De combinatie van de terugleverheffing en de afbouw van de saldering maakt zonnepanelen op den duur fors minder rendabel. Is het hebben van zonnepanelen nog wel de moeite en het geld waard?

Een aantal jaar geleden werd iedereen aangemoedigd om zonnepanelen te nemen, maar als je daar nu nog over nadenkt schijnt de zon ineens niet meer zo helder. De nieuwe terugleverheffing waarbij eigenaren van zonnepanelen een extra bedrag per maand moeten aftikken bij de energierekening en het steeds verder afbouwen van de salderingsregeling maakt dat het aanschaffen van zonnepanelen minder interessant wordt.

Terugverdientijd neemt toe

Waar een gemiddeld huishouden nog had berekend op een terugverdientijd van zo'n 4 a 6 jaar, is die periode door onder meer de terugleverheffing en het afbouwen van de salderingsregeling uitgerekt tot maar liefst 25 jaar, heeft Milieu Centraal berekend. In juni schreven we nog over de mogelijkheden en opbrengst van zonnepanelen.

Hoelang het duurt voordat je je zonnepanelen hebt terugverdiend, is ook afhankelijk van andere aspecten. Het begint bij de aanschafprijs en de installatiekosten van de panelen en de omvormer(s). Hoe meer geld je daaraan kwijt bent, hoe meer er terugverdiend moet worden. 

Ook de prijs van elektriciteit is een belangrijke maatstaf om te weten hoe snel je de zonnepanelen terugverdient. Hoe hoger de kosten zijn om elektriciteit van het net af te nemen, hoe sneller de zonnepanelen zichzelf zullen terugverdienen. Je hoeft immers minder stroom af te nemen van het net en daardoor niet voor deze hoge kosten te betalen.

Door de terugleverheffing die energieleverancier Vandebron eerder aangekondigde en waarbij andere leveranciers snel zullen volgen wordt die terugverdientijd alleen maar langer, zeker wanneer de afbouw van de salderingsregeling wordt ingecalculeerd.

Onrust voorkomen: stop met eigen heffingen

“De optelsom van de twee regelingen pakt slecht uit voor mensen met zonnepanelen”, vertelt Mariken Stolk, expert duurzame energie bij Milieu Centraal. “We hebben oog voor de oplopende kosten van het salderen, nu zoveel mensen zonnepanelen hebben."

"Maar Milieu Centraal ziet liever de geleidelijke afbouw van de saldering als landelijke regeling, dan dat ieder energiebedrijf zijn eigen heffing gaat invoeren. Dat laatste geeft veel meer onrust en onduidelijkheid. Dat leidt tot een afwachtende houding bij mensen die overwegen zonnepanelen te kopen. Bovendien is de afbouw van de salderingsregeling een betere prikkel voor meer gebruik van eigen zonnestroom.”

Nederland juist koploper

Van alle EU-landen had Nederland het hoogste opgestelde zonnestroomvermogen per inwoner in 2022. Ook was Nederland binnen de EU het land dat relatief het meeste stroom opwekte via zonnestroom (14 procent in 2022), iets meer dan Spanje. En juist doordat in Nederland zoveel energie wordt opgewekt uit zonnepanelen, moet daar nu de prijs voor worden betaald.

Lastige berekeningen

Om nu de exacte terugverdientijd uit te rekenen is lastig, omdat veel van de benodigde cijfers gestoeld zijn op aannames. Exacte getallen zijn er niet, want het is nog niet bekend of andere energiemaatschappijen gaan volgen met een terugleveringsheffing. Eerder maakte Eneco al bekend te stoppen met het aanbieden van meerjarige contracten met vaste prijzen voor eigenaren van zonnepanelen. Tel daarbij op de afbouw van de salderingsregeling en je zou zo kunnen uitkomen om een terugverdientijd van 25 jaar, aldus Milieu Centraal. Zij berekende het als volgt:

Milieu Centraal rekent met een prijs van 7.500 euro voor 10 panelen, gekocht begin 2023. De opbrengst hiervan is per jaar 3.500 kWh, waarvan 1.000 kWh meteen zelf wordt gebruikt, 2.000 kWh wordt gesaldeerd en 500 kWh op het net wordt gezet tegen een terugleververgoeding.

De aannames voor de stroomprijs zijn 35 en 33 cent per kWh in 2023 en 2024 (de stroomprijs bij Vandebron) en vanaf 2025 geldt een stroomprijs van 30 cent per kWh, die stapsgewijs wordt afgebouwd naar een prijs van 25 cent per kWh in2030 en daarna constant blijft.

Ook gaat Milieu Centraal er van uit dat de salderingsregeling vanaf 2025 wordt afgebouwd. De terugleververgoeding is in 2023 13 cent, en loopt af naar 9 cent in 2030. Daarnaast rekent Milieu Centraal met een terugleverheffing van 250 euro per jaar bij 10 panelen en gemiddeld stroomverbruik (3.255 h/jaar). Milieu Centraal gaat ervan uit dat deze heffing gedurende de levensduur van de zonnepanelen blijft gelden.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!