan de bacterie zich vermenigvuldigen. Boven de 55° Celsius gaat de bacterie dood. Wie kleine neveldeeltjes van besmet water inademt, kan (ernstig) ziek worden of zelfs overlijden.

2. Wat zijn de ziekteverschijnselen van een infectie?

Een lichte infectie geeft koorts en griepachtige klachten. Bij een zware infectie komen daar hoesten en ernstige longontsteking (veteranenziekte) bij met hoge koorts, kortademigheid en verwardheid. Legionella longontsteking kan dodelijk zijn, vooral bij ouderen, rokers en mensen met een zwakke gezondheid.  Wanneer er tijdig antibiotica wordt voorgeschreven, is de kans op overlijden klein.

3. Waar komt legionella voor?

De bacterie gedijt het beste in water met een temperatuur tussen 25 en 55° Celsius. Legionella kan zich dus ophopen in bijvoorbeeld:

· Leidingwater en waterleidingen, vooral in grote gebouwen
· Verwarmingssystemen en cv-ketels
· Whirlpools en jacuzzi’s
· Bevochtigers en vernevelaars
· Doucheruimtes en douchekoppen

4. Hoe voorkom je legionellabesmetting?

Gelukkig zijn er manieren om het risico op een legionellabesmetting te minimaliseren. Hieronder enkele tips:

· Laat cv-ketels en boilers jaarlijks controleren en zonodig reinigen om legionella te verwijderen
· Zorg dat warm tapwater in het systeem constant minimaal 60° Celsius is, legionella overleeft dit niet
· Spoel waterleidingen goed door na een periode van afwezigheid of non-gebruik
· Reinig en vervang douchekoppen regelmatig en houd ze kalkvrij
· Beperk verneveling van water en vermijd inademen van nevels uit jacuzzi’s
· Controleer luchtbevochtigers en airco’s op legionella en onderhoud ze goed

🏠 Legionella in huis

5. Kan ik veilig douchen?

Ja, als de boiler op minstens 55° Celsius staat. Bij twijfel eerst water een minuut  laten doorstromen. Doe dat ook als je langer dan een week weg bent geweest, bijvoorbeeld op vakantie. Houd de douchekop daarbij in een emmer water, zodat er geen neveldeeltjes kunnen voorkomen. Belangrijk is dat je voordat je de kraan openzet, ook de ramen en/of eventuele mechanische ventilatie aanzet.

©Nikita Sobolkov | nikkytok - stock.adobe.com

 6. Vormen alle cv-ketels en/of combi-ketels een risico?

Nee, er is alleen een waarschuwing afgegeven voor bepaalde ketels van het merk Ferroli. Voor combiketels in het algemeen geldt dat het belangrijk is dat ze correct worden ingesteld, op minimaal 60 graden Celsius. De combiketel mag niet constant in de ECO-stand staan als er slechts weinig of kort warm water wordt verbruikt. In de ECO-stand duurt het namelijk even voordat de hoogste temperatuur wordt bereikt. Om legionellagroei in leidingen te voorkomen, is het nodig dat het warme water regelmatig gedurende meerdere minuten de hoogste temperatuur bereikt, bijvoorbeeld tijdens het douchen.

7. Is een zonneboiler met water van 45° Celsius riskant?

De watertemperatuur in het voorraadvat schommelt sterk. Daarnaast wordt het water in de naverhitter verhit tot boven de 60° Celsius. Het risico is dus klein. Ervan uitgaande dat de zonneboiler correct geïnstalleerd is.

Lees ook: Warm water door de zon: dit moet je weten over de zonneboiler

8. Kan ik legionella krijgen door het drinken van water?

Nee, door het drinken van water kun je geen legionellabesmetting oplopen.

9. Kan ik besmet raken via een koffiezetapparaat of stoomstrijkijzer?

Nee, deze apparaten werken op veel hogere temperaturen waardoor bacteriegroei onmogelijk is.

