Zonnepanelen op de gevel: wetten en regels
Zonnepanelen zijn niet beperkt tot alleen daken: je kunt ze ook op de gevel plaatsen. Anders dan voor panelen op het dak heb je voor gevelpanelen wél een vergunning nodig. Hier lees je met welke wetten, regels en vergunning je te maken krijgt als je besluit zonnepanelen op je gevel te plaatsen.
In dit artikel lees je over: ○ De wetten die gelden bij gevelwijziging. ○ De partijen waar je rekening mee moet houden. ○ Hoe je de juiste vergunning aanvraagt.
Ook interessant: Zonnestroom uit je gevel: zo werkt het!
Stappenplan zonnepanelen op de gevel
Stap 1: Bekijk de website van je gemeente om te zien wat je moet doen.
Stap 2: Doe de vergunningcheck (of vraag direct een vergunning aan).
Stap 2b: Check (nog eens) extra bij de gemeente of je een vergunning nodig hebt.
Stap 3: Controleer het omgevingsplan en de regelgeving in de welstandsnota om vervelende verrassingen te vermijden.
Stap 4: Vraag indien nodig een omgevingsvergunning aan in het omgevingsloket.
Stap 5: Wacht de bekendmaking af.
Stap 6: Geen vergunning gekregen? Raadpleeg de Wabo.
Stap 7: Start met het laten installeren van de panelen ☀️.
Gevelwijziging: wet- en regelgeving Door zonnepanelen op je gevel te installeren verander je het gevelaanzicht. Een gevelaanzicht mag je niet zomaar veranderen. De regelgeving is er vanuit esthetische overwegingen, het behouden van historische waarde (waaronder monumenten) en de veiligheid van de openbare ruimte. Dat geldt voornamelijk voor de voorzijde van de gevel, daar heb je vaak een vergunning nodig. Aan de achterzijde kun je vaker de gevel aanpassen zonder vergunning – míts het in het omgevingsplan (eerder bestemmingsplan) van de gemeente past.
Waar en met wie moet je rekening mee houden?
Besluit je dat je graag zonnepanelen op je gevel wilt? Dan heb je met verschillende partijen, wetten en regels rekening te houden. Hieronder hebben we stap voor stap uitgelegd wat je allemaal moet doen.
Stap 1: Kijk op de website van de gemeente
De overheid heeft wel de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, waarover verderop meer) en algemene regels voor zonnecollectoren en zonnepanelen opgesteld, maar voor jouw specifieke situatie hoor je alsnog de gemeente te raadplegen. Het kan dus zijn dat je bij de ene gemeente wel een vergunning nodig hebt en bij de ander niet.
Helaas ontbreekt het bij veel gemeentes op de website aan specifieke informatie over zonnepanelen op je gevel. Dat betekent niet gelijk dat het helemaal niet kan, alleen dat het niet zomaar kan. Gemeentes als Utrecht en Amsterdam verwijzen je voor meer informatie door naar de Vergunningcheck in het Omgevingsloket de reden dat elke situatie uniek is, maar een gemeente als Den Haag vermeldt bijvoorbeeld wél op de website dat je een omgevingsvergunning moet aanvragen. Check dus altijd eerst de website van je gemeente.
Stap 2: Doe de vergunningcheck
In de meeste gevallen zul je dus eerst verwezen worden naar de Vergunningcheck. Het beantwoorden van vragen over het bouwwerk, beschermde diersoorten, gevelwijzigingen, erfgoed/monumenten en bouwdoeleinden bepaalt of je een vergunning nodig hebt voor het plaatsen van zonnepanelen op je gevel.
Stap 2b: Check extra bij de gemeente
Krijg je een resultaat uit de Vergunningcheck? Daar zal in kleine lettertjes bij staan: Toch geeft het resultaat van de Vergunningcheck u geen absolute zekerheid. Check daarom altijd extra bij de gemeente wat je volgende stap moet zijn: vergunning aanvragen of niet? Zo voorkom je dat je na de aanleg wordt teruggefloten.
Beschermd erfgoed Wanneer je in een historisch gebied woont, of wanneer het om een monument of beschermd erfgoed gaat, wordt het plaatsen van zonnepanelen op de gevel een nóg uitdagender verhaal. Hierbij gelden vaak extra regels en restricties voor aanpassingen aan het gebouw.
©eugen_z
Stap 3: Controleer het omgevingsplan en de welstandsnota
De kans bestaat dat je te maken krijgt met de welstandscommissie. Deze commissie bepaalt of bouwwerken voldoen aan de eis van de welstand. Dit gaat over het uiterlijk van de gebouwen. Daarom heeft deze commissie ook iets te zeggen over zonnepanelen op de gevel. Voor meer duidelijkheid kun je de welstandsnota van je eigen gemeente bekijken; daarin zijn de eisen opgenomen. Sommige gemeentes hebben bepaalde gebieden aangewezen die welstandsvrij zijn. Bijvoorbeeld bepaalde nieuwbouwwijken buitengebieden om de ontwikkeling te bevorderen.
