In Nederland zijn twee mensen overleden door besmetting met de legionellabacterie via hun cv-ketel. Maar wat is legionella eigenlijk precies? Hoe ziek kun je ervan worden? Waar kun je het van krijgen? En hoe kun je het voorkomen? ID.nl zet de 15 meest gestelde vragen over legionella op een rij.

Lees ook: Wanneer moet je de cv-ketel vervangen?

1. Wat is legionella precies?

Legionella is een bacterie die van nature in water en grond zit, meestal in kleine hoeveelheden. Water is de voornaamste bron van besmettingen. Als de temperatuur van het water tussen de  25-55° Celsius is, kan de bacterie zich vermenigvuldigen. Boven de 55° Celsius gaat de bacterie dood. Wie kleine neveldeeltjes van besmet water inademt, kan (ernstig) ziek worden of zelfs overlijden.

2. Wat zijn de ziekteverschijnselen van een infectie?

Een lichte infectie geeft koorts en griepachtige klachten. Bij een zware infectie komen daar hoesten en ernstige longontsteking (veteranenziekte) bij met hoge koorts, kortademigheid en verwardheid. Legionella longontsteking kan dodelijk zijn, vooral bij ouderen, rokers en mensen met een zwakke gezondheid.  Wanneer er tijdig antibiotica wordt voorgeschreven, is de kans op overlijden klein.

3. Waar komt legionella voor?

De bacterie gedijt het beste in water met een temperatuur tussen 25 en 55° Celsius. Legionella kan zich dus ophopen in bijvoorbeeld:

· Leidingwater en waterleidingen, vooral in grote gebouwen
· Verwarmingssystemen en cv-ketels
· Whirlpools en jacuzzi’s
· Bevochtigers en vernevelaars
· Doucheruimtes en douchekoppen

4. Hoe voorkom je legionellabesmetting?

Gelukkig zijn er manieren om het risico op een legionellabesmetting te minimaliseren. Hieronder enkele tips:

· Laat cv-ketels en boilers jaarlijks controleren en zonodig reinigen om legionella te verwijderen
· Zorg dat warm tapwater in het systeem constant minimaal 60° Celsius is, legionella overleeft dit niet
· Spoel waterleidingen goed door na een periode van afwezigheid of non-gebruik
· Reinig en vervang douchekoppen regelmatig en houd ze kalkvrij
· Beperk verneveling van water en vermijd inademen van nevels uit jacuzzi’s
· Controleer luchtbevochtigers en airco’s op legionella en onderhoud ze goed

🏠 Legionella in huis

5. Kan ik veilig douchen?

Ja, als de boiler op minstens 55° Celsius staat. Bij twijfel eerst water een minuut  laten doorstromen. Doe dat ook als je langer dan een week weg bent geweest, bijvoorbeeld op vakantie. Houd de douchekop daarbij in een emmer water, zodat er geen neveldeeltjes kunnen voorkomen. Belangrijk is dat je voordat je de kraan openzet, ook de ramen en/of eventuele mechanische ventilatie aanzet.

©Nikita Sobolkov | nikkytok - stock.adobe.com

 6. Vormen alle cv-ketels en/of combi-ketels een risico?

Nee, er is alleen een waarschuwing afgegeven voor bepaalde ketels van het merk Ferroli. Voor combiketels in het algemeen geldt dat het belangrijk is dat ze correct worden ingesteld, op minimaal 60 graden Celsius. De combiketel mag niet constant in de ECO-stand staan als er slechts weinig of kort warm water wordt verbruikt. In de ECO-stand duurt het namelijk even voordat de hoogste temperatuur wordt bereikt. Om legionellagroei in leidingen te voorkomen, is het nodig dat het warme water regelmatig gedurende meerdere minuten de hoogste temperatuur bereikt, bijvoorbeeld tijdens het douchen.

7. Is een zonneboiler met water van 45° Celsius riskant?

De watertemperatuur in het voorraadvat schommelt sterk. Daarnaast wordt het water in de naverhitter verhit tot boven de 60° Celsius. Het risico is dus klein. Ervan uitgaande dat de zonneboiler correct geïnstalleerd is.