©ADSealey

10. Is water uit plantenspuit gevaarlijk?

Wanneer je de plantenspuit met een restje water erin bijvoorbeeld in de vensterban in de zon hebt laten staan, zou dat kunnen: het water kan dan namelijk warmer dan 25 graden worden. Zorg dat je de plantenspuit na gebruik leegt en elke keer voor gebruik opnieuw vult.

🌳 Legionella in de tuin

11. Kunnen mijn kinderen besmet worden als ze met een waterpistool spelen?

Nee, het water komt niet als nevel uit een waterpistool. Wel kan water dat achterblijft warm worden (net als bij de plantenspuit). Ook hier is dus het advies: na gebruik telkens leeg laten lopen!

12. Hoe zit het met tuinslangen en hogedrukreinigers?

Wanneer je een tuinslang na gebruik niet goed leeg laat lopen en in de zon laat liggen, kan de temperatuur van het water in theorie boven de 25° Celsius uitkomen. Je minimaliseert het risico op legionellabesmetting door de slang na gebruik goed leeg te laten lopen, zodat er geen water in achterblijft. Dit geldt ook voor tuinsproeiers.

Bij hogedrukreinigers bestaat een verhoogd risico, omdat het water daarin kan worden verwarmd tot temperaturen waarbij legionella groeit. Bovendien ontstaat bij hogedrukreinigers veel waternevel, waardoor besmetting kan optreden. Stel daarom de temperatuur in op minimaal 60° Celsius of enkel koud water te gebruiken. Maak na elk gebruik de hogedrukreinigers, slangen en tanks volledig leeg.

©Andrii Yalanskyi - stock.adobe.com

🧳Legionella tijdens de vakantie

13. Kan ik besmet raken door de airco in mijn auto?

Nee, hierbij wordt namelijk geen gebruik gemaakt van het vernevelen van water.

14. Is een bezoek aan een tropisch zwembad riskant?

Nee, ervan uitgaande dat er genoeg chloor aan het water is toegevoegd. Wat wel een risico kan zijn, is de douche bij een zwembad. Douchewater wordt meestal niet gechloreerd. Er kan een risico zijn op legionellabesmetting als het warme water in het leiding systeem, voordat het gemengd wordt met koud water, een temperatuur heeft lager dan 60° Celsius. Dit geldt vooral voor douches met een drukknop.

©banphote - stock.adobe.com

15. Waar moet ik op letten bij campings en hotels?

Wees alert op douches met lauw water: dat zou kunnen betekenen dat de starttemperatuur van het warmwater al boven de 25° Celsius ligt. Vertrouw je het niet, laat dan eerst het water een tijdje doorlopen. Stap bij voorkeur dan wel zelf even uit het douchehokje, zodat je geen eventuele neveldeeltjes kunt inademen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goede inbouwvaatwasser met een scherpe prijs? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Beko BDIN38440

Deze goedkope inbouwvaatwasser van Beko heeft plek voor veertien zogeheten couverts. Nuttig wanneer je een keer extra eters hebt, want alle borden, (soep)kommen, kopjes en bestek passen probleemloos in de BDIN38440. Voor messen, lepels en vorken levert de fabrikant een uitneembaar mandje mee. Handig voor het in- en uitladen. Heb je een open (woon)keuken, dan is het lage geluidsniveau van 44 decibel een pluspunt. Er schijnt een rood lampje op de vloer dat de status van de vaatwasser aangeeft. Hieraan zie je of de wascyclus nog bezig is.

Kort nadat het gekozen afwasprogramma is afgerond, opent vanzelf de deur. Hierdoor ontsnapt er vocht uit de vaatwasser. Het voordeel hiervan is dat je bijvoorbeeld plastic borden en broodtrommels niet naderhand hoeft te drogen. Vergeten om het apparaat aan te zetten? Start dan het zogeheten Fast+-programma en heb binnen korte tijd weer een schone vaat. Je kunt als alternatief ook een energiezuinige of extra hete wascyclus activeren. De Beko BDIN38440 past in een standaard nismaat van zestig centimeter, zodat je hem in de meeste keukens kunt integreren. Lees hier enkele reviews van Kieskeurig.nl-bezoekers.

Inventum IVW6008A

Vermoedelijk zul je niet gauw een goedkopere inbouwvaatwasser vinden. Bovendien heeft de Inventum IVW6008A ook nog eens een goede reputatie. Tientallen consumenten komen namelijk tot een gemiddelde beoordeling van een 8,4. Veelgenoemde voordelen zijn de eenvoudige bediening en de ruime binnenzijde met plek voor dertien couverts. Volgens diverse reviewers kun je dit apparaat daarnaast makkelijk inbouwen. Over het volumeniveau van 45 decibel zijn de meningen verdeeld. De een vindt deze vaatwasser stil, terwijl de ander wel wat geluidshinder ervaart.

Zodra je de witte deur openmaakt, zie je op de bovenste rand een bescheiden bedieningspaneel. Hierop kun je kiezen tussen zes programma's. Wie weinig afwas heeft, schakelt de optie Halve belading in. Hierdoor wordt de wascyclus sneller uitgevoerd. Daarnaast bespaar je daarmee water. Voor zonnepaneelbezitters is de startuitstelfunctie een uitkomst. Vertraag de start met drie, zes of negen uur en kies zo een tijdstip dat de panelen stroom opwekken. De IVW6008A heeft een flexibele indeling. Verstel bijvoorbeeld de bovenste lade, waardoor je onderin hoge pannen kwijt kunt. Inventum geeft op zijn producten vijf jaar garantie.

Bosch SMV46KX55E

De breed verkrijgbare Bosch SMV46KX55E heeft op het moment van schrijven de laagste prijs ooit. Hoewel de Duitse witgoedspecialist in zijn eigen webwinkel een prijs van 879 euro hanteert, duiken meerdere webshops onder de grens van vijfhonderd euro. Ten opzichte van de meeste andere vaatwassers in deze prijsklasse heeft dit model bovenin een besteklade. Gunstig, want dankzij drie laadniveaus kun je heel wat vuile borden, pannen en glazen plaatsen. Naast bestek passen er in de bovenste lade ook nog kleine koffiekopjes.

Ondanks de relatief lage aanschafprijs heeft deze luxe vaatwasser een uitgebreid bedieningspaneel inclusief display. Plaats je bijvoorbeeld pannen met (aangekoekte) etensresten, dan komt de extra hete wascyclus van zeventig graden goed van pas. Je kunt ook voor een energiezuinig of kort (één uur) programma kiezen. Verder is er een optie om de vaatwasser automatisch te laten reinigen. Je stelt de start van een gekozen wascyclus zo nodig uit en ziet aan de ledspot op de vloer in hoeverre de SMV46KX55E nog bezig is. Met een opgegeven geluidsniveau van 44 decibel maakt dit apparaat nauwelijks lawaai.

Lees ook: De belangrijkste functies en programma's van je vaatwasser uitgelegd

ETNA VW640N

Voor een vaatwasser in dit prijssegment kent de recent verschenen ETNA VW640N een laag energieverbruik. Reken na honderd cycli op een verbruik van slechts 75 kilowattuur. Wegens het geringe geluidsniveau van veertig decibel leent dit model zich goed voor plaatsing in een open (woon)keuken. Een nuttige optie is de ingebouwde ledverlichting. Hierdoor kun je de vaatwasser ook 's avonds makkelijk in- en uitruimen. Er is ruimte voor veertien couverts. Wil je grote borden en/of pannen plaatsen? Wijzig dan de hoogte van de bovenste lade. Voor bestek is er een mandje bijgesloten.

Deze vaatwasser telt heel wat programma's, zoals extra snel, extra intensief en extra droog. Als alternatief voor laatstgenoemde wascyclus opent de VW640N op jouw verzoek automatisch de deur. Zo ontsnapt de vochtige lucht, waardoor je droge vaat kunt uitruimen. Zit de vaatwasser maar voor de helft vol? Bepaal dan via het bedieningspaneel dat je alleen de bovenste of onderste lade wilt afwassen. Lees hier enkele reviews van consumenten die dit product al hebben gekocht.