Welke vergunning heb je nodig? Als je een vergunning nodig hebt voor het installeren van zonnepanelen op de gevel, dan gaat het om een omgevingsvergunning. Deze vergunning vervangt de (steden)bouwkundige vergunning, natuurvergunning en milieuvergunning. Hanteert je gemeente nog de (steden)bouwkundige vergunning voor zonnepanelen op de gevel? Dan is dat dus hetzelfde als een omgevingsvergunning.
Stap 4: Vraag een omgevingsvergunning aan
Het aanvragen van de omgevingsvergunning kan digitaal in het Omgevingsloket. Doe dit ruim voordat je begint met het laten installeren van de panelen: de aanvraag duurt een aantal weken en die periode kan zelfs oplopen tot 2 à 3 maanden. Voor de aanvraag log je in het Omgevingsloket in met je DigiD. Vervolgens geef je de volgende informatie door:
○ Persoonlijke gegevens.
○ Het adres waarop de zonnepanelen komen.
○ De activiteit en op welke bestuurslaag dat is (gemeentelijke bestuurslaag).
○ Antwoorden op een aantal vragen over de werkzaamheden.
○ Aanvullende documenten (indien de gemeente heeft laten weten dat die nodig zijn), bijvoorbeeld:
⚬ een overzicht van de bouwkosten.
⚬ Een rapport van archeologisch vooronderzoek waarin de archeologische waarde van de locatie is vastgesteld.
⚬ Een bouwtekening van de huidige en van de nieuwe situatie.
⚬ Een daglichtberekening die laat zien hoeveel daglicht er naar binnenkomt.
⚬ Een ventilatieberekening om te zorgen dat het gebouw voldoende ventileert.
💶 Houd ook rekening met de kosten voor de aanvraag. Die kosten noemen ze ook wel legeskosten en ze kunnen oplopen tot een paar honderd euro, afhankelijk van je gemeente.
Ergens anders een vergunning voor nodig? Lees ook: Dakkapel plaatsen, kozijnen vervangen, boom omhakken: vergunning nodig of niet?
Stap 5: Wacht de bekendmaking af
Nadat je de aanvraag hebt gedaan, wordt de aanvraag bekendgemaakt aan de rest van de gemeente. Dat kan zijn via een pagina in de krant en/of op deze website van de Overheid. Buren hebben dan nog een aantal weken om bezwaar te maken tegen jouw plan. Wordt de vergunning niet verleend? Dan kun jij ook bezwaar maken.
Stap 6: Vergunning geweigerd? Check de Wabo
De Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) legt landelijke regels vast voor vergunningverlening en procedures met betrekking tot bouwen, milieu en ruimtelijke ordening. Dit betekent dat alle gemeentes zich moeten houden aan de regels die in de Wabo zijn vastgelegd. De gemeentes hebben echter wel enige beleidsruimte zodat ze lokale accenten kunnen leggen bij de uitvoering van de wet. Gemeentes gebruiken de Wabo dus als leidraad. Voor het aanpassen van je fysieke leefomgeving vind je veel regels in de Wabo. Ook vind je er uitzonderingen. Een belangrijke uitzondering is bijvoorbeeld dat je geen vergunning nodig hebt om zonnepanelen op je dak te plaatsen (mits je voldoet aan allerlei eisen).
Mocht de vergunning niet verleend worden, dan kun je dus de Wabo raadplegen als je graag wilt dubbelchecken of de gemeentelijke plannen wel passen binnen de Wabo.
Wabo en zonnepanelen op de gevel
Er staat niets specifieks in over zonnepanelen op je gevel. Het ligt voor de hand dat je er daardoor ook bij gemeentes vaak niets over vindt. Iedere gemeente gebruikt de Wabo dus als leidraad. De wet kan dus door iedere gemeente anders worden toegepast. Kijk je uitsluitend naar de Wabo, dan zou je geen vergunning nodig hebben als:
● Zonnepanelen op de gevel gezien worden als ondergeschikte bouwdelen. Daarmee worden bouwdelen bedoeld die niet direct bij het huis horen zoals tuinhuisjes, schuurtjes, serres of een dakkapel.
● De zonnepanelen op de gevel ook een zonwerende functie hebben. Zijn ze schuin en niet plat aan de muur bevestigd, dan beschermen ze je ook tegen de zon en verminderen ze de kans op oververhitting binnenshuis. Zonweringen zijn namelijk vergunningsvrij (Bijlage II artikel 2 onderdeel 8).
Maar goed, dat zijn dus ‘alsjes’. Uiteindelijk neemt de gemeente een besluit en moeten de panelen dus óók nog in het omgevingsplan van de gemeente passen.
☀️ Stap 7: Installeren maar!
Heb je een vergunning of heb je die niet nodig? Dan staat niets je meer in de weg om zonnepanelen op je gevel te laten installeren!