Lees ook: Warm water door de zon: dit moet je weten over de zonneboiler

8. Kan ik legionella krijgen door het drinken van water?

Nee, door het drinken van water kun je geen legionellabesmetting oplopen.

9. Kan ik besmet raken via een koffiezetapparaat of stoomstrijkijzer?

Nee, deze apparaten werken op veel hogere temperaturen waardoor bacteriegroei onmogelijk is.

©ADSealey

10. Is water uit plantenspuit gevaarlijk?

Wanneer je de plantenspuit met een restje water erin bijvoorbeeld in de vensterban in de zon hebt laten staan, zou dat kunnen: het water kan dan namelijk warmer dan 25 graden worden. Zorg dat je de plantenspuit na gebruik leegt en elke keer voor gebruik opnieuw vult.

🌳 Legionella in de tuin

11. Kunnen mijn kinderen besmet worden als ze met een waterpistool spelen?

Nee, het water komt niet als nevel uit een waterpistool. Wel kan water dat achterblijft warm worden (net als bij de plantenspuit). Ook hier is dus het advies: na gebruik telkens leeg laten lopen!

12. Hoe zit het met tuinslangen en hogedrukreinigers?

Wanneer je een tuinslang na gebruik niet goed leeg laat lopen en in de zon laat liggen, kan de temperatuur van het water in theorie boven de 25° Celsius uitkomen. Je minimaliseert het risico op legionellabesmetting door de slang na gebruik goed leeg te laten lopen, zodat er geen water in achterblijft. Dit geldt ook voor tuinsproeiers.

Bij hogedrukreinigers bestaat een verhoogd risico, omdat het water daarin kan worden verwarmd tot temperaturen waarbij legionella groeit. Bovendien ontstaat bij hogedrukreinigers veel waternevel, waardoor besmetting kan optreden. Stel daarom de temperatuur in op minimaal 60° Celsius of enkel koud water te gebruiken. Maak na elk gebruik de hogedrukreinigers, slangen en tanks volledig leeg.

©Andrii Yalanskyi - stock.adobe.com

🧳Legionella tijdens de vakantie

13. Kan ik besmet raken door de airco in mijn auto?

Nee, hierbij wordt namelijk geen gebruik gemaakt van het vernevelen van water.

14. Is een bezoek aan een tropisch zwembad riskant?

Nee, ervan uitgaande dat er genoeg chloor aan het water is toegevoegd. Wat wel een risico kan zijn, is de douche bij een zwembad. Douchewater wordt meestal niet gechloreerd. Er kan een risico zijn op legionellabesmetting als het warme water in het leiding systeem, voordat het gemengd wordt met koud water, een temperatuur heeft lager dan 60° Celsius. Dit geldt vooral voor douches met een drukknop.

©banphote - stock.adobe.com

15. Waar moet ik op letten bij campings en hotels?

Wees alert op douches met lauw water: dat zou kunnen betekenen dat de starttemperatuur van het warmwater al boven de 25° Celsius ligt. Vertrouw je het niet, laat dan eerst het water een tijdje doorlopen. Stap bij voorkeur dan wel zelf even uit het douchehokje, zodat je geen eventuele neveldeeltjes kunt inademen.

De Lexus NX verscheen in 2014 en kende sindsdien een bescheiden succes in Nederland, met zo'n 1500 verkochte exemplaren. Het merk groeit wereldwijd echter flink. Met de lancering van de plug-inhybride NX450h+ zet Lexus deze lijn voort. Irwin van InstaAutoVlog heeft het model getest en deelt zijn bevindingen.

Positionering

De Lexus NX strijdt met auto's als de BMW (i)X3, de Volvo XC60 en de Mercedes-Benz GLC. Ook de Audi Q5 is een directe opponent. Het onderscheidende vermogen? Een rijke standaarduitrusting, Lexus' Red Carpet Treatment en de standaard van een hybride aandrijflijn. 