Siemens SN61HX08VE

Je verbindt de Siemens SN61HX08VE optioneel met een app, zodat je de voortgang op een smartphone kunt volgen. Selecteer op afstand een programma en schakel het apparaat in. Als je bij de vaatwasser in de buurt bent, zie je aan de blauwverlichte ledspot op de vloer in hoeverre het wasprogramma nog bezig is. Heb je last van het geluid, omdat je bijvoorbeeld even een interessant krantenartikel wilt lezen? Activeer in dat geval voor een halfuur de stille modus. Overigens bedraagt het reguliere geluidsniveau 46 decibel.

Op de SN61HX08VE zijn alle gangbare programma's te vinden, zoals een energiezuinige en snelle modus. Een waardevolle toevoeging is dat je favoriete instellingen kunt kiezen. Activeer in het vervolg met één druk op de knop een aangepaste cyclus. Daarnaast is het automatische vaatwasprogramma het vermelden waard. Hierbij meet een sensor de vuilgraad van het spoelwater, waarna de temperatuur en waterhoeveelheid worden aanpast. Zo wordt er precies genoeg water gebruikt! Deze vaatwasser heeft een capaciteit van dertien couverts. Dankzij een aparte besteklade verdeel je de vuile vaat over drie laadniveaus.

Er zijn talloze soorten strijkijzers te koop, wat het best ingewikkeld kan maken om het juiste apparaat te kiezen. Stoomstrijkijzer, stoomgenerator, droogstrijkijzer: welke heb je nodig én waar moet je op letten als je er een koopt?

Niet iedereen is bij het kopen van een nieuw strijkijzer even kieskeurig. Vaak kiezen we een strijkijzer dat er een beetje leuk uitziet, lekker in de hand ligt en natuurlijk niet al te duur is. Toch is het slim om ook naar andere aspecten te kijken. Zo kun je niet met ieder strijkijzer even makkelijk grote hoeveelheden was wegstrijken, en is het ene strijkijzer beter geschikt om hardnekkige kreukels glad te strijken dan het andere. Met onderstaande checklist weet je zeker dat je nieuwe strijkijzer een schot in de roos is.

Wel of geen stoom?

Misschien wel de belangrijkste vraag in je zoektocht naar een goed strijkijzer is of je wel of niet voor een exemplaar met stoomfunctie kiest. Ga je wél voor stoom, dan heb je in die categorie ook weer verschillende opties. Stoomstrijkijzers zijn reguliere strijkijzers met een klein waterreservoir in het apparaat zelf. De tweede optie is de stoomgenerator, met een extern waterreservoir tot wel twee liter. Geen stoomfunctie nodig? Dan kies je voor een simpel droogstrijkijzer.

Strijken met stoom helpt om de vezels van een stof zachter en soepeler te maken, waardoor je kreukels makkelijk gladstrijkt. Het reguliere stoomstrijkijzer is dan ook veruit de populairste strijkijzersoort. Dit type strijkijzer is niet al te duur en is ideaal als je wel regelmatig strijkt, maar niet wekelijks hele wasmanden. Ook is hij compact van formaat én je kunt hem op iedere strijkplank kwijt.

Dat ligt wat anders bij een stoomgenerator. Vanwege het uitgebreide stoomstation heeft dit type strijkijzer namelijk een strijkplank met een groter plateau nodig. Een stoomgenerator heeft dan wel weer als groot voordeel dat je dankzij dat externe waterreservoir vrijwel oneindig kunt doorstrijken. Ook heeft een stoomgenerator een veel krachtiger stoomvermogen dan een gewoon stoomstrijkijzer, waardoor je zelfs de meest hardnekkige kreukels uit je wasgoed krijgt.

©Arestov Andrew - stock.adobe.com

Dat een stoomgenerator zo groot van formaat is, betekent overigens niet dat je met dit type strijkijzer niet prettig strijkt. Integendeel: je haalt het ijzer voor het strijken namelijk uit het waterreservoir. Daardoor is dit type strijkijzer juist lichter en behendiger dan een gewoon stoomstrijkijzer, waarvan je waterreservoir tijdens het strijken 'meedraagt'.

Tot slot is er nog het droogstrijkijzer zonder stoomfunctie. Dat strijkijzer is vanwege het gebrek aan stoom wat minder geschikt voor moeilijke kreukels en stugge stoffen, maar perfect voor wanneer je zo nu en dan een T-shirt of overhemd strijkt. Droogstrijkijzers zijn een stuk goedkoper dan stoomstrijkijzers en stoomgeneratoren én zijn compact en licht van gewicht. Fijn is ook dat dit type strijkijzer niet regelmatig hoeft te worden ontkalkt.

Vermogen

Het vermogen van een strijkijzer is waarschijnlijk niet het eerste waar je op let, maar dit heeft wél grote invloed op hoe jouw strijkijzer presteert. De wattage van strijkijzers kan variëren van zo'n 800 tot 2600 watt - nogal een verschil! Het vermogen bepaalt hoe snel een strijkijzer opgewarmd is, maar ook hoe warm een strijkijzer kan worden én hoe makkelijk het apparaat deze hitte kan vasthouden. Een constante temperatuur is handig bij het strijken van lastige stoffen en kreukels. Maar ook de stoomkracht hangt af van het vermogen van je strijkijzer. Over het algemeen geldt: hoe hoger het vermogen, hoe meer stoomkracht het apparaat heeft en hoe betere resultaten je krijgt.

Temperatuurinstelling

Moderne strijkijzers beschikken steeds vaker over automatische temperatuurinstelling. Dat houdt in dat het apparaat de temperatuur met behulp van sensoren automatisch aanpast aan de stof die eronder ligt. Handig, want zo wordt het strijkijzer nooit zomaar te heet en blijft de stof mooi intact.

Misschien geef je toch de voorkeur aan een ouderwetse draaiknop op je strijkijzer. Zo'n draaiknop heeft als voordeel dat je zelf alle controle hebt over de temperatuur, en dat je dus ook hogere temperaturen kunt gebruiken voor moeilijkere kreukels. Wat de temperatuurinstelling betreft, is het één niet per se beter dan het ander; het hangt er helemaal vanaf wat je zelf fijn vindt. Houd er wel rekening mee dat een model met automatische temperatuurinstelling vaak wat duurder is.

Gewicht en vorm

Om comfortabel te kunnen strijken heb je een strijkijzer nodig dat je geen lamme arm bezorgt en dat ook moeilijke hoekjes eenvoudig gladstrijkt. Besteed dus zeker aandacht aan het gewicht en de vorm van je nieuwe strijkijzer. Ideaal is een zo breed mogelijke strijkzool met spitse punt. Daarnaast wil je een strijkijzer dat zo licht mogelijk is, het liefst onder de één kilo. Ben je van plan wekelijks wasmanden vol weg te gaan strijken, dan kun je een stoomgenerator overwegen. Deze strijkijzers zijn extra licht dankzij hun externe waterreservoir én strijken lekker krachtig.

©Maksims_Liene | fotoduets

Extra functies

Veel strijkijzers beschikken over handige functies die je misschien aanspreken, zoals de sproeifunctie, stoomstootfunctie en automatisch uitschakelen. Met de sproeifunctie spuit je in plaats van een grotere hoeveelheid stoom een lichte nevel over de stof, wat helpt bij het gladstrijken van niet al te hardnekkige kreukels. De stoomstootfunctie is ideaal voor kreukels die je er met de normale stoomfunctie niet uitkrijgt, maar bijvoorbeeld ook voor het strijken van zwaardere stoffen én voor het verticaal stomen van hangende kleding. Automatisch uitschakelen zorgt ervoor dat het strijkijzer na gebruik niet per ongeluk aan blijft staan. Dat voorkomt ongelukken én scheelt wat op je energierekening.