Afmetingen

Met een lengte van 4,66 meter en een breedte van bijna 1,87 meter is hij iets compacter dan sommige concurrenten, maar hij wint het in hoogte met 1,66 meter. Dit geeft de NX een robuuste, maar nooit logge uitstraling, passend bij zijn klasse.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

F-Sport-uitvoering

In het donker zorgt de scherp vormgegeven led-verlichting voor en achter voor een sterke uitstraling en herkenbare signatuur. De grille is een opvallend detail, zeker bij de F-Sport uitvoering. Deze testversie valt op door die grille, zwarte dakrails en raamomlijsting, en bijpassende zwarte buitenspiegels. De 20-inch F-Sport Design wielen versterken de sportieve uitstraling, vooral in combinatie met de F-White lak.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Premium interieur

De Lexus NX biedt een luxe interieur: alles voelt solide en prettig aan. Bovenop het dashboard zit standaard een 14inch-touchscreen voor infotainment vanaf de Business Line; de basisuitvoering heeft een 9,8inch-scherm. Navigatie en draadloos Apple CarPlay of Android Auto zijn standaard aanwezig.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

E-Latch-deuropeners

Het zitcomfort is goed en ook de ondersteuning voor beide ellebogen is uitstekend. Enkel het axiaal beperkt verstelbare stuurwiel kan beter. De NX is voorzien van een deels digitaal instrumentarium en e-Latch deurontgrendeling. Deze portieropeners zorgen ervoor dat je geen deur kunt openen als er verkeer van achteren aankomt.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Details en afwerking

In de Lexus NX zijn details en finesse volop aanwezig. De bediening van elementen zoals de middenarmsteun voelt licht en doordacht, terwijl de klimaatregeling, met nanotechnologie, niet alleen nare geurtjes, maar ook droge huid helpt voorkomen. De geluidsisolatie zorgt daarnaast voor rust in het interieur.

Standaard krijg je een audiosysteem met negen luidsprekers en een subwoofer. Voor wie meer wil, is er in de President-uitvoering een Mark Levinson-systeem met zeventien luidsprekers en een vermogen van 1800 watt, voor een premium luisterervaring.

©Irwin Versteegh - Duijnstee

1500 kilo trekgewicht

Op de achterbank is voldoende plek voor drie volwassenen. De kofferbakinhoud is voor alle versies gelijk. Deze meet 520 liter en is te vergroten naar maximaal 1411 liter. Een sterk punt van de PHEV is het trekgewicht. Mag de normale hybride als 2WD en AWD maximaal 1000 kilogram trekken, na het aanvinken van het 2495 euro kostende Explorer Pack wordt dit naar 1500 kilogram verhoogd. In het pack zit een afneembare trekhaak en een kogeldruk van 100 kilogram. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Bereik van de accu

De instap-Lexus NX betreft de 350h. Deze is voorwielaangedreven en beschikt over een 2,5liter-viercilinder benzinemotor die samenwerkt met een 192pk en 270Nm sterke elektromotor. Er is ook een 350h AWD met een extra 54pk en 121 Nm sterke elektromotor op de achteras.

Voor de test is gereden met de plug-in hybride 450h+. De basis-aandrijflijn is gelijk aan die van de 350h AWD. Dankzij een 18,1kWh-lithium-ion batterij kan het elektrische vermogen langer worden aangesproken: zo'n 74 (Luxury Line) of 69 kilometer volgens de WLTP-testmethode.

🚘Meer weten over auto-afkortingen? Lees dan: Van actieradius tot WLTP: dit is het EV-ABC

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Accumanagement

De auto is uitgerust met een eenfase-6,6 kW boordlader, terwijl de warmtepomp ook in de winter zorgt voor een bruikbare actieradius. Interessant is de slimme software die ervoor zorgt dat de batterij in topconditie blijft, zelfs als je deze niet vaak oplaadt. De accu wordt regelmatig ont- en opgeladen om alle cellen actief te houden. Lexus biedt bovendien 10 jaar garantie op de batterij.

Krachtige en soepele aandrijflijn

Het gecombineerde vermogen is 309 pk en in 6,3 seconden ben je van 0 tot 100 km/u. De topsnelheid is 200 km/u. Prettig is het hoge elektrische vermogen van gecombineerd 246 pk, zo'n 100 pk meer dan bij de concurrentie.

Verbruik bij lege accu

Is de accu na zo'n 65 kilometer te hebben gereden leeg, dan verandert de NX in een normale hybride. De elektromotor wordt getemperd en dat zorgt mede voor een op dat moment nog steeds laag brandstofverbruik. Een gemiddelde van 1 op 16 is dan prima te realiseren; een uitstekende waarde. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Rijdynamiek

Voor wat betreft de rijdynamiek plaatst de NX zich tussen de compactere LBX en grotere broer RX. Zo stuurt hij verrassend direct en voelt hij mede dankzij het formaat wendbaar en overzichtelijk. Op de snelweg is het de rust in het onderstel waarmee hij overtuigt,net als de uitstekende geluidsisolatie, rechtuit-stabiliteit en het uitmuntend werkende Lexus Safety System+, inclusief een autonome rij-assistent van level 2. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

AVS-dempers

Kun je de Volvo, Mercedes en Audi optioneel met luchtvering krijgen, bij Lexus is dit niet het geval. Het merk focust zich op zogeheten AVS-dempers. Deze Adaptive Variable Suspension-ophanging is standaard onder de F-Sport en President Line en zorgt ervoor dat de NX te allen tijde vlak blijft. Dit kan extra comfort geven, maar met name bij het afrijden van drempels zou een soepelere demping juist voor wat meer comfort mogen zorgen. 

©Irwin Versteegh - Duijnstee

Prijzen en uitvoeringen

De Lexus NX is als 350h leverbaar vanaf 61.995 euro. De 350h AWD kost minimaal 71.995 euro. Pluggen kan met de 450h+ vanaf 65.995 euro en de geteste 450h+ F-Sport Line staat voor 74.995 euro op de lijst. 

De HMD Fusion is een van de opvallendste smartphones van 2024. Je kunt namelijk speciale hoesjes om de telefoon doen om extra functies te gebruiken. Zo kan de budgettelefoon opeens betere selfies maken of draadloos opladen. In deze HMD Fusion-review zoomen we in op de accessoire en de smartphone zelf.

De HMD Fusion is te koop in twee versies, met respectievelijk 6 GB werkgeheugen en 128 GB opslagcapaciteit en 8 GB / 256 GB. Wij hebben het eerste model getest, dat een adviesprijs van 270 euro draagt. Voor dertig euro meer koop je het betere model, wat wij een nette meerprijs vinden.

In de doos vind je naast een usb-c-oplaadkabel ook een stevig transparant hoesje, dat geen functies toevoegt behalve je toestel beschermen tegen krassen en een valpartij. HMD verkoopt het hoesje ook in het blauw, groen en roze.

Speciale hoesjes

Interessanter zijn de accessoires die wél extra’s bieden, via de stroompinnetjes in het hoesje en op de achterkant van de telefoon. HMD presenteerde in september een hoesje met uitklappende ledring voor betere selfies in het donker, een extra stevig hoesje met een SOS-knop en een hoesje dat draadloos opladen mogelijk maakt.

Met de verkrijgbaarheid van die hoesjes schiet het vooralsnog niet op: die met de selfiering en SOS-knop komen volgens de HMD-website 'later dit jaar beschikbaar' en het oplaadhoesje ontbreekt begint november nog op die website. Wat de hoesjes gaan kosten, is ook nog onduidelijk.

Gelukkig kon HMD ons wel al een hoesje met selfiering opsturen om te testen in combinatie met de Fusion. Dat hoesje is stevig en biedt veel grip. De ledring rond de cameramodule op de achterkant is met een vrije hand makkelijk – maar niet té makkelijk – omhoog te klappen en prijkt dan boven het scherm uit. Vervolgens vind je in de camera-app een instelling voor de aparte flitser, die dus stroom krijgt via het toestel. Je kunt in die instelling onder andere de kleurweergave en helderheid van de flitsring aangeven. De flitsring werkt naar behoren.

📱Leestip: Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartphones voor max 500 euro

©Rens Blom

Hieronder vind je twee selfies, gemaakt in het donker op straat. Op de linkerfoto gebruikten we de HMD Fusion als een normale smartphone, waarbij het scherm oplicht om je gezicht in beeld te brengen. Op de rechterfoto stond de flitsring boven het scherm. Wij kregen gemengde reacties op het nut en de kwaliteit van de flitsring, met name omdat hij je gezicht minder natuurlijk weergeeft.

©Rens Blom

Interessant initiatief

Hoewel we dus nog niets kunnen zeggen over de prijzen en de kwaliteit van de andere hoesjes, vinden we het initiatief van HMD interessant. Het doet ons terugdenken aan Motorola, dat jaren geleden al smartphonehoesjes met boeiende functies uitbracht. Denk aan een extra accu, krachtige luidspreker of zelfs miniprinter. HMD pakt het vooralsnog minder exotisch aan, maar belooft wel meer speciale hoesjes. Wij zijn benieuwd.

Positief in ieder geval is dat HMD alle benodigde technische informatie opensource gemaakt heeft, waardoor bedrijven en hobbyisten zelf hoesjes en accessoires kunnen maken die werken met de Fusion.

De HMD Fusion als smartphone

Als smartphone is de HMD Fusion ook noemenswaardig. In lijn met HMD's duurzaamheidsfilosofie is het toestel grotendeels zelf uit elkaar te halen met een schroevendraaier. Op die manier kun je het scherm, de accu, usb-c-poort en andere belangrijke onderdelen vervangen.

HMD verkoopt die onderdelen (straks) zelf via zijn website en stelt reparatiehandleidingen beschikbaar. Een mooi pluspunt van het toestel, zeker ten opzichte van concurrerende telefoons die alleen door een professionele partij te repareren zijn. De prijzen van vervangende onderdelen vinden we schappelijk. Een nieuwe accu kost 25 euro, een nieuw scherm 50 euro.

©Rens Blom

Als 270 euro kostende telefoon biedt de HMD Fusion echter minder goede specificaties dan je verwacht in deze prijsklasse. Weliswaar voelt het toestel stevig aan, het 6,56inch-LCD-scherm met lage resolutie van 1612 x 720 pixels maakt het beeld niet scherp. En de Qualcomm Snapdragon 4 Gen 2-processor is oud en eenvoudig, waardoor de telefoon merkbaar trager is dan de concurrentie. Dat belooft weinig goeds voor de prestaties na een jaar gebruik.

Ook op de camera's is bezuinigd. De Fusion mist een groothoekcamera om extra wijde foto’s te schieten, bijvoorbeeld. Daar staat tegenover dat HMD de Fusion wel een prima selfiecamera met een 50megapixel-resolutie geeft. De camera achterop heeft maar liefst 108 megapixels, maar is kwalitatief niet bijzonder.

©Rens Blom

De 5000mAh-accu gaat wel lekker lang mee, geholpen door de eenvoudige processor en lage schermresolutie. Je kunt de HMD Fusion bijna twee dagen gebruiken voordat je de oplader moet pakken.

Mager updatebeleid

Het updatebeleid van de Fusion is helaas mager. HMD belooft upgrades naar Android 15 en 16 en drie jaar beveiligingsupdates. In dit prijssegment kun je telefoons met vier of vijf jaar updates kopen, onder andere van Samsung.

Conclusie: HMD Fusion kopen?

De HMD Fusion is een interessante smartphone omdat je hem kunt uitbreiden met hoesjes vol extra functies. Een bijzonder concept, al hebben we helaas nog niet alle hoesjes kunnen testen. Als toestel zelf maakt de Fusion minder indruk: hij is weliswaar prima te repareren, maar heeft eenvoudige specificaties en krijgt korter updates dan de concurrentie. Zo is de HMD Fusion een opvallende telefoon voor een select publiek